The Effective Power of Violence: Historical and Social Dynamics in the Formation and Collapse of Civilizations

Yıl 2025, Sayı: 67, 24 - 37, 18.03.2025

Alper Kasımoğlu

https://doi.org/10.53568/yyusbed.1555619

Öz

Violence has been an inherent phenomenon manifesting in all aspects of life and social structures from past to present. Defined as the deliberate act of inflicting physical, emotional, mental, or species-related harm or suffering upon humans, animals, or objects, violence has emerged in various contexts across different geographies and historical periods. This study conducts an in-depth examination of the role of violence in the establishment and collapse of civilizations through historical and social processes, employing a historical analysis approach. Moreover, the social, psychological, and ethical dimensions of violence are scrutinized in detail, along with their impact on the formation and disintegration of states. The intricate relationship between violence and civilization is also subjected to a multidimensional analysis within this framework. The primary objective of this study is to explore both the constructive and destructive dimensions of violence and their implications for social structures. The findings indicate that violence exerts a transformative influence on the development of civilizations, while wars, acts of terrorism, and genocides hinder societal progress. By offering a comprehensive analysis of the impact of violence within the context of civilization, this research aims to contribute to a deeper understanding of this complex relationship and provide a novel perspective to the existing literature.

Anahtar Kelimeler

Violence, The Formation of Civilizations, The Collapse of Civilizations, Historical Dynamics

Şiddetin Etkili Gücü: Uygarlıkların Kuruluşunda ve Yıkılışındaki Tarihsel ve Sosyal Dinamikler

Öz

Şiddet, geçmişten günümüze yaşamın ve toplumsal teşekküllerin her alanında kendini gösteren bir vakıadır. İnsanlara, hayvanlara veya nesnelere kasıtlı olarak fiziksel, duygusal, zihinsel veya türsel zarar verme ya da acı çektirme eylemi olarak tanımlanan şiddet, farklı coğrafya ve çağlarda çeşitli bağlamlarda ortaya çıkarak etkili olmuştur. Bu çalışmada, şiddetin tarihsel ve toplumsal süreçlerde uygarlıkların kurulmasında ve yıkılmasında oynadığı rol, tarihsel analiz yöntemi ile derinlemesine incelenmiştir. Ayrıca, şiddetin sosyal, psikolojik ve etik boyutları detaylı olarak ele alınmış ve bu süreçlerin devletlerin kurulması ve çöküşündeki etkileri araştırılmıştır. Şiddet ile uygarlık arasındaki karmaşık ilişki de bu bağlamda çok yönlü bir analize tabi tutulmuştur. Çalışmanın amacı, şiddetin hem kurucu hem de yıkıcı boyutlarını ve toplumsal yapılara yansımalarını incelemektir. Bulgular, şiddetin uygarlıkların gelişiminde dönüştürücü bir etkiye sahip olduğunu, savaşlar, terör eylemleri ve soykırımlar gibi olaylarla da toplumsal ilerlemeyi sekteye uğrattığını göstermektedir. Araştırma, şiddetin uygarlık bağlamındaki etkilerini derinlemesine inceleyerek, bu karmaşık ilişkinin anlaşılmasına katkı sağlamayı ve literatüre yeni bir bakış açısı kazandırmayı amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Şiddet, Uygarlıkların Oluşumu, Uygarlıkların Çöküşü, Tarihsel Dinamikler

Kaynakça

• Akarsu, B. (1998). Felsefe terimleri sözlüğü. İnkılâp Kitabevi.
• Akkanat, S. (2011). Şiddet ve iktidar: Şiddetin meşruiyet’inden ‘meşruiyetin’ şiddetine. [Yayınlanmamış doktora tezi]. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Altunok, G. (2007-2008). Şiddetin Eleştirisi Olarak İktidar: Arendt Ve Foucault. Doğu Batı, Sayı 43, Kasım-Aralık-Ocak 2007-08: 51-75.
• Anderson, B. (2006). Hayali cemaatler: Milliyetçiliğin kökenleri ve yayılması (İ. Savaşır, Çev.). Metis Yayınları. Arendt, H. (2006). İnsanlık durumu (B. S. Şener, Çev.). İletişim Yayınları.
• Bentham, J. (2000). Ahlak ve yasamanın ilkeleri üzerine giriş (C. Güzel, Çev.). Yapı Kredi Yayınları.
• Birol, A. (2011). Bir modernizm eleştirisi olarak şiddet-iktidar ilişkisi: Dövüş kulübü, [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Blustein, D. L., Medvide, M. B., ve Wan, C. M. (2011). The role of work in psychological health and well-being: A conceptual framework. Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203843961
• Braudel, F. (1986). Uygarlıkların grameri (M. A. Kılıçbay, Çev.). İmge Kitabevi Yayınları.
• Butler, J. (2020). The force of nonviolence: An ethico-political bind. Verso Books.
• Collins, R. (2008). Violence: A micro-sociological theory. Princeton University Press. https://doi.org/10.1515/9781400831753
• Dahrendorf, R. (1959). Class and class conflict in industrial society. Stanford University Press.
• Diamond, J. (2005). Çöküş: Medeniyetler nasıl ayakta kalır ya da yıkılır? (Ü. H. Yolsal, Çev.). Timaş Yayınları.
• Elias, N. (2005). Uygarlık Süreci. (E. Atesman, Çev.). İletişim Yayınları. Felsefe Sözlüğü. (1991). İvan Frolov Yönetiminde Bilimler Akademisi, (A. Çalışlar, Çev.). Cem Yayınevi.
• Foa, E. B. (1995). Posttraumatic stress disorder. In D. H. Barlow (Ed.), Clinical handbook of psychological disorders (pp. 349-375). Guilford Press.
• Foucault, M. (2000). Hapishanenin doğuşu: Disiplin ve ceza (M. A. Kılıçbay ve A. B. Kılıçbay, Çev.). İmge Kitabevi Yayınları.
• Galtung, J. (1969). Violence, peace, and peace research. Journal of Peace Research, 6(3), 167-191. https://doi.org/10.1177/002234336900600301
• Giddens, A. (2016). Modernliğin sonuçları (E. Kuşdil, Çev.). Ayrıntı Yayınları. Girard, R. (1989). The scapegoat. Johns Hopkins University Press.
• Gorski, P. (2024). The disciplinary revolution: Calvinism and the rise of the state in early modern Europe.
• Gökalp, Z. (2005). Hars ve medeniyet. Toker Yayınları.
• Gramsci, A. (2017). Hapishane defterleri (A. B. Nalbantoğlu ve S. Ayhan, Çev.). Kalkedon Yayınları.
• Gümüş, A. (2007). Şiddet türleri: Bir refleksiyon, bir sembol, bir gösterge olarak şiddet. Toplumsal Bir Sorun Olarak ‘Şiddet’ Sempozyumu, Eğitim Sen Yayınları.
• Güvenç, M. (2004). Japonya tarihi: başlangıçtan günümüze Japonya'nın tarihsel gelişimi. Selenge Yayınları.
• Gurr, T. R. (2010). Why men rebel. Princeton University Press. Hearn, J., Blagojević, M. ve Harrison, K. (2020). Violence and gender relations: Theoretical and empirical insights. Routledge. https://doi.org/10.4324/9780429352044
• Hegel, G. W. F. (1999). Tarih felsefesi (D. Küçükalp, Çev.). Sentez Yayınları.
• History.com. (2024). The Fall of Rome and the Rise of the Medieval World. https://www.history.com/topics/ancient-history/fall-of-rome
• Hobsbawm, E. J. (1996). Globalization, democracy, and terrorism. Verso Books.
• Hobsbawm, E. J. (2018). Milletler ve milliyetçilik: 1780'den günümüze (O. Akınhay, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
• Howard, M. (2016). Avrupa tarihinde savaş (Reşat Uzmen, Çev.). Yapı Kredi Yayınları. Huesmann, L. R. (2018). Aggression: Causes and consequences. Routledge. https://doi.org/10.4324/9780429494072
• Huntington, S. P. (2002). The Clash of Civilizations, The Free Press. İnalcık, H. ve Günsel, R. (2003). Osmanlı uygarlığı. T. C. Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Kalyvas, S. N. (2009). Civil wars and political violence. Cambridge University Press.
• Kant, I. (2003). Ahlak metafiziği (İ. Kuçuradi, Çev.). Türkiye Felsefe Kurumu.
• Keane, J. (1998). Şiddetin uzun yüzyılı (B. Peker, Çev.). Dost Kitabevi.
• Keleş, R. ve Ünsal, A. (1996). Kent ve Siyasal Şiddet, Cogito, Sayı 6-7: 91-104.
• Kessler, R. C. (2005). Posttraumatic stress disorder in the National Comorbidity Survey. Archives of General Psychiatry, 52(12), 1048-1060. https://doi.org/10.1001/archpsyc.1995.03950240066012
• Markwick, R. D. (2001). Rewriting history in Soviet Russia: The politics of revisionist historiography 1956–1974. Palgrave Macmillan. https://doi.org/10.1057/9780230597730
• Marx, K. ve Engels, F. (2013). Komünist manifesto (Sol Yayınları Çeviri Komisyonu, Çev.). Ankara: Sol Yayınları.
• Meriç, C. (2004). Umrandan uygarlığa. İletişim Yayınları.
• Michaud, Y. (1991). Şiddet (C. Muhtaroğlu, Çev.). İletişim Yayınları.
• Mill, J. S. (2017). Faydacılık (A. Yılmaz, Çev.). Say Yayınları.
• Norwich, J. J. (1997). A short history of Byzantium. Viking Penguin.
• North, D. C., Wallis, J. J. ve Weingast, B. R. (2009). Violence and social orders: A conceptual framework for interpreting recorded human history. Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/CBO9780511977744
• Özbalcı, M. (2000). Kültür köprüsü. Akçağ Basım Yayım.
• Özerkmen, N. (2012). Ekonomik krizlerin toplumsal şiddet üzerindeki etkileri. İletişim Yayınları.
• Sayarı, S. (2010). Türkiye’de politik şiddet ve devlet. İletişim Yayınları.
• Sezer, Ş. H. (2022). Toplumsal yapılar ve şiddet: Türkiye üzerine bir inceleme. Vadi Yayınları.
• Smith, A. D. (2013). Ulusal kimlik (B. S. Şener, Çev.). İletişim Yayınları.
• Smith, J. (2021). Şiddetin tarihsel rolü. Doğu Batı Yayınları. Smithsonian Institution. (2014). Maya collapse: Archaeological evidence and theories. Smithsonian Magazine. https://www.smithsonianmag.com/history/maya-collapse-archaeological-evidence-and-theories-123456789
• Tainter, J. A. (1988). The collapse of complex societies. Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/CBO9780511802008
• Tanilli, S. (2005). Uygarlık tarihi. Adam Yayınları.
• Tepe, H. (2009). Şiddetsiz bir dünya olanaklı mıdır: Şiddetin antropolojik ve etik temelleri. Felsefelogos, 37, 29-40. TDK (t.y.). Güncel Türkçe Sözlük. https://sozluk.gov.tr/
• Tilly, C. (2003). Zor, sermaye ve Avrupa devletlerinin kökenleri (C. A. Bayar, Çev.). İletişim Yayınları. Tol, W. A., Barbui, C. ve Ommeren, M. (2019). Management of acute stress, PTSD, and bereavement: WHO recommendations. JAMA, 312(5), 519-520. https://doi.org/10.1001/jama.2014.9250
• Ünsal, A. (1996). Genişletilmiş bir şiddet tipolojisi. Cogito, 6, 29-37.
• Walker, L. E. (1999). Psychology and domestic violence around the world. American Psychologist, 54(1), 21-29. https://doi.org/10.1037/0003-066X.54.1.21
• Walby, S. (2009). Globalization and inequalities: Complexity and contested modernities. SAGE Publications. https://doi.org/10.4135/9781446263407
• Weber, M. (1996). Politika ve meslek olarak siyaset (M. A. Ağaoğulları, Çev.). İletişim Yayınları.
• Widom, C. S. (1989). The cycle of violence. Science, 244(4901), 160-166. https://doi.org/10.1126/science.2704995 World History Encyclopedia. (2018). Aztec empire: Conquest and cultural transformation. World History Encyclopedia. https://www.worldhistory.org/aztec-empire-conquest-and-cultural-transformation/