Cumhurbaşkanı Celal Bayar’ın Kızı Milletvekili Nilüfer (Bayar) Gürsoy’un TBMM'deki Faaliyetleri

Yıl 2023, Sayı: Cumhuriyet Özel Sayısı, 267 - 279, 30.10.2023

Derya Çini Şimşek

https://doi.org/10.53568/yyusbed.1231123

Öz

Üçüncü Cumhurbaşkanı Celal Bayar’ın kızı olan Nilüfer (Bayar) Gürsoy, Millî Mücadele döneminde dünyaya geldi. Atatürk Dönemi, İsmet İnönü Dönemi, Demokrat Parti Dönemi ile 27 Mayıs 1960 ve 12 Eylül 1980 Darbeleri gibi Cumhuriyet tarihinin önemli dönemlerine tanıklık eden Gürsoy, 27 Mayıs 1960 darbesinin doğurduğu siyasal ve toplumsal koşullar sonucu aktif siyasete girdi. Adalet Partisi ve Demokratik Parti’de milletvekilli olarak görev alan Gürsoy, 1965-1980 yılları arasındaki siyasal yaşamı süresince; XIII. Dönem Adalet Partisi Bursa Milletvekili, XV. Dönem Demokratik Parti İstanbul Milletvekili ve XVI. Dönem Adalet Partisi İstanbul Milletvekili olarak TBMM’de görev yaptı. Nilüfer (Bayar) Gürsoy’un milletvekilliği dönemi meclisteki faaliyetlerini açık ve objektif bir durumda ortaya koyarak Türk siyasi yaşamının anlaşılmasına katkı sağlamayı amaçlayan çalışma, literatür taraması yapılarak Gürsoy 'un milletvekili olarak TBMM’de görev yaptığı XIII, XV ve XVI. Dönemlerde meclise sunduğu kanun teklifleri ve önergeleri, konuşmaları ile sınırlandırıldı. Çalışmada; TBMM zabıtları ve TBMM Arşivi'nden yararlanılmış, dönemin gazeteleri çalışmaya önemli katkı sağlamıştır.

Anahtar Kelimeler

Nilüfer (Bayar) Gürsoy, Bursa, Adalet Partisi, Demokratik Parti

Teşekkür

Sayın editörüm. İlginize teşekkür ederim

Activities of President Celal Bayar's Daughter Member of Parliament Nilüfer (Bayar) Gürsoy in the Grand National Assembly of Turkey

Öz

Nilüfer (Bayar) Gürsoy, the daughter of the third President Celal Bayar, was born during the National Struggle. Having witnessed important periods in the history of the Republic such as the Atatürk Era, İsmet İnönü Era, the Democrat Party Era and the coups of May 27 1960 and September 12 1980 Gürsoy entered active politics as a result of the political and social conditions created by the May 27 1960 coup. Gürsoy, who served as a deputy in the Justice Party and the Democratic Party, during his political life between 1965-1980; XIII. Term Justice Party Bursa Deputy, XV. Term Democratic Party Istanbul Deputy and XVI. He served in the Turkish Grand National Assembly as the Istanbul Deputy of the Term Justice Party. The study, which aims to contribute to the understanding of Turkish political life by presenting the activities of Nilüfer (Bayar) Gürsoy in the parliament in a clear and objective situation, by making a literature review, is the XIII, XV and XVI. The bills and proposals he presented to the parliament during the periods were limited to his speeches. In the study; The minutes of the TBMM and the TBMM Archive were used, and the newspapers of the period made a significant contribution to the study.

Anahtar Kelimeler

Nilüfer (Bayar) Gürsoy, Bursa, Justice Party, Democratic Party.

Kaynakça

• TBMM Tutanak Dergisi. Dönem II. Cilt 28. Birleşim 95. 21.10.1968, s.1004.
• TBMM Tutanak Dergisi. Dönem II. Cilt 5. Birleşim 68. 18.03.1966, s.382.
• TBMM Tutanak Dergisi. Dönem IV. Cilt 21. Birleşim 1. 01.11.1976, s.76.
• TBMM Tutanak Dergisi. Dönem IV. Cilt. 24. Birleşim 51. 21.02.1977, s. 657-660.
• TBMM Tutanak Dergisi. Dönem IV. Cilt 21. Birleşim1. 01.11.1976, s.76.
• TBMM Tutanak Dergisi. Dönem V. Cilt 1. Birleşim 1. 13.06.1977, s.24.
• TBMM Tutanak Dergisi. Dönem IV. Cilt 24. Birleşim 51. 21.02.1977, s. 657-660.
• TBMM Tutanak Dergisi. Dönem V. Cilt.6. Birleşim 166. 19.09.1978, s.626.
• TBMM Tutanak Dergisi. Dönem V. Cilt 3. Birleşim 108. 17.02.1978, s.2.
• TBMM Tutanak Dergisi. Dönem V. Cilt 12. Birleşim 85. 02.05.1979, ss.435, 615-630.
• TBMM Tutanak Dergisi. Dönem V. Cilt 12. Birleşim 102. 12.06.1979, s.620.
• TBMM Tutanak Dergisi. Dönem V. Cilt 13. Birleşim 35. 29.01.1980, s. 899.
• TBMM Tutanak Dergisi. Dönem II. Cilt 27. Birleşim 72. 11.04.1968, s.666.
• TBMM Tutanak Dergisi. Dönem II. Cilt 31. Birleşim 40. 30.01.1969, s.664-665.
• TBMM Tutanak Dergisi. Dönem II. Cilt 32. Birleşim.42. 03.02.1969, s.57.
• TBMM Tutanak Dergisi. Dönem II. Cilt 35. Birleşim 71. 31.04.1969, s.372-375.
• TBMM Tutanak Dergisi. Dönem II. Cilt 12. Birleşim 43. 01.02.1967, s.120.
• TBMM Tutanak Dergisi. Dönem IV. Cilt 5. Birleşim 86. 26.05.1974, s.153-156.
• TBMM Tutanak Dergisi. Dönem IV. Cilt 10. Birleşim 47. 24.02.1975, s.215-218.
• TBMM Tutanak Dergisi. Dönem IV. Cilt 24. Birleşim 51. 21.2.1977, ss.657-660.
• TBMM Tutanak Dergisi. Dönem V. Cilt 11. Birleşim 64. 26.02.1979, s.421.
• Aydemir, Ş.S. (2000). İkinci Adam . Remzi Kitapevi.
• Bağce, E. (2012). Türk Parlamento Tarihi, (1973-1977). TBMM Kültür Sanat ve Yayınları.
• Bilgiç, S. (2002). Dr. Sadettin Bilgiç Hatıralar. Boğaziçi Yayınları.
• Cizre, Ü. (2002). AP-Ordu İlişkileri. İletişim Yayınları.
• Çavdar, T. (2000). Türkiye'nin Demokrasi Tarihi. İmge Kitabevi.
• Çavuşoğlu, H. (2005). Türk siyasal yaşamında Demokratik Parti (1970-1980). Yüksek Lisans Tezi. Doku z Eylül Üniversitesi.
• Çınar, M. (2012). Türk Parlamento Tarihi TBMM- XIII. Dönem (1965- 1969). TBMM Kültür Sanat ve Yayınları.
• Çolak, F. (2008). “Türk Siyasi Tarihinde Beyaz İhtilal: 14 Mayıs 1950 Genel Seçimleri (İzmir Örneği).” Türk İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi, 6 (1), 95-108.
• Çoker, F. (1999). Türk Parlamento Tarihi Cumhuriyet Senatosu Üyelerinin Özgeçmişleri (1966-1980). Türkiye Büyük Millet Meclisi Vakfı Yayınları.
• Demir, Ş. (2012). “Bir Osmanlı Hanımefendisi ve Bir Cumhuriyet First Leydisi Reşide Bayar (Nilüfer Bayar- Gürsoy’un Anlatımına Göre).” Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 28 (8 4), 154.
• Duroğlu, S. (2007). Türkiye’de İlk Kadın Milletvekilleri. (Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi) Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Erer, T. (1965). Yassıada ve Sonrası. Rek-Tur Kitap Servisi Yayınları.
• Gökçimen, S. vd. (2009). Türk Parlamento Tarihinde Kadın Parlamenterler (1935-2009). Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı Yayınları.
• Güler, F. D. (2003). Türkiye’nin Yakın Siyasetinde Bir Örnek Olay Adalet Partisi. Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayınları.
• Gürsoy, N. (2021). İçimin Renkleri. Bağlam Yayıncılık.
• Gürsoy, N. (2014). 27 Mayıs Darbesi ve Bizler Cumhurbaşkanı Celal Bayar'ın Kızı Anlatıyor. Timaş Yayınları.
• Kaya, Y. ve Şahin, H. (2018). “Türk Siyasal Yaşamında Milliyetçi Cephe Hükümetleri Dönem i.” Tarihin Peşinde Uluslararası Tarih ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 19 (1), 537-538.
• Milletvekili Genel Seçimleri, (2012), 1923-2011, Türkiye İstatistik Kurumu Matbaası.
• Resmi Gazete: 15205,11.04.1975.
• Şahin, A. A. (2008). Türkiye’deki kadın milletvekilleri ve meclisteki çalışmaları (1935–2002, (Yüksek Lisans Tezi, Niğde Üniversitesi), Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Şahin, C. (2010). Türk parlamentosundaki kadın milletvekilleri (1935-2007), (Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi), Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Şimşek, Ç. D. (2015). Süleyman Sami Demirel’in hayatı ve siyasi faaliyetleri, Türkiye Alim Kitapları.
• Şimşek, Ç. D. (2021). “Türkiye’de kadının siyasal temsili: Çok partili döneme geçişten 2000’e”, Türkiye’de Kadının Tarihi ve Talihi, Libra Yayınevi.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Albümü 1920-2010, (2010). TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü Yayınları.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi üyesi hal tercümesi kâğıdı örneği: 508.
• Yalansız, N. (2012). “27 Mayıs Darbesi sonrası Celal Bayar ve eski Demokrat Partililerin Türk siyasi hayatına etkileri. ” Turkish Studies, 7 (3), 2585-2593.
• 72’ler Hareketi ve Demokratik Parti. (1971). Demokratik Parti Yayınları.