“Muhteşem Gatsby”nin Edebi Okuması ile Sinematik Okumasının Marksist Yapısalcılık Merceğinden Karşılaştırılması

Yıl 2023, Sayı: 59, 43 - 55, 31.03.2023

Şenay Tanrıvermiş

https://doi.org/10.53568/yyusbed.1230002

Öz

F. Scott Fitzgerald tarafından yazılmış "Muhteşem Gatsby" adlı edebi roman ve Francis Ford Coppola tarafından yönetilen sinematik uyarlaması, kapitalizmin yıkıcı doğasının derinden anlaşıldığı ve zengin olma, bir diğer deyişle toplumun en üst sınıfında olma ideallerinin zirvede olduğu bir dönemde geçmektedir. İki eserde de karakterlerin içinde bulunduğu döngü, Marksist yapısalcılık ile kapitalizm arasındaki etkileşimi incelemek adına önemli araçlar görülebilir. İki eserde de zenginlik, güç ve kapitalizmin sonuçları gibi temaların nüanslı ve çok yönlü bir keşfini sunulmaktadır. Muhteşem Gatsby'nin sinematik ve edebi roman versiyonlarının farklılıklarına bakıldığında ise, sosyal atmosfer, karakterler, müzik ve dil gibi faktörleri inceleyerek toplumun değişen değerlerini anlayabilmek mümkün hale gelmektedir. Hikâyedeki müzik ve dilin ustalıkla kullanımı, dönemin toplumsal dinamiklerinin ve daha geniş sosyo-ekonomik yapılarının bir yansıması olarak hizmet eden bu sanat formlarının demokratikleşmesinin bir yansıması olarak görülebilirken, sosyal atmosfer; zenginler ve yoksullar arasındaki ayrım, özellikle ana karakterlerde, çevrelerinde ve filmin görsel olarak zıt olan doğasında bariz bir şekilde yansıtılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Muhteşem Gatsby, güç, zenginlik, kapitalizm, yapısalcı Marksizm, sosyo-ekonomik yapılar