The Comparison of Second Crop Performances of Some Corn (Zea Mays L.) Genotypes under the Ecological Conditions of Mardin and Batman

Yıl 2021, Sayı: 373, 51 - 60, 30.11.2021

Ahmet Duman Remzi Ekinci

https://doi.org/10.33724/zm.938160

Cited By: 1

Öz

Mardin ve Batman Ekolojik Koşullarında Bazı Mısır (Zea Mays L.) Genotiplerinin İkinci Ürün Olarak Performanslarının Karşılaştırılması

Öz

Bu çalışma, Mardin Artuklu ve Batman Beşiri ekolojik koşullarında ikinci ürün olarak bazı at dişi mısır çeşitlerinin verim ve bazı unsurlarına yönelik performanslarının belirlenmesi amacı ile yürütülmüştür. Deneme, 2020 yılında Mardin ve Batman ekolojik koşullarında ikinci ürün olarak, 10 adet çeşit bitkisel materyal olarak kullanılarak, tesadüf blokları deneme deseninde 3 tekrarlamalı olarak kurulmuştur. Çalışmada, bitki boyu (cm), ilk koçan yüksekliği (cm), koçan sırasında tane sayısı (adet); koçanda sıra sayısı (adet), hektolitre ağırlığı (kg), tane verimi (kg/da), tane protein oranı (%) ve tanede yağ içeriği (%) özellikleri incelenmiştir. İncelenen tüm özelliklerde lokasyon ve çeşitler arasındaki farklılıklar istatistiki olarak önemli bulunurken, koçan sırasında tane sayısı, hektolitre ağırlığı ve tane verimi özelliklerinde interaksiyon arasındaki farklılıklar istatistiki olarak önemli bulunmuştur. İkinci ürün koşullarında incelenen tüm özelliklerde genetik yapı ve çevre koşullarının oldukça etkili olduğu; Mardin lokasyonu erkenci mısır çeşitlerin, Batman lokasyonlarında ise çok erkenci mısır çeşitlerin daha iyi performans gösterdiği sonucuna varılmıştır. MAY M16G44, P0573, P32T83 ve Capuzi çeşitleri Mardin lokasyonunda, Arabat, Chonhar, Kakhovskyi, Skadovski, SY Tuscany ve Tronca çeşitlerinin ise Batman lokasyonunda ikinci ürün olarak yetiştirilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Mısır, ikinci ürün, tane verimi, hektolitre, Mardin, Batman

Kaynakça

• Abendroth L.J., Elmore R.W., Boyer M.J., Marlay S.K. 2011. Corn Growth and Development. PMR 1009, Iowa State Univ. Ext., Ames, IA, USA. 2011.
• Akarken N, Taş T 2014. Bazı Mısır Hatlarının Yaprak Klorofil Yoğunluklarının Belirlenmesi. IMAC 2014 Uluslararası Mezopotamya Tarım Kongresi, 22-25 Eylül, Diyarbakır, s. 967.
• Alp, A., Kahraman, Ş. 2017. Diyarbakır Koşullarında Ana ve İkinci Ürün Olarak Yetiştirilen Tane Mısırın Bazı Tarımsal ve Teknolojik Özelliklerinin Biplot Analiz Yöntemiyle Karşılaştırılması. YYÜ TAR BİL DERG (YYU J AGR SCI) 2017, 27(4): 507-515.
• Anonim, 2021. Tarım ve Orman Bakanlığı, Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Müdürlüğü https://www.tarimorman.gov.tr/BUGEM/TTSM/Sayfalar/Detay.aspx?SayfaId=85.
• Babaoğlu, M. 2005. Mısır ve Tarımı (Zea mays L.), Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları, Edirne.
• Becher, D. 2018. Effect of Population Density Changes and Ear Style on Kernel Size and Yield in Grain Corn. Iowa State University, Master of Science, Lowa, 25p.
• Budak B., Soya H. 2014.“Avcıoğlu R. İzmir İli Farklı Lokasyon Koşullarında Kimi Mısır (Zea mays L.) Çeşitlerinin II. Ürün Olarak Tane Verimi ve Bazı Verim Özellikleri Üzerinde Bir Araştırma” Anadolu Journal of the Aegean Agricultural Research Institute , 24 (1), 21–28.
• Bueno D.S. Lima S.F., Blanco M., Coradi P.C. 2020. Management of Nitrogen Fertilization On Agronomic and Nutritional Characteristics in Second Crop Corn” Bioscience Journal, 36 (2): 439-448. http://dx.doi.org/10.14393/BJ-v36n2a2020-45166. 2020.
• Cengiz R, Cengiz B, Esmeray M, Sezer MC, Akarken N, Özbey AE, Duman A. 2014. Tanede Protein ve Yağ Kalite Değerlerine Göre Sentetik Mısır Kaynak Materyalleri Geliştirme. Uluslararası Mezopotamya Tarım Kongresi 22-25 Eylül, Diyarbakır.
• Cesurer, L. 1994. Kahramanmaraş Koşullarında Ana Ürün Olarak Yetiştirilebilecek Yüksek Verimli Melez Mısır Çeşitleri Üzerinde Araştırmalar. Türkiye 1.Tarla Bitkileri Kongresi, 25-29 Nisan, Cilt: 1, S:267 - 270, İZMİR.
• Coşkun, Y., Coşkun, A., Koşar, İ. 2014. Bazı At Dişi Mısır Çeşitlerinin Harran Ovası İkinci Ürün Koşullarına Adaptasyonu. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi 1(4): 454–461.
• Croitoru, Adina-Eliza; Man, Titus C.; Vâtcă, Sorin D.; Kobulniczky, Bela; Stoian, Vlad. 2020. "Refining the Spatial Scale for Maize Crop Agro-Climatological Suitability Conditions in a Region with Complex Topography towards a Smart and Sustainable Agriculture. Case Study: Central Romania (Cluj County)" Sustainability 12, no. 7: 2783. https://doi.org/10.3390/su12072783
• Doğanlar C. 2018.“Farklı Lokasyonlarda Yetiştirilen Bazı Melez Mısır Çeşit Adaylarının Verim ve Verim Öğelerinin Belirlenmesi” Uludağ Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, S 100.
• Elmalı H, Soylu S 2008. Melez Atdişi Mısırda Farklı Taban Gübresi Çeşitlerinin Tane Verimi, Verim Unsurları Ve Kalite Üzerine Etkileri. S.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi 22 (44): 104-112.
• Emeklier, HY. 1997. Erkenci Hibrid Mısır Çeşitlerinin Verim ve Fenotipik Özellikleri Üzerine Araştırmalar. Ankara Üniv. Ziraat Fak. Yayınları: 1493, Bilimsel Araştırma ve İncelemeler: 817, 68 s, Ankara.
• Erdal Ş. 2014. Kendilenmiş Mısır (Zea mays L.) Hatlarının Kuraklık Stresine Tolerans Düzeylerinin Belirlenmesi ve Moleküler Karakterizasyonu. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Doktora Tezi, 207 s.
• Geren, H., Avcıoğlu, R., Kır, B., Demiroğlu, G., Yılmaz, M., Cevheri, A. 2003. İkinci ürün silajlık olarak yetiştirilen bazı mısır çeşitlerinde farklı ekim zamanlarının verim ve kalite özelliklerine etkisi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 40(3): 57-64.
• Gür, İ., Kara, B. 2019. Trabzon ekolojik koşullarında bazı hibrit atdişi mısır çeşitlerinin (Zea mays Indentata Sturt) performansları. Black Sea Journal of Agriculture 2(2): 103-108.
• Hallauer, A.B., Miranda Fo, J.B. 1987. Quantitative genetics in maize breeding. Iowa State University Press, Ames, Iowa.
• Han E. 2016. “Bazı mısır çeşitlerinin dane verimleri ile silaj ve kalite özelliklerinin belirlenmesi” Ordu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Ordu, 65s, 2016.
• İdikut L ve Kara SN. 2013. Tane Ürünü İçin Yetiştirilen İkinci Ürün Mısır Çeşitlerinin Bazı Verim Öğeleri İle Tane Nişasta Oranlarının Belirlenmesi. KSÜ Doğa Bil. Dergisi, 16(1), : 8 – 15.
• İdikut, L, Ekinci, M, Gençoğlan, C. 2020. Hibrid Mısır Çeşitlerinin Koçan Özellikleri ve Tane Kalite Kriterleri. Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi, 9(2), 142-153. DOI: 10.17100/nevbiltek.767997.
• Kahraman Ş. 2016. Diyarbakır Koşullarında Ana Ve İkinci Ürün Tane Mısır Tarımında Bazı Tarımsal ve Teknolojik Özellikler Üzerine Araştırmalar. Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri ABD, Doktora Tezi,167 s.
• Kaya Ç., Kuşaksız T. 2012. “Farklı Ekim Zamanlarında Yetiştirilen Mısır (Zea mays L.) Çeşitlerinde Verim ve Verimle İlgili Bazı Özelliklerin Belirlenmesi” Anadolu Journal of the Aegean Agricultural Research Institute, 22 (2) 48–58.
• Kılınç S, Atakul Ş, Kahraman Ş. 2014. Bazı Melez Mısır Genotiplerinin Adaptasyon ve Uyum Yeteneklerinin Belirlenmesi. Uluslararası Mezopotamya Tarım Kongresi 22-25 Eylül, Diyarbakır.
• Kılınç S, Karademir Ç, Ekin ZÖ. 2018. Bazı Mısır (Zea mays L.) Çeşitlerinde Verim ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. KSÜ Tarım ve Doğa Dergisi 21(6):809-816, DOI:10.18016/ksutarimdoga.vi.463813.
• Kırtok, Y. 1998. Mısır Üretim ve Kullanımı. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü, Koca oluk Yayıncılık, Adana.
• Koca YO. 2009. Aydın Bölgesinde, Birinci ve İkinci Ürün Mısırda (Zea mays L.) Verim, Verim Öğeleri, Fizyolojik ve Diğer Bazı Özellikler Arasındaki Farklılıklar. Adnan Menderes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri ABD , Doktora Tezi, 122 s.
• Liangfa W., Jinhua Y., Jinkui Z., Sujuan Z., Ruiqian L. 2017. “Activity of Corn Silk at Different Days after Silk Emergence” Agricultural Science & Technology, Changsha, 18(12) 2212-2218.
• Manoj K., Ghimire S. K., Ojha B. R., Shrestha J. 2018. “Genetic Diversıty for Heat Tolerant Related Traits in Maize Inbred Lines”, Agricultura, 105 (1-2), Journal ISSN: Print ISSN 1221-5317.
• Öktem A Öktem AG. 2009. Bazı Atdişi Hibrit Mısır (Zea mays L. indentata) Genotiplerinin Harran Ovası Koşullarında Performanslarının Belirlenmesi. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 13(2):49-58.
• Öner, F., Sezer, İ, Gülümser, A. 2012. Farklı Lokasyonlarda Yetiştirilen Atdişi Mısır (Zea mays L. indendata) Çeşit ve Hatlarının Agronomik Özellikler Yönünden Karşılaştırılması. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 9:(2): 1-6.
• Özata E ve Kapar H. 2014. Bazı Atdişi Hibrit Mısır (Zea mays indentata Sturt) Genotiplerinin Samsun Koşullarında Kalite Ve Performanslarının Belirlenmesi. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi 7 (2): 01-07.
• Özdemir, E., Sade, B. 2019. Atdişi mısır (Zea mays indentata Sturt.) genotiplerinde verim ve verim unsurlarının genetik analizi. Bursa Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 33(1), 83-92.
• Özmen İ. 2008. Bazı Melez Mısır Çeşit ve Genotiplerinin Değişik Ekim Bölgelerindeki Adaptasyon ve Uyum Yeteneklerinin Belirlenmesi Üzerine Araştırmalar. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri ABD, Doktora Tezi. 128 s.
• Özsisli, B. 2010. Kahramanmaraş Koşullarında Birinci ve İkinci Ürün Olarak Yetiştirilen Farklı Mısır Çeşitlerinde Verim ve Kalite Özelliklerinin İncelenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri ABD, Doktora tezi, 130 s.
• Sağlamtimur, T., 1979. Çukurova'da ekim zamanı ve bitki sıklığının üç mısır çeşidinin tane ve silo verimi ve başlıca verim unsurlarına etkileri üzerinde araştırmalar. Doçentlik Tezi. Ç.Ü. Ziraat Fakültesi, Adana
• Sarikurt, B. Bengisu, G. 2020. Diyarbakır Sulu Koşullarında II. Ürün Olarak Yetiştirilen Bazı Mısır Çeşitlerinde Verim ve Bazı Tarımsal Karakterler İle Karakterler Arası İlişkilerin Belirlenmesi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (18), 243-247.
• Sezer, İ. Gülümser, A. 1999. Çarşamba ovasında ana ürün olarak yetiştirilebilecek, mısır çeşitlerinin belirlenmesi üzerine araştırma. Türkiye III. Tarla Bitkileri Kongresi, 15-18 Kasım 1999, Adana
• Shaw, R.H. 1988. Climatae requirement. corn and corn improvement, 3rd Ed. Agronomy No: 18. ASA. Madisan, Wisconsin.
• Svecnjak Z., Varga B., Butorac J. 2006. “Yield Components of Apical and Subapical Ear Contributing to the Grain Yield Responses of Prolific Maize at High and Low Plant Populations” Journal of Agronomy and Crop Science. 192:37–42.
• Tekkanat A, Soylu S. 2005. Cin Mısırı Çeşitlerinin Tane Verimi Ve Önemli Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 19 (37):51-60.
• TUİK, 2020. Türkiye İstatistik Kurumu, Tarım İstatistik. 2020.
• Tunalı M.M. Çarpıcı E.B. Çelik N. 2013. Farklı Azot Dozlarının Mısırda (Zea Mays L.) Bazı Fizyolojik Özellikler Ve Verim Üzerine Etkileri. Türkiye Tarla Bitkileri Kongresi, 10-13 Eylül 2013, Konya. 1. kitap. S, 767-772.
• Turgut İ. Duman A. Balcı A. 2003. Kendilenmiş Mısır (Zea mays İndentata Sturt.) Hatlarının Yoklama Melezlerinde, Verim ve Verim Öğeleri Bakımından Heterosis ve Kombinasyon Yeteneği Değerlerinin Belirlenmesi Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 17(2): 47-56.
• Uyanık, M. 1984. Mısır Bitkisinin Botanik Özellikleri. Karadeniz Bölge Zirai Araştırma Enstitüsü Yayınları No: 1984-1, Samsun.