Organik Klorlu İnsektisit Ddt’nin Sucul Sistemlere Etkisi ve Türkiye’de Yapılan çalışmalar

Yıl 2009, Sayı: 353, 34 - 39, 01.07.2009

Gül Çelik Çakıroğulları Selçuk Seçer

Öz

Pestisitlerin sulara bulaşması değişik yollarla gerçekleşmektedir. Bunlar tarımsal alanlardan yağmur suları, rüzgar veya sel gibi olaylarla taşınma, zararlılarla mücadele için gerçekleştirilen sprey yoluyla ilaçlama işlemleri, endüstri kuruluşlarının atıkları veya kuruluşlardan sızma yoluyla, kanalizasyon kanalları, sığırlara uygulanan sprey yoluyla ilaçlama işlemleri ve son olarak toz ve yağmurla taşınma gibi olaylardır. Sularda pestisitler ve pestisitlere ilişkin parçalanma veya dönüşüm ürünlerine ilişkin kalıntılar çözünmüş formda bulunabilecekleri gibi, sedimentlerde, bentik omurgasızlarda, sucul bitkilerde, planktonlarda, sucul omurgasızlarda, askıdaki detrituslarda ve balıklarda birikim yaparlar. Pestisitler sucul sistemlerden; buharlaşma, süzülme, pestisit içeren balıkların veya kabuklu su ürünlerinin insanlar, kuşlar ve hayvanlar tarafından tüketilmesi, parçalanma, sedimentte alt tabakalara doğru ilerleme veya dışarı başka sistemlere akış yoluyla uzaklaşabilir Robinson et al. 1982a, b . Yüzey sularında DDT konsantrasyonu topraktaki ve yağmur sularındaki DDT konsantrasyonuna bağlıdır Anonymous 1979 .

Kaynakça

• Anonymous. 1979. DDT and its Derivatives. Environmen- tal Health Criteria 9. 193 p. United Nations Environment Programme and The World Health Organization, GENEVA.
• Anonymous. 2006. http://www.speclab.com/com- pound/c72548.htm. Erişim Tarihi: 07.07.2006.
• Ayas, Z., Barlas (Emir), N. and Kolankaya, D. 1997. De- termination of organochlorine pesticide residues in various environments and organisms in Göksu Delta, Turkey. Aqua- tic Toxicology, 39; 171-181.
• Bakan, G. and Ariman, S. 2004. Persistent organochlori- ne residues in sediments along the coast of mid-Black Sea region of Turkey. Marine Pollution Bulletin, 48; 1031-1039.
• Barlas, N. E. 2002. Determination of organochlorine pesticide residues in water and sediment samples in Inner Anatolia in Turkey. Bulletin Environmental Contamination and Toxicology, 69; 236-242.
• Baştürk, Ö., Doğan, M., Salihoğlu, İ. and Balkas, T. I. 1980. DDT, DDE and PCB residues in fish, crustaceans and sediments from the Eastern Mediterranean Coast of Tur- key. Marine Pollution Bulletin, 11; 191-195.
• Erdogrul, Ö., Covaci, A. and Schepens, P. 2005. Levels of organochlorine pesticides, polychlorinated biphenyls and polybrominated diphenyl ethers in fish species from Kahramanmaras, Turkey. Environment International, 31 (5); 703-711.
• Fillmann, G., Readman, J. W., Tolosa, I., Bartocci, J., Villeneuve, J. P., Cattini, C. and Mee, L. D. 2002. Persistent organochlorine residues in sediments from the Black Sea. Marine Pollution Bulletin, 44; 122-133.
• Koç, F., Gürel, Y., Yiğit, Y., Daş, Y. K. and Kısa, F. 2005. Türkiye’de yetiştirilen kültür balıklarında bazı organik klorlu pestisitler ve poliklorlu bifenillerin araştırılması. Bi- rinci Ulusal Veteriner Farmakoloji ve Toksikoloji Kongresi. Uluslararası katılımlı. Editör Doç. Dr. Ender Yarsan. Kongre kitabı. 22-24 Eylül 2005 Ankara. Medisan yayınevi. 332 s.
• Küçüksezgin, F., Altay, O., Uluturhan, E. and Kontaş, A. 2001. Trace metal and organochlorinee residue levels in red mullet (Mullus barbatus) from the Eastern Aegean Turkey. Water Research, 35 (9); 2327-2332.
• Mars, T. C. and Ballantyne, B. 2004. Pesticide Toxi- cology and International Regulation. John Wiley and Sons Ltd. The Atrium, Southern Gate, Chichester, West Sussex PO19 8SQ, 554 p., England.
• Robinson, J. W., Chau, A. S. Y. and Afghan, B. K.1982a. Analysis of pesticides in water. Volume I. Significance, Prin- ciples, Techniques and Chemistry of Pesticides. CRC Press, Inc. Boca Raton, Florida, 202 p., United States.
• Robinson, J. W., Chau, A. S. Y. and Afghan, B. K.1982b. Analysis of pesticides in water. Volume II. CRC Press Inc., 2000 N. W. 24th Street, Boca Raton, Florida, 33431, 238 p., United States.
• Tanabe, S., Madhusree, B., Öztürk, A. A., Tatsukawa, R., Miyazaki, N., Özdamar, E., Aral, O., Samsun, O. and Öztürk, B. 1997. Persistent organochlorine residues in har- bour porpoise (Phocoena phocoena) from the Black Sea. Marine Pollution Bulletin , 34 (5); 338-347.
• Tuncer, G., Karakas, T., Balkas, T. I., Gökçay, C. F., Aygnn, S., Yurteri, C. and Tuncel, G. 1998. Land-based sources of pollution along the Black Sea Coast of Turkey: Concentrations and annual loads to the Black Sea. Marine Pollution Bulletin, 36 (6);409-423.
• Turgut, C. 2003. The contamination with organochlori- ne pesticides and heavy metals in surface water in Küçük Menderes River in Turkey, 2000-2002. Environment Interna- tional, 29; 29-32.
• Uluocak, H. B. 2000. İzmir ve Aliağa Körfezi’nde mev- simsel olarak avlanan bazı ekonomik balık türlerinde orga- nik klorlu pestisit kalıntılarının araştrılması. Ege Üniver- sitesi Fen Bilimleri Enstitüsü / Su Ürünleri Temel Bilimler Anabilim Dalı. 78 s. Doktora tezi (Basılmamış).
• Walker, C. H. 2001. Organic Pollutants. An Ecotoxicolo- gical Perspective. Taylor and Francis Inc., 282 p, London, Great Britain.