An Important Book on Women's Education in the Last Period of the Ottoman Empire: Practical Agro-industry Lessons for Women

Yıl 2021, Sayı: 371, 124 - 134, 01.04.2021

Mehmet Bilir

https://doi.org/10.33724/zm.806126

Öz

Lessons for women have been given under the discipline of home economics since the Ottoman times. Although we know that the Ottoman Empire is a civilization of writing and recording, our knowledge of the past is insufficient due to the loss of information sources and the limited number of Ottoman language readers. Today, the widespread use of Ottoman language courses and the fact that the lessons are taught as an elective course even in secondary education increase the awareness of such information and facilitate access to the sources. This book, which we came across in the Library of the Ministry of Agriculture and Forestry and was published in 1915, is important in terms of including some topics related to home economics and agricultural arts, but what makes it really important is that it is specifically intended for women. The introduction of the book is brought to the attention of researchers who are interested in traditional production, especially flour and bread, together with some of the information in it written in detail and in today’s language, and it is aimed to compare some information with today.

Anahtar Kelimeler

Woman, Ottoman period, bakery, starch, rose oil, production of rose oil

Osmanlı’nın Son Yıllarında Kadın Eğitimine Yönelik Önemli Bir Kitap: Kadınlara Amelî Sanayi-i Ziraiye Dersleri

Öz

Osmanlı’dan günümüze, kadınlara yönelik dersler ev ekonomisi disiplini altında verilmektedir. Osmanlı Devleti’nin aslında bir yazı ve kayıt medeniyeti olduğunu bilmekle birlikte, gerek bilgi kaynaklarının kaybolması ve gerekse Osmanlı Türkçesi (Osmanlıca) okuyanların az olması sebebiyle geçmişe dair bilgilerimiz yetersiz kalmaktadır. Günümüzde Osmanlıca kurslarının yaygınlaşması, ortaöğretimde bile seçmeli ders olarak okutulması, bu tarz bilgilerin farkındalığını artırmakta, erişimi kolaylaştırmaktadır. Tarım ve Orman Bakanlığı Kütüphanesi’nde yer alan ve 1915’li yıllarda basılmış olan “Kadınlara Amelî Sanayi-i Ziraiye Dersleri” isimli kitap, ev idaresi ve ziraat sanatlarına ait bazı konuları içermesi açısından önem arzetmekle birlikte asıl onu önemli kılan, bu kitabın kadınlara yönelik olduğunun özellikle vurgulanmış olmasıdır. Kitabın tanıtımı, içindeki bazı bilgilerin detaylı ve günümüz diliyle yazılmasıyla birlikte, özellikle un ve ekmek üzerine çalışan, geleneksel üretimle ilgilenen araştırıcıların da dikkatine sunulmakta ve bazı bilgilerin bugünle kıyaslanması amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kadın, Osmanlı dönemi, ekmekçilik, nişastacılık, gülyağı, gülyağcılık

Kaynakça

• Aksoy, Y. (2017). Osmanlı Devleti’nde kız öğretmen okulları (Darülmuallimat) ve kadının meslek hayatına katılması (1870-1920), Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Denizli.
• Altın, H. (2017). Osmanlı Eğitim Tarihinden Dârulmuallimat (Açılışı ve Gelişim Süreci). Akademik Matbuat, 1 (1), 21-37
• Bilir, M. (2020). Osmanlı’da kadınlara yönelik zirai eğitimler, Türk Tarım Orman Dergisi, 258, 94-95.
• Ceylan Dumanoğlu, H. (2019). Osmanlı Devleti’nde kız öğretmen okulu Darülmuallimat (1870-1924), Doktora Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Kahramanmaraş.
• İhsan, (1331). Kadınlara Amelî Sanayi-i Ziraiye Dersleri - Ekmek ve Nişastacılık San’atı, Maarrif-i Umumiye Nezareti Telif ve Tercüme Kütüphanesi, Matbaa-yı Âmire, İstanbul.
• İhsan, (1332). Kadınlara Amelî Sanayi-i Ziraiye Dersleri – Gülyağcılık San’atı, Maarrif-i Umumiye Nezareti Telif ve Tercüme Kütüphanesi, Matbaa-i Âmire, İstanbul.
• Özkul, A , Baysal, H . (2017). Son Dönem Osmanlı Kadın Yükseköğretiminde Girişimcilik Kodları: Ticâret Mekteb-i Âlîsi, İnas Dârülfünûnu ve Dârülmuallimât. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, (41), 1-20.
• Şanal, M. (2004). Osmanlı İmparatorluğu’nda Kız Öğretmen Okulunda Görev Yapan Kadın İdareci ve Öğretmenler ile Okuttukları Dersler, Belleten, c. LXVIII, S. 253.
• Şimşir, A. (2019). Darülmuallimat eğitim programı ve bir Darülmuallimat öğretmeni olarak Ahmet Mithat Efendi. Yüksek Lisans Tezi, İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi / Eğitim Bilimleri Enstitüsü / Eğitim Programları ve Öğretimi Anabilim Dalı, Ankara
• Tunç Yaşar, F . (2019). Geç Dönem Osmanlı Kız Mekteplerinde Fennî Ev İdaresi Eğitimi: Müfredat ve Ders Kitapları. Journal of Turkology, 29 (2), 591-620.