Sürdürülebilirlik Açısından Kadirli İlçesinde Turp Üretimi

Yıl 2024, Sayı: 64, 185 - 203, 30.06.2024

Elif Kocaoğlu Ayşe Çağlıyan

https://doi.org/10.53568/yyusbed.1462303

Öz

Kadirli ilçesi, turp üretim miktarı ve ekili alan büyüklüğü bakımından Türkiye’de merkezi konumda yer almaktadır. İlçe, Türkiye turp üretiminin yaklaşık %70’e yakınını tek başına karşılamaktadır. Kadirli ilçesinde turp üretimi üzerine yapılan bu çalışmanın temel amacı; ilçedeki turp tarımının tarımsal üretim potansiyelinin belirlenmesi, coğrafi dağılımının incelenmesi ve sürdürülebilirliğinin sağlanmasıdır. İlçede her yıl başta kırmızı turp olmak üzere çeşitli turplar yetiştirilmektedir. Çalışmada 2014-2022 yılları arası Çiftçi Kayıt Sistemi verileri temin edilerek ilçede turp tarımının fazla yapıldığı köyler belirlenmiş ve yıllara göre ekim alanlarının yoğunluk haritaları üretilmiştir. Yükseltisinin az olduğu ve ilçenin güneybatı kesimde bulunan Aşağıçiyanlı, Yeniköy, Mecidiye, Tatarlı ve Tozlu köyleri turp tarımının en fazla yapıldığı köyleri oluşturmaktadır. Turp üretim aşamalarının belirlenmesi amacıyla eylül-kasım ayı arasında ekimi yapılan alanlara ve yıkama için kullanılan Savrun Çayı’na arazi çalışması yapılarak çiftçiler, işçiler ve ziraat mühendisleriyle görüşülmüştür. Sonuç olarak mevcut turp üretim potansiyelinin gözden geçirilerek değerlendirilmesi ve sürdürülebilirliğinin sağlanmasına yönelik çalışmalar yetersiz bulunmuş, turpun yurtiçi ve yurtdışı pazarlanması ise istenilen düzeye ulaşmamıştır. Kooperatif ve üretici birliklerinin yetersizliği ile örgütlenmelerin sağlanamaması ve alıcı azlığı gibi sebeplerden dolayı üreticilerin pazarlık payları düşük ve pazar pozisyonları zayıf kalmıştır. Turp üretiminin, hasatının ve pazarlanmasının organizasyonuna yönelik SWOT analizi yapılarak zayıf yönler ve tehditlere karşı sürdürülebilirlik açısından öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

turp, üretim, sürdürülebilirlik, SWOT analizi, Kadirli

Radish Production in Kadirli District in Terms of Sustainability

Öz

Kadirli district is located in a central location in Turkey in terms of radish production amount and cultivated area size. The district alone meets nearly 70% of Turkey's radish production. The main purpose of this study on radish production in Kadirli district; to determine the agricultural production potential of radish agriculture in the district, to examine its geographical distribution and to ensure its sustainability. Various radishes, especially red radish, are grown in the district every year. In the study, the data of the Farmer Registration System between 2014-2022 were obtained, and the villages where radish cultivation was done more in the district were determined and density maps of the cultivation areas were produced according to the years. The villages of Aşağıçiyanlı, Yeniköy, Mecidiye, Tatarlı and Tozlu, which are located in the southwestern part of the district, where the altitude is low, constitute the villages where radish cultivation is done the most. In order to determine the radish production stages, field studies were carried out on the areas cultivated between September and November and the Savrun Stream, which is used for washing, and farmers, workers and agricultural engineers were interviewed. As a result, studies to review and evaluate the existing radish production potential and to ensure its sustainability were found to be insufficient, and the domestic and international marketing of radish did not reach the desired level. Due to reasons such as the insufficiency of cooperatives and producer unions, the inability to provide organizations and the lack of buyers, the bargaining shares of the producers remained low and their market positions were weak. A SWOT analysis was conducted for the organization of radish production, harvesting and marketing, and suggestions were made in terms of sustainability against weaknesses and threats.

Anahtar Kelimeler

radish, production, sustainability, SWOT analysis, Kadirli

Kaynakça

• Akan, S., Veziroğlu, S., Özgün, Ö. ve Ellialtıoğlu, Ş. (2013). Turp (Raphanus sativus L.) sebzesinin fonksiyonel gıda olarak değerlendirilmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 23(3), 289-295.
• Akgemci, T. (2007). Stratejik Yönetim. (3. baskı). Gazi Kitabevi.
• Apan, H. (1971). Erzurum şartlarında yetiştirilmeğe elverişli sebze tür ve çeşitlerinin tespiti ile bunların morfolojik, pomolojik vasıfları ve mahsuldarlıkları üzerinde araştırmalar. Atatürk Üniversitesi Basımevi, Yayın No:93, Erzurum.
• Arıcı, F., Karakuzulu, Z. ve Doğan, S. (2020). Tarımsal arazi kullanımı ve planlamasında Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS) verilerinin kullanımı Geyve örneği. (2. Baskı). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Bahşi, N. ve Kurt, H. (2019). Çiftçinin organik tarıma geçişinde bilgilendirme faktörünün rolü: Kadirli örneği. Turkish Journal of Agriculture - Food Science and Technology, 7(1), 30-35. https://doi.org/10.24925/turjaf.v7i1.30-35.2012
• Daşgan, H. Y., Sarı, N., Şensoy, S. ve Abak, K. (1996 Mayıs 7-10). GAP Yöresinde Turpta Uygun Ekim Zamanı ve Çeşitlerin Belirlenmesi [Sözlü sunum]. GAP Sebze Tarımı Sempozyumu, Şanlıurfa, Türkiye.
• Dongawar, L. N, Kashiwar, S. R, Ghawade, S. M. ve Dongarwar, U. R. (2017). Performance of different radish (Raphanus Sativus l.) varieties in black soils of vidharbha-maharashtra. International Journal of Plant and Soil Science, 20(5), 1-9.
• Duman, İ. ve Tuncay, Ö. (1996). Ege Bölgesi Koşullarında Taze Soğan (Gal Soğanı) Üretimi için Uygun Tohum Ekim Zamanı ve Ekim Sıklığının Belirlenmesi. GAP I. Sebze Tarımı Sempozyumu, İzmir, Türkiye.
• Durmuş, E. ve A. Yiğit, (2014). Türkiye’nin tarım yöreleri ve bölgeleri (1. Baskı). Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara.
• Durmuş, E. (2019). Geographical Distribution of Forage Crops in Turkey and its Relationship with Animal Husbandary. O. Çoban, A. Erbaşı, E. Karakoç ve F. Karasioğlu (Ed.), Research Revıews In Socıal, Human And Admınıstratıve Scıences (1. Baskı, s. 45) içinde Gece Akademi, Ankara.
• Duvan, E. K. (2014). Kadirli İlçesinde Turp Üretim ve Pazarlama Yapısı (Tez No. 374574) [Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Göney, S. (1976). Adana Ovaları (1. Baskı). İstanbul Üniversitesi Yayınları, Coğrafya Enstitüsü, Yayın No:88, İstanbul.
• Göney, S. (1987). Türkiye Ziraatinin Coğrafi Esasları (1. Baskı). I. İstanbul Üniversitesi Yayınları, Coğrafya Enstitüsü, Yayın No:110, İstanbul.
• Gutiérrez, R. M. & Perez, R. L. (2004). Raphanus sativus (radish): their chemistry and biology. Scientific World Journal. 13(4), 811-37. https://doi.org/10.1100/tsw.2004.131
• Hidefumi, K., Sekine, T., Murayama, S., Aoyagi, T., Mitamura, K. & Xiang, (2016). Impacts of climate change on japanese radish in ıchihara and their potential ımplications. International Journal of Environmental Science and Development, 7(10). https://doi.org/10.18178/ijesd.2016.7.10.879
• Jochinke, D. C., Noonon, B. J., Wachsmann N. G. & Norton, R. M. (2007). The adoption of precision agriculture in an Australian Broadacre cropping system challenges and opportunities. Field Crops Research, 104, 68–76.
• Kano, Y. & Fukuoka, N. (1991). Effect of planting density on the occurrence of hollow root in japanese radish cv. Gensuke. Journal of The Japanese Society for Horticultural Science, 60, 379-386.
• Kansız, N., Acuner A. Ş. ve Yavuz, M. A. (2008, Haziran). Çay sektörü swot analizi (güçlü/zayıf yönler, fırsatlar/tehditler). (https://www.cayelitso.org.tr/belgeler/cayswot.pdf) Milli Prodüktivite Merkezi Raporu, Rize.
• Kara, H. (1975). Çukurova’da pamuk, Çukurova’da gelişen pamuk tarımının köy hayatı, tarım ekonomisi ve endüstri üzerine etkileri. Coğrafya Araştırmaları Dergisi, 7, 159-187.
• Kara, H. (1990). Çukurova’da Endüstri. Coğrafya Araştırmaları, 1(2), 193-230.
• Kara, N., Başay, S. ve Coşkuncu, K. S. (2012). Turp yetiştiriciliği. Ankara: Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Eğitim, Yayım ve Yayınlar Dairesi Başkanlığı.
• Karagel, D. Ü. (2008). Kadirli İlçesi’nin Beşerî ve Ekonomik Coğrafyası (Tez No. 221686) [Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Coğrafya Anabilim Dalı]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Karagel D. Ü. ve Karagel, H. (2009). Kadirli İlçesi’nde tarımsal arazi kullanımı ve üretim. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(2), 1-24.
• Kaymak, H. ve Güvenç, İ. (2010). Turp çeşitlerinin bazı fizyolojik bozukluklar bakımından değerlendirilmesi. TÜBAV Bilim Dergisi, 3(2),167-173.
• Kaymak, H. Ç. ve Güvenç, İ. (2011). Farklı ekim zamanlarının turp (raphanus sativus l.)’ta bazı gelişme özellikleri ve verime etkisi. Alinteri Journal of Agriculture Science, 12(2), 6-12.
• Kopta T. & Pokluda, R. (2013). Yields, quality and nutritional parameters of radish (raphanus sativus) cultivars when grown organically in czech republic. Horticultural Science, 40,16-21. https://doi.org/10.17221/27/2012- HORTSCI
• McGill, L. (2018). Effect of climate change conditions on radish (raphanus raphanistrum) growth and its ımplications on crop production. University of Michigan Biological Station.
• Megep, (2009). Mesleki Eğitim ve Öğretim Sisteminin Güçlendirilmesi Projesi (Turp Yetiştiriciliği) https://megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Turp%20Yeti%C5%9Ftiricili%C4%9Fi.pdf
• Mili, S. (2006, June 29-July 2). Market Dynamics And Policy Reforms İn the EU Olive Oil İndustry: An Exploratory Assessment [Oral presentation]. 98th Seminar of European Association of Agricultural Economists, Crete/Greece.
• Namlı, M., Adıgüzel, P., Solmaz, İ. ve Sari, N. (2023). Sebze yetiştiriciliği – Turp (1. Baskı). İksad Yayınevi, Ankara.
• Özügür, E. (2022). Tarımsal üretim planlaması (1. Baskı). Cinius Yayınları, İstanbul.
• Pakyürek, A.Y., Abak, K., Sarı, N. & Güler, H. Y. (1994). Effects of sowing dates and plant densities on the yield and quality of some onion varieties in southeast anatolia. Acta Horticulturae, 371, 209-214.
• Park, K. W. & Fritz, D. (1984). Effects of fertilization and irrigation on the quality of radish (Raphanus sativus L. var. niger) grown in experimental pots. Acta Horticulturae, 145, 129-137.
• Politud, E. R. R. (2016). Growth and yield performance of radish (Raphanus sativus L.) ‘cv’ ‘Snow Whıte’ in response to varying levels of vermicast applications. International Journal of Scientific and Research Publications, 6(5), 53-57.
• Rehber, E. (2013). Tarım ekonomisi (1. Baskı). Ekin Basım Yayın, Bursa.
• Seçer, A. (2012). Doğu Akdeniz Bölgesi’nde Zeytin ve Zeytinyağı Üretimi, Pazarlaması ve Bölgede Zeytinciliği Geliştirme Olanakları (Tez No. 304698) [Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Sevindi, C. ve Demir, Ş. (2019, Kasım 7-9). Kadirli (Osmaniye) İlçesi’nin Kültürel Turizm Potansiyeli [Sözlü sunum]. II. Internatıonal Congress Of Socıal Scıences, Gümüşhane, Türkiye.
• Singh, P. K., Tripathi, S. K ve Somani, K. V. (2001). Hybrid seed production of radish (Raphanus sativus L.). Journal of New Seeds, 3(4), 51-58.
• Solmaz, İ., Akbaş, F., Erköse, H., Sarı, N. ve Dal, B. (2017). Farklı dozlarda kükürt uygulamasının turp (Raphanus sativus L.)’ta verim ve kalite üzerine etkileri. Akademik Ziraat Dergisi, 6, 257-262.
• Stephens, J. M. (1994). Radish Chinesi. Horticulture Science Department, Florida Cooperative Extension Service. https://edis.ifas.ufl.edu/publication/MV120)
• Taş, B. (2011). Tarım alanlarının planlaması sürecinde swot analizi kullanımına bir örnek: Sandıklı ilçesi. Coğrafi Bilimler Dergisi, 9(2), 189-208. https://doi.org/10.1501/Cogbil_0000000124
• TÜİK, (2022). Türkiye İstatistik Kurumu. Tarımsal Üretim İstatistikleri (2004-2022).
• Üçeçam, D. (2002). Kadirli’nin Kuruluşu, Gelişmesi ve Şehirsel Fonksiyonları (Tez No. 122018) [Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Coğrafya Anabilim Dalı]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Üçeçam, D. ve Hayli, S. (2004). Kadirli şehrinde fonksiyonel arazi kullanımı. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(1), 39-65.
• Vural, H., Eşiyok, D. ve Duman, İ. (2000). Şalgam (Brassica campestris subsp. rapa), Kültür Sebzeleri (Sebze Yetiştirme). Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Basımevi, Bahçe Bitkileri Bölümü, Bornova, İzmir.
• Yazgan, A. ve Sağlam, N. (1990). Tokat yöresinde uygun turp (raphanus sativus l. ve-var. sativus} çeşitlerinin belirlenmesi üzerinde araştırmalar. Journal of Agricultural Faculty of Gaziosmanpaşa University (JAFAG), 1990(1).
• Yılmaz, E. ve Çiçek, İ. (2016). Türkiye Thornthwaite iklim sınıflandırması. Journal of Human Sciences, 13(3), 3973- 3994. https://doi:10.14687/jhs.v13i3.3994