ÖĞRETİM ELEMANLARININ 21. YÜZYIL ÖĞRENEN STANDARTLARI VE YAŞAM BOYU ÖĞRENMEYE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ

Yıl 2014, Sayı: 22, 185 - 213, 01.06.2014

Seher Mandaci Şahin Davut Köğce İlknur Özpınar Arzu Aydoğan Yenmez

Öz

Öğretmen yetiştiren kurumlarda görev yapan öğretim elemanları eğitim zincirinin önemli bir halkasını oluşturmaktadır. Bu nedenle öğretim elemanlarının “21. Yüzyıl Öğrenen Standartları”na ilişkin görüşleri de önem kazanmaktadır. Bu araştırmada, eğitim fakültelerinde görev yapan öğretim elemanlarının 21. Yüzyıl Öğrenen Standartları ve yaşam boyu öğrenmeye ilişkin görüşlerinin alınması amaçlanmıştır. Çalışmada veri toplama aracı olarak “Yaşam Boyu Öğrenme Ölçeği” ile American Association of School Librarians (AASL)’nin belirlediği 21. Yüzyıl Öğrenen Standartları göz önüne alınarak hazırlanan açık uçlu sorular kullanılmıştır. Betimsel tarama modeliyle oluşturulan çalışmada nicel veriler yüzde ve frekans olarak sunulmuş, nitel veriler ise öncelikle içerik analizi daha sonra betimsel analize tabi tutulmuştur. Elde edilen bulgular ışığında çalışmaya katılan öğretim elemanlarının yaşam boyu öğrenme konusunda olumlu görüşlere ve güçlü bir duyarlılığa sahip oldukları, ancak 21. Yüzyıl Öğrenen Standartlarıyla ilgili tema ve alt temalar hakkında beklenen düzeyde kapsamlı bilgiye sahip olmadıkları sonucuna ulaşılmıştır. Gelecek nesillerin şekillenmesinde rol alacak öğretmenlerin yetiştirilmesinde önemli bir sorumluluk taşıyan üniversitelerde ve genel olarak eğitim sisteminde alınabilecek önlemlere ilişkin önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

21. Yüzyıl Öğrenen Standartları, yaşam boyu öğrenme, bilgi okuryazarlığı, öğretmen eğitimi

Instructors’ Views on Standards for the 21th Century Learners and Lifelong Learning

Öz

Instructors working in teacher training institutions constitutes an important link in the education chain. Therefore, instructors' opinions related to "Standards for the21th Century Learner " are also become important. In this study, it's aimed to take views of instructors, working in the faculties of education, about 21th Century Learning Standards and lifelong learning. "Lifelong Learning Scale" and open ended questions which are prepared according to the Standards for the21th Century Learner determined by the American Association of School Librarians (AASL) were used as data collection tools. In the study, the descriptive model created with the quantitative data was presented as frequency and percentage, and qualitative data is firstly subjected to content analysis and then descriptive analysis. In the light of the findings, it have been reached that the instructors (who participated) in this study have a favourable opinion and a strong sensitivity on lifelong learning, but they haven't expected level of comprehensive information about the Standards for the21th Century Learner themes and sub-themes. Suggestions were made in actions to be taken generally in the education system and in universities which have an important responsibility in raising teachers who will shape the future generations.

Anahtar Kelimeler

Standards for the 21st Century Learner, lifelong learning, information literacy, teacher education.

Kaynakça

• AASL (American Association of School Librarians). ( 2007). “Standards for the 21st Century Learner.” [Online]: Retrieved on 12-April-2013, at URL: http://www.ala.org/aasl/standards-guidelines/learning-standards.
• ACRL (Association of College and Research Libraries). (2000). “Information literacy competency standarts for higher education”. [Online]: Retrieved on 09-April-2013, at URL: http://www.ala.org/acrl/sites/ala.org.acrl/files/content/standards/standards.pdf.
• Akkoyunlu, B. & Kurbanoğlu, S. (2003). Öğretmen adaylarının bilgi okuryazarlığı ve bilgisayar öz-yeterlik algıları üzerine bir çalışma, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 1-10
• Akkoyunlu, B. (6-8 Mayıs 2008). Bilgi okuryazarlığı ve yaşam boyu öğrenme. International Educational Technology Conference (IECT) (Davetli konuşmacı), Eskişehir:Anadolu Üniversitesi.
• Akkuş, N. (2008). “Yaşam boyu öğrenme becerilerinin göstergesi olarak 2006 pısa sonuçlarının türkiye açısından değerlendirilmesi.” Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Breivik, P. S. (2000). “Information literacy for the sceptical library director”. Paper presented at the annual meeting of the IATUL Conference, Queensland University of Technology, Brisbane, Queensland, Australia.
• Budak, Y. (2009). Yaşam boyu öğrenme ve ilköğretim programlarının hedeflemesi gereken insan tipi, GÜ. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 29 (3), 693–708.
• Coşkun, Y. D. (2009). “Üniversite öğrencilerinin yaşam boyu öğrenme eğilimlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi.” Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• CRE (Confederation of European Universities Rectors’ Conferences and the Association of European Universities). (2000). “The Bologna Declaration on the European space for higher education: An explanation.” [Online]: Retrieved on 05-March-2013, at URL: http://ec.europa.eu/education/policies/educ/bologna/bologna.pdf
• Darling-Hammond, L. (2006). Constructing 21st century teacher education, Journal of Teacher Education, 57(3), 300-314.
• Demirel, M. & Akkoyunlu, B. (2010). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin öz- yeterlik inançları ve tutumları. Uluslararası Öğretmen Yetiştirme Politikaları ve Sorunları Sempozyumu’nda sunulmuş bildiri, Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
• DPT. (2001). “Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı, 2568-ÖİK:584. Hayat boyu Eğitim veya Örgün www.dpt.gov.tr/DocObjects/Download/3206/oik584.pdf adresinden 26 Nisan 2013 tarihinde indirilmiştir. Özel İhtisas Komisyonu Raporu.” [Online]
• Erdem, M. & Akkoyunlu, B. (2002). Bilgi okuryazarlığı becerileri ve bu becerilerin öğrencilere kazandırılması için düzenlenecek öğrenme ortamlarının özellikleri, Journal of Qafqaz University, 9, 125-132.
• Erdem, M., Yılmaz, A. & Akkoyunlu, B. (6-8 Mayıs 2008). Öğretmen adaylarının bilgi okuryazarlık özyeterlik inançları ve epistemolojik inançları üzerine bir çalışma. International Educational Technology Conference, sunulmuş bildiri, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Ersoy, A. & Yılmaz, B. (2009). Yaşam boyu öğrenme ve Türkiye’de halk kütüphaneleri, Türk Kütüphaneciliği, 23(4), 803-834.
• Fındıkçı, İ. (2004). Yaşadıkça eğitim. İstanbul: Hayat Yayıncılık.
• Göksan, T. S., Uzundurukan, S. & Keskin, S. N. (6-7 Kasım 2009). Yaşam boyu öğrenme ve Avrupa Birliği'nin yaşam boyu öğrenme programları. 1. İnşaat Mühendisliği Eğitimi Sempozyumunda sunulmuş bildiri, Antalya.*
• Güleç, İ., Çelik, S. & Demirhan, B. (2012). Yaşam boyu öğrenme nedir? Kavram ve kapsamı üzerine bir değerlendirme, Sakarya University Journal of Education, 2(3):34-48.
• İzci, E. & Koç, S. (2012). Öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenmeye ilişkin görüşlerinin belirlenmesi, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(9), 101-114.
• Karasar, N. (2013). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Kocacık, F. (2003). Bilgi toplumu ve Türkiye, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 27(1), 1-10.
• Korkut, E. & Akkoyunlu, B. (2008). Yabancı dil öğretmen adaylarının bilgi ve bilgisayar okuryazarlık öz-yeterlikleri, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34, 178-188.
• Lambeir, B. (2005). Education as liberation: The politics and techniques of lifelong learning, Educational Philosophy and Theory, 37(3), 349-355.
• MEB. (2008a). “Öğretmenlik mesleği genel ve özel alan yeterlikleri. Ankara MEB Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü.” [Online]: http://otmg.meb.gov.tr/belgeler/ogretmen_yeterlikleri_kitabi/Öğretmen_Yeterlikleri_ Kitabı_genel_yeterlikler_parça_2.pdf adresinden 26 Nisan 2013 tarihinde indirilmiştir
• MEB. (2008b). “Özel alan yeterlikleri gelişim raporu.” Ankara MEB Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü. [Online]: otmg.meb.gov.tr/belgeler/alanyeterlikler/Özel%20alan%20rapor.doc adresinden 17 Nisan 2013 tarihinde indirilmiştir.
• Merriam, S. B. (1988). Case study research in education: A qualitative approach. San Francisco, C.A: Jossey-Bass.
• Önal İ. (2010). Tarihsel değişim sürecinde yaşam boyu öğrenme ve okuryazarlık: Türkiye Deneyimi, Bilgi Dünyası Dergisi, 11(1), 101-121.
• Özcan, A. (2008). “Avrupa Birliği’nin yaşam boyu öğrenme stratejileri.” Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Polat C. & Odabaş H. (6-8 Mayıs 2008). Bilgi toplumunda yaşam boyu öğrenmenin anahtarı: Bilgi okuryazarlığı. International Educational Technology Conference (IECT), sunulmuş bildiri, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Ringsted, M. (1998). Open learning in primary and secondary schools-towards the school of tomorrow in the information society, Educational Media International, 35(4), 278-281
• Saatçioğlu, Ö., Özmen, Ö. & Özer, P. S. (2003). Bilgi okuryazarlığı becerilerinin geliştirilmesinde kütüphanelerin rolü ve Dokuz Eylül Üniversitesi uygulaması, Bilgi Dünyası Dergisi, 41(1), 45-63.
• Soran, H., Akkoyunlu, B. & Kavak, Y. ( 2006). Yaşam Boyu öğrenme becerileri ve eğiticilerin eğitimi programı, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 201-210.
• Tortop, Ö. (2010). “Avrupa Birliği hayat boyu öğrenme temel yeterlik alanları: Türkiye durumu.” Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Anabilim Dalı, Ankara.
• Turan, S. (2005). Öğrenen toplumlara doğru Avrupa Birliği eğitim politikalarında yaşam boyu öğrenme, Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, 5(1), 87-98.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8. Basım). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yin, R. K. (1994). Case study research design and method (2nd Edition). Thousand Oaks,CA: Sage Publications.
• YÖK (T.C. Yükseköğretim Kurulu). (2003). “Türk yükseköğretiminin bugünkü durumu.” [Online]: http://www.yok.gov.tr/egitim/raporlar/raporlar.htm adresinden 13 Mart 2013 tarihinde indirilmiştir.