Mitolojinin Yeniden Üretilmesi Bağlamında Fotoğraf

Yıl 2021, Sayı: 52, 221 - 252, 30.06.2021

Aslı Erciyeş Tosun

Öz

Bilimsel, kültürel ve sanatsal olguların odağında yer alan fotoğraf aynı zamanda sosyolojik, psikolojik, teknik ve estetik potansiyele sahip ve diğer sanatlarla en fazla etkileşim halinde olan bir medyumdur. İçinde yaşadığımız evren davranışlarımızı, duygularımızı ve düşüncelerimizi biçimlendiren, yönlendiren görsel imgeler olan fotoğraflar tarafından kuşatılmıştır. Günümüzde fotoğraf anları kayıt altına alan görsel bir biçim olmasının yanı sıra sanatın her alanında geçerli bir yöntem olan yeniden üretimin önemli bir aracı olarak da göze çarpmaktadır. Kuşkusuz bir yeniden üretim biçimi olarak fotoğraf mitolojik imgeler ile yakından ilgilenmektedir. Özellikle popüler kültür, tüketim kültürü ve sanat eserleri için mükemmel bir kaynak olan mitoloji fotoğraf aracılığıyla kitleler içinde heyecan verici, arzu ve hazza dayalı baştan çıkarıcı, ayartıcı olanaklar sağlamaktadır. Bu nedenle geçmişte mitlere olan inancı yansıtan mitolojik figürler fotoğraflar aracılığıyla günümüzde pop ikonları için imaj çalışmasını güçlendiren bir malzeme haline gelmiştir. Bu çalışmada Mariano Vivanco tarafından erkek dergisi GQ’ nun 25. yılına özel gerçekleştirdiği pop ikonu şarkıcı Rihanna’ yı medusa kılığına soktuğu imaj incelenecektir. Çalışmada kullanılan fotoğraf tüketimsel hazza ve ayartmaya dayalı mitolojinin yeniden üretimine bir örnek hem de imaj çalışmasını güçlendiren bir malzeme olarak göze çarpmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Fotoğraf, mitoloji, imaj, yeniden üretim

Photography in The Context of Reproduction of Mythology

Öz

The photograph that takes place in the center of scientific, cultural and artistic phenomena is a medium with a social, physiological, technical and aesthetics potential and has the most interaction with the other arts at the same time. The universe we live in is surrounded by photographs that are the visual images that shape and direct our behaviors, emotions, and thoughts. Today, as photography is a visual shape which records the moments, it also attracts the attention as an important tool of reproduction which is a valid method in every area of the art. No doubt, photography is interested in mythological images closely as a reproduction type. Mythology as an excellent source, especially for popular culture, consumer culture and art objects provides exciting, tempting leaned on desire and pleasure and seductive opportunities for the masses by through photography. Therefore mythological figures which reflect the belief to the myths in the past became a restorative tool for the pop icons' image actions by the help of the photography. In this work, the image series of pop icon Rihanna in which she is in Medusa appearance by Mariano Vivanco for the special edition of the man magazine GQ for its 25. Years. The photograph used in this work draws the attention both as a sample to the reproduction of the mythology leaned on consumption pleasure and seduction and as a tool that strengthens the artist's image work.

Anahtar Kelimeler

Photography, mythology, image, reproduction

Kaynakça

• Adanır, O. (2000). Baudrillard’ın Simülasyon Kuramı Üzerine Notlar ve Söyleşiler. İzmir: Dokuz Eylül Yayınları.
• Adanır, O. (2004). Baudrillard’ın Simülasyon Kuramı Üzerine Notlar ve Söyleşiler. (Genişletilmiş 2. Basım), İzmir: Dokuz Eylül Yayınları.
• Barthes, R. (1996). Camera Lucida. Akçakaya, R. (Çev.). İstanbul: Altıkırkbeş Yayıncılık.
• Baudrillard, J. (1991). Sessiz Yığınların Gölgesinde ya da Toplumsalın Sonu. Adanır, O. (Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Baudrillard, J. (1998). Üretimin Aynası. Adanır, O. (Çev.). İzmir: Dokuz Eylül Yayınları.
• Baudrillard, J. (2001). Simgesel Değiş Tokuş ve Ölüm. Adanır, O. (Çev.). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
• Baudrillard, J. (2010). Nesneler Sistemi. Adanır, O. ve Karamollaoğlu, A. (Çev.). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
• Baudrillard, J. (2011). Simülakrlar ve Simülasyon. Adanır, O. (Çev.). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Baudrillard, J. (2012). İmkansız Takas. Sönmezay, A. (Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Baudrillard, J. (2014). Baştan Çıkarma Üzerine. Sönmezay, A. (Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Baudrillard, J. (2017). Tüketim Toplumu. Keskin, F. (Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Baumbach, S. (2015). Literature and Fascination. New York: Palgrave Macmillan.
• Belozerskaya, M. (2012). Pagan Medusa’s Gaze. Oxford: Oxford University Press.
• Büker, S. ve Topçu, G. (2008). Sinema-Tarih-Kuram Eleştiri. Ankara: Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Yayınları.
• Cadava, E. (2008). Işık Sözcükleri; Tarihin Fotografisi Üzerine Sözler. Kılıç, A. U. (Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Chappell, J. ve Young, M. (2017). Bad Girls and Transgressive Women in Popular Television, Fiction, and Film. Cham: Palgrave Macmillan.
• Eliade, M. (2001). Mitlerin Özellikleri. Rıfat, S. (Çev.). İstanbul: Om Kuram Yayınları.
• Enriquez, E. (2004). Sürüden Devlete. Tutal, N. (Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Fiske, J. (2003). İletişim Çalışmalarına Giriş. İrvan, S. (Çev.). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Garber, M. ve Vickers, N. J. (2003). The Medusa Reader, New York: Routledge.
• Garrett, R. (2007). Postmodern Chick Flicks; The Return of the Woman’s Film. New York: Palgrave Macmillan.
• Gelder, H. V. ve Westgeest, H. (2011). Photography Theory in Historical Perspective. Oxford: Wiley Blackwell.
• Grange, A. L. (2014). Fotoğrafçılar İçin Eleştirel Kuram. Özdemir, E. (Çev.). İstanbul: Plato MYO Yayınları.
• Green, D. ve Lowry, J. (2006). Stillness and Time: Photography and The Moving Image. Brighton: Photoworks / Photoforum.
• Hayward, S. (2012). Sinemanın Temel Kavramları. Kutay, U. ve Çavuş, M. (Çev.). İstanbul: Es Yayınları.
• Hedgecock, J. (2020). Cultural Reflections of Medusa: The Shadow in the Glass. New York: Routledge.
• Hoskins, A. (2018). Digital Memory Studies. New York: Routledge.
• Izod, J. (2003). Myth, Mind and The Screen. Cambridge: Cambridge University Press.
• Jameson, F. (2008). Modernizmin Eleştirisi. Atakay, K. ve Birkan, T. (Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Kaplan, M. (2012). Medusa’s Gaze and Vampire’s Bite. New York: Scribner. Leeming, D. (2013). Medusa: In the Mirror of Time. London: Reaktion Books.
• Simon, R. I. (2014). A Pedagogy of Witnessing. Albany: Suny Press.
• Smith, G. M. (2003). Film Structure and The Emotion System. Cambridge: Cambridge University Press.
• Smith, P. (2007). Kültürel Kuram. Güzelsarı, S. ve Gündoğdu, İ. (Çev.). İstanbul: Babil Yayınları.
• Smith, R. G. (2010). The Baudrillard Dictionary. Edinburgh: Edinburgh University Press.
• Sontag, S. (2005). Fotoğraf Üzerine. Akınhay, O. (Çev.). Osman Akınyay), İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Swingewood, A. (1998). Sosyolojik Düşüncenin Kısa Tarihi. Akınhay, O. (Çev.). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Ussher, M. J. (2006). Managing the Monstous Feminene. London: Routledge.
• Wilk, S. R. (2000). Solving the Mystery of the Gorgon. New York: Oxford University Press.
• Winkler, M. M. (2001). Classical Myth & Culture in the Cinema. New York: Oxford University Press.
• Yacavone, K. (2015). Benjamin, Barthes ve Fotoğrafın Tekilliği. Atay, S. ve Tümen, M. (Çev.). İstanbul: Hayalperest Yayınları.
• Bonnefoy, Y. (2000). Mitolojiler Sözlüğü. II. Cilt. Yılmaz, L. (Çev.). Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
• Emiroğlu, K. ve Aydın, S. (2003). Antropoloji Sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Erhat, A. (2019). Mitoloji Sözlüğü. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Hançerlioğlu, O. (1989). Felsefe Ansiklopedisi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Morris, M. (2012). Concise Dictionary of Social and Cultural Anthropology. West Sussex: Wiley Blackwell.
• Necatigil, B. (1983). 100 Soruda Mitologya. İstanbul: Gerçek Yayınları.
• Foster, H. (2003). Medusa and the Real. Anthropology and Aesthetics, 44, 181-190.
• Levi–Strauss, C. (1955). The Structural Study of Myth. The Journal of American Folklore, 68 (270), 428-444.
• https://www.artsy.net/article/artsy-editorial-depictions-medusa-way-society-views-powerful-women , (Erişim Tarihi 04.09.2020).
• https://www.britannica.com/topic/myth , (Erişim Tarihi 09.09.2020).
• (https://www.pep-web.org/document.php?id=py.005.0049a) , (Erişim 04.04.2020).
• https://www.lexico.com/en/definition/myth , (Erişim Tarihi 01.01.2021).
• https://www.lexico.com/en/definition/mythology , (Erişim Tarih 01.15.2021).
• https://www.merriam-webster.com/dictionary/mythology , (Erişim Tarihi 02.02.2020).
• https://npistanbul.com/eriskin-psikiyatri/sizofreni-turleri , (Erişim Tarihi 02.10.2020).
• http://womensinternationalforum.org/wp-content/uploads/2013/07/NOTES_Leeming.pdf,(Erişim Tarih 15.03.2020).