From Thought to Ideal: Traces of Ziya Gökalp in Orkun Magazine (1950-52, 1962-64)

Yıl 2024, Sayı: Ölümünün 100. Yıl Dönümünde Ziya Gökalp'ı Yeniden Anlamak, 96 - 114, 06.12.2024

Ela Doğanay

Öz

Ziya Gökalp is recognized as one of the thinkers who laid the theoretical foundations of Turkish nationalism and played a significant role in the construction of national identity and the shaping of the socio-cultural structure in Republican Turkey. In this context, the articles published in Orkun magazine comprehensively address Gökalp's views on topics such as Turkish nationalism, sociology, language, culture, morality, Pan-Turkism, and religion, highlighting his contributions to the ideology of Turkism. Particularly, Gökalp's approaches to national education, linguistic simplification, the formation of national identity, and the unity of the Turkish nation are analyzed in-depth in these articles. The articles published between 1950 and 1952 emphasize Gökalp's contributions to Turkish thought and his influence on the ideology of Turkism. Meanwhile, the articles from 1962 to 1964 evaluate how Gökalp's ideas were revisited in a new period and assess their impact on the movement of Turkish nationalist thought. These articles reveal how Gökalp's views on the modernization process of Turkish society resonated within the intellectual circles of the time. This study demonstrates that Gökalp's ideas had a lasting impact not only in his own era but also on subsequent generations, analyzing the echo of his ideas within Turkist circles and uncovering his enduring influence on Turkish nationalism. The intellectual world of Ziya Gökalp and his contributions to the Turkish nationalist movement are thoroughly examined through these articles.

Anahtar Kelimeler

Orkun, Ziya Gökalp, Atsız, ideal

Fikirden İdeale: Orkun Dergisi’nde Ziya Gökalp İzleri (1950-52, 1962-64)

Öz

Ziya Gökalp, Türk milliyetçiliğinin kuramsal temellerini atan, Cumhuriyet dönemi Türkiye’sinin ulusal kimlik inşasında ve sosyo-kültürel yapısının şekillenmesinde önemli rol oynayan düşünürlerden biri olarak kabul edilmektedir. Bu bağlamda, Orkun dergisinde yayımlanan makaleler, Gökalp’in Türk milliyetçiliği, sosyoloji, dil, kültür, ahlak, Turancılık ve din gibi konulara dair görüşlerini kapsamlı bir şekilde ele almakta ve onun Türkçülük ideolojisine olan katkılarını vurgulamaktadır. Özellikle Gökalp’in milli terbiye, dilde sadeleşme, milli kimlik oluşturma ve Türk milletinin birliğini sağlama konularındaki yaklaşımları makalelerde derinlemesine analiz edilmiştir. 1950-52 yıllarında yayımlanan makaleler, Gökalp’in Türk düşünce dünyasına yaptığı katkıları ve Türkçülük ideolojisine etkilerini vurgulamaktadır. 1962-64 yıllarında yayımlanan makaleler ise Gökalp’in fikirlerinin yeni bir dönemde nasıl yeniden ele alındığını ve Türkçü düşünce hareketi üzerindeki etkilerini değerlendirmektedir. Bu makaleler, Gökalp’in Türk toplumunun modernleşme sürecine dair görüşlerinin dönemin entelektüel çevrelerinde nasıl yankı bulduğunu ortaya koymaktadır. Bu çalışma, Gökalp’in fikirlerinin sadece kendi döneminde değil, sonraki kuşaklar üzerinde de kalıcı bir etkiye sahip olduğunu göstermekte ve Gökalp’in fikirlerinin Türkçü çevrelerdeki yankısını analiz ederek onun Türk milliyetçiliği üzerindeki kalıcı etkisini ortaya koymaktadır. Ziya Gökalp’in düşünce dünyası ve onun Türk milliyetçiliği hareketine yaptığı katkılar, bu makaleler üzerinden kapsamlı bir şekilde değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Orkun, Ziya Gökalp, Atsız, mefkûre.

Kaynakça

• Atsız, H. N. (1952). Veda. Orkun, 68, 2-7.
• Çetinçelik, M. (1950). Ziya Gök Alp (1875-1924). Orkun, 8, 4-5.
• Çiftçioğlu, A. (1962). Ziya Gökalp. Orkun, 1, 14/30.
• Duru, M. N. (1975). Ziya Gökalp. Milli Eğitim Basımevi.
• Ekiz, O. N. (1977), Yirminci Yüzyılın Büyük Türkçüsü Nihal Atsız. Toker, 15, 5-9.
• Esemenli, B. (1950). Ziya Gök Alp ve Türkçülük. Orkun, 9, 4.
• Feyzioğlu, T. (1996). Atatürk ve Milliyetçilik. Atatürk Araştırma Merkezi Yayınevi.
• YILDIZ, A. (2001). Ne Mutlu Türküm Diyene. İletişim Yayınları.
• Gökalp, Ş. M. (1952). Ziya Gök Alp’te Turancılık. Orkun, 66, 4-6.
• Gökalp, Z. (1918). Türkleşmek, İslamlaşmak, Muasırlaşmak. Evkaf-ı İslamiye Matbaası.
• Gökalp, Z. (2009). Türkçülüğün Esasları. Mola Kitap.
• Gökalp, Z. (2018). Kızıl Elma. Karbon Kitaplar.
• Gökçeoğlu, S. (1951). Ziya Gökalp Toplantısında Neler Söylendi?. Orkun, 34, 12-15.
• Göksel, A. N. (1949). Ziya Gök Alp. Ahmet Halit Kitabevi.
• Göksel, A. N. (1951). Ziya Gök Alp. Orkun, 56, 3-4.
• Gözübüyük, F. (1951). Büyük Türkçü Ziya Gök Alp’ta Milli Terbiye. Orkun, 32, 6-7.
• Gözübüyük, F. (1951). Ziya Gök Alp’in Türkçülüğü. Orkun, 37, 9-10.
• Gözübüyük, F. (1951). Ziya Gök Alp’ta Din ve An’ane. Orkun, 38, 12-13.
• Gözübüyük, F. (1951). Halkçılık Karşısında Ziya Gök Alp. Orkun, 56, 14-16.
• Gözübüyük, F. (1951). Ziya Gök Alp’in Garpçilik Anlayışı. Orkun, 62, 12.
• Gözübüyük, F. (1951). Ziya Gök Alp’in Milli İçtimaiyat Metodları. Orkun, 66, 12.
• Hacıömeroğlu. (1950). Ziya Gök Alp için 24. Ölüm Yılı Dolayısiyle. Orkun, 6, 12-14.
• Hacıömeroğlu. (1950). Ziya Gök Alp için 24. Ölüm Yılı Dolayısiyle. Orkun, 7, 11-12.
• İnan, A. (1933). Vatandaş İçin Medeni Bilgiler. Devlet Matbaası.
• Orkun. (1950). Orkun’un Tarihçesi, Orkun, 1, 2.
• Orkun. (1962). Orkun’un Yeniden Çıkarken, Orkun, 1, 1.
• Özalper, M. (2019). Orkun Dergisi Özelinde Türkçülük (1950-1952). Uluslararası Türkoloji Araştırmaları Sempozyumu 26-28 Eylül 2019 Van-Türkiye, s. 787-798.
• Sağlam, S. (2008). Ziya Gökalp. M. Ç. Özdemir(Ed.), Türkiye’de Sosyoloji I, (s. 161-219). Phoenix Yayınevi.
• Tanyu, H. (1962). Ziya Gökalp ve Türk Milliyetçiliği. Toprak Yayınları.
• Tanyu, H. (1962). Ziya Gökalp Ve Din. Orkun, 11, 4/21.
• Tegin, K. (1951). Büyük Fikir Adamı Ziya Gök Alp. Orkun, 56, 2-3.
• Toplu, A. (1951). Ziya Gök Alp Dinsiz Miydi?. Orkun, 56, 12-14.
• Yalçın, A. (1964). Ziya Gökalp. Orkun, 29, 49-50.
• Yöntem, A. C. (1941). Genç Kalemciler ve Ziya Gökalp, Çınaraltı Haftalık İlim Sanat Mecmuası, 12, 13-15.