Tuz Gölü (Aksaray)’nde Bazı Katyon ve Anyon Değerlerinin Belirlenmesi

Yıl 2020, Sayı: 370, 104 - 114, 31.12.2020

Mine Uzbilek Abdolsaleh Qaranjıkı

https://doi.org/10.33724/zm.762743

Öz

Tuz Gölü’nde Artemia populasyonunun yok olma tehlikesi olduğu dönemde, bazı anyon ve katyonların düzeyinin ortaya konmasının amaçlandığı çalışma, Mart-Temmuz 2014 tarihleri arasında, gölün batısında bir, gölün doğusunda seçilen dört istasyonda yürütülmüştür. Araştırma süresince aylık olarak belirlenen bazı katyon (Sodyum-Na+, Magnezyum-Mg2+, Kalsiyum-Ca2+, Potasyum-K+) ve anyon (Klorür-Cl-, Sülfat-SO42-, Bikarbonat-HCO3-) ortalama değerleri arasındaki farklılıklar aylara ve istasyonlara göre istatistiki olarak önemli bulunmuştur (p<0,05). Tuz Gölü’nde baskın katyon Na+ olup, bunu sırasıyla, Mg2+, Ca2+, K+, anyonlardan ise Cl-baskın olup, sırasıyla, SO42-, HCO3- izlemiştir.
Bu çalışmada gölün anyon ve katyon değerleri, geçmiş yıllarda belirlenen düzeye göre belirgin bir değişim göstermemiştir. Bu bağlamda, göldeki Artemia popülasyonunun kaybolmasında gölün fiziksel, kimyasal ve biyolojik açıdan uzun dönemli izlenmesi önem arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Tuz Gölü, anyonlar, katyonlar, Artemia

The Determination of Some Anions and Cations of Tuz Lake (Aksaray)

Öz

The study aimed at revealing the level of some anions and cations in Tuz Lake, was carried out between March and July 2014, in stations selected one station from the west region and four stations from the east region of the lake. Differences in the average values of some cation (Sodium-Na+, Magnesium-Mg2+, Calcium-Ca2+, Potassium-K+) and anion (Chloride-Cl-, Sulfate-SO42-, Bicarbonate-HCO3-) determined monthly during the study were found to be statistically significant (p <0.05). The dominant cation is Na + in Tuz Lake, followed by Mg2+, Ca2+, K+, and Cl- is the dominant anion, followed by SO42-, HCO3-, respectively.

In this study, the anion and cation values of the Lake did not show a significant change compared to the level that determined in previous years. In this context, physical, chemical and biological monitoring of the Lake in long-term is important to determine the causes the disappearance of the Artemia population.

Anahtar Kelimeler

Tuz Lake, anions, cations

Kaynakça

• Anonim 2004. Tuz gölü Özel Çevre Koruma Bölgesinin Toprak ve Arazi kalite Sınıflaması ile Alternatif Tarımsal uygulamalarının belirlenmesi Projesi Sonuç raporu. Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığı,391 s.
• Anonim 2007. Tuz Gölü Biyolojik Çeşitliliği Tespiti Projesi Final Raporu, Biyolojik Çeşitliliğin Tespiti: Tuz Gölü Projesi. Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığı, AKS Planlama Mühendislik, 27 s.
• APHA 1980. Standard Methods for the Examination of Water and Wastewater, 15th Edition, American Public Health Association publication. Washington DC.
• Arora M, Mehra NK 2009. Seasonal dynamics of zooplankton in a shallow eutrophic, man-made hyposaline lake Delhi (India): role of environmental factors. Springer Science+Business Media B.V. 626:27-40.
• Atıcı T, Obal, O 1999. Susuz Göleti (Ankara) Algleri ve Su Kalite Değerlendirmesi: G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 19, Sayı 3, 99-104.
• Başbuğ Y 1994. Tuz Gölü’nde Yaşayan Artemia salina (L., 1758)’nın Biyolojik Özellikleri ve Sistlerinden Laboratuar Koşullarında Larva Üretilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.81 s.
• Başbuğ Y, Demirkalp FY 1997. A Note on the Brine Shrimp Artemia in Tuz Lake. Hydrobiologia, 263:45-51.
• Başbuğ Y 1999a. Tuz Gölü’nde Yaşayan Artemia salina’nın (L., 1758) Bazı Biyolojik Özellikleri. Turkish Journal of Zoology, 23(2): pp. 617-624.
• Başbuğ Y 1999b. Tuz Gölü’nde Yaşayan Artemia salina (L.. 1758)’nın Üreme Özellikleri. Turkish Journal of Zoology, 23(2), pp. 635-640.
• Cole GA, Brown RI 1967. Chemistry of Artemia habitats. Ecology 48, 858-86.
• Çamur MZ, Mutlu H 1995. Tuz Gölü'ndeki mineral çökeliminin termodinamik değerlendirilmesi. Türkiye Jeoloji Bülteni, 38; 2, 67-73.
• Eskandari A 2014. Türkiye’de Kıyısal ve Karasal Tuzlu Göllerde Yayılım Gösteren Artemia Popülasyonlarının Ekolojik, Sitogenetik, Moleküler, Morfomometrik Yöntemler Kullanılarak Araştırılması ve Biyotopların Hidrobiyolojik Yönden İncelenmesi. Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Biyoloji Anabilim Dalı (Hidrobiyoloji), Ankara.
• Eskandari A, Saygi Y 2019. Ecological surveys on the parthenogenetic Artemia populations in the hypersaline lakes of Anatolia, Turkey. Turkish Journal of Zoology, 43(4), 367-378.
• Hontaria A, Amad F 1992. Morphological Characterization of Adult Artemia (Crustacea, Branchiopoda) from Different Geographical Origin: Mediterranean populations. Journal of Plankron Research 14:1461-1471.
• Kesici T, Kocabaş Z 2007. Biyoistatistik. Ankara Üniversitesi Eczacılık Fak. Biyoistatistik Yayın No:94, Ankara, s. 369.
• Kılıç AM, Uyanık E 2001. Tuz Gölü’nde Oluşan Kirlenmenin Göl Üzerindeki Etkilerinin Araştırılması. 4. Endüstriyel Hammaddeler Sempozyumu,118-19 Ekim, İzmir.
• Kırkağaç MU, Gümüş E, Yokuş G 2017. The Effects of Environmental Factors on Artemia Population in Tuz Lake (Central Anatolia, Turkey). Araştırma Makalesi, Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(2): 303-312.
• Köylü MK 2017. Tuz Gölü’nün Finansal Yatırım Değeri Ve Ekonomik Büyümeye Katkısı. International Journal of Academic Value Studies (Javstudies) Vol: 3, Issue: 15, pp. 127-137
• Litvinenko L, Kozlov AV, Kovalenko AI, Bauer DS 2007. Salinity of water as a factor to determine the development of the brine shrimp Artemia populations in Siberian lakes. Hydrobiologia, 576(1), 95-101.
• Örmeci C, Ekercin, S 2005. Uzaktan Algılama Tekniği ile Tuz Gölü’nde Su Kalitesi Değişim Analizi. TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası 10. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı Mart 2005, Ankara.
• Uygun A, Şen E 1978. Tuz Gölü Havzası ve Doğal Kaynakları I: Tuz Gölü Suyunun Jeokimyası. Türkiye Jeoloji Kurumu Bülteni,.21, 113-120
• Vanhaecke p, Tackaert W, Sorgeloos P 1984. International Study on Artemia XLVII. Combined Effects of Temperature and Salinity on the Survival of Artemia of Various Geographical origin. J.Exp. Mar. Biol. Ecol., 80:259-275.
• Yokuş G, Kırkağaç M 2019. The status of Artemia population in tuz lake (Central Anatolia, Turkey). aquaculture, 4(5), 6.