FEN BİLİMLERİ ÖĞRETMENLERİNİN ELEŞTİREL DÜŞÜNMEYE YÖNELİK GÖRÜŞLERİNİN BELİRLENMESİ

Yıl 2015, Sayı: 24, 66 - 95, 01.04.2015

Ebru Altun Tuncay Özsevgeç

Öz

Üst düzey düşünme becerilerinden biri olan eleştirel düşünme, farklı bakış açılarını anlamaya, araştırmaya, sorgulamaya, bireysel ve sosyal etkileşime imkan vermektedir. Aynı zamanda eğitim programlarının hedeflerinden biri olarak eğitim ve öğretim sisteminde yer almaktadır. Ön yargılardan uzak, açık fikirli ve sorgulayıcı özellik gösteren eleştirel düşünme becerileri ve eğilimlerine sahip bireyler yetiştirmek için ön koşullardan biride bu beceri ve eğilimlere sahip eğiticilerin yetiştirilmesi ve eğitim camiasında yerlerini almalarıdır. Bu bağlamda yapılan çalışmanın amacı fen bilimleri öğretmenlerinin eleştirel düşünme ile ilgili görüşlerinin tespit edilmesidir. Bu amaç doğrultusunda çalışmanın örneklemini 11 fen bilimleri öğretmeni oluşturmaktadır. Mülakat yapılan öğretmenlerden 7’si lisans mezunu ve 4’ü lisansüstü eğitimlerine devam etmektedir. Fen bilimleri öğretmenleriyle derinlemesine mülakatlar yapılmış ve verilerin analizinde içerik analizi yaklaşımı kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Eleştirel düşünme, üst düzey düşünme becerileri, öğretmen görüşleri

Determination of Elementary Science Teachers' Views About Critical Thinking

Öz

Critical thinking, which is one of the higher-order thinking skills, allows for understanding different perspectives, questioning, exploration, individual and social interactions. At the same time, it should be within the scope of educational system as one of the goals of curriculum. One of the precondition of nurturing individuals who has critical thinking skills and tendencies having properties such as detachment, open minded and interrogator is nurturing and employment of educators who has critical thinking skills and tendencies in education community. In this context, the aim of this study is to determine the science teacher’s views about critical thinking. Research sample consists of 11science teachers who 7 of them have bachelor’s degree ( different professional seniority) and 4 of them are postgraduate students. Context analysis is used for data analysis and analyzing of in-depth interviews are made by researchers. The results of the study revealed that science teachers’ views towards critical thinking are ill-informed and teachers who have postgraduate degree know more about critical thinking. Some recommendations were made along with the obtained results

Anahtar Kelimeler

Critical thinking, higher-order thinking skills, teachers’ views

Kaynakça

• Balcaen, P.L. (2011). The Pedagogy of Critical Thinking: Object Design Implications for Improving Students’ Thoughtful Engagement Education Review B, 3, 354-363. E-learning Environment. US-China
• Barnett, J. E. & Francis, A. L. (2011). Using higher order thinking questions to foster critical thinking: a classroom study. Educational Psychology, 32(2), 201-211.
• Choy, S., & Cheah, P. (2009). Teacher perceptions of critical thinking among students and its influence on higher education. International Journal of Teaching and Learning in Higher Education, 20(2), 198-206.
• Choy, S. & Oo, P. (2012). Reflective thinking and teaching practices: a Precursor for incorporating critical thinking into the classroom?. International Journal of Instruction, 5(1), 167-182
• Çepni, S.(2010). Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş (5. Baskı). Trabzon
• Delaney, C. (2007). World War II and Beyond: Middle School Inquiry and Critical Literacy. The New England Reading Association Journal, 43(2), 30-35
• Decaroli, J. (1973). Critical thinking. Social Education, 37, 67-69.
• Duron, R., Limbach, B., & Waugh, W. (2006). Critical thinking framework for any discipline. International Journal of Teaching and Learning in Higher Education, 17(2), 160-166.
• Ennis, R. H. (1986). A taxonomy of critical thinking skills; theory and practise. Freeman: New York
• Ennis, R. H. (1993). Critical thinking assessment. Theory into Practice, 32(3), 179-186.
• Facione, P.A. (1990). Critical thinking: a statement of expert consensus for purposes of educational assessment and ınstruction-executive summary- the delphi report. California academic pres. “http://www.insightassessment.com/CT-Resources/Expert- Consensus-on-Critical-Thinking/Delphi-Consensus-Report- Executive-Summary-PDF” adresinden 15.03.2012 tarihinde indirilmiştir.
• Gelen, İ. (2002). Sınıf Öğretmenlerinin Sosyal Bilgiler Dersinde Düşünme Becerilerini Kazandırma
• Yeterliklerinin Değerlendirilmesi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 10(10), 100- 119.
• Fisher, R. (1990). Teaching children to think. London: Stanley Thomes.
• Güven, M. ve Kürüm, D. (2007 ). Teacher Candidates’ Learning Styles And Critical Thinking Dispositions. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 6(21), 60-90.
• Halpern, D.F. (1998). Teaching critical thinking for transfer across domains. American Psychologist, 53, 449–455.
• Halpern, D. F. (1999). Teaching for critical thinking: Helping college students develop the skills and dispositions of a critical thinker. New Directions for Teaching and Learning, 80, 69-74.
• Halpern, D.F., & Nummedal, S.G. (1995). Closing thoughts about helping students improve how they think. Teaching of Psychology, 22, 82–83.
• Koç, S. ve Müftüoğlu, G. (2008). Dinleme ve okuma öğretimi. www.aof.anadolu.edu.tr/kitap/IOLTP/2277/ adresinden 15.08.2013 tarihinde indirilmiştir. unite04.pdf
• Korkmaz. Ö. (2009). Öğretmenlerin Eleştirel Düşünme Eğilim ve Düzeyleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 10 (1), 1-13
• Kökdemir,D.(2003). Belirsizlik Durumlarında Karar Verme ve Problem Çözme. Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara
• Kürüm, D. (2007). Öğretmen Adaylarının Eleştirel Düşünme Gücü. Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Kuiper, R., 2002. Enhancing metacognition through the reflective use of self-regulated learning strategies. The Journal of Continuing Education in Nursing 33 (2), 78-87. McLeod, S. (2013). Maslow's Hierarchy of Needs. http://www.simplypsychology.org/maslow.html 15.09.2013 tarihinde alınmıştır. adresinden
• Milli Eğitim Bakanlığı (2013). İlköğretim Kurumları Fen bilimleri Dersi Öğretim Programı. TTKB, Ankara.
• Moon, J. (2008). Critical Thinking: An Exploration of Theory and Practice. Routledge, London and New York.
• Morgan, W.R. Jr. (1995). ‘Critical thinking’ – what does that mean? Journal of College Science Teaching, 24, 336–340.
• Moore, K. (2010). The Three-Part Harmony of Adult Learning, Critical Thinking, and Decision-Making. Journal of Adult Education. 39 (1), 1-10.
• Nolen, M. (2011). Critical Education: the Need for Reform and a Place to Begin. Unpublished master thesis, Arizona State University.
• Özsevgeç, T. ve Altun, E. (2012). Fen ve Teknoloji Öğretmenlerinin Eleştirel Düşünme Becerisine Yönelik Görüşleri, 10. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Niğde, Türkiye.
• Sternberg, R. J., & Williams, W. M. (2002). Educational Psychology. Allyn-Bacon: Boston.
• Tall, D. (2004). Thinking through three worlds of mathematics. Proceedings of the 28th Conference of the International Group for the Psychology of Mathematics Education, 4, 281-288.
• Wright, I. (2002). Challenging students with the tools of critical thinking. The Social Studies, 93(6), 257-261.
• Yıldırım, H. İ (2009). Eleştirel Düşünmeye Dayalı Fen Eğitiminin Öğrenme Ürünlerine Etkisi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (5.baskı), Seçkin Yayınevi: Ankara.