Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Akran Değerlendirmesine İlişkin Görüşleri

Yıl 2016, Sayı: 29, 342 - 356, 01.12.2016

Mehmet Akpınar , Sevcan Kranda

https://doi.org/10.14582/DUZGEF.768

Öz

Bu çalışma, sosyal bilgiler öğretmen adaylarının alternatif ölçme değerlendirme yöntemlerinden olan akran değerlendirmesine yönelik görüşlerinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmaya Karadeniz Teknik Üniversitesi İlköğretim Bölü¬mü Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Programı dördüncü sınıfında öğrenim gören 47 öğretmen adayı katılmıştır. Araştırmaya katılan öğretmen adaylarından 24’ü Özel Öğretim Yöntemleri dersinde akran değerlendirmesi yaptıklarını belirtirken, 23 öğretmen adayı ise Özel Öğretim Yöntemleri dersinde sadece teorik olarak akran değerlendirmesi hakkında bilgi edindiklerini, uygulama yapmadıklarını ifade etmiştir. Öğretmen adaylarının akran değerlendir¬meye ilişkin görüşleri açık uçlu anket soruları ile alınmış ve anketlerden elde edilen veriler içerik analizi yöntemi kullanılarak yorumlanmıştır. Öğretmen adaylarının çoğunun akran değerlendirmesine ilişkin olumlu görüşlere sahip olduğu ortaya çıkmıştır. Öğretmen adayları, akran değerlendirmenin, kendilerinin başarılı ve zayıf yönlerine ilişkin farkındalığı artırdığını; arkadaşlarının başarılı ve zayıf yönlerinden öğrenmelerin gerçekleşmesini desteklediğini; eleştirilere karşı açık olmayı geliştirdiğini; değerlendirme becerisi kazandırdığını ve eleştirel düşünmeyi geliştirdiğini düşünmektedirler. Bununla birlikte akran değerlendirmesi ile ilgili olumsuz olarak, değerlendirme yaparken objektif olunmadığı görüşü üzerinde durdukları görülmüştür. Bulgular, akran değerlendirmesi yapan grubun yapmayan gruba göre akran değerlendirmesine ilişkin daha olumlu görüşlere sahip olduğunu ortaya çıkarmıştır. Bununla birlikte iki grubun da en çok frekansa sahip kategorilerinin aynı olduğu görülmüştür. Araş¬tırmada elde edilen sonuçlar, akran değerlendirmenin sürecin yapılan¬dırılmasında etkili bir yöntem olduğunu göstermekle birlikte uygulamada sıkıntıların yaşandığını göstermektedir. Bu sonuçlar doğrultusunda öğrencilerin akranlarını nasıl değerlendirecekleri konusunda bilgilendirilmeleri, akran değerlendirmede yer alacak ölçütlerin öğrencilerin de görüşleri alınarak belirlenmesi önerilerinde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Akran değerlendirmesi, öğrenci görüşleri, akran eğitimi

View of Social Sciences Student Teachers on Peer Assessment

Öz

The main purpose of this research is to investigate the opinions of social studies teacher candidates about peer review which is one of the alternative assessment and evaluation method. 47 senior teacher candidates who studied in the Karadeniz Technical University, Elementary Education Department, Social Studies Education Program participated the study. 24 teacher candidates out of 47 indicated that they have done peer review in the special teaching methods course, on the other hand, 23 of them stated that they were informed theoretically about the peer review but have not done. Opinions of the teacher candidates were taken with open ended survey questions and the data gathered from surveys were interpreted by using content analysis. It is emerged that most of the teacher candidates gave positive opinions about peer review. Teacher candidates think that peer review increases the awareness about strengths and weaknesses of themselves; supports the learning from their friends’ strengths and weaknesses; enhances to be open to criticism; upskills of evaluation and develops critical thinking. However, as a negative side of peer review, it is seen that teacher candidates discourses on being nonobjective while doing review. Findings suggested that teacher candidates who have done peer review have more positive opinions about peer review than the teacher candidates who have not done peer review. In addition to this, category that have the most frequencies for both group is same. Results show that, although peer review is an effective method for construction of the process, performing peer review have some difficulty. In accordance with these results suggestions that educating the teacher candidates about how to review, determining the criteria while doing the peer review taking the opinions of the teacher candidates, have been made.

Anahtar Kelimeler

Peer assessment, Students views, Peer learning

Kaynakça

• Adanalı, K. & Doğanay, A. (2010). Beşinci sınıf sosyal bilgiler öğretiminin alternatif ölçme değerlendirme etkinlikleri açısından değerlendirilmesi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(1), 271-292.
• Akbaş, Y. & Gençtürk, E. (2013). Coğrafya öğretmenlerinin alternatif ölçme-değerlendirme teknikleri ile ilgili görüşleri: Kullanma düzeyleri, sorunlar ve sınırlılıklar. Doğu Coğrafya Dergisi, 30, 331-356.
• Aldağ, H. & Gürpınar, K. (2007). Üniversite öğrencilerinin sunu becerilerini etkileyen faktörler. Akademik Bilişim Konferansı, 31 Ocak - 2 Şubat 2007, Kütahya.
• Alıcı, D. (2008). Öğrenci performansının değerlendirilmesinde kullanılan diğer ölçme araç ve yöntemleri. S. Tekindal (Ed), Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme. Ankara: Pegem Akademi.
• Atay, D. & Kurt, G. (2007). The effects of peer feedback on the writing anxiety of prospective Turkish teachers of EFL. Eğitimde Kuram ve Uygulama( Journal of theory and Practice in education). 3(1), 12-23.
• Baki, A. (2008). Kuramdan uygulamaya matematik eğitimi. (Genişletilmiş 4. Basım). Ankara: Harf Eğitim Yayıncılığı.
• Başkonuş, T. & Taşdemir, M. (2012). İlköğretim birinci kademe sosyal bilgiler programında (4. ve 5. sınıf) yer alan alternatif ölçme değerlendirme araç ve yöntemlerinin kullanılma ve kullanılmama durumları. 11. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu, 24-26 Mayıs, Rize.
• Bayat, Ö. (2010). İngilizce yazılı anlatım derslerinde uygulanan akran ve öz değerlendirme etkinliklerine yönelik öğrenci görüşleri.Dil Dergisi, 150 (20).
• Büyüköztürk, Ş. (2001). Deneysel deneyler, ön test-son test, kontrol grubu desen ve veri analizi. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Chong, M., R., Goff, L. & Dej, K.(2012). Undergraduate essay writing: online and face-to-face peer reviews. Collected Essays on Learning and Teaching, 5, McMaster University.
• Cihanoğlu, M.,O. & Yurdabakan, İ. (2009). Öz ve akran değerlendirmenin uygulandığı işbirlikli okuma ve kompozisyon tekniğinin başarı, tutum ve strateji kullanım düzeylerine etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(4), 105-123.
• Çelikkaya, T., Karakuş, U. & Demirbaş, Ç., (2010). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin ölçme değerlendirme araçlarının kullanma düzeyleri ve karşılaştıkları sorunlar. Ahi Evran Üniversitesi Dergisi, 11(1), 57-76.
• Çepni, S. (2007). Performansların değerlendirilmesi. E. Karip (Ed.), Ölçme ve Değerlendirme, Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Çepni, S. (2009). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş. Trabzon: Celepler Matbaacılık
• Çetinkaya, G. & Hamzadayı, E. (2011). Yazılı anlatımı düzenlemede akran dönütleri: Dönüt türleri, öğrenci algıları. AİBÜ, Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 147-165.
• Çoruhlu, Ş., Nas, S. & Çepni, S. (2009). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin alternatif ölçme değerlendirme tekniklerini kullanmada karşılaştıkları problemler: Trabzon örneği. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 122-141.
• Ekiz, D. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri (Geliştirilmiş 2. Baskı) , Ankara: Anı Yayıncılık.
• Falchikov, N. (2001). Learning together: Peer tutoring in higher education. London: Routledge.
• Gelbal, S. & Kelecioğlu, H. (2007). Öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme yöntemleri hakkındaki yeterlik algıları ve karşılaştıkları sorunlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi ( H. U. Journal Of Education), 33, 135-145.
• Gömleksiz, M. A. & Koç, A. (2011). Bilgisayar kullanımı öğretiminde akran değerlendirme. 5th International Computer & Instructional Technologies Symposium. Fırat University, Elazığ- Turkey.
• Güven, S. (2008). Sınıf öğretmenlerinin yeni ilköğretim ders programlarının uygulanmasına ilişkin görüşleri, Milli Eğitim Dergisi, 177, 224–236.
• Koç, C. (2011). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretmenlik uygulamasında akran değerlendirmeye ilişkin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(4), 1965-1989.
• Liu, N. F. & Carless, D. (2006). Peer feedback: The learning element of peer assessment. Teaching in Higher Education, 11(3), 279-290.
• Özan, S. & Yurdabakan, İ. (2008). Öz ve akran değerlendirmenin temel iletişim becerileri başarısı üzerindeki etkileri. Tıp Eğitim Dünyası, 27, 27-39.
• Özcan, G. & Mirzeoğlu, A., D. (2015). Akran öğretimiyle işlenen okul deneyimi dersi hakkında öğrenci görüşleri ve kazanımları. Sport Sciences (NWSASPS), 10(4), 16-33.
• Sluijsmans, D., & Moerkerke, G.( 1999). Student involvement in performance assessment: A research project.
• Sluijsmans, D., & Prins, F. (2006). A theoretıcal framework for ıntegratıng peer assessment ın teacher educatıon. Studies in Educational Evaluation, 32, 6-22.
• Temizkan, M. (2009). Akran değerlendirmenin konuşma becerisinin geliştirilmesi üzerindeki etkisi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(12), 90-112.
• Topping, K. (1998). Peer assessment between students in colleges and universities. Review of Educational Research, 68, 249-276.
• Topping, K. J. (2009). Peer assessment. Theory into Practice, 48, 20-27.
• Toptaş, V. (2011). Sınıf öğretmenlerinin matematik dersinde alternatif ölçme ve değerlendirme yöntemlerinin kullanımı ile ilgili algıları. Eğitim ve Bilim, 36(159), 205-219.
• Wei, Y., & Chen, Y. (2004). Supporting Chinese learners of english to implement self-assessment in L2 writing. Proceedings of the Independent Learning Conference, 20 September 2004.
• Willey, K., & Gardner, A. (2010). Investigating the capacity of self and peer assessment activities to engage students and promote learning. European Journal of Engineering Education, 35(4), 429-443.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8. Baskı). Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Akpınar, M. & Kranda, S. (2016) Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Akran Değerlendirmesine İlişkin Görüşleri. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 356-374.