İzmir, Çanakkale ve Balıkesir İlleri Keçi İşletmelerinde Sürü Yönetim Uygulamaları Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2017, Cilt: 54 Sayı: 3, 341 - 349, 28.09.2017

Turgay Taşkın Nedim Koşum Sait Engindeniz A.Ferhan Savran Duygu Aktürk Harun Kesenkaş Ayşe Uzmay Mukadderat Gökmen

https://doi.org/10.20289/zfdergi.388089

Cited By: 10

Öz

Bu araştırmanın
amacı, İzmir, Çanakkale ve Balıkesir illerinde keçi yetiştiriciliği yapan
işletmelerde sürü yönetimi (bakım-besleme-sağlık koruma) uygulamaları
bakımından bir durum tespiti yapmaktır. Araştırma verileri, tabakalı (oransal)
tesadüfi örnekleme yöntemiyle belirlenen 234 işletmeden elde edilmiştir.
İşletmeler, 75 baş ve daha az hayvanı olan (1.grup), 76-150 baş hayvanı olan
(2.grup) ve 151 baş ve daha fazla hayvanı olan (3.grup) şeklinde
gruplandırılmıştır. İller bazında Çanakkale, keçi varlığında ilk sırayı
almakta, bunu Balıkesir ili izlemektedir. Keçi yetiştiriciliği yapan
işletmelerin çoğunlukla yerleşik sisteme sahip olduğu, küçük işletmelerde göçer
ya da yarı-göçer sistemin az da olsa devam ettiği söylenebilir.  İşletmelerde baskın teke katım şekli serbest
aşım şeklindedir. Elde aşım yapan işletme sayısı çok azdır. Tekelerin sürüde
kalma süresi ortalama 10.11 aydır. İşletmelerin %55.13’ünde doğum için bir
hazırlık yapılmakta ve %58.55’inde doğum bölmesi bulunmaktadır. İşletmelerin
%55.13’ünde oğlakların sütten kesim ağırlığına ait bir kayıt yoktur.
İşletmeler, damızlık gereksinimlerini öncelikle kendi sürülerinden
sağlamaktadır. Keçi yetiştiriciliğinin geliştirilmesi amacıyla yetiştirici
lehine kısa ve orta vadede alınacak teknik-ekonomik kararların ülkemizde bu
üretim dalının gelişmesine önemli katkılar yapacağı beklenmektedir. 

Anahtar Kelimeler

Keçi işletmeleri, sürü yönetimi, aşım, oğlaklama, yavru büyütme

A Study on Herd Management Practices of Goat Farms in Izmir, Canakkale and Balikesir Provinces

Öz

The
aim of this research is to determine herd
managemet practices of goat farming in the provinces of Izmir, Canakkale and
Balikesir. Data has been collected by survey from 234 goat farms through
stratified (proportional) random sampling. Goat farms were grouped farms with
75 goats and less (Group 1), second group consists of farms with 76-150 goats
(Group 2) while third group consists of farms with 151 goats and more (Group
3). Based on the
provinces,  Canakkale is the first place
in goat number, followed by Balikesir province. It can be said that all of the
goat farms have a settelement in system and that small goat farms have a
nomadic or semi-nomadic system. Buck introduce in to herd in farms is free
mating. Number of handled mating farms is very low. Average period of staying
for bucks in herds is 10.11 months. 55.13% of goat farms are making
preparations for parturuion. At 55.13% of the goat farms, there is no record of
the weight weight. 58.55% of goat breeders have a kidding pen. Goat farms
provide breeding requirements primarily from own herds. In order to develop
goat husbandry, it is expected that the technical and economic decisions to be
taken in short and medium term for goat breeders will make important
contributions to the development of this production branch in our country.

Anahtar Kelimeler

Goat farms, flock management, mating, kidding, rearing

Kaynakça

• Acar, M. ve V. Ayhan. 2012. “Isparta ili damızlık koyun keçi yetiştiricileri birliği üyesi keçicilik işletmelerinin mevcut durumu ve teknik sorunları üzerine bir araştırma”, Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 5(2):98-101.
• Araç, B. ve İ. Daşkıran, İ. 2010. “Diyarbakır ili keçicilik işletmelerinin yapısal özellikleri”, Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 7(3):173-179.
• Bilginturan, S. ve V.Ayhan. 2008. “Burdur ili damızlık koyun keçi yetiştiricileri birliği üyesi keçicilik işletmelerinin yapısal özellikleri ve sorunları üzerine bir araştırma”, Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 3(1):24-31.
• Bulut, O. 2010. Sözleşmeli süt keçisi yetiştiriciliği: bolana modeli. Ulusal Keçicilik Kongresi, 24-26 Haziran, 2010, Çanakkale, s.147-149.
• Ceyhan, A., A.Ünalan, M. Çınar, U. Serbester, A. Şekeroğlu, E. Akyol, E. Yılmaz ve A. Demirkoparan. 2015. “Niğde ili keçi yetiştiriciliğinin yapısal özellikleri ve sorunları üzerine bir araştırma”, Türk Tarım-Gıda Bilim ve Teknolojisi Dergisi, 3(2):74-79.
• Çiçek, A. ve O. Erkan. 1996. “Tarım Ekonomisinde Araştırma ve Örnekleme Yöntemleri”, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, No: 12, Tokat.
• Daşkıran I., S. Çankaya, S., Darcan. ve E. Günes. 2010. “A case study for production system analysis of Turkish angora goat farms”, Bulgarian Journal of Agricultural Science, 16(4):512-520.
• Dellal, G., A. Eliçin, A. N. Tekel ve İ. Dellal. 2002. “GAP Bölgesinde Küçükbaş Hayvan Yetiştiriciliğinin Yapısal Özellikleri”, Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü Yayın No:82, Ankara
• Dellal, G., M. Ertuğrul, N. Tekel ve E. Pehlivan. 2010. Türkiye’de Dağlık-Ormanlık Alanlarda Keçi Yetiştiriciliği: Mevcut Durum ve Gelecek. Ulusal Keçicilik Kongresi, 24-26 Haziran, 2010, Çanakkale, s.42-59.
• Demircan, V., H. Yılmaz, M. Gül ve H. Köknaroğlu. 2011. “Effect of farm size on performance and profitability of hair goat production in Isparta, Turkey”, Animal Production Science, 51(5):454-459.
• Engindeniz, S. ve K. Uçar. 2014. Kırsal kesimde alternatif yatırım alanı: süt keçisi yetiştiriciliği. 11. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, 3-5 Eylül, 2014, Samsun, 2. Cilt, s.671-679.
• Engindeniz, S. ve K. Uçar. 2015. An alternative opportunity for small farmers in turkey: dairy goat farming. 26th International Scientific-Expert Conference on Agriculture and Food Industry, September 27-30, 2015, Sarajevo/Bosnia and Herzegovina,p:41-45.
• Ertuğrul, M., T. Savaş, G. Dellal, T. Taşkın, M. Koyuncu, F. Cengiz, B. Dağ, S. Koncagül E. Pehlivan. 2010. Türkiye küçükbaş hayvancılığının iyileştirilmesi. Türkiye Ziraat Mühendisliği VII. Teknik Kongresi Bildiriler, 11-15 Ocak,2010, s.667-685, Ankara.
• Esin, A., M.A. Bakır, C. Aydın ve E. Gürbüzsel. 2001. Temel Örnekleme Yöntemleri (Taro Yamane’den Çeviri), Literatür Yayınları, İstanbul.
• Gönültaş, Z. 1996. “Kahramanmaraş yöresi keçiciliğinin yapısal durumu ve yetiştiricilik özellikleri”, Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Kahramanmaraş.
• Güney, O. N. Darcan ve S. Ocak. 2007. “Çukurova bölgesinde keçi yetiştiriciliği konusunda, ıslah ve üretim stratejilerinin belirlenmesi çerçevesinde farklı genotipteki sütçü keçilerin performanslarının saptanması üzerine bir araştırma”, Hasad Hayvancılık Dergisi, 265, 54-58.
• Günlü, A. ve S. Alaşahan. 2010. “Türkiye’de keçi yetiştiriciliği ve geleceği üzerine bazı değerlendirmeler”, Veteriner Hekimler Derneği Dergisi, 81(2):15-20.
• Gürel, Ö. ve M. Olgun. 1996. “Polatlı ilçesindeki koyun ağıllarının yapısal özellikleri ve geliştirilme olanakları”, Tarım Bilimleri Dergisi, 2(2):33-38.
• Gürsoy, O. 2009. “Türkiye ve Avrupa Birliğinde küçükbaş hayvan yetiştiriciliğinde örgütlenme”, Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 23(2):79-95.
• Hayta, M. 2003. “Kahramanmaraş ilinde keçi üretim sistemleri ve kıl keçisi ile Toros Alaca keçilerinin performanslarının saptanması”, Yüksek lisans tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kahramanmaraş.
• Kandemir, Ç, İ. Aklan, H.İ. Yılmaz, H.B. Ünal, T. Taşkın, K. Koşum ve A.Alçiçek. 2015. “İzmir yöresinde küçükbaş hayvancılık işletmelerinin coğrafik konumlarına göre genel durumu ve geliştirilme olanakları”, Hayvansal Üretim, 56(1):1-8.
• Kaymakçı, M., A. Eliçin, F. Işın, T. Taşkın, O. Karaca, E. Tuncel, M. Ertuğrul, M. Özder, O. Güney, O. Gürsoy, O. Torun, T. Altın, H. Emsen, S. Seymen, H. Geren, A. Odabaşı ve R. Sönmez. 2005a. Türkiye küçükbaş hayvan yetiştiriciliği üzerine teknik ve ekonomik yaklaşımlar. Türkiye Ziraat Mühendisliği 6. Teknik Kongresi, 3-7 Ocak, 2005, Ankara, s.707-726.
• Kaymakçı, M., E. Tuncel ve O. Güney. 2005b. Türkiye’de süt keçisi ıslahı çalışmaları. Süt Keçiciliği Ulusal Kongresi, 26-27 Mayıs, 2005, Bornova-İzmir.
• Kaymakçı, M. ve T. Taşkın. 2005. “Koyun-keçi yetiştiricileri birlikleri’nin verim denetimleri ve damızlık seçiminde işlevleri üzerine bir deneme”, Hayvansal Üretim, 46(2):1-5.
• Kaymakçı, M., ve O. Güney. 2006 “Türkiye keçi ıslahı stratejisi, keçi yetiştiriciliği”. İzmir İli Damızlık Koyun-Keçi Birliği Yayınları No:2. Editör: Kaymakçı, M. İzmir: Meta Basım Matbaacılık Hizmetleri. . Sayfa 217-226.
• Kaymakçı, M., T. Taşkın. 2006. Türkiye süt keçisi geliştirme yolları. Tayek/Tuyap Toplantısı 25-27 Nisan, 2006 Yılı Hayvancılık Grubu Bilgi Alışveriş Toplantısı Bildirileri, Yayın No 122, Menemen, İzmir.
• Kaymakçı, M. ve S. Engindeniz. 2010a. Türkiye keçi yetiştiriciliği; sorunlar ve teknik-ekonomik çözümler. Ulusal Keçicilik Kongresi, 24-26 Haziran, 2010, Çanakkale, s.1-25.
• Kaymakçı, M. S. Engindeniz. 2010b. Türkiye ve dünya keçi yetiştiriciliği, Keçi Yetiştiriciliği. Editör: M.Kaymakçı. İzmir. s.3-16.
• Koyuncu, M. T. Taşkın ve M. Kaymakçı. 2009. Keçi sütü ve insan sağlığındaki önemi. Puuslanız Sağlık Olsun.sf:193-206, Ege Obez Hasta Derneği Yayını No:8. Ege Üniversitesi Basımevi Müdürlüğü, Bornova-İzmir. Koyuncu, M. 2005. Keçi yetiştiriciliğinin dünya ve Türkiye stratejileri. Süt Keçiciliği Ulusal Kongresi, 26-27 Mayıs, 2005, İzmir, s.59-65.
• Koyuncu, M., Ş.K. Uzun ve E. Tuncel. 2005. “Güney Marmara Bölgesi keçicilik işletmelerinin genel durumu ve verim özelliklerinin belirlenmesi üzerine araştırmalar”, Tarım Bilimleri Dergisi, 11(4):373-378.
• Koyuncu, E., A. Pala, T. Savaş , A. Konyalı , C. Ataşoğlu, G. Daş, İ.E. Ersoy, F. Uğur, İ.Y. Yurtman ve H.H. Yurt. 2006. “Çanakkale koyun ve keçi yetiştiricileri birliği üyesi keçicilik işletmelerinde teknik sorunların belirlenmesi üzerine bir araştırma”, Hayvansal Üretim, 47(1):21-27.
• Ocak, S., Önder, H. 2014. “Süt Ürünlerinde Tüketici Tercihini Etkileyen Faktörler ve Gıda Güvenliği Bilinci”, Hayvansal Üretim, 55(2):9-15.
• Şengonca, M., N. Koşum ve T. Taşkın. 1998. Ege Bölgesi’nde kıl keçi ıslahı çalışmaları. Ege Bölgesi 1. Tarım Kongresi 7-11 Eylül Aydın.
• Şengonca, M., T.Taşkın ve N. Koşum. 2003. “Studies of simultaneous comparative on the various yield traits on saanen x ordinary goats and pure ordinary goats in field conditions”, Turkish Journal of Veterinary & Animal Sciences, 27:1319-1325.
• Taşkın, T., M. Kaymakçı, N. Koşum, G. Dellal, T. Savaş, T., A. Konyalı, F. Savran, C. Tölü, E. Tuncel, M. Koyuncu, O. Güney, S. Ocak, N. Darcan, O. Biçer, M. Keskin, İ.Z. Arık, V. Ayhan ve İ. Daşkıran. 2010. Üniversitelerde Keçi Konulu Araştırmalar ve Bunların Sahaya Yansımaları. Ulusal Keçicilik Kongresi, 24-26 Haziran, 2010a, Çanakkale, s.26-36.
• Tölü, C., İ.Y. Yurtman ve T. Savaş. 2010. “Gökçeada, Malta ve Türk Saanen Keçi Genotiplerinin Süt Verim Özellikleri Bakımından Karşılaştırılması”, Hayvansal Üretim Dergisi, 51(1), 8-15.
• TÜİK, 2015.“Tarımsal istatistikler”. http://tuik.gov.tr., Son erişim tarihi: 10 Ekim 2015.