Öğrenme Güçlüğü Olan Çocuklarda Bireysel Destek Eğitim Programı Uygulaması

Yıl 2020, Cilt: 1 Sayı: 38, 1 - 17, 31.12.2020

Oktay Taymaz Sarı , Elif Biçer

Öz

Bu çalışma ilkokul 2. ve 3. sınıfta eğitim gören ve öğrenme güçlüğü profili sergileyen 10 öğrencinin öğrenme profilleri belirlenerek, öğrenme ihtiyaçlarına yönelik Özel Eğitim Bölümü’nde eğitim alan, gönüllü olarak çalışmaya katılmış 18 özel eğitim öğrencisinin destek eğitim vermesi ile oluşturulmuştur. İlkokul öğrencilerinin öğrenme ihtiyaçlarının belirlenmesi için öğretmenlerin görüşlerinden ve öğretmenler tarafından doldurulan Öğrenme Bozukluğu Belirti Tarama Listesi’ nden, eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesi için Özgül Öğrenme Güçlüğü Bataryası ve WISC-R testi kullanılmıştır. Bu değerlendirme araçları öğretim öncesi ve sonrası uygulanarak yaklaşık altı ay süren programının öğrenciler üzerindeki etkileri belirlenmesi amaçlanmıştır. Yapılan çalışmanın sonuçları incelendiğinde öğrenme güçlüğü profili sergileyen öğrencilerin bilişsel becerilerini desteklemek amacıyla oluşturulan öğretim programı uygulaması sonrası öğretmenler tarafından doldurulan Öğrenme Bozukluğu Belirti Tarama Testi sonuçlarına göre, 17 alandaki değerlendirmelerden genel ve sekiz alt alandaki beceri düzeylerinde anlamlı bir farklılaşma olduğu görülmektedir. WISC-R değerlendirmelerinde genel puanlara bakıldığında, öğrencilerin sözel, performans ve genel toplam puanlarında son test lehine bir değişim olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

öğrenme güçlüğü, destek öğretim programı, Öğrenme Bozukluğu Belirti Tarama Listesi, Özgül Öğrenme Güçlüğü Bataryası, WISC-R

Destekleyen Kurum

Marmara Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi

Proje Numarası

EGT-A-200716-0390

Teşekkür

Marmara Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimine projeye sağladığı finans desteği için teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Abalı, O. (2015).Dikkati Güçlendirme Seti Plus.(5,6,7,8 Yaş).Adeda Yayıncılık. İstanbul.
• Abalı, O. (2016). Dikkati Güçlendirme Seti (5,6,7,8 Yaş).Adeda Yayıncılık. İstanbul.
• ABD Eğitim Bakanlığı, “Building the legacy: IDEA 2004”, Erişim Adresi: http://idea.ed.gov/explore/home Erişim Tarihi: 15-03-2020
• Akyürek, G. (2018). Disleksili Çocuklarda Bilişsel Terapinin Yürütücü İşlevler ve Aktivite Rutinlerine Etkisi.
• Alber, S. R., &Walshe, S. E., (2004). Whento self-correctspellingwords: A systematicreplication. Journal of BehavioralEducation, 13, 1–24.
• Alenizi, M. A. K. (2019). Effectiveness of a Program Based on A Multi-Sensory Strategy in Developing Visual Perception of Primary School Learners with Learning Disabilities: A Contextual Study of Arabic Learners. International Journal of Educational Psychology, 8(1), 72-104.
• American Psychiatric Assosication. (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5) (5th ed.). Arlington, VA: American Psyhiatric Publishing.
• Arthur, A. R. (2003). The emotional lives of people with learning disability. British Journal of Learning Disabilities, 31(1), 25-30.
• Barkhordar, F., Moghtadaie, M., & Jafari, A. S. A. (2012). Effectiveness met cognition strategies on children with spelling learning disabilities. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 69, 1244-1249.
• Christensen, B.L, Turner, A.L , Johnson, R.Burke (2015). Araştırma Yöntemleri Desen ve Analiz,. Sever, M. (Çevir.)Nitel ve Karma Araştırma Yöntemleri. Anı Yayıncılık, Ankara.
• Congress, U. S. (2004). Individuals with Disabilities Education Improvement Act of 2004 (PL 108-446). Retrieved October, 15, 2005.
• Çepni, S. (2010). Araştırma ve Proje ÇalıĢmalarına Giriş, 5.Baskı, Trabzon.
• Çorlu, M., Özcan, O., & Korkmazlar, Ü. (2009). The meaning of dyslexics' drawings in communication design. Dyslexia, 15(2), 147-154.
• Dalga, R. A. (2019). Destek eğitim odasında görev alan öğretmenlerin özel öğrenme güçlüğü olan öğrencilerle yaptıkları eğitim öğretime ilişkin görüş ve önerileri. (Yayınlanmamış yüksek lisan tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez No:560502)
• Doğan, H. (2012). Özel öğrenme güçlüğü riski taşıyan 5-6 yaş çocukları için uygulanan erken müdahale eğitim programının etkisinin incelenmesi.(Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez No: 319492)
• D'souza, R. (2016). The impact of parenting styles on anxiety and depression in children with learning disabilities. Indian Journal of Health & Wellbeing, 7(9).
• Erdem –Özat, N.(2010). Öğrenme güçlüğü yaşayan çocuklarda frostig görsel algı eğitim programının etkisi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez no: 263447)
• Erden, G., Kurdoğlu, F., & Uslu, R. (2002). Ilköğretim okullarına devam eden Türk çocuklarının sınıf düzeylerine göre okuma hızı ve yazım hataları normlarının geliştirilmesi. Türk Psikiyatri Dergisi.
• Erman, Ö. (1997). Öğrenme bozukluğu ve dikkat eksikliği aşırı hareketlilik bozukluğu olgularının nörofizyolojik ve nöropsikolojik yöntemlerle incelenmesi. Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ankara.
• Fuchs, D., Mock, D., Morgan, P. L., & Young, C. L. (2003). Responsiveness‐to‐intervention: Definitions, evidence, and implications for the learning disabilities construct. Learning Disabilities Research & Practice, 18(3), 157-171.
• Gökçe-Sarıpınar, E. G., & Erden, G. (2010). Okuma güçlüğünde akademik beceri ve duyusal-motor işlevleri değerlendirme testlerinin kullanılabilirliği. Turk Psikoloji Dergisi, 25(65).
• Güngörmüş, Özkardeş, O. (2012). Türkiye’de Özel Öğrenme Güçlüğüne İlişkin Yapılan Uygulamalar.İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Yıl: 11 Sayı: 21 Bahar 2012 / 1 s.25-38.
• Güzel-Özmen, R (2005). Öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin okuma hızlarının metinlerde karşılaştırılması. Eğitim ve Bilim, 30(136).
• Hughes, C. A. (2011). Effective instructional design and delivery for teaching task-specific learning strategies to students with learning disabilities. Focus on Exceptional Children, 44(2), 1-16. Retrieved from https://search.proquest.com/docview/940888504?accountid=12251
• Johnson, M. M. (2013). Therelationship between spelling ability and reading fluency and comprehension in elementary students. UnpublishedMaster’sThesis, Northern Michigan University, Michigan, United States of America.
• Khosrotash, P., & Abolmaali Alhosseini, K. (2019). Studying The Effectiveness of Integrative Instruction in the Executive Function, and the Collaborative for Academic, Social and Emotional learning on the General Mathematical performance: A Case Study of Female Students with Mathematical Learning Disability. International Journal of Psychology (IPA), 13(1), 107-132.
• Maccini, P., &Hughes, C. A. (2000). Effects of a problem-solvingstrategy on the introductoryalgebra performance of secondarys tudents with learning disabilities. Learning Disabilities Research& Practice, 15(1), 10-21.
• Mafra, H. (2015). Development of learning and social skills in children with learning disabilities: an educational intervention program. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 209, 221-228.
• MEB (2018). Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği. Resmi Gazete.https://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Asp adreninden 1.04.2020 tarihinde edinilmiştir.
• Melekoğlu, M. A., (2017). Özel öğrenme güçlüğünün nedenleri ve özellikleri. Macid Ayhan Melekoğlu ve Uğur Sak (Ed.). Öğrenme güçlüğü ve özel yetenek (s. 24-53). Ankara: Pegem.
• Milli Eğitim Bakanlığı, (2020). Milli Eğitim İstatistikleri 2018/’ 19 Örgün Eğitim http://sgb.meb.gov.tr/www/icerik_goruntule.php?KNO=361 sitesinden 1.04.2020 tarihinde alıntılanmıştır.
• Morova Alpa,A.&Nas Güner B. (2016). Pür Dikkat Dinle Pür Dikkat Oyna. Pencere-sey Yayınları. İstanbul.
• Nies, K. A., &Belfiore, P. J. (2006). EnhancingSpellingPerformance in Studentswith Learning Disabilities. Journal of BehavioralEducation, 15(3), 162-169.
• Öztürk, H., & Girli, A. (2017). Özel Öğrenme Güçlüğünde Yazılı Anlatım ve Yazma Kaygısı. Journal Of International Social Research, 10(51).
• Polat, E. (2013). Özel öğrenme güçlüğü yaşayan öğrenciler için web destekli uyarlanabilir öğretim sistemi tasarımı. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez No: 336032)
• Ring, E., & Travers*, J. (2005). Barrierstoinclusion: a casestudy of a pupilwith severe learningdifficulties in Ireland. EuropeanJournal of Special NeedsEducation, 20(1), 41-56.
• Sakız,H, Sart, Z ve Ekinci, A. (2016). Öğrenme Güçlüğünde Yaşanan Zorlukların Eğitsel Çerçevede İncelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi , 1 (40) , 0-0 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/maeuefd/issue/26849/282346.
• Sercan Kesgül, Y. (2016).Düşünüp Çözelim. Pencere-sey Yayınları. İstanbul.
• Sercan Kesgül, Y. (2014).Harflerle Düşünelim. Pencere-sey Yayınları. İstanbul.
• Sercan Kesgül, Y. (2014).Dinle Kavra Uygula. Pencere-sey Yayınları. İstanbul.
• Sercan Kesgül, Y. (2015). Duy İşit Dinle Kavra İşitsel Kavramayı Geliştirme Kitabı. Pencere-sey Yayınları. İstanbul.
• Sercan Kesgül, Y. (2015).Ne Yanlış Neden Yanlış. Pencere-sey Yayınları. İstanbul.
• Sercan Kesgül, Y. (2015).Aklında Tut. Pencere-sey Yayınları. İstanbul.
• Sercan Kesgül, Y.&Özkardeş, O. (2016). Yönergeleri İzleyelim. Pencere-Sey. İstanbul.
• Sharifi, S., ve Rezaei, S. (2018). The Effectiveness of Working Memory Training on Reading Difficulties among Students with Reading Disorder. Iranian journal of Learning and Memory, 1(1), 43-54.
• Shaywitz, S. E. (1998). Dyslexia. New England Journal of Medicine, 338(5), 307-312.
• Swanson, H. L. (1990) “Influence of metacognitiveknowledgeandaptitude on problem solving”, Journal of EducationalPsychology, 82,306–314.
• Taghvayi, D., Vaziri, S., & Kashani, F. L. (2012). The Effectiveness of Integrative Approach, Fernald Multi-Sensory Technique on Decrease Reading Disability. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 69, 1264-1269.
• Turgut, S., Erden, G., & Karakaş, S. (2010). Özgül öğrenme güçlüğü (öög), dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (dehb) birlikteliği ve kontrol gruplarının öög bataryası ile belirlenen profilleri. Çocuk Ruh Sağlığı Dergisi,17(1), 13-25.
• Ucur Gezer,E.&Fırat, İ.&Özer, C.(2016). Öykülerle Dinle Düşün Yanıtla. Pencere-sey Yayınları. İstanbul.
• Ulucay Özarman,D. (2016). Heceden Okumaya. Pencere-sey Yayınları. İstanbul.
• Obaid, M. A. S. (2013). The impact of using multi-sensory approach for teaching students with learning disabilities. Journal of International Education Research (JIER), 9(1), 75-82.
• Prior, M. R. (1996). Understanding specific learning difficulties. Psychology Press.
• Pumfrey, M. P. D., Pumfrey, P., & Reason, R. (Eds.). (2013). Specific learning difficulties (dyslexia): Challenges and responses. Routledge.
• Radovan, M., & Perdih, M. (2016). Developing guidelines for evaluating the adaptation of accessible web-based learning materials. International Review of Research in Open and Distributed Learning, 17(4), 166-181.
• Silver, P., Strehorn, K. C., & Bourke, A. (1997). The 1993 Employment Follow-Up Study of Selected Graduates with Disabilities. Journal of College Student Development, 38(5), 520-26.
• Smith, M. W. (1995). Ethics in focus groups: A few concerns. Qualitative Health Research, 5(4), 478-486.
• Tekin, E., Kırcaali-İftar, G. (2001). Özel eğitimde yanlışsız öğretim yöntemleri. Nobel Yayın Dağıtım: Ankara.
• Ün, D.(2012). Özel öğrenme güçlüğü yaşayan öğrencilere yönelik bilişsel müdahale programı. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez No: 262785)
• Van Hell, J. G., Bosman, M. T., &Bartelings, M. (2003). Visual dictationimprovesthespellingperformance of threegroups of Dutchstudentswithspellingdisorders. Learning DisabilityQuarterly, 26, 329–355.
• Vaughn, S., Linan-Thompson, S., &Hickman, P. (2003). Responsetoinstruction as a means of identifyingstudentswithreading/learningdisabilities. Exceptionalchildren, 69(4), 391-409.
• Waldron, N. L., &McLeskey, J. (1998). Theeffects of an inclusiveschool program on studentswithmildand severe learningdisabilities. ExceptionalChildren, 64(3), 395-405.
• Wong,B.Y.L. (1987) “Special Feature: Metacognitionand Learning Disabilities. How Do theResults of MetacognitiveResearchImpact on the Learning DisabledIndividual?”, Learning DisabilityQuarterly, 10(3), 189-195.
• Wong,B.Y.L (1992). “Metacognitionandlearningdisabilities”(pp.120-139), Wong B.Y.L. TheABC’s of learningdisabilities, California: Academic Press. Yeniova, Ö. ve Aşçıoğlu, S. (2006). Hastane infeksiyonları alanında bir araştırma yöntemi “yarı-deneysel (quasi-experimental)” araştırma tasarımları. /http://hastaneinfeksiyonlari.com/ Alıntı tarihi: 1 Ocak 2015.
• Yiğiter,S. (2005). Sınıf öğretmenlerinin özel öğrenme güçlüğüne ilişkin bilgi düzeyleri ile özel öğrenme güçlüğü olan çocukların kaynaştırılmasına yönelik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi.(Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez no: 158642)
• Zohar, A., & Aharon‐Kravetsky, S. (2005). Exploring the effects of cognitive conflict and direct teaching for students of different academic levels. Journal of research in science teaching, 42(7), 829-855.