An Aesthetic Narrative Language from Local to Universal: Suha Arın with his Auteur Identity in Turkish Documentary Cinema

Yıl 2024, Sayı: 65, 54 - 64, 30.09.2024

Elif Pınar Kılınç

https://doi.org/10.53568/yyusbed.1508150

Öz

This article examines Suha Arın's auteur identity in documentary cinema and his contributions to Turkish documentary cinema. The aim of the study is to examine the original narrative language, thematic diversity and cinematographic mastery in Arın's films and to reveal his position as a "cultural ambassador" and why he has become infinite as a storyteller through examples. The study, which is a qualitative research, will also project Suha Arın's production in Turkey during the period in which he was in production, based on the idea that directors who are considered auteurs present a personal approach to cinema as well as addressing the era they witnessed within the framework of their originality; it will be stated that he is a creative documentary film director whose films have been recognized in Turkey and internationally. The study, which is based on a historical analysis, finds that Suha Arın, one of the most important figures of Turkish documentary cinema, brought a breath of fresh air to the field in terms of form and content, and changed the flow of Turkish documentary cinema. Suha Arın evaluated documentary cinema not only as an informative tool but also as a form of aesthetic and artistic expression. In terms of the development of documentary cinema in Turkey and the limited interest of the audience compared to fiction cinema, it is foreseen that a detailed examination of the films of a pioneer in this field with a historical perspective will make a significant contribution to the literature.

Anahtar Kelimeler

Suha Arın, Turkish documentary cinema, auteur cinema.

Yerelden Evrensele Uzanan Estetik Bir Anlatım Dili: Türk Belgesel Sinemasında Auteur Kimliği İle Suha Arın

Öz

Makalede, Suha Arın’ın belgesel sinemadaki auteur kimliği ile Türk belgesel sinemasına katkıları incelenecektir. Çalışmanın amacı, Arın’ın filmlerindeki özgün anlatım dili ile tematik çeşitliliğin ve sinematografik ustalığın irdelenerek, “kültür elçisi” konumunu ve hikâye anlatıcısı olarak neden sonsuzlaştığını örnekler üzerinden ortaya koymaktır. Nitel bir araştırma olan çalışmada, auteur olarak değerlendirilen yönetmenlerin kişisel bir sinema yaklaşımı sunmalarının yanı sıra tanık oldukları çağı, özgünlükleri çerçevesinde ele aldıkları düşüncesinden hareketle, Suha Arın’ın üretimde olduğu dönem Türkiye’sine projeksiyon tutulacak; yaşadığı topluma sırt dönmeyen bir auteur olarak Türk sinemasının belleğindeki silinmez izler bırakmış yaratıcı bir belgesel sinema yönetmeni olduğu ifade edilecektir. Tarihsel bir inceleme ile gerçekleştirilen çalışmada, Türk belgesel sinemasının önemli figürlerinden Arın’ın, biçimsel ve içeriksel açıdan bu alana yeni bir soluk getirdiği; Türk belgesel sineması anlayışının akışını değiştirdiği, çalışmanın bulguları arasındadır. Arın, belgesel sinemayı sadece bilgilendirme aracı olarak değil, estetik ve sanatsal bir ifade biçimi olarak da değerlendirmiş; biçim, içerik ve öz anlamında auteur kuram ile örtüşen birçok özgün yaklaşımı benimsemiştir. Filmlerindeki tematik çeşitlilik, sinematografik ustalık, belgesel sinemanın sınırlarını genişletmiş; bu türün sanatsal değerini artırmıştır. Belgesel sinemanın Türkiye'deki gelişimi ve izleyici ilgisinin kurmaca sinemaya kıyasla oldukça sınırlı olması bakımından, bu alana yön vermiş bir ismin tarihsel perspektifle filmlerinin ayrıntılı olarak incelenmesinin, literatüre önemli katkı sağlayacağı öngörülmektedir

Anahtar Kelimeler

Suha Arın, Türk belgesel sineması, auteur sinema.