Öğretmen Adaylarının Sosyobilimsel Konulara Yönelik Farkındalıkları Ve Öğretimine Yönelik Yeterlilik Algılarının İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 2, 84 - 97, 30.12.2022

Aslı Dolunay , Şafak Uluçınar Sağır

Öz

Bu çalışmada öğretmen adaylarının sosyobilimsel konulara yönelik farkındalıkları ve öğretimine yönelik yeterlilik algılarının incelenmesi amaçlanmaktadır. Örnek olay yönteminin kullanıldığı çalışmanın evrenini 2020-2021 öğretim yılı bahar döneminde bir devlet üniversitesinde öğrenim gören fen bilimleri, sınıf öğretmenliği ve okul öncesi öğretmen adayları oluşturmaktadır. Nicel verilerin elde edilmesinde 121 öğretmen adayı; nitel verilerin elde edilmesinde ise 10 öğretmen adayı örneklemi oluşturmuştur. Nicel veriler araştırmacılar tarafından online anket formu şeklinde hazırlanan sorularla, nitel veriler ise yarı yapılandırılmış mülakat formu kullanılarak toplanmıştır. Araştırma sonucunda öğretmen adaylarının sosyobilimsel konu (SBK) olarak tarih, sosyoloji, psikoloji, ticaret gibi kapsam dışı konuları düşündüğü; sosyobilimsel konuların öğretiminde kendilerini yeterli görmedikleri bulunmuştur. Bu durumun okullarda yapılan öğretimin ve eğitim sisteminin yetersiz kaldığından bununla birlikte kendilerinin SBK’lar ile ilgili araştırma yapmamalarından da kaynaklanabileceğini belirtmişlerdir. Öğretmen adayları öğrencilerinin soyut kavramlar içeren SBK’ları anlama ve öğrenmede zorlanabileceklerini düşünmektedir. Sosyobilimsel kavramını daha önce duymadıklarını belirten öğretmen adayları, önceki eğitim öğretim hayatları boyunca da bu kavrama değinilmediği ve öğretilmediğini belirtmişlerdir. SBK’lar kavramını duymayan öğretmen adayının öğretmenlik görevine başladığında da sınıflarında bu kavrama değinmeyecek ve öğrencilerinin SBK’lara ilişkin bilgi ve tutumu yetersiz kalacaktır. Öğretmenlere ve öğretmen adaylarına SBK hakkında eğitimlerin verilmesi aynı zamanda üniversitelerin öğretim programlarına SBK yönelik ders eklenmesi ve mevcut öğretmenlere hizmet içi eğitimlerin verilmesi önerilir.

Anahtar Kelimeler

Sosyobilimsel konular, Fen eğitimi, Karma yöntem

Kaynakça

• Topçu, M. S. (2008). Fen öğretmen adaylarının sosyobilimsel konular hakkındaki kritik düşünme yetenekleri ve bu yetenekleri etkileyen faktörler. Yayımlanmamış doktora tezi. Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Eğitim Bilimler Enstitüsü.
• Aslan, O. Ve Tekin, N. (2019). Öğretmen adaylarının sosyobilimsel konulara yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler bakımından incelenmesi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 29(1),133-141.