Fen Bilgisi Eğitim Alanında 2018-2020 Yılları Arasında Hazırlanan Yüksek Lisans ve Doktora Tezlerinin Tematik Bir Analizi

Yıl 2022, Sayı: 41, 40 - 58, 15.06.2022

Ebru Korkmaz , Davut Gürel

Öz

Bu çalışmanın amacı, fen bilgisi eğitimi anabilim dalında çalışma yapılmış yüksek lisans ve doktora tezlerinin içerikleri hakkında bilgi vermek ve gelecekte yapılacak araştırmalara rehber olmaktır. Bu amaçla Türkiye’de fen bilgisi eğitimi anabilim dalında 2018-2020 yılları arasında yapılmış ve Yükseköğretim Kurulu (YÖK) ulusal tez merkezinde erişime açılmış tam metni olan 313 adet doktora ve yüksek lisans tezi incelenmiştir. Tezler türü, yapıldıkları üniversite, örneklem yöntemi, araştırmanın yöntem ve deseni, güvenirlik çalışmaları, veri analiz teknikleri, tezin amacı ve araştırmacı cinsiyeti olmak üzere veriler toplanmıştır. Bu çalışmada araştırma soruları dikkate alınarak nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Nitel araştırma yönteminin kullanılmasında amaç verilere doğrudan kaynağından ulaşarak bağlam ve olguların anlaşılmasını kolaylaştıracak derinlemesine betimleme yapmaktır. Bu doğrultuda araştırma betimsel tarama modelinde desenlenip veriler doküman analizi ile incelenmiştir. Çalışma sonucunda en çok çalışma yapan üniversite Gazi Üniversitesi, kadın araştırmacı sayısının fazla olduğu, en çok amaçsal örnekleme yönteminin tercih edildiği ve en çok t-testi analiz yönteminin kullanıldığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Fen bilgisi öğretmenliği, fen eğitimi, fen bilimleri, doküman analizi

Kaynakça

• Balbağ, M. Z., Leblebicier, K., Karaer, G., Sarıkahya, E., & Erkan, Ö. (2016). Türkiye’de fen eğitimi ve öğretimi sorunları. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(5), 12-23.
• Büyüköztürk, Ş. Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. (Genişletilmiş 11. Baskı). Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Doğru, M., Gençosman, T., Ataalkın, A. N., & Şeker, F. (2012). Fen bilimleri eğitiminde çalışılan yüksek lisans ve doktora tezlerinin analizi. Journal of Turkish Science Education, 9(1), 49-64.
• Döş, İ., & Atalmış, E. H. (2016). OECD verilerine göre PISA sınav sonuçlarının değerlendirilmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(2), 432-450.
• Güneş, M. H. &Karaşah, Ş. (2016). Geçmişten günümüze fen eğitiminin önemi ve fen eğitiminde son yıllarda yapılan çalışmalar. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(3), 122-136.
• Gürdal, A. (2005). İlköğretim okullarında fen bilgisinin önemi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(8), 185-188.
• Hançer, A. H., Şensoy, Ö., & Yıldırım, H. İ. (2003). İlköğretimde çağdaş fen bilgisi öğretiminin önemi ve nasıl olması gerektiği üzerine bir değerlendirme. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(13), 80-88.
• Kaptan, F. & Korkmaz, H. (1999). İlköğretimde fen bilgisi öğretmenliği. Modül 7. Ankara: MEB Yayınları.
• Karataş, Z. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Manevi temelli sosyal hizmet araştırmaları dergisi, 1(1), 62-80.
• Kılıç, D. (2009). Eğitim bilimine giriş. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kıral, B. (2020). Nitel bir veri analizi yöntemi olarak doküman analizi. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 170-189.
• Kıroğlu, K. (2011). İlköğretim programları (3.Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Kiras, B. (2019). Türkiye’deki fen eğitimi konulu tezlerin konu yönelimi ve yöntemsel analizi. Doktora Tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Köseoğlu, S. (2018). Türkiye’de 2010-2017 yılları arasında fen bilgisi öğretmenliği bilim dalında yapılmış olan lisansüstü tezlerin analizi. Yüksek Lisans Tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Küçüközer, A. (2016). Fen bilgisi eğitimi alanında yapılan doktora tezlerine bir bakış. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 10(1), 107-141.
• Özdemir, O. (2010). Fen ve teknoloji öğretmen adaylarının fen okuryazarlığının durumu. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 7(3), 42-56.
• Özkan, U. B. (2019). Eğitim bilimleri araştırmaları için doküman inceleme yöntemi. Ankara: Pegem Akademi.
• Öztürk, E. & Kaptan, F. (2014). “ESERA 2009” fen eğitimi araştırmaları konferansı ve içeriğine bakış: bilimin doğası, tarihi ve felsefesi, argümantasyon üzerine yapılmış çalışmalar. Kastamonu Eğitim Dergisi, 22 (2), 649-672 .
• PISA, (2018). PISA 2018 perspektifinde fen bulgularına türkiye özelinde genel bakış. Retrieved from http://arastiranokul.org/wp-content/uploads/2019/12/PISA-2018-FEN-OKUR-YAZARLI%C4%9EI.pdf
• Radha, R., Mahalakshmi, K., Kumar, V. S., & Saravanakumar, A. R. (2020). E-Learning during lockdown of Covid-19 pandemic: A global perspective. International journal of control and automation, 13(4), 1088-1099.
• Sozbilir, M. & Kutu, H. (2008). Development and current status of science education research in Turkey. Essays in Education (Special issue), 1-22.
• Sözbilir, M. (2009). Nitel veri analizi. Retrieved from https://fenitay.files.wordpress.com/2009/02/1112-nitel-arac59ftc4b1rmada-veri-analizi.pdf.
• T.C. Milli Eğitim Bakanlığı (2013). Fen bilimleri dersi öğretim programı. Ankara: MEB Yayınları.
• T.C. Milli Eğitim Bakanlığı (2018). Fen bilimleri dersi öğretim programı. Ankara: MEB Yayınları.
• T.C.Milli Eğitim Bakanlığı, (2020). TIMSS 2019 Türkiye ön raporu. Retrieved from http://odsgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2020_12/10175514_TIMSS_2019_Turkiye_On_Raporu_.pdf
• Telli Yamamato, G. & Altun, D. (2020). Coronavirüs ve çevrimiçi (online) eğitimin önlenemeyen yükselişi. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 3(1), 25-34.
• URL1. Retrived from https://obs.gazi.edu.tr/oibs/public_stats/index.aspx#
• Yaz, Ö. V. & Kurnaz, M. A. (2017). 2013 Fen bilimleri öğretim programının incelenmesi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(8), 173-184.
• Yazıcı, M., & Bekereci, Ü. (2016). Fen Bilimleri Eğitimi Alanında 2012-2014 Yılları Arasında Yapılan Doktora Tezleri Üzerine İstatistiksel Bir Araştırma. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(1), 263-276.