ÖZEL EĞİTİM KURUMLARINDA HUBRİS (KİBİRLİ) LİDERLİK ALGISININ BİLGİ PAYLAŞIMI DAVRANIŞI ÜZERİNDEKİ ETKİSİNDE ÖRGÜTSEL GÜVENİN ARACILIK ROLÜ

Year 2025, Volume: 26 Issue: 1, 34 - 50, 27.03.2025

Edip Örücü , Fatma Tatlı Kalaycı , Itır Hasırcı

https://doi.org/10.53443/anadoluibfd.1368662

Abstract

Bu araştırmanın amacı hubris (kibirli) liderlik algısının bilgi paylaşımı davranışı üzerindeki etkisinde örgütsel güvenin aracı rolünü belirlemektir. Araştırmanın evrenini Balıkesir ilinin Bandırma ilçesinde bulunan özel eğitim kurumlarında çalışan 250 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi bu kurumlarda görev yapan 151 öğretmendir. Elde edilen verilerle frekans analizi, güvenilirlik analizi, normallik testi, korelasyon analizi ve hiyerarşik regresyon analizi yapılmıştır. Yapılan korelasyon analizinin neticesine göre hubris liderlik ile örgütsel güven arasında negatif yönlü ve anlamlı bir ilişki, hubris liderlik ile bilgi paylaşımı davranışı arasında negatif yönlü ve anlamlı bir ilişki, bilgi paylaşımı davranışı ile örgütsel güven arasında pozitif yönlü ve anlamlı ilişki tespit edilmiştir. Hiyerarşik regresyon analizinin sonucunda ise hubris liderliğin bilgi paylaşımı davranışı üzerindeki etkisinde örgütsel güvenin tam aracılık etkisinin olduğu görülmüştür. Bu sonuç, özel eğitim kurumunda çalışan öğretmenlerin hubris liderler ile karşılaştıklarında bilgi paylaşımı konusunda dikkatli olduklarını göstermektedir. Ancak örgüt içi güven ortamının hâkim olduğu bir işletme bu olumsuz durumu en aza indirgemektedir.

Keywords

: Hubris Liderlik, Örgütsel Güven, Bilgi Paylaşımı Davranışı

Ethical Statement

Özel eğitim kurumlarında bu anket çalışmasını gerçekleştirmek amacıyla 05/12/2022 tarihinde Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi etik kurulundan 2022-10 no’lu etik kurul onayı alınmıştır.

THE MEDIATING ROLE OF ORGANIZATIONAL TRUST IN THE EFFECT OF HUBRISTIC (ARROGANT) LEADERSHIP PERCEPTION ON KNOWLEDGE SHARING BEHAVIOR IN PRIVATE EDUCATION INSTITUTIONS

Abstract

The aim of this research is to determine the mediating role of organizational trust in the effect of hubristic leadership on knowledge sharing behaviour. The population of the research consists of 250, the sample is 151 teachers working in private education institutions in Bandırma, Balıkesir. Frequency, reliability, normality, correlation, mediator regression analysis were performed. According to the correlation analysis, a negative, significant relationship was found between hubris leadership and organizational trust, a negative, significant relationship between hubris leadership and knowledge sharing behaviour, a positive, significant relationship between knowledge sharing behaviour and organizational trust. As a result of the mediation regression analysis, organizational trust had a full mediating effect on the effect of hubris leadership on knowledge sharing. This result shows teachers working in private education institutions are careful about sharing information when they meet hubris leaders. However, an enterprise in which an environment of trust prevails minimizes this negative situation.

Keywords

Hubristic Leadership, Organizational Trust, Knowledge Sharing Behavior

References

• Akram, T., Lei, S., Haider, MJ. & Hussain, ST (2018). Exploring the impact of knowledge sharing on the innovative work behavior of employees: A study in China. International Business Research, 11(3), 186- 194.
• Aruoren, E. E., Odiri, V. I. & Igemohia, M. (2021). Mediating effect of organizational Trust on the nexus between organizational justice and knowledge sharing: An empirical investigation. Journal of Management Information and Decision Sciences, 24(6), 1-14.
• Asad, S. & Sadler-Smith, E. (2020). Differentiating leader hubris and narcissism on the basis of power. Leadership, 16(1), 39–61.
• Asunakutlu, T. (2001). Klasik ve neo-klasik dönemde örgütsel güvenin karşılaştırılması üzerine bir deneme. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5, 1-17.
• Atkinson, S. (2004). Senior management relationship and trust: An exploratory study. Journal of Managerial Psychology, 19(6), 571-597.
• Bartlett, J.E., Körtlik, J.W., Higgins, C.C. (2001). Organizational research: Determining appropriate sample size in survey research. Information Tecnology, Learning and Performance Journal, 19(1), 43-50.
• Behery, M., Al-Nasser, A. D., Jabeen, F. & El Rawas, A. S. (2018). Toxic leadership and organizational citizenship behavior: A mediation effect of followers' trust and commitment in the middle east. International Journal of Business & Society, 19(3), 793-815.
• Berraies S., Chaher M. & Yahia, K. (2014). Employee empowerment and its importance for trust, innovation and organizational performance. Business Management and Strategy. 5(2), 82-103.
• Blau, P. M. (1964). Exchange and power in social life. New York: NY Wiley.
• Bozkurt, S., Çoban, Ö. & Çolakoğlu, M. H. (2020). Örgütsel güven düzeyi ve toksik liderlik davranışları ilişkisinde örgütsel bağlılığın aracı etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(3), 704-719.
• Brauner, E. & Becker, A. (2006). Beyond knowledge sharing: The management of transactive knowledge systems. Knowledge and Process Management, 13(1), 62-71.
• Budak, O. & Erdal, N. (2022). The mediating role of burnout syndrome in toxic leadership and job satisfaction in organizations. South East European Journal of Economics and Business, 17(2), 1-17.
• Çetin, A. & Şentürk, M. (2016). Bilgi paylaşma davranışının planlı davranış teorisi ve sosyal değişim teorisi bağlamında incelenmesi: Dermatologlar üzerine ampirik bir araştırma. Ege Akademik Bakış Dergisi, 16(2), 241-256.
• Çetin, A., Erenler, E. & Şentürk, M. (2016). Mesleki bağlılık ve mesleki öz-yeterlik algısının bilgi paylaşma davranışına etkisi. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(2), 289-316.
• Duffy, J.A. & Lilly, J. (2013). Do individual needs moderate the relationships between organizational citizenship behavior, organizational trust and perceived organizational support? Journal of Behavioral & Applied Management, 14(3), 185-197.
• Düger, Y. S. (2021). Etik liderlik ile bilgi paylaşımı arasındaki ilişki: Sistematik bir inceleme. Alanya Akademik Bakış, 5(2) , 619-645.
• Güneşer, A. B. (2002). Örgütlerde güvenin çalışanların iş tatminindeki rolü ve önemi: bankacılık sektöründe bir uygulama. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Gürbüz, S. & Şahin, F. (2017). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Huff, L. & Kelly, L. (2003). Levels of organizational trust in individualist versus collectivist societies: A seven nation study. Organization Science, 14(1), 81-90.
• Khan, S. A. & Haq, M. A. (2022). Toxic leadership and knowledge hiding behaviour: examining a serial mediation mechanism. International Journal of Knowledge and Learning, 15(4), 342-358.
• Krishnan, J. & Mary, V. S. (2012). Perceived organisational support–an overview on its antecedents and consequences. International Journal of Multidisciplinary Research, 2(4), 1-13.
• Liapis, C. C. (2022). From ancient hatei to hubris syndrome in SARS-CoV-2 health crisis management. Psychiatr Danub. 34(1), 111-115.
• Mayer, R. C., Davis, J. H. & Schoorman, F. D. (1995). Model of trust theory. The Academy of Management Review, 20(3), 709–734.
• Muneer, S., Iqbal, S.M.J., Saif-Ur-Rehman, K. & Long, C. S. (2014). An incorporated structure of perceived organizational support, knowledge sharing behavior, organizational trust and organizational commitment: A strategic knowledge management approach. Pakistan Journal of Commerce and Social Sciences (PJCSS), 8(1), 42-57.
• Owen, D. & Davidson, J.(2010). Hubris syndrome: An acquired personality disorder? A study of US Presidents and UK Prime Ministers over the last 100 years. Brain: A Journal of Neurology, 132(5),1396-1406.
• Özgür, S. & Turan, M. (2020). Dönüşümsel liderliğin örgütsel vatandaşlık davranışına etkisinde örgütsel güvenin aracılık rolü. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 29(4), 389-405.
• Paliszkiewicz, J. & Koohang, A. (2013). Organizational trust as a foundation for knowledge sharing and its influence on organizational performance. Online Journal of Applied Knowledge Management, 1(2), 116-127.
• Peltokorpi, V. (2006). Knowledge sharing management in a cross cultural context: Nordic expatriates in Japan. Knowledge Management Research & Practice, 4, 138-148.
• Riege, A. (2005). Three-dozen knowledge-sharing barriers managers must consider. Journal of Knowledge Management, 9(3), 18-35.
• Shockley-Z., P., Ellis, K. & Winograd, G. (2000). Organizational trust: What it means, why it matters. Organization Development Journal, 18(4), 35-48.
• Sökmen, A. (2019). Etik liderlik, örgütsel güven, iş tatmini ve işten ayrılma niyeti ilişkisi: Bir hastane işletmesinde araştırma. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 54(2), 917-934.
• Şentürk, F. K. & Carman, Y. (2019). Örgüt kültürünün ve örgütsel adaletin bilgi paylaşımı üzerine etkisi: Bir devlet üniversitesi örneği. Alanya Akademik Bakış, 3(1) , 1-18.
• Tokgöz, E. & Seymen, A. O. (2008). Örgütsel güven, örgütsel özdeşleşme ve örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişki: bir devlet hastanesinde araştırma. Öneri Dergisi. 10(39), 61-76.
• Tutar, Ö. F. ve Nacar, E. (2022) Sporda kibir (hubris) sendromu; ölçek geliştirme çalışması. Munzur Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 51-59.
• Villanueva, J. & Sapienza, H. J. (2021). The mask of the red death: Leadership, hubris, and the Covid-19 crisis. BRQ Business Research Quarterly, 24(3), 258–265.
• Wang, Z. ve Wang, N. (2012). Knowledge sharing, innovation and firm performance. Expert Systems with Applications, 39(10), 8899-8908.
• Yang, Jen-Te (2007). The impact of knowledge sharing on organizational learning and effectiveness. Journal of Knowledge Management, 11(2), 83-90.
• Yavuz, E., Topaktaş, G., Çelik, E., ve Demirel, M. A. (2022). Toksik liderlik ve psikolojik şiddetin örgütsel güvene etkisi: Hizmet sektörü çalışanları üzerine bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 14(4), 3344-3355.
• Yoo, K. H., Zhang, Y. A. ve Yun, E. K. (2019). Nurses’ knowledge sharing and decision-making: The mediating role of organizational trust. International Nursing Review, 66, 234-241.
• Zakaria, N., Amelinckx, A. ve Wilemon, D. (2004). Working together apart? Building a knowledge sharing culture for global virtual teams. Creativity and Innovation Management, 13(1), 15-29.