ANADOLU LİSELERİNİNİN ÖRGÜTSEL DEĞERLERE GÖRE YÖNETİLME DÜZEYİ

Yıl 2015, Sayı: 24, 216 - 242, 01.04.2015

Ömer Murat Öter Abidin Dağlı Suphiye Öter

Öz

Araştırmanın amacı, Anadolu Liselerinde görevli öğretmenlerin görüşlerine göre, Anadolu Liselerinin örgütsel değerlere göre yönetilme düzeyini belirlemektir. Genel tarama modelinde yapılan araştırmanın evrenini, 2012-2013 eğitim-öğretim yılında Mardin il merkezindeki resmi beş Anadolu lisesinde görevli 213 öğretmen, örneklemini ise random yöntemiyle seçilen 182 öğretmen oluşturmuştur. Araştırmada, Yılmaz (2006) tarafından geliştirilen 25 maddelik “Değerlere Göre Yönetim Ölçeği” kullanılmıştır. Anlamlılık düzeyi 0.05 olarak alınmıştır. Verilerin analizi sonucunda; öğretmenlerin okullarının örgütsel değerlere göre yönetilme düzeyine ilişkin görüşlerinin aritmetik ortalaması “çok katılıyorum” düzeyinde yer almıştır. Öğretmenlerin en yüksek derecede katıldıkları ilk üç madde, “zor durumda olan kişilere yardım edilir”, “diğer insanlara iyilik yapmak erdem olarak görülür” ve “insanlara insan oldukları için saygı gösterilir.” En düşük derecede katıldıkları ilk üç madde ise “verilen kararlarda duygusal davranılmaz”, “bireylerin bağımsız çalışmayı tercih etmelerine saygı gösterilir” ve “yapılan işlerde önce iç huzur düşünülür”. Öğretmenlerin örgütsel değerlere göre yönetilme düzeyine ilişkin görüşleri arasında cinsiyet, mesleki kıdem, alan ve öğrenim durumu değişkenlerine göre anlamlı fark saptanmamıştır.

Anahtar Kelimeler

Değer, örgütsel değerler, değerlere göre yönetim, anadolu lisesi öğretmenleri.

Anatolian High Schools’ Level of Management By Values

Öz

The aim of this study is to determine Anatolian High Schools’ level of being managed by organizational values with respect to the views of the teachers working in Anatolian High Schools. The research is in survey model. The population of the study consists of 213 teachers working in five state schools in the city centre of Mardin during the 2012-2013 academic year. 182 teachers are chosen from the research population with random sampling method and they consist of the sample. “The Management by Values Scale” which was developed by Yılmaz (2006) and consists of 25 items is used for data collection. The significance level was set at 0.05. Among the findings of the study are; the mean of teachers’ views on levels of being managed by values is at “strongly agree” level. The first three items which the teachers agree the most are in turn; “the people having difficulty are helped”, “helping others is seen as a virtue” and “people are respected just because they are human beings”. On the other hand the first three items which the teachers agree the least are in turn; “people do not behave emotionally in their decisions”, “i

Anahtar Kelimeler

Value, organizational values, management by values, teachers of anatolian high schools.

Kaynakça

• Akbaba-Altun, S. (2003). Eğitim Yönetimi ve Değerler, Değerler Eğitimi Dergisi, 1 (1), 7-18.
• Aktepe, V. (2010). “İlköğretim 4. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersinde Yardımseverlik Değerinin Etkinlik Temelli Öğretimi ve Öğrencilerin Tutumuna Etkisi”. Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Altınkurt, Y. ve Yılmaz, K. (2010). Değerlere Göre Yönetim ve Örgütsel Adalet İlişkisinin Ortaöğretim Okulu Öğretmenlerinin Algılarına Göre İncelenmesi, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 16 (4), 463-484.
• Arslan, A. (2014). Değerli Bir Kavram Olarak Değer ve Değerler Eğitimi, R. Turan ve K. Ulusoy (Ed.) Farklı Yönleriyle Değerler Eğitimi. Ankara: Pegem Akademi.
• Aslan, E. (2013). Eğitimde Bir Arayış: Değerler Eğitimi. Uluslararası Antalya Değerler Eğitimi Sempozyumunda sunulmuş bildiri (28- 29), Antalya.
• Atay, S. (2003), Türk Yönetici Adaylarının, Siyasal ve Dinî Tercihleri ile Yaşam Değerleri Arasındaki İlişki, Değerler Eğitimi Dergisi,1 (3), 87-120.
• Aydın, M. (2003), Gençliğin Değer Algısı: Konya Örneği, Değerler Eğitimi Dergisi, 1 (3), 121-144.
• Aydın, M. (2010). Bilgi Sosyolojisi, İstanbul: Açılım Kitap.
• Aydın, Z. ve Akyol-Gürler, Ş. (2012). Okulda Değerler Eğitimi Yöntemler-Etkinlikler-Kaynaklar, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Bolay, S. H. (2007). Aşkın Değerler Buhranı, Değerler ve Eğitimi, R. Kaymakcan, S. Kenan, H. Hökelekli, Z. Ş. Arslan, M Zengin (Ed.), Değerler ve Eğitimi (ss. 55-69). İstanbul: Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları.
• Bursalıoğlu, Z. (1994). Okul Yönetiminde Yeni Yapı ve Davranış, Ankara: Pegem Akademi.
• Çelik, V. (2011). Eğitimsel Liderlik, Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Demirtaş, Z. ve Ekmekyapar, M. (2012). İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Değerlere Dayalı Yönetim Uygulamalarının Okul Kültürüne Etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 18 (4), 523-544.
• Dökmen, Ü. (2004). Küçük Şeyler, İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Erçetin, Ş. (2000). İlköğretim Okulları Hangi Değerle Yönetiliyor? Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10 (1), 31–43.
• Gizir, S. (2003). Örgüt Kültürü Çalışmalarında Yönetsel Yaklaşımlar, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 9 (35), 374–397.
• Gündoğan, A. O. (2002). Ahlâki Hayatımızın Kaynağında Toplumculuk-Bireycilik Tartışması, Şahabettin Yalçın (Ed.), Bilgi ve Değer Muğla Üniversitesi Felsefe Bölümü Sempozyum Bildirileri (ss. 254-264). İstanbul: Vadi Yayınları.
• Güngör, E. (2010). Değerler Psikolojisi Üzerinde Araştırmalar, İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Halstead, J.M. ve Taylor, M. J. (2000). Learning and Teaching About Values: A Review of Recent Research, Cambridge Journal of Education, 30 ( 2), 169-202.
• Kaptan, S. (1998). Bilimsel Araştırma ve İstatistik Teknikleri, Ankara: Tekışık Web Ofset Tesisleri.
• Karaköse, T. ve Altınkurt, Y. (2009). Okul Yöneticilerinin ve İl Milli Eğitim Müdürlüğü Çalışanlarının Değerlere Göre Yönetim İle İlgili Görüşlerinin İncelenmesi (Kütahya İli Örneği), Değerler Eğitimi Dergisi, 7 (17), 49-67.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi, Ankara: Alkım Yayınları.
• Mehmedoğlu, A. U. (2006). Evrenselleşebilirlik ve Ahlak, Y. Mehmedoğlu ve A. U. Mehmedoğlu (Ed.), Küreselleşme Ahlak ve Değerler (ss.251-319). İstanbul: Litera Yayıncılık.
• Özdaş, F. (2013). “Ortaokullarda Değerler Eğitimi ve İstenmeyen Öğrenci Davranışlarına Değerlendirilmesi.” Yayımlanmamış doktora tezi, Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
• Özen, R. (2008). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Örgütsel Değerlere İlişkin Görüşleri, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8 (1), 41-52.
• Özlem, D. (2002). Kavramlar ve Tarihleri I, İstanbul: İnkılap Kitapevi.
• Rokeach, M. (1973). Nature of Human Value, New York: The Free Press.
• Sağnak, M. (2004). Örgütlerde Değerler Yönünden Birey-Örgüt Uyumu ve Sonuçları, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 10 (37), 72–95.
• Sezgin, F. (2007). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Bireysel ve Örgütsel Değerlere İlişkin Önem Sıralamaları, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27 (1), 59-85.
• Silah, M. (2005). Sosyal Psikoloji Davranış Bilimi, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Şişman, M. (2002). Öğretim Liderliği, Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Taştan, M. (2010). Türkiye’deki Resmi ve Özel İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Bireysel Değerleri İle Okulun Örgütsel Değerleri Arasındaki Uyum Düzeyi, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 16 (1), 113-148
• TDK. (1998). Türkçe Sözlük, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Tozlu, N. (2003). Eğitim Problemlerimiz Üzerine Düşünceler, Konya: Mikro Yayınları.
• Yılmaz, K. (2006). “İlköğretim Okulu Yönetici ve Öğretmenlerine Göre Kamu İlköğretim Okullarında Bireysel ve Örgütsel Değerler ve Okul Yöneticilerinin Okullarını Bu Değerlere Göre Yönetme Durumları.” Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.