Geleneksel Mutfak Kültürü ve Tarımsal Ürün Çeşitliliğinin, Üniversite Öğrencileri Beslenme Durumu Üzerine Etkisi

Yıl 2018, , 37 - 44, 16.03.2018

Ruhan Aşkın Uzel

https://doi.org/10.20289/zfdergi.358701

Öz

Yaşama hazırlık ve olgunlaşma dönemi olarak bilinen, genellikle 18-25
yaş aralığındaki dönemi kapsayan üniversite çağında ev dışında daha çok
beslenilmekte, bireyler beslenme biçimleri ve aktivitelerine ne yazık ki bunu
yansıtmamaktadırlar. Yapılan çalışmanın temel amacı, üniversite öğrencilerinin
geleneksel tarım çeşitliliği konusunda farkındalığını tespit etmek, yeme
tutumlarını belirlemek, olası aksaklıkları kontrol altına alma yolları
geliştirmek ve geleneksel mutfak kültürünün söz konusu beslenme tutumlarına
olan etkisini incelemektir. Bu amaçla, Yaşar Üniversitesi’nde öğrenim gören 242
öğrencinin demografik sosyo-kültürel özellikleri, beslenmeye ilişkin
davranışlarını değerlendiren bir anket formu ile 40 soruluk Yeme Tutum Testi
(YTT) uygulanmış, Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği (SYBDÖ)
kullanılarak beslenme mevcut durumunun tespiti yapılmış ve bir gösterge
çizelgesi geliştirilmiştir. Söz konusu araştırmada yer alan sorularda aynı
zamanda mutfak kültürüne ilişkin sınamalar da yapılarak örneklem grubunun
beslenmesinde geleneksel değerlere eğilim olup olmadığı da ölçülmüştür. Bu
bağlamda, yaş ortalaması 20,6 olan öğrencilerin % 65,7’ sinin Vücut Kitle
İndeksi (VKI) değerlerinin normal aralıkta olduğu saptanmıştır. % 8,2’si diyet
yapmakta olan öğrencilerin yeme tutumlarında aksaklıklar tespit edilmiş olup,
öğrencilerin % 34,4’ ünde geleneksel mutfak kültüründen uzaklaşma olduğu gözlemlenmiştir.
Bu da sağlıklı beslenmede geleneksel gıdalar konusunda farkındalığın
yaratılması ihtiyacını, öğrencilerin yeme tutumlarının kontrol altına
alınmasında geleneksel tipte beslenme sıklığının arttırılması gerektiğini
açıkça vurgulamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Beslenme, yeme tutumu, geleneksel mutfak kültürü, sağlıklı yaşam

Kaynakça

• Andreoli, E. T., Bennett, J. C., Carpenter, C. C. J., Plum, F. 1997.Cecil Essentials of Medicine.Fourth Edition. W.B. Saunders Company, 446 s.
• Ayaz, S., Tezcan, S. ve Akıncı, F. 2005. Hemşirelik yüksekokulu öğrencilerinin sağlığı geliştirme davranışları. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 9(2): 26-34.
• Baban, A. 2010. Counseling for health promation. 9.Uluslararası Katılımlı Ulusal Hemşirelik Öğrencileri Kongresi. Kongre Özet Kitabı, 20 s.
• Altunışık, R., Coşkun R., Bayraktaroğlu, S., Yıldırım, E. 2007. Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri: SPSS uygulamalı. İstanbul, Sakarya Yayıncılık.
• Baş, M., Aşçı, F. H., Karabudak, E., Kızıltan, G. 2005. Eating attitudes and their psychological correlates among Turkish adolescents. Adolescence, 39: 593-599.
• Button E.J. and Whitehouse, A. 1981. Subclinical Anorexia Nervosa. Psychological Medicine, 11 (3): 509-510.
• Cohn, L. D., Macfarlane, S., Yanez, C., Imai, W.K. 1995. Risk-perception: differences between adolescents and adults. Health Psychology, 14(3): 217-222.
• Garner, D.M., Garfinkel, P.E. 1979. The Eating Attitudes Test: An Index of the Symptoms of Anorexia Nervosa. Psychological Medicine, 9 (2): 273-279.
• Haddad, L., Kane, D., Rajacich, D., Cameron, S. and Al-Ma’aitah, R. 2004. A Comparison of Health Practices of Canadian and Jordanian Nursing Students. Public Health Nursing, 21(1): 85–90.
• Hui, W. H. C. 2002. The health-promoting lifestyles of undergraduate nurses in Hong Kong. J Prof Nurs, 18(2): 101-111.
• Karasar, N. 2004. Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara, Nobel YayınDağıtım, s. 24.
• Menteş, E., Menteş, B., Karacabey, K. 2011. Adölesan dönemde obezite ve egzersiz. İnsan Bilimleri Dergisi, 8: 963-977.
• Öğel B. 1991. Türk Kültür Tarihine Giriş. Kültür Bakanlığı kültür eserleri, 2(46): 3-62. Öztürk, M.O. 2004. Ruh sağlığı ve bozuklukları. Nobel Tıp Kitap evi Yayınları, Ankara, pp. 472-476.
• Patton, G.C., Johnson-Sabire, T., Wood, K., Mann, A.H., Wakeling A. 1990. Abnormal Eating Attitudes in London School Girls a Perspective Epidemiological Study: Outcome at Twelve Months Follow-up. Psychological Medicine, 20 (2): 383-394.
• Polat, A., Yücel, B., Genç, A., Meteris, H. 2005. Bir grup üniversite öğrencisinde yeme davranışı özellikleri: Bir ön çalışma. Nöropsikiyatri Arşivi, 42: 5-9.
• Sucaklı, M. H. 2015. Alcohol and Substance Use among Children and Adolescents in an Orphanage. Konuralp Medical Journal, 7 (1): 23-27.
• Sapmaz, K. ve Yercan, M. 2015. Tüketicilerin Market Markalı ve Üretici Markalı Gıda Ürünü Tercihlerinin Analizi: İzmir İli Örneği. Journal of Agriculture Faculty of Ege University, 52(3): 317-325.
• Savaşır, I. ve Erol, N. 1989. Yeme Tutum Testi: Anoreksi Nervoza Belirtileri İndeksi. Psikoloji Dergisi, 7(23): 19-25.
• Vardar, E, Erzengin, M. 2011. Ergenlerde yeme bozukluklarının yaygınlığı ve psikiyatrik eştanıları: iki aşamalı toplum merkezli bir çalışma. Türk Psikiyatri Dergisi, 22: 205-212.