Bir Güvenlik Problemi Olarak İklim Değişikliğinin Uluslararası Sistemin Yapısı Üzerinden Değerlendirilmesi

Yıl 2022, Sayı: 58, 40 - 52, 31.12.2022

İlhan Sağsen

https://doi.org/10.53568/yyusbed.1199938

Öz

İklim değişikliği bir çok açıdan insan yaşamını olumsuz etkileyen uluslararası bir problemdir. Özellikle son 40 yıldır dünyada yaşanan doğal afetlerin sıklığı ve şiddetinin artması iklim değişikliğini uluslararası gündeme getirmiştir. Soğuk Savaşın bitimiyle beraber uluslararası sistemde yaşanan kırılma sonucu güvenlik tehditlerinin yeniden tanımlanmasıyla birlikte iklim değişikliği bir güvenlik kaygısı olarak değerlendirilmiş ve olumsuz etkilerinin azaltılması amacıyla başlatılan uluslararası müzakerenin bir parçası haline gelmiştir. Bir güvenlik problemi olarak iklim değişikliği önemli çevresel etkileriyle bir çok problemi beraberinde getirmektedir. Bu noktada, iklim değişikliği-güvenlik bağlantısı göz önüne alındığında, sorunun çözümü için devletlerin güvenlik algılarının ötesinde, başka bir deyişle, ulusal güvenliğin ötesinde çok boyutlu bir bakış açısı gerekmektedir. Bu nedenle, iklim değişikliği-güvenlik bağlantısı, iklim değişikliğinin göç, enerji ve Covid-19 pandemisi üzerinden değerlendirilmesini gerektirmektedir. Bu bağlamda bu makalenin temel amacı, uluslararası sistemin yapısının çok boyutlu bir konu olan iklim değişikliğinin ortaya çıkmasını nasıl etkilediğini tartışmaktır. Bu çalışmanın temel olarak, özellikle Soğuk Savaş sonrası dönemde bir güvenlik sorunu olarak ele alınmaya başlanan iklim değişikliğinin sadece bir çevre sorunu olmadığını, aynı zamanda çok boyutlu, çok katmanlı bir karaktere sahip olduğunu iddia etmektedir.

Anahtar Kelimeler

İklim değişikliği, güvenlik, göç, enerji, pandemi

An Evaluation of Climate Change as a Security Problem Through the Structure of the International System

Öz

Climate change is an international problem that adversely affects human life in many ways. Especially in the last 40 years, the increase in the frequency and severity of natural disasters in the world has brought climate change to the international agenda. With the redefinition of security threats as a result of the break in the international system with the end of the Cold War, climate change was considered as a security concern and became the subject of an international negotiation that aims to reduce its negative effects. As a security problem, climate change brings many problems with significant environmental impacts. Within this framework, when considering the climate change-security connection, a multidimensional perspective is required beyond the security perceptions of states, in other words, beyond national security. The climate change-security link requires assessing this issue through migration, energy and the Covid-19 pandemic. Within this context, the main purpose of this article is to discuss how the structure of the international system affects the emergence of climate change, which is a multidimensional issue. The main argument of this study is that climate change, which has started to be considered as a security problem especially in the post-Cold War period, is not only an environmental problem, but also has a multidimensional, multi-layered character.

Anahtar Kelimeler

Climate change, security, migration, energy, pandemic

Kaynakça

• Akova, İ. (2003). Dünya enerji sorunu ve yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı. Coğrafya Dergisi, 11, 47-73.
• Ataöv, T. (2009). Kapitalizm ve Çevre. İleri Yayıncılık.
• Aydın, M. K. (2003). Kapitalizm ve Kriz. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6, 1-10.
• Başoğlu, A. (2014). Küresel iklim değişikliğinin ekonomik etkileri. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 7, 175-196.
• Bookchin, M. (2002). Reflections: An overview of the roots of social ecology. Harbinger: A Journal of Social Ecology, 3(1), 6-11.
• Busby, W. J. (2007). Climate change and national security: An agenda for action (CRS No.32). Council of Foreign Relations. https://www.cfr.org/sites/default/files/report_pdf/ClimateChange_CSR32%20%281%29.pdf
• Carlson, C. J., Albery, G. F., Merow, C. Trisos, C. H., Zipfel, C. M., Eskew, E. A., Olival, K. J., Ross, N. & Bansal, S. (2022). Climate Change increases cross-species viral transmission risk. Nature, 607, 555-562. https://doi.org/10.1038/s41586-022-04788-w Cook, J. et al. (2016). Consensus on consensus: a synthesis of consensus estimates on human-caused global warming. Environmental Research Letters, 11(4) 048002.
• de Ville, G. (2008). Climate change: Bad news for environmental security. Environmental Law Review, 10(3), 175–180. https://doi.org/10.1350/enlr.2008.10.3.020
• Dessler, E. A. (2012). Introduction to modern climate change. Cambridge University Press.,
• Ekşi, N. (2016). İklim mültecileri. Göç Araştırmaları Dergisi, 2(2), 10-58.
• European Commission. (2008). Climate change and international security.
• Falk, R. A. (1971). This endangered planet: Prospects and proposals for human survival. Random House.
• Foster, J. B. (1999). The vulnerable planet: A short economic history of the environment. Montly Review Press.
• Huang, H. (2020). Covid-19 and the environment: Reflections on the pandemic in asia. EnviroLab Asia, 4(1), Article 2. https://scholarship.claremont.edu/envirolabasia/vol4/iss1/2
• IPCC(a)- The Intergovernmental Panel on Climate Change. (2021). Climate change widespread, rapid and intensifying. https://www.ipcc.ch/2021/08/09/ar6-wg1-20210809-pr/
• IPCC(b)-The Intergovernmental Panel on Climate Change. (2021). Climate Change 2021: The Physical Science Basis, Summary for Policymakers.
• Karakoç, D. Y., Kovancı, E. (2019). Bir güvenlik tehditi olarak iklim değişikliği. Assam Uluslararası Hakemli Dergi, 344-357.
• Keleş, R., Hamamcı, C. & Çoban, A. (2012). Çevre politikası. İmge Kitapevi.
• Leggett, A. J. (2018). Evolving asssessments of human and natural contributions to climate change. CRS Report. https://sgp.fas.org/crs/misc/R45086.pdf
• Lemieux, A., Colby, G. A., Poulain, A. J. & Aris-Brosou, S. (2021). Viral spillover risk increases with climate change in High Arctic lake sediments. Proceedings of the Royal Society: Biological Science 289: 20221073, 1- 11. http://doi.org/10.1098/rspb.2022.1073
• Magdoff, F. (2017). “Kapitalizmin İkiz Krizleri: Ekonomik ve Çevresel Krizler” H.Tanıtran (Ed.) Enerji Emperyalizmi (s. ) içinde. Redakaiyon Kitap Yayıncılık. Maslin, M. (2011). Global warming. Dost Kitapevi.
• Mazo, J. (2010). Climate change: How global warming threatens security and what to do about it. Routledge.
• Met Office. The great smog of 1952. https://www.metoffice.gov.uk/weather/learn-about/weather/case-studies/great-smog
• National Centers for Environmental Information. (2020). Annual 2020 Global Climate Report. https://www.ncei.noaa.gov/access/monitoring/monthly-report/global/202013
• Öner, A. Ş. & Ihlamur-Öner, S. G. (Eds.). (2018). Uluslararası İlişkilerde Göç. Der Yayınları.
• Pittock, A. B. (2009). Climate change: The science, impacts and solutions (2nd ed.). Earthscan.
• Robin, J.-P. (2017, 14 September). Kritalina Georgieva: Global Warming can add 100 Million Poor People by 2030. World Bank. https://www.worldbank.org/en/news/opinion/2017/09/14/global-warming-can-add-100-million-poor-people-by-2030
• Sağsen, İ. (2020). Bir uluslararası güvenlik meselesi olarak iklim temelli göç. Güncel uluslararası güvenlik sorunları içinde. Nobel Yayınları.
• Sağsen, İ. (2020, 27 Ağustos). Enerjide dışa bağımlılık güvenlik ve dış politika meselesidir. Anadolu Ajansı. https://www.aa.com.tr/tr/analiz/enerjide-disa-bagimlilik-guvenlik-ve-dis-politika-meselesidir/1954717
• Sağsen, İ. (2011). İklim değişiminin güvenlik boyutu ve ortadoğu’ya etkileri. ORSAM. https://www.orsam.org.tr//d_hbanaliz/Analiz_40_tr.pdf
• Sağsen, İ. and Karaaslan, H. (2015). İklim değişikliği fırat-dicle havzası’nda savaş sebebi olabilir mi?. Akademik Ortadoğu, 10(1), 189-219.
• Srivastava, L. (2017). Catastrophic climate change in Global Catastrophic Risks 2017, Global Challenges Foundation.
• Thinktech STM Technology Thought Center. (2020). Climate Crises and National Security.
• The Intergovernmental Panel on Climate Change- IPCC. (2018). Global warning of 1.5°C. https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/sites/2/2022/06/SPM_version_report_LR.pdf
• United Nations Development Program. (1994). UNDP Human Development Report.
• United Nations. (1990). UN General Assembly Resolution 45/212. https://www.un.org/documents/ga/res/45/a45r212.htm
• Washington, H. & Cook, J. (2011). Climate change denial: Heads in the sand. Earthscan.
• Wilkins, E.T. (1954). Air Pollution and the London Fog of December, 1952. Journal of The Royal Sanitary Institute, 74(1), 1-21. doi:10.1177/146642405407400101
• World Economic Forum. (2019). The Global Risks Report 2019.
• World Meteorological Organization. (2020). WHO statement on the state of the global climate in 2019 (WMO-No. 1248).
• World Wildlife Foundation. İklim Değişikliği ve Enerji. https://www.wwf.org.tr/ne_yapiyoruz/iklim_degisikligi_ve_enerji/
• Yılmaz, F. H. & Navruz, M. (2019). Küresel iklim değişikliği, iklim mültecileri ve güvenlik. Assam Uluslararası Hakemli Dergi, 255-270.