Sosyal Medya Aktivizminin Çevrimdışı Aktivizme Etkisi ve Demografik Faktörlerin Rolü

Yıl 2024, Sayı: 66, 220 - 237, 25.12.2024

Huriye Subaşı

https://doi.org/10.53568/yyusbed.1561660

Öz

Sosyal medya, günümüzde aktivizmin çevrimdışı yönüyle etkileşim içinde olan güçlü bir araç haline gelmiş, bu etkileşimlerin toplumsal değişim dinamikleri üzerindeki etkisi giderek artmıştır. Özellikle son dönemlerde Türkiye'de hayvan haklarıyla ilgili yaşanan olaylar, sosyal medya üzerinden gerçekleştirilen kampanyaların çevrimdışı protesto ve eylemlere dönüşmesine zemin hazırlamış, bu süreçte toplumsal duyarlılığın artmasına katkı sağlamıştır. Bu kapsamda hazırlanan çalışmanın temel amacı, sosyal medya aktivizminin çevrimdışı aktivizme olan etkilerini Hayvanları Koruma Kanunu bağlamında incelemektir. Ayrıca, demografik faktörlere göre sosyal medya aktivizmine ve çevrimdışı aktivizme katılımın farklılık gösterip göstermediğinin belirlenmesi araştırmanın bir diğer amacını oluşturmaktadır. Nicel araştırma desenine sahip bu çalışmada, Türkiye’de ikamet eden 18 yaş ve üzeri bireyler, araştırma evreni olarak tanımlanmıştır. Veriler, kolayda örnekleme yöntemiyle ve çevrimiçi anket tekniği kullanılarak 401 katılımcıdan elde edilmiştir. Verilerin analizi için regresyon analizi, bağımsız gruplar t-testi ve One Way ANOVA uygulanmıştır. Araştırma bulguları, sosyal medya aktivizminin çevrimdışı aktivizmi olumlu yönde etkilediğini ortaya koymaktadır. Ayrıca, katılımcıların cinsiyet, yaş, medeni durum, aylık hane halkı geliri ve siyasi görüş gibi demografik özelliklerinin sosyal medya aktivizmi ve çevrimdışı aktivizme katılım düzeyinde farklılıklar oluşturduğu tespit edilmiştir. Bu bulgular ışığında, halkla ilişkiler uygulayıcılarına, akademisyenlere, aktivistlere öneriler sunulmuş ve sosyal medya aktivizminin toplumsal değişim üzerindeki rolü vurgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal medya aktivizmi, çevrimdışı aktivizm, aktivizm

The Impact of Social Media Activism on Offline Activism and the Role of Demographic Factors

Öz

Social media has become a powerful tool that interacts with the offline dimensions of activism, and the impact of these interactions on the dynamics of social change has been increasingly significant. In particular, recent events related to animal rights in Turkey have provided a foundation for campaigns initiated on social media to evolve into offline protests and demonstrations, contributing to heightened public awareness during this process. The primary aim of this study is to examine the effects of social media activism on offline activism within the context of the Animal Protection Law. Additionally, determining whether participation in social media and offline activism differs according to demographic factors constitutes another objective of the research. This study, which employs a quantitative research design, identifies individuals aged 18 and above residing in Turkey as the target population. Data were collected from 401 participants through convenience sampling and the use of an online survey. Regression analysis, independent samples t-test, and One-Way ANOVA were applied to analyze the data. The findings of the study indicate that social media activism has a positive influence on offline activism. Furthermore, it was found that demographic characteristics such as gender, age, marital status, monthly household income, and political views lead to variations in the levels of participation in both social media and offline activism. Based on these findings, recommendations were provided to public relations practitioners, academics, and activists, and the role of social media activism in driving social change was emphasized.

Anahtar Kelimeler

Social media activism, offline activism, activism

Kaynakça

• Abbas, L., Fahmy, S., Ayad, S., Ibrahim, M., & Ali, A. (2022). TikTok intifada: Analyzing social media activism among youth. Online Media and Global Communication, 1(2), 287–314. https://doi.org/10.1515/omgc-2022-0014
• Allsop, B. (2016). Social media and activism: A literature review. Social Psychological Review, 18(2), 35–40. https://doi.org/10.53841/bpsspr.2016.18.2.35
• BBC News Türkçe (2024, 28 Temmuz), https://www.bbc.com/turkce/articles/cw0yrp0rg8lo
• Bennett, W. L., & Segerberg, A. (2012). The logic of connective action: Digital media and the personalization of contentious politics. Information, Communication & Society, 15(5), 739-768. https://doi.org/10.1080/1369118X.2012.670661
• Brady, H. E., Verba, S., & Schlozman, K. L. (1995). Beyond SES: A resource model of political participation. American Political Science Review, 89(2), 271–294. https://doi.org/10.2307/2082425
• Boulianne, S. (2015). Social media use and participation: A meta-analysis of the literature. Political Communication, 32(3), 299-320. https://doi.org/10.1080/10584609.2015.1004420
• Boulianne, S., & Theocharis, Y. (2020). Young people, digital media, and engagement: A meta-analysis of research. Social Science Computer Review, 38(2), 111-127. https://doi.org/10.1177/0894439318814190
• Bourland-Davis, P. G., Thompson, W., & Brooks, F. E. (2010). Activism in the 20th and 21st centuries. In R. L. Heath (Ed.), The SAGE handbook of public relations (pp. 409-420). SAGE Publications.
• Carr, C. T., & Hayes, R. A. (2015). Social media: Defining, developing, and divining. Atlantic Journal of Communication, 23(1), 46–65. https://doi.org/10.1080/15456870.2015.972282
• Castells, M. (2013). İsyan ve umut ağları: İnternet çağında toplumsal hareketler (E. Kılıç, Çev.). Koç Üniversitesi Yayınları.
• Castells, M. (2016). İletişimin gücü (B. Becerikli, Ed.). Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Chon, M. G., & Park, H. (2020). Social media activism in the digital age: Testing an integrative model of activism on contentious issues. Journalism & Mass Communication Quarterly, 97(1), 72-97. https://doi.org/10.1177/107769901983589
• Chon, M. G. (2023). The role of social media in empowering activism: testing the integrative model of activism to anti-Asian hate crimes. Asian journal of communication, 33(6), 511-528. https://doi.org/10.1080/01292986.2023.2251131
• Çayır, K. (2016). Toplumsal sahnenin yeni aktörleri. In K. Çayır (Ed.), Yeni sosyal hareketler (ss. 11-30). Kaknüs Yayınları. Durmuş, B., Yurtkoru, E. S., & Çinko, M. (2016). Sosyal bilimlerde veri analizi (6th ed.). Beta Basım A.Ş.
• Field, A. (2013). Discovering statistics using IBM SPSS statistics (4th ed.). Sage Publications.
• Gerbaudo, P. (2017). From cyber-autonomism to cyber-populism: An ideological history of digital activism. TripleC: Communication, Capitalism & Critique, 15(2), 477-489. http://www.triple-c.at/index.php/tripleC/article/view/773/1012
• Gladwell, M. (2010). Small change: why the revolution will not be tweeted. retrieved from https://www.newyorker.com/magazine/2010/10/04/small-change-malcolm-gladwell Erişim Tarihi: Eylül, 2024
• Grunig, L. A. (2005). Eylemcilik: Örgütlerin etkinliğini nasıl sınırlıyor ve mükemmel halkla ilişkiler departmanları nasıl karşılık vermeli. In J. E. Grunig, D. M. Dozier, W. P. Ehling, L. A. Grunig, F. C. Repper, & J. White (Eds.), Halkla ilişkiler ve iletişim yönetiminde mükemmellik (pp. 527-556). Rota Yayın.
• Fırat, D. (2014). Bellek, uzam ve mücadele. In Ü. Özger (Ed.), Sokağın belleği: 1 Mayıs 1977’den Gezi direnişi’ne toplumsal hareketler ve kent meydanı (ss. 7-42). Dipnot Yayınları. Foster, M. D., Tassone, A., & Matheson, K. (2021). Tweeting about sexism motivates further activism: A social identity perspective. British Journal of Social Psychology, 60(3), 741-764. https://doi.org/10.1111/bjso.12429
• Gencer Kasap, D. (2014). Çevrimiçi müzakere alanı olarak sosyal medya uygulamaları. In B. Çoban (Ed.), Sosyal medya devrimi. Su Yayınevi.
• Hair, J. F., Anderson, R. E., Babin, B. J., & Black, W. C. (2010). Multivariate data analysis: A global perspective (7th ed.). Pearson Prentice Hall.
• Heuer, G., & Macomber, M. (2022). Gender and Instagram activism in teenagers: Social discourse in a digital age. Journal of Student Research, 11(3). https://doi.org/10.47611/jsrhs.v11i3.2918
• History.com Editors. (2010, Eylül 29). Boston Tea Party. History. https://www.history.com/topics/american-revolution/boston-tea-party
• İnceoğlu, Y., & Çoban, S. (2015). Sokak ve dijital aktivizm: Eylemin sokaktan siber uzaya taşınması ya da vice versa. İn Y. İnceoğlu & S. Çoban (Eds.), İnternet ve sokak: Sosyal medyada dijital aktivizm ve eylem (ss. 19–72). Ayrıntı Yayınları.
• Jasper, J. M. (2017). Protesto. Ayrıntı Yayınları.
• Keller, J., Mendes, K., & Ringrose, J. (2016). Speaking ‘unspeakable things’: Documenting digital feminist responses to rape culture. Journal of Gender Studies, 27(1), 22–36. https://doi.org/10.1080/09589236.2016.1211511
• Kline, R.B. (2016). Principles and Practice of Structural Equation Modeling. (4th ed.), New York: The Guilford Press.
• Król, K. (2020). Evolution of online mapping: From Web 1.0 to Web 6.0 geomatics. Landmanagement and Landscape, (1), 33–51.
• Leiner, B. M., Cerf, V. G., Clark, D. D., Kahn, R. E., Kleinrock, L., Lynch, D. C., Postel, J., Roberts, L. G., & Wolff, S. (2009). A brief history of the Internet. ACM SIGCOMM Computer Communication Review, 39(5), 22–31. https://doi.org/10.1145/1629607.1629613
• Lim, M. (2003). The Internet, social network, and reform in Indonesia. In N. Couldry & D. Miller (Eds.), Contesting media power: Towards a global comparative perspective (pp. 273–288). Rowan and Littlefield.
• Lim, M., & Kann, M. (2008). Networked politics: Deliberation, mobilization and networked practices of agitation. In Networked publics (pp. 77–107). MIT Press.
• Loader, B. D., & Mercea, D. (2011). Networking democracy? Information, Communication & Society, 14(6), 757-769. https://doi.org/10.1080/1369118X.2011.583501
• Loader, B. D., Vromen, A., & Xenos, M. A. (2014). Introduction: The networked young citizen: Social media, political participation and civic engagement. In The networked young citizen (pp. 1-13). Routledge.
• Masterson, J. R. (2020). Chinese citizenry social media pressures and public official responses: The double-edged sword of social media in China. In Digital transformation and its role in progressing the relationship between states and their citizens (pp. 139–181). IGI Global.
• McAdam, D. (1986). Recruitment to high-risk activism: The case of freedom summer. American Journal of Sociology, 92(1), 64-90. https://doi.org/10.1086/228463
• Melucci, A. (2016). Çağdaş hareketlerin sembolik meydan okuması. In K. Çayır (Ed.), Yeni sosyal hareketler (ss. 75-100). Kaknüs Yayınları.
• Momeni, M. (2017). Social media and political participation. New Media & Society, 19(12), 2094-2100. https://doi.org/10.1177/1461444817728054
• Morozov, E. (2011). The net delusion: The dark side of internet freedom. PublicAffairs. NTV (2024, 3 Haziran), https://www.ntv.com.tr/turkiye/2-yilda-107-kisi-kopek-saldirilari-nedeniyle-hayatini-kaybetti,UmaasSlL1022DII9Q4KaOg
• Offe, C. (2016). Yeni sosyal hareketler: Kurumsal politikanın sınırlarının zorlanması. In K. Çayır (Ed.), Yeni sosyal hareketler (ss. 47-73). Kaknüs Yayınları.
• Olcese, C., Saunders, C., & Tzavidis, N. (2014). In the streets with a degree: How political generations, educational attainment, and student status affect engagement in protest politics. International Sociology, 29(6), 525-545. https://doi.org/10.1177/0268580914551305
• Özdemir, Ö. C., & Taşcıoğlu, R. (2022). Kurumsal iletişimde sosyal medya kullanımı: Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı üzerine bir inceleme. Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi, 1(53), 65-81. https://doi.org/10.17498/kdeniz.1070535
• Öztürk, F. (2024). Sokak hayvanları düzenlemesi yürürlüğe girdi: Kanun neler getiriyor, nasıl uygulanacak? BBC Türkçe. https://www.bbc.com/turkce/articles/crg7y137pjzo Erişim Tarihi: Eylül 2024.
• Paulsen, R. (1991). Education, social class, and participation in collective action. Sociology of Education, 64(2), 96–110. https://doi.org/10.2307/2112881
• Preoţiuc-Pietro, D., Volkova, S., Lampos, V., Bachrach, Y., & Aletras, N. (2015). Studying user income through language, behaviour, and affect in social media. PLoS ONE, 10(9), e0138717. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0138717
• Putnam, R. D. (2000). Bowling alone: The collapse and revival of American community. Simon and Schuster.
• Rim, H., Lee, Y. A., & Yoo, S. (2020). Polarized public opinion responding to corporate social advocacy: Social network analysis of boycotters and advocators. Public Relations Review, 46(2), Article 101869. https://doi.org/10.1016/j.pubrev.2019.101869
• Ruxton, G. D. (2006). The unequal variance t-test is an underused alternative to Student's t-test and the Mann–Whitney U test. Behavioral Ecology, 17(4), 688–690. https://doi.org/10.1093/beheco/arj075
• Schussman, A., & Soule, S. A. (2005). Process and protest: Accounting for individual protest participation. Social Forces, 84(2), 1083–1108. https://doi.org/10.1353/sof.2006.0034
• Shen, Y. (2022, January). The impact of social media on social activism. In 2021 International Conference on Social Development and Media Communication (SDMC 2021) (pp. 947-951). Atlantis Press.
• Smith, A. (2013). Civic engagement in the digital age. Pew Research Center. https://www.pewresearch.org/internet/2013/04/25/civic-engagement-in-the-digital-age-2/
• Smith, M. F. (2005). Activism. In R. E. Heath (Ed.), Encyclopedia of public relations (pp. 5-9). SAGE.
• Smith, M. F., & Ferguson, D. P. (2001). Activism. In R. L. Heath (Ed.), Handbook of public relations (pp. 291-300), Sage Publications.
• Stoker, L., & Jennings, M. K. (1995). Life-cycle transitions and political participation: The case of marriage. American Political Science Review, 89(2), 421–433. https://doi.org/10.2307/2082435
• Swank, E. W. (2012). Predictors of political activism among social work students. Journal of Social Work Education, 48(2), 245-266. http://dx.doi.org/10.5175/JSWE.2012.200900111
• Şener, G. (2013). Toplumsal mücadele alanı olarak sosyal medya. C. Bilgili & G. Şener (Eds.), Sosyal medya ve ağ toplumu 2: Kültür, kimlik, siyaset. Reklam Yaratıcıları Derneği.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2020). Çok değişkenli istatistiklerin kullanımı (M. Baloğlu, Çev. Ed.). Nobel Yayıncılık.
• Tilly, C., Castañeda, E., & Wood, L. J. (2022). Toplumsal hareketler 1768-2018. Çev. Orhan Düz, Alfa Basım Yayım.
• Tufekci, Z. (2017). Twitter and tear gas: The power and fragility of networked protest. Yale University Press.
• TÜİK. (2024). Genel nüfus sayımları. https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=nufus-ve-demografi-109&dil=1
• Uldam, J. (2016). Corporate management of visibility and the fantasy of the post-political: Social media and surveillance. New Media & Society, 18(2), 201-221. https://doi.org/10.1177/1461444814536902
• Utucu, S.B. (2024, 18 Temmuz), https://tr.euronews.com/2024/07/18/sokak-hayvanlari-yasa-teklifi-protesto-edildi-oldurmek-cozum-degil
• We Are Social. (2024). Digital 2024. https://wearesocial.com/uk/blog/2024/01/digital-2024-5-billion-social-media-users/
• Welch, B. L. (1951). On the comparison of several mean values: An alternative approach. Biometrika, 38(3/4), 330-336. https://doi.org/10.1093/biomet/38.3-4.330
• Yazıcıoğlu, Y., & Erdoğan, S. (2004). SPSS uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. Detay Yayıncılık.