Examining the Opinions of Different Stakeholders Regarding the Teaching of Braille Writing for Individuals with Visual Impairments
Yıl 2024,
Sayı: 45, 84 - 108, 30.06.2024
Cem Aslan
,
Mehmet Emin Kalaylı
,
Mustafa Doğuş
,
Derya Uyar
Öz
This study aimed to examine the views of different stakeholders related to individuals with visual impairments on braille teaching. The phenomenological design, one of the qualitative research methods, was used in the research. Seven families with visually impaired children, seven academics working in the field of education for visually impaired individuals, seven teachers with visually impaired students, and seven pre-service teachers working with visually impaired students constituted the study group. A questionnaire developed by the researchers was used to determine the stakeholders' views on braille teaching. Data were collected through face-to-face interviews with the participants. Content analysis was used to analyze the data. In this context, four different themes emerged. Almost all participants stated that sighted individuals should learn braille, and half of them stated that the number of teachers who knew braille was limited. While the participants noted that learning braille contributes to support in the academic setting, providing an effective teaching environment, professional development, and collaborative work, they also stated that the complexity and nature of braille itself poses a big challenge.
Kaynakça
- Akbıyık, S., & Şafak, P. (Ed.). (2020). Görme yetersizliği olan öğrencilerin öğretmenlerine yönelik mesleki gelişim eğitimi: Öğretmen kitabı. Milli Eğitim Bakanlığı. https://24kasimal.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/41/01/317584/dosyalar/2022_03/16215356_Gorme-Yetersizligi-Olan-Ogrencilerin-Egitimi.pdf?CHK=b6c55ee501726d6c1571eccb699392de
- Allman, C. B. (1998). Braille communication skills: What teachers teach and visually impaired adults use. Journal of Visual Impairment & Blindness, 92(5), 331-337. https://doi.org/10.1177/0145482X98092005
- Amato, S. (2002). Standards and criteria for competence in Braille literacy within teacher preparation programs in the United States and Canada. Journal of Visual Impairment & Blindness, 96(3), 516-524. https://doi.org/10.1177/0145482X020960030
- Amato, S. (2009). Challenges and solutions in teaching Braille in an online-education model. Journal of Visual Impairment & Blindness, 103(2), 78-80. https://doi.org/10.1177/0145482X0910300206
- Arter, C., Mason, H. L., McCall, S., McLinden, M., & Stone, J. (1999). Children with visual impairment in mainstream settings. David Fulton. https://doi.org/10.4324/9781315068350
- Aslan, C. (2018). Görme engelliler için yardımcı teknolojiler. S. Çakmak (Ed.), Özel eğitimde yardımcı teknolojiler içinde (s. 56-92). Vize.
- Aslan, C. (2020). Görme engelli, az gören ve gören öğrencilerin yazılı ifade becerilerinin karşılaştırmalı olarak incelenmesi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Gazi Üniversitesi. https://tez.yok.gov.tr/
- Aslan, C. (Ed.) (2023). Görme engellilerin eğitimi. Vize.
- Aslan, C., Doğuş, M., Okyar, S., & Kan, A. (2019). Braille (kabartma) yazıya yönelik tutum ölçeği geliştirme çalışması. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(1), 271-295. https://doi.org/10.17152/gefad.429774
- Aslan, C. Doğuş, M. & Şafak, P. (2022). Yetişkin görme engelli bireylerin braille yazıyı kullanma durumları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 20(2), 498-516. https://doi.org/10.37217/tebd.1065216
- Buultjens, M., & Stead, J. (2002). Promoting social inclusion of pupils with visual impairment in mainstream schools in Scotland (Report on project funded by Scottish Executive Education Department). https://www.ssc.education.ed.ac.uk/resources/vi&multi/Inclusion.pdf
- Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem.
- Craig, C. J. (1996). Family support of the emergent literacy of children with visual impairments. Journal of Visual Impairment & Blindness, 90(3), 194-200. https://doi.org/10.1177/0145482X96090003
- Creswell, J. W. (2013). Qualitative inquiry & research design: Choosing among five approaches. Sage.
- Creswell, J. W. (2016). Araştırma deseni. Nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları (S. Beşir Demir, Çev.). Eğiten. (Orijinal eserin basım tarihi 2014).
- Çakmak, S., Karakoç, T., & Şafak, P. (2016). Comparing functional vision skills of students with low vision in schools for the visually impaired and inclusive classrooms. Education and Science, 41(187), 165-179. https://doi.org/10.15390/EB.2016.6481
- DeMario, N., Lang, S., & Lian, M. (1998). Teachers’ self-assessed competence and attitudes toward literary Braille and the Nemeth Code. Journal of Visual Impairment & Blindness, 92(5), 354-357. https://doi.org/10.1177/0145482X9809200515
- Dodd, B., & Conn, L. (2000). The effect of Braille orthography on blind children’s phonological awareness. Journal of Research in Reading, 23(1), 1-11. https://doi.org/10.1111/1467-9817.00098
- Doğuş, M., & Aslan, C. (2019). Özel eğitim bölümü lisans öğrencilerinin braille yazıya yönelik tutumları. The 28th International Conference on Educational Sciences, 71-81. http://www.ices-uebk.org/downloads/icesozet.pdf
- Farrand, K. M., Koehler, K., & Vasquez, A. (2022). Literary Braille instruction: A review of university personnel preparation programs. Journal of Visual Impairment & Blindness, 116(5), 617-628. https://doi.org/10.1177/0145482X221130356
- Gonzales-Pienda, J. A., Nunez, J. C., Gonzales-Pumariega, S., Alvarez, L., Roces, C., & Pat Garcia, M. (2002). A structural equation model of parental involvement, motivational and aptitudinal characteristics, and academic achievement. The Journal of Experimental Education, 70(3), 257-287. https://doi.org/10.1080/00220970209599509
- Harrison, J. R., Cooch, C. G., & Alsup, J. (2003). Using distance education for families to improve children's Braille literacy. Journal of Visual Impairment & Blindness, 97(3), 169-172. https://doi.org/10.1177/0145482X03097003
- Hatton, D. D., Erickson, K. A., & Lee, D. B. (2010). Phonological awareness of young children with visual impairments. Journal of Visual Impairments & Blindness, 104(12), 743-752. https://doi.org/10.1177/0145482X1010401203
- Holbrook, M. C. (2008). Teaching reading and writing to students with visual ımpairments: Who is responsible. Journal of Visual Impairment & Blindness, 102(4), 203-206. https://doi.org/10.1177/0145482X0810200404
- Hong, S., Rosenblum, L. P., & Campbell, A. F. (2017). Implementation of unified English Braille by teachers of students with visual impairments in the United States. Journal of Visual Impairment & Blindness, 111(6), 543-556. https://doi.org/10.1177/0145482X1711100605
- Hung, H. Y. (2008). Teachers' perspectives about Braille literacy in Taiwan [Unpublished doctoral dissertation]. Graduate School of The Ohio State University, Ohio.
- Johnson, L. (1996). The Braille literacy crisis for children. Journal of Visual Impairment & Blindness, 90(3), 276-278. https://doi.org/10.1177/0145482X9609000323
- Kamei-Hannan, C., & Sacks, S. Z. (2012). Parents’ perspectives on Braille literacy: Results from the ABC Braille study. Journal of Visual Impairment & Blindness, 106(4), 212-223. https://doi.org/10.1177/0145482X1210600403
- Kamei-Hannan, C., & Ricci, L. A. (2015). Reading connections: Strategies for teaching students with visual impairments. AFB.
- Karaman, A. K. (2016). Görme engelliler okullarında çalışan müzik öğretmenlerinin müzik dersi öğretim programının ve ders içi etkinliklerin uygulanışına ilişkin görüşleri (Adana ili örneği) [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
- Koenig, A. J., & Holbrook, M. C. (2000). Ensuring high-quality instruction for students in braille literacy programs. Journal of Visual Impairment & Blindness, 94(11), 677-694. https://doi.org/10.1177/0145482X0009401102
- Koenig, A. J., & Robinson, M. C. (2001). Online instruction in Braille code skills for preservice teachers. Journal of Visual Impairment & Blindness, 95(9), 543-557. https://doi.org/10.1177/0145482X0109500905
- Koşar, S. (2018). Geçerlik ve güvenirlik. K. Beycioğlu, N. Özer & Y. Kondakçı (Ed.), Eğitim yönetiminde araştırma içinde (s. 169-200). Pegem.
- Köroğlu, A. (2022). Görme engelliler sınıf öğretmenlerinin görme engelliler ilkokullarında öğrenim gören öğrencilerin eğitimine ilişkin görüşleri [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
- Kurt, A., & Ketenoğlu Kayabaşı, Z. E. (2022). Branş öğretmen adaylarının braille yazıya yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 20(3), 1123-1150. https://doi.org/10.37217/tebd.1142716
- Küçüközyiğit, M. S., Aslan, C., & Yalçın, G. (2021). Görme yetersizliği olan çocuğa sahip ailelerin gereksinimlerinin belirlenmesi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 10(3), 1214-1239. https://doi.org/10.30703/cije.833902
- Lewis, S., D’Andrea, F. M., & Rosenblum, L. P. (2012). The development of accepted performance items to demonstrate competence in literary Braille. Journal of Visual Impairment & Blindness, 106(4), 197-211. https://doi.org/10.1177/0145482X1210600402
- Marchant, G. J., Paulson, S. E. & Rothlisberg, B. A. (2001). Relations of middle school students’ perceptions of family and school contexts with academic achievement. Psychology in the Schools, 38(6), 505-519. https://doi.org/10.1002/pits.1039
- Miles, M. B., & Huberman, A. M. (2015). Nitel veri analizi: Genişletilmiş bir kaynak kitap (S. Akbaba-Altun & A. Ersoy, Çev.). Pegem. (Orijinal eserin basım tarihi 1994).
- Miller, R. L., & Brewer, J. D. (2003). The AZ of social research: A dictionary of key social science research concepts. Sage. https://doi.org/10.4135/9780857020024
- Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (1991). Braille kabartma yazı kılavuzu: Öğretmen-öğrenci el kitabı. https://orgm.meb.gov.tr/alt_sayfalar/yayimlar/ozelegitim/braille/braille.pdf
- Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2013). Görme engellilere okuma yazma öğretim kılavuzu. https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2014_09/10100531_grmeklavuzu.pdf
- Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2017). Braille matematik kılavuzu. https://orgm.meb.gov.tr/dosyalar/00001/braille_mat_kilavuzu.pdf
- Nemeth, A. (1988). Braille: The agony and the ecstasy. Braille Monitor, 31(5), 316-324. https://nfb.org/images/nfb/publications/bm/bm88/brlm8807.htm
- Murphy, J., Hatton, D., & Erickson, K. (2008). Exploring the early literacy practices of teachers of infants, toddlers, and preschoolers with visual impairments. Journal of Visual Impairment & Blindness, 102(3), 133-146. https://doi.org/10.1177/0145482X0810200302
- Patton, Q. M. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (M. Bütün & S. B. Demir, Çev.). Pegem. (Orijinal eserin basım tarihi 2001).
- Penava, V., Bilić Prcić, A., & Iličić, L. (2017). The influence of braille literacy programme length on frequency of braille usage. Hrvatska Revija Za Rehabilitacijska İstraživanja, 53(Supplement), 152-162. https://hrcak.srce.hr/file/285828
- Ponchillia, P., & Durant, P. (1995). Teaching behaviors and attitudes of braille instructors in adult rehabilitation centers. Journal of Visual Impairment & Blindness, 89(5), 432-439. https://doi.org/10.1177/0145482X9508900508
- Rao, K. (2006). Usability and impact of braille and audio output technologies for students with visual impairments or blindness [Unpublished master’s thesis]. The State University of New York. https://www.proquest.com/intermediateredirectforezproxy
- Rex, E. J., Koenig, A. J., Wormsley, D. P., & Baker, R. L. (1995). Foundations of braille literacy. American Foundation for the Blind.
- Roe, J., Rogers, S., Donaldson, M., Gordon, C., & Meager, N. (2014). Teaching literacy through Braille in mainstream settings whilst promoting inclusion: Reflections on our practice. International Journal of Disability, Development and Education, 61(2), 165-177. https://doi.org/10.1080/1034912X.2014.905064
- Rosenblum, L. P., Lewis, S., & D’Andrea, F. M. (2010). Current practices in instruction in the literary braille code university personnel preparation programs. Journal of Visual Impairment & Blindness, 104(9), 523-532. https://doi.org/10.1177/0145482X1010400905
- Ryles, R. (1996). The impact of Braille reading skills on employment, income, education, and reading habits. Journal of Visual Impairment & Blindness, 90(3), 219-226. https://doi.org/10.1177/0145482X9609000311
S
chroeder, F. (1996). Perceptions of Braille usage by legally blind adults. Journal of Visual Impairment & Blindness, 90(3), 210-218. https://doi.org/10.1177/0145482X9609000310
- Spungin, S. (1996). Braille and beyond: Braille literacy in a larger context. Journal of Visual Impairment & Blindness, 90(3), 271-274. https://doi.org/10.1177/0145482X9609000321
- Suri, H. (2011). Purposeful sampling in qualitative research synthesis. Qualitative Research Journal, 11(2), 63-75. https://doi.org/10.3316/QRJ1102063
- Swallow, R. M. (1990). The future of training programs for teachers of the visually impaired: A commitment to life-long learning. Rehabilitation and Education for Blindness and Visual Impairment, 22(1), 13-22. https://eric.ed.gov/?id=EJ410301
- Şafak, P. (2017). Görenler için Braille (kabartma) yazı rehberi. Pegem.
- Şimşek, H., Dağıstan, A., Şahin, C., Koçyiğit, E., Dağıstan Yalçınkaya G., Kart, M., & Dağdelen, S. (2019). Kapsayıcı eğitim bağlamında Türkiye’de temel eğitim programlarında çok kültürlülüğün izleri. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 177-197. https://doi.org/10.31592/aeusbed.563388
- Ünver, G., Bümen, N. T., & Başbay, M. (2010). Ortaöğretim alan öğretmenliği tezsiz yüksek lisans derslerine öğretim elemanı bakışı: Ege Üniversitesi örneği. Eğitim ve Bilim, 155(35), 63-77. http://213.14.10.181/index.php/EB/article/view/561/49
- WaMunyi, C. M. (2017). Analysis of teachers' perceptions on instruction of Braille literacy in primary schools for learners with visual impairment in Kenya [Unpublished doctoral dissertation]. Kenyatta University. https://ir-library.ku.ac.ke/handle/123456789/17844
- Weiss, J., & Weiss, J. (1978). Teaching Handwriting to the congenitally blind. Journal of Visual Impairment & Blindness, 72(7), 280-283. https://doi.org/10.1177/0145482X7807200706
- Wells-Jensen, S., Wells-Jensen, J., & Belknap, G. (2005). Changing the public’s attitude toward Braille: A grassroots approach. Journal of Visual Impairment & Blindness, 99(3), 133-140. https://doi.org/10.1177/0145482X0509900302
- Wetzel, R., & Knowlton, M. (2000). A comparison of print and Braille reading rates on three reading tasks. Journal of Visual Impairment & Blindness, 94(3), 146-154. https://doi.org/10.1177/0145482X0009400303
- Wittenstein, S. H. (1993). Braille training and teacher attitudes: Implications for personnel preparation. Rehabilitation and Education for Blindness and Visual Impairment, 25(3), 103-111. https://psycnet.apa.org/record/1994-23236-001
- Wittenstein, S. (1994). Braille literacy - preservice training and teachers attitudes. Journal of Visual Impairment & Blindness, 88(6), 516-524. https://psycnet.apa.org/record/1995-27026-001
- United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO). (2005). Guidelines for inclusion. ensuring access to education for all. Paris: United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization.
- Yalçın, G., & Aslan, C. (2021). Görme yetersizliği olan öğrencilerin derslerini yürüten akademisyenlerin karşılaştıkları güçlüklerin belirlenmesi. OPUS International Journal of Society Researches, 18(41), 3260-3279. https://doi.org/10.26466/opus.916007
- Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin.
- Yükseköğretim Kurulu (YÖK). (2018). Özel eğitim öğretmenliği lisans programı. https://www.yok.gov.tr/Documents/Kurumsal/egitim_ogretim_dairesi/Yeni-Ogretmen-Yetistirme-Lisans-Programlari/Ozel_Egitim_Ogretmenligi_Lisans_Programi.pdf
Görme Yetersizliği Olan Bireylerle İlgili Farklı Paydaşların Braille Yazı Öğretimine Yönelik Görüşlerinin İncelenmesi
Yıl 2024,
Sayı: 45, 84 - 108, 30.06.2024
Cem Aslan
,
Mehmet Emin Kalaylı
,
Mustafa Doğuş
,
Derya Uyar
Öz
Bu araştırmada görme yetersizliği olan bireylerle ilgili farklı paydaşların braille yazısının öğretimine yönelik görüşlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim deseni kullanılmıştır. Görme yetersizliği olan çocuğa sahip yedi aile, görme yetersizliği olan bireylerin eğitimi alanında çalışan yedi akademisyen, görme yetersizliği olan öğrenciye sahip yedi öğretmen ve görme yetersizliği olan öğrencilerle çalışan yedi öğretmen adayı araştırmanın çalışma grubunu oluşturmuştur. Paydaşların braille yazı öğretimine ilişkin görüşlerini belirlemek amacıyla araştırmacılar tarafından geliştirilen görüşme formu kullanılmıştır. Veriler, katılımcılarla yüz yüze görüşmeler yapılarak toplanmıştır. Verilerin analizinde içerik analizinden yararlanılmıştır. Bu kapsamda dört farklı tema ortaya çıkmıştır. Katılımcıların neredeyse tamamı, görme yetersizliği bulunmayan bireylerin braille yazısını öğrenmesi gerektiğini, yarısı ise braille bilen öğretmenlerin sınırlı sayıda olduğunu belirtmiştir. Katılımcılar, braille yazısını öğrenmenin akademik ortamda destek olma, etkin öğretim ortamı sunma, meslekî gelişim ve ortak çalışma yapabilme açısından katkıları olduğunu belirtirken, braille yazının kendi karmaşıklığının ve doğasının büyük bir zorluk oluşturduğunu da etmiştir.
Etik Beyan
Araştırma süresince Gazi Üniversitesi Etik Komisyonu'ndan gerekli etik izin alınmıştır.
Kaynakça
- Akbıyık, S., & Şafak, P. (Ed.). (2020). Görme yetersizliği olan öğrencilerin öğretmenlerine yönelik mesleki gelişim eğitimi: Öğretmen kitabı. Milli Eğitim Bakanlığı. https://24kasimal.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/41/01/317584/dosyalar/2022_03/16215356_Gorme-Yetersizligi-Olan-Ogrencilerin-Egitimi.pdf?CHK=b6c55ee501726d6c1571eccb699392de
- Allman, C. B. (1998). Braille communication skills: What teachers teach and visually impaired adults use. Journal of Visual Impairment & Blindness, 92(5), 331-337. https://doi.org/10.1177/0145482X98092005
- Amato, S. (2002). Standards and criteria for competence in Braille literacy within teacher preparation programs in the United States and Canada. Journal of Visual Impairment & Blindness, 96(3), 516-524. https://doi.org/10.1177/0145482X020960030
- Amato, S. (2009). Challenges and solutions in teaching Braille in an online-education model. Journal of Visual Impairment & Blindness, 103(2), 78-80. https://doi.org/10.1177/0145482X0910300206
- Arter, C., Mason, H. L., McCall, S., McLinden, M., & Stone, J. (1999). Children with visual impairment in mainstream settings. David Fulton. https://doi.org/10.4324/9781315068350
- Aslan, C. (2018). Görme engelliler için yardımcı teknolojiler. S. Çakmak (Ed.), Özel eğitimde yardımcı teknolojiler içinde (s. 56-92). Vize.
- Aslan, C. (2020). Görme engelli, az gören ve gören öğrencilerin yazılı ifade becerilerinin karşılaştırmalı olarak incelenmesi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Gazi Üniversitesi. https://tez.yok.gov.tr/
- Aslan, C. (Ed.) (2023). Görme engellilerin eğitimi. Vize.
- Aslan, C., Doğuş, M., Okyar, S., & Kan, A. (2019). Braille (kabartma) yazıya yönelik tutum ölçeği geliştirme çalışması. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(1), 271-295. https://doi.org/10.17152/gefad.429774
- Aslan, C. Doğuş, M. & Şafak, P. (2022). Yetişkin görme engelli bireylerin braille yazıyı kullanma durumları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 20(2), 498-516. https://doi.org/10.37217/tebd.1065216
- Buultjens, M., & Stead, J. (2002). Promoting social inclusion of pupils with visual impairment in mainstream schools in Scotland (Report on project funded by Scottish Executive Education Department). https://www.ssc.education.ed.ac.uk/resources/vi&multi/Inclusion.pdf
- Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem.
- Craig, C. J. (1996). Family support of the emergent literacy of children with visual impairments. Journal of Visual Impairment & Blindness, 90(3), 194-200. https://doi.org/10.1177/0145482X96090003
- Creswell, J. W. (2013). Qualitative inquiry & research design: Choosing among five approaches. Sage.
- Creswell, J. W. (2016). Araştırma deseni. Nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları (S. Beşir Demir, Çev.). Eğiten. (Orijinal eserin basım tarihi 2014).
- Çakmak, S., Karakoç, T., & Şafak, P. (2016). Comparing functional vision skills of students with low vision in schools for the visually impaired and inclusive classrooms. Education and Science, 41(187), 165-179. https://doi.org/10.15390/EB.2016.6481
- DeMario, N., Lang, S., & Lian, M. (1998). Teachers’ self-assessed competence and attitudes toward literary Braille and the Nemeth Code. Journal of Visual Impairment & Blindness, 92(5), 354-357. https://doi.org/10.1177/0145482X9809200515
- Dodd, B., & Conn, L. (2000). The effect of Braille orthography on blind children’s phonological awareness. Journal of Research in Reading, 23(1), 1-11. https://doi.org/10.1111/1467-9817.00098
- Doğuş, M., & Aslan, C. (2019). Özel eğitim bölümü lisans öğrencilerinin braille yazıya yönelik tutumları. The 28th International Conference on Educational Sciences, 71-81. http://www.ices-uebk.org/downloads/icesozet.pdf
- Farrand, K. M., Koehler, K., & Vasquez, A. (2022). Literary Braille instruction: A review of university personnel preparation programs. Journal of Visual Impairment & Blindness, 116(5), 617-628. https://doi.org/10.1177/0145482X221130356
- Gonzales-Pienda, J. A., Nunez, J. C., Gonzales-Pumariega, S., Alvarez, L., Roces, C., & Pat Garcia, M. (2002). A structural equation model of parental involvement, motivational and aptitudinal characteristics, and academic achievement. The Journal of Experimental Education, 70(3), 257-287. https://doi.org/10.1080/00220970209599509
- Harrison, J. R., Cooch, C. G., & Alsup, J. (2003). Using distance education for families to improve children's Braille literacy. Journal of Visual Impairment & Blindness, 97(3), 169-172. https://doi.org/10.1177/0145482X03097003
- Hatton, D. D., Erickson, K. A., & Lee, D. B. (2010). Phonological awareness of young children with visual impairments. Journal of Visual Impairments & Blindness, 104(12), 743-752. https://doi.org/10.1177/0145482X1010401203
- Holbrook, M. C. (2008). Teaching reading and writing to students with visual ımpairments: Who is responsible. Journal of Visual Impairment & Blindness, 102(4), 203-206. https://doi.org/10.1177/0145482X0810200404
- Hong, S., Rosenblum, L. P., & Campbell, A. F. (2017). Implementation of unified English Braille by teachers of students with visual impairments in the United States. Journal of Visual Impairment & Blindness, 111(6), 543-556. https://doi.org/10.1177/0145482X1711100605
- Hung, H. Y. (2008). Teachers' perspectives about Braille literacy in Taiwan [Unpublished doctoral dissertation]. Graduate School of The Ohio State University, Ohio.
- Johnson, L. (1996). The Braille literacy crisis for children. Journal of Visual Impairment & Blindness, 90(3), 276-278. https://doi.org/10.1177/0145482X9609000323
- Kamei-Hannan, C., & Sacks, S. Z. (2012). Parents’ perspectives on Braille literacy: Results from the ABC Braille study. Journal of Visual Impairment & Blindness, 106(4), 212-223. https://doi.org/10.1177/0145482X1210600403
- Kamei-Hannan, C., & Ricci, L. A. (2015). Reading connections: Strategies for teaching students with visual impairments. AFB.
- Karaman, A. K. (2016). Görme engelliler okullarında çalışan müzik öğretmenlerinin müzik dersi öğretim programının ve ders içi etkinliklerin uygulanışına ilişkin görüşleri (Adana ili örneği) [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
- Koenig, A. J., & Holbrook, M. C. (2000). Ensuring high-quality instruction for students in braille literacy programs. Journal of Visual Impairment & Blindness, 94(11), 677-694. https://doi.org/10.1177/0145482X0009401102
- Koenig, A. J., & Robinson, M. C. (2001). Online instruction in Braille code skills for preservice teachers. Journal of Visual Impairment & Blindness, 95(9), 543-557. https://doi.org/10.1177/0145482X0109500905
- Koşar, S. (2018). Geçerlik ve güvenirlik. K. Beycioğlu, N. Özer & Y. Kondakçı (Ed.), Eğitim yönetiminde araştırma içinde (s. 169-200). Pegem.
- Köroğlu, A. (2022). Görme engelliler sınıf öğretmenlerinin görme engelliler ilkokullarında öğrenim gören öğrencilerin eğitimine ilişkin görüşleri [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
- Kurt, A., & Ketenoğlu Kayabaşı, Z. E. (2022). Branş öğretmen adaylarının braille yazıya yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 20(3), 1123-1150. https://doi.org/10.37217/tebd.1142716
- Küçüközyiğit, M. S., Aslan, C., & Yalçın, G. (2021). Görme yetersizliği olan çocuğa sahip ailelerin gereksinimlerinin belirlenmesi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 10(3), 1214-1239. https://doi.org/10.30703/cije.833902
- Lewis, S., D’Andrea, F. M., & Rosenblum, L. P. (2012). The development of accepted performance items to demonstrate competence in literary Braille. Journal of Visual Impairment & Blindness, 106(4), 197-211. https://doi.org/10.1177/0145482X1210600402
- Marchant, G. J., Paulson, S. E. & Rothlisberg, B. A. (2001). Relations of middle school students’ perceptions of family and school contexts with academic achievement. Psychology in the Schools, 38(6), 505-519. https://doi.org/10.1002/pits.1039
- Miles, M. B., & Huberman, A. M. (2015). Nitel veri analizi: Genişletilmiş bir kaynak kitap (S. Akbaba-Altun & A. Ersoy, Çev.). Pegem. (Orijinal eserin basım tarihi 1994).
- Miller, R. L., & Brewer, J. D. (2003). The AZ of social research: A dictionary of key social science research concepts. Sage. https://doi.org/10.4135/9780857020024
- Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (1991). Braille kabartma yazı kılavuzu: Öğretmen-öğrenci el kitabı. https://orgm.meb.gov.tr/alt_sayfalar/yayimlar/ozelegitim/braille/braille.pdf
- Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2013). Görme engellilere okuma yazma öğretim kılavuzu. https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2014_09/10100531_grmeklavuzu.pdf
- Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2017). Braille matematik kılavuzu. https://orgm.meb.gov.tr/dosyalar/00001/braille_mat_kilavuzu.pdf
- Nemeth, A. (1988). Braille: The agony and the ecstasy. Braille Monitor, 31(5), 316-324. https://nfb.org/images/nfb/publications/bm/bm88/brlm8807.htm
- Murphy, J., Hatton, D., & Erickson, K. (2008). Exploring the early literacy practices of teachers of infants, toddlers, and preschoolers with visual impairments. Journal of Visual Impairment & Blindness, 102(3), 133-146. https://doi.org/10.1177/0145482X0810200302
- Patton, Q. M. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (M. Bütün & S. B. Demir, Çev.). Pegem. (Orijinal eserin basım tarihi 2001).
- Penava, V., Bilić Prcić, A., & Iličić, L. (2017). The influence of braille literacy programme length on frequency of braille usage. Hrvatska Revija Za Rehabilitacijska İstraživanja, 53(Supplement), 152-162. https://hrcak.srce.hr/file/285828
- Ponchillia, P., & Durant, P. (1995). Teaching behaviors and attitudes of braille instructors in adult rehabilitation centers. Journal of Visual Impairment & Blindness, 89(5), 432-439. https://doi.org/10.1177/0145482X9508900508
- Rao, K. (2006). Usability and impact of braille and audio output technologies for students with visual impairments or blindness [Unpublished master’s thesis]. The State University of New York. https://www.proquest.com/intermediateredirectforezproxy
- Rex, E. J., Koenig, A. J., Wormsley, D. P., & Baker, R. L. (1995). Foundations of braille literacy. American Foundation for the Blind.
- Roe, J., Rogers, S., Donaldson, M., Gordon, C., & Meager, N. (2014). Teaching literacy through Braille in mainstream settings whilst promoting inclusion: Reflections on our practice. International Journal of Disability, Development and Education, 61(2), 165-177. https://doi.org/10.1080/1034912X.2014.905064
- Rosenblum, L. P., Lewis, S., & D’Andrea, F. M. (2010). Current practices in instruction in the literary braille code university personnel preparation programs. Journal of Visual Impairment & Blindness, 104(9), 523-532. https://doi.org/10.1177/0145482X1010400905
- Ryles, R. (1996). The impact of Braille reading skills on employment, income, education, and reading habits. Journal of Visual Impairment & Blindness, 90(3), 219-226. https://doi.org/10.1177/0145482X9609000311
S
chroeder, F. (1996). Perceptions of Braille usage by legally blind adults. Journal of Visual Impairment & Blindness, 90(3), 210-218. https://doi.org/10.1177/0145482X9609000310
- Spungin, S. (1996). Braille and beyond: Braille literacy in a larger context. Journal of Visual Impairment & Blindness, 90(3), 271-274. https://doi.org/10.1177/0145482X9609000321
- Suri, H. (2011). Purposeful sampling in qualitative research synthesis. Qualitative Research Journal, 11(2), 63-75. https://doi.org/10.3316/QRJ1102063
- Swallow, R. M. (1990). The future of training programs for teachers of the visually impaired: A commitment to life-long learning. Rehabilitation and Education for Blindness and Visual Impairment, 22(1), 13-22. https://eric.ed.gov/?id=EJ410301
- Şafak, P. (2017). Görenler için Braille (kabartma) yazı rehberi. Pegem.
- Şimşek, H., Dağıstan, A., Şahin, C., Koçyiğit, E., Dağıstan Yalçınkaya G., Kart, M., & Dağdelen, S. (2019). Kapsayıcı eğitim bağlamında Türkiye’de temel eğitim programlarında çok kültürlülüğün izleri. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 177-197. https://doi.org/10.31592/aeusbed.563388
- Ünver, G., Bümen, N. T., & Başbay, M. (2010). Ortaöğretim alan öğretmenliği tezsiz yüksek lisans derslerine öğretim elemanı bakışı: Ege Üniversitesi örneği. Eğitim ve Bilim, 155(35), 63-77. http://213.14.10.181/index.php/EB/article/view/561/49
- WaMunyi, C. M. (2017). Analysis of teachers' perceptions on instruction of Braille literacy in primary schools for learners with visual impairment in Kenya [Unpublished doctoral dissertation]. Kenyatta University. https://ir-library.ku.ac.ke/handle/123456789/17844
- Weiss, J., & Weiss, J. (1978). Teaching Handwriting to the congenitally blind. Journal of Visual Impairment & Blindness, 72(7), 280-283. https://doi.org/10.1177/0145482X7807200706
- Wells-Jensen, S., Wells-Jensen, J., & Belknap, G. (2005). Changing the public’s attitude toward Braille: A grassroots approach. Journal of Visual Impairment & Blindness, 99(3), 133-140. https://doi.org/10.1177/0145482X0509900302
- Wetzel, R., & Knowlton, M. (2000). A comparison of print and Braille reading rates on three reading tasks. Journal of Visual Impairment & Blindness, 94(3), 146-154. https://doi.org/10.1177/0145482X0009400303
- Wittenstein, S. H. (1993). Braille training and teacher attitudes: Implications for personnel preparation. Rehabilitation and Education for Blindness and Visual Impairment, 25(3), 103-111. https://psycnet.apa.org/record/1994-23236-001
- Wittenstein, S. (1994). Braille literacy - preservice training and teachers attitudes. Journal of Visual Impairment & Blindness, 88(6), 516-524. https://psycnet.apa.org/record/1995-27026-001
- United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO). (2005). Guidelines for inclusion. ensuring access to education for all. Paris: United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization.
- Yalçın, G., & Aslan, C. (2021). Görme yetersizliği olan öğrencilerin derslerini yürüten akademisyenlerin karşılaştıkları güçlüklerin belirlenmesi. OPUS International Journal of Society Researches, 18(41), 3260-3279. https://doi.org/10.26466/opus.916007
- Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin.
- Yükseköğretim Kurulu (YÖK). (2018). Özel eğitim öğretmenliği lisans programı. https://www.yok.gov.tr/Documents/Kurumsal/egitim_ogretim_dairesi/Yeni-Ogretmen-Yetistirme-Lisans-Programlari/Ozel_Egitim_Ogretmenligi_Lisans_Programi.pdf