Research Article
BibTex RIS Cite

7. Sınıf Fen Bilimleri Dersi “Işığın Kırılması Ve Mercekler” Konusunda Kullanılan Web 2.0 Araçlarının Öğrencilerin Akademik Başarıları, Dijital Okuryazarlık Düzeyleri Ve Üstbiliş Farkındalıkları Üzerindeki Etkisi

Year 2025, Volume: 16 Issue: 3, 3788 - 3813, 26.12.2025
https://doi.org/10.51460/baebd.1595765

Abstract

Bu çalışma 7. Sınıf Fen Bilimleri dersi “Işığın Kırılması ve Mercekler” konusunda kullanılan Web 2.0 araçlarının öğrencilerin akademik başarıları, dijital okuryazarlık düzeyleri ve üstbiliş farkındalıkları üzerindeki etkisini incelemek amacıyla yapılmıştır. Uygulamada ön-test son-test kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılmıştır. 2023-2024 eğitim öğretim yılında Erzurum ilinde bir devlet okulunda öğrenim gören 39 yedinci sınıf öğrencisi araştırmanın çalışma grubunu oluşturmaktadır. Çalışmada kullanılan veri toplama araçları; Işığın Kırılması ve Mercekler Akademik Başarı Testi, Dijital Okuryazarlık Ölçeği ve Üstbiliş Farkındalık Ölçeğidir. Verilerin analizinde bağımlı ve bağımsız gruplar t-testi kullanılmıştır. Çalışma sonucunda Web 2.0 araçlarının Fen Bilimler dersinde öğrencilerin akademik başarılarını, dijital okuryazarlık düzeylerini ve üstbiliş farkındalıklarını geliştirmede anlamlı düzeyde etkili olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca Web 2.0 araçları ile gerçekleştirilen uygulamalara katılan öğrencilerin akademik başarılarının programa dayalı öğretim uygulanan öğrencilerden istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek olduğu; ancak Web 2.0 araçları ile gerçekleştirilen uygulamaya katılan öğrenciler ile programa dayalı öğretim uygulanan öğrencilerin dijital okuryazarlık ve üstbiliş farkındalık düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olmadığı tespit edilmiştir.

References

  • Acar Kocaoğlu, G. (2012). Web tabanlı yazılım olan vitamin programının öğrencilerin fen ve teknoloji dersindeki başarılarına ve tutumlarına etkisi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
  • Adcock, L., & Bolick, C. (2011). Web 2.0 tools and the evolving pedagogy of teacher education. Contemporary issues in technology and teacher education, 11(2), 223-236.
  • Akgündüz, D. (2013). Fen eğitiminde harmanlanmış öğrenme ve sosyal medya destekli öğrenmenin öğrencilerin başarı, motivasyon, tutum ve kendi kendine öğrenme becerilerine etkisi (Doctoral dissertation, Marmara Universitesi (Turkey).
  • Akkaya, A. (2019). Bilgisayar donanımı konusunda Web 2.0 araçlarıyla geliştirilen etkinliklerin öğrenci başarısına etkisi (Master's thesis, Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü).
  • Akman, Y. (2021). Dijital okuryazarlık, çevrim içi öğrenme ve akademik isteklilik arasındaki ilişkinin incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 19(2), 1012-1036.
  • Aksu, H., & Demirtaş, H. (2019). Eğitimde Geçerlik ve Güvenilirlik: Kavramlar ve Uygulamalar. Eğitim Bilimleri Dergisi, 28(3), 12-25.
  • Almalı, H., & Yeşiltaş, E. (2020). Sosyal bilgiler eğitiminde coğrafya konularının Web 2.0 teknolojilerikullanılaraköğretimininöğrencilerinakademikbaşarıvetutumlarınaetkisi. Türkiye Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 5(2), 165-182.
  • Altunışık, M., & Aktürk, A. O. (2021). Türkiye’de web 2.0 araçlarının eğitim-öğretim ortamlarında kullanımına bir bakış: 2010-2020 dönemi tezlerinin incelenmesi. Bilim Eğitim Sanat ve Teknoloji Dergisi, 5(2), 205-227.
  • Aydemir, Z., Sakız, G., & Doğan, M. C. (2019). İlkokul düzeyinde dijital okuryazarlık becerileri rubriğinin geliştirilmesi. Milli Eğitim Dergisi, 48(1), 617-638.
  • Azevedo, R. (2009). Theoretical, conceptual, methodological, and instructional issues in research on metacognition and self-regulated learning: A discussion. Metacognition and Learning, 4, 87-95.
  • Bağçeci, B., Döş, B., & Sarıca, R. (2011). İlköğretim öğrencilerinin üstbilişsel farkındalık düzeyleri ile akademik başarısı arasındaki ilişkinin incelenmesi/An analysis of metacognitive awareness levels and academic achievement of primary school students. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(16), 551-566.
  • Baki, Y. (2022). Web 2.0 araçlarının dijital okuryazarlık becerilerinin ve web pedagojik içerik bilgisinin gelişimine etkisi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 10(3), 671-695.
  • Balci Comez, C., Çavumirza, E., Yildirim,M. (2022). Investigation of the Effect of Web 2.0 Supported 5E Learning Model on Students' Successand Opinionin Teaching Pressure Unit in Distance Education. Participatory Educational Research, 9(1), 73-97.
  • Baltacı, M. (2009). Web tabanlı excel öğretiminin öğrencilerin akademik başarısı ve bilişötesi farkındalık düzeyine etkisi.Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Elazığ: Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı.
  • Baltacı, M., & Akpınar, B. (2011). Web tabanlı öğretimin öğrenenlerin üstbiliş farkındalık düzeyine etkisi/the effect of web based instruction on the metacognition awareness levels of learners. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(16), 319-333.
  • Bandura, A. (2001). Sosyal bilişsel teori: Etken bir bakış açısı. Psikolojinin yıllık incelemesi , 52 (1), 1-26. Baran, E., & Atıcı, M. (2013). Web 2.0 tools as assessment tools in education. Procedia- Social and Behavioral Sciences, 106, 475-483.
  • Batıbay, E. F. (2019). Web 2.0 uygulamalarının Türkçe dersinde motivasyona ve başarıya etkisi: Kahoot örneği.
  • Beauford, J. E. M. (1996). A case study of adult learners' metacognitive strategies infactoring polynomials over the integers. The University of Texas at Austin.
  • Belshaw, D. (2014). Web okuryazarlığının kısa bir tarihi ve gelecekteki potansiyeli .
  • Bertiz, Y., & Baltacı, Ş. (2023). Eğitim teknolojilerinde Web 2.0 araçlarının kullanımına yönelik yapılmış çalışmaların sistematik incelemesi. Eğitim Teknolojisi Kuram Ve Uygulama, 13(2), 352-372.
  • Bilir, U., & Özdilek, Z. (2022). WebQuest destekli fen öğretiminin 6. sınıf öğrencilerinin akademik başarı, eleştirel düşünme becerileri ve teknolojiye yönelik tutumlarına etkisi. Fen Bilimleri Öğretimi Dergisi, 10(1), 139-176.
  • Bingöl, H. (2022). Uzaktan eğitim sürecinde öğretmenlerin dijital okuryazarlık düzeyleri ile mesleki motivasyonlarının incelenmesi (Master's thesis, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
  • Bozkurt Türk, H. (2019). Öğrenci yanıt sistemlerinden kahoot!’un üniversite öğrencilerinin ingilizce kelime öğrenme başarıları ve tutumları üzerindeki etkisi (yükseklisans tezi).
  • Brown, A. L. (1978). Knowing when, where, and how to remember; a problem of metacognition. Advances in instructional psychology.
  • Büyüköztürk,Ş.(2007).Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Pegem Akademi.
  • Can, B., & Usta, E. (2021). Web 2.0 destekli kavramsal karikatürün başarı ve tutuma etkisi. Türk Akademik Yayınlar Dergisi (TAY Journal), 5 (1), 51-69.
  • Cantey, D. S., Sampson, M., Vaughn, J., & Blodgett, N. P. (2021). Skills, community, and rapport: Prelicensure nursing students in the virtual learning environment. Teaching and Learning in Nursing, 16(4), 384-388.
  • Chalmers, C., & Nason, R. (2005, May). Group Metacognition in a Computer-Supported Collaborative Learning Environment. In ICCE (pp. 35-41).
  • Chiou, Y. F. (2011). Perceived usefulness, perceive ease of use, computer attitude, and using experience of Web 2.0 applications as predictors of intent to use Web 2.0 by pre-service teachers for teaching. Ohio University.
  • Cohen, M. A. (1988). Some new evidence on the seriousness of crime. Criminology,26(2), 343-353.
  • Conole, G., & Alevizou, P. (2010). A literature review of the use of Web 2.0 tools in higher education. A report commissioned by the Higher Education Academy.
  • Cooper, F. (2008). An examination of the impact of multiple intelligences and metacognition on the achievement of mathematics students: unpublished ph (Doctoral dissertation, dissertation, Capella University).
  • Crocker, L., & Algina, J. (1986). Introduction to classical and modern test theory. Holt, Rinehart and Winston, 6277 Sea Harbor Drive, Orlando, FL 32887.
  • Çoruhlu, T. Ş., Nas, SE ve Keleş, E. (2016). Beyin hücresinin öğrenme yaklaşımına dayalı web destekli öğretim içeriğinin etkililiğinin değerlendirilmesi: Işık ve ses ünitesi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi , 5 (1), 104-132.
  • Demirezer, Ö. (2022). Web 2.0 destekli 5E modeline dayanan fen öğretiminin öğrencilerin akademik başarı, görsel okuryazarlık düzeyi ve uzamsal görselleştirme becerileri üzerine etkisi (Master's thesis, Bursa Uludag University (Turkey)).
  • Demirezer, Ö., & İlkörücü, Ş. (2023). The effects of web 2. 0 tools on seventh-grade students' academic achievement, visual literacy and spatial visualization. Journal of Turkish Science Education, 20(4), 632-648.
  • Duran, E., & Özen, N. E. (2018). Türkçe derslerinde dijital okuryazarlık. Türkiye Eğitim Dergisi, 3(2), 31-46.
  • Ekemen, M. (2022). Web 2.0 araçları ile zenginleştirilmiş sosyal medya destekli Fen Öğretiminin 6. Sınıf öğrencilerinin sosyal medya kullanım durumlarına, dijital okuryazarlık düzeylerine ve eleştirel düşünme becerilerine etkisinin incelenmesi (Master's thesis, Marmara Universitesi (Turkey)).
  • Elmas, R., & Geban, Ö. (2012). Web 2.0 tools for 21st century teachers. International Online Journal of Educational Sciences, 4(1), 243-254.
  • Eshet-Alkalai, Y. (2004). Digital literacy: A conceptual framework for survival skills in the digital era. Journal of Educational Multimedia and Hypermedia, 13 (1), 93-106.
  • Eteläpelto, A. (1993). Metacognition and the expertise of computer program comprehension. Scandinavian Journal of Educational Research, 37(3), 243-254.
  • Fisher, R. (1998). Thinking about thinking: Developing metacognition in children. EarlyChild Development and Care, 141(1), 1-15.
  • Flavell, J. H. (1979). Metacognition and cognitive monitoring: A new area of cognitive– developmental inquiry. American psychologist, 34(10), 906.
  • Flavell, J. H. (2005). Development of children's knowledge about the mental world. In Growing Points in Developmental Science (pp. 102-122). Psychology Press.
  • Franklin, T., & Harmelen, M. V. (2007). Web 2.0 for content for learning and teaching in higher education. Gencer, Ö., & Gezer, U. (2022). Web 2.0 Araçlarına Dayalı Sosyal Bilgiler Öğretiminin Öğrencilerin Akademik Başarılarına Etkisinin İncelenmesi. Dijital Teknolojiler ve Eğitim Dergisi, 1(2), 83-91.
  • Georghiades, P. (2004). Making pupils' conceptions of electricity more durable by means of situated metacognition. International Journal of Science Education, 26(1), 85-99.
  • Gordon, J. (1996). Tracksfor learning: Metacognition and learning technologies. Australasian Journal of Educational Technology, 12(1).
  • Green, J., & Jenkins, H. (2009). The moral economy of Web 2.0: audience research and convergence culture. Media industries: History, theory, and method, 213-225.
  • Grosseck, G., & Holotescu, C. (2008). Canweuse Twitter for educational activities. In4th international scientific conference, eLearning and software for education, Bucharest,Romania.
  • Gündoğdu, M. M. (2017). Web 2.0 teknolojileri ile geliştirilmiş işbirlikli öğrenme ortamının ortaokul öğrencilerinin akademik başarıları ile problem çözmeye yönelik yansıtıcı düşünme becerilerine ve motivasyon düzeylerine etkisi(Master's thesis, Necmettin Erbakan University (Turkey)).
  • Gündüzalp, C. (2021). Web 2.0 araçları ile zenginleştirilmiş çevrimiçi öğrenmenin öğrencilerin üstbilişsel ve yaratıcı düşünme becerilerine etkisi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 10(3), 1158-1177.
  • Gündüzalp, C. (2022). Web 2.0 Tenolojileri ve Eğitim. S. Karatabak içinde, Eğitim ve Bilim, 23-36.
  • Gürleroğlu, L. (2019). 5E modeline uygun Web 2.0 uygulamaları ile gerçekleştirilen fen bilimleri öğretiminin öğrenci başarısına motivasyonuna tutumuna ve dijital okuryazarlığına etkisinin incelenmesi (Master's thesis, Marmara Universitesi (Turkey)).
  • Hacker, D. J., & Dunlosky, J. (2003). Not All Metacognition Is Created Equal. NewDirections for Teaching and Learning, 95, 73-79.
  • Hamlı, S. & Hamlı, D. (2021). Web 2.0 Araçlarının Derslerde Kullanılmasının Akademik Başarıya Etkisi. Uygulamada Eğitim Ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 1(1), 1-16
  • Hassan, I., BaraU Gamji, M., Yahaya Nasidi, Q., & Latiff Azmi, M. N. (2021). Challenges and benefits of Web 2.0-based learning among international students of English during the Covid-19 pandemic in Cyprus. Arab World English Journal.
  • Hew, K. F., & Cheung, W. S. (2013). Use of Web 2.0 technologies in K-12 and higher education: The search for evidence-based practice. Educational research review, 9, 47-64.
  • Horzum, M. B. (2010). Öğretmenlerin Web 2.0 araçlarından haberdarlığı, kullanım sıklıkları ve amaçlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(1), 603-634.
  • Jonassen, D., & Land, S. (2000). Theoretical foundations of learning environments. Mahweh.
  • Kalemkuş, J. (2021). Bilmeyi bilme: Üstbiliş. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (42), 471-495.
  • Karadeniz, A., & Akpınar, E. (2015). Web tabanlı öğretimin ilköğretim öğrencilerinin akademik başarılarına etkisi. Eğitim ve Bilim, 40(177).
  • Karakuş, R. (2016). Yansıtıcı soru temelli wiki ortamlarının öğrencilerin üstbiliş becerilerine etkisi (Master's thesis, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü).
  • Karaman, S., Yıldırım, S., & Kaban, A. (2008). Öğrenme 2.0 yaygınlaşıyor: Web 2.0 uygulamalarının eğitimde kullanımına ilişkin araştırmalar ve sonuçları. XIII. Türkiye’de İnternet Konferansı Bildirileri, 22(23), 35-40.
  • Karasar, N. (2009). Bilimsel arastirma yontemi: Kavramlar-ilkeler-teknikler. Ankara: Nobel Yayin Dağitim. Karunasena, A., Deng, H., & Zhang, X. (2012). A Web 2.0 based e-learning success model in higher education. Lecture Notes in Information Technology Vol. 23-24, 177-182.
  • Kayashima, M., Inaba, A., & Mizoguchi, R. (2004). What is metacognitive skill? Collaborative learning strategy to facilitate development of metacognitive skill. In EdMedia+ Innovate Learning(pp. 2660-2665). Association for the Advancement of Computing in Education (AACE).
  • Keskin, A. (2021). Web 2.0 uygulamalarının öğrencilerin Türkçe dersindeki akademik başarılarına ve Türkçe dersine yönelik tutumlarına etkisi. Unpublished master thesis, Düzce Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Düzce.
  • Korkut, H. M., Mantaş, H. C. Ö., & Yıldırım, M. (2021). Analysis of the Effect of Use of Web2.0 Tools in Online Science Courses on Students Achievements and Digital Literacy. Journal of Science & Mathematics Education in Southeast Asia, 44.
  • Köse, Ö. Ö., Bayram, H., & Benzer, E. (2021). WEB 2.0 destekli argümantasyon uygulamalarının ortaokul öğrencilerinin kuvvet ve enerji konusundaki başarılarına, tartışmacı tutumlarına ve teknoloji tutumlarına etkisi. Erciyes Journal of Education, 5(2), 179-207.
  • Kramarski, B. (2008). Promoting teachers’ algebraic reasoning and self-regulation with metacognitive guidance. Metacognition and Learning, 3, 83-99.
  • Kulaca, I., & Ay, T. S. (2024). The Effect of Web 2.0 Supported Social Studies on the Digital Literacy Skills of Secondary School Students. Journalof Theoretical Educational Science, 17(3), 539-562.
  • Lajoie, S. (2000). No more walls: Theory change, paradigm shifts, and their influence on the use of computers for instructional purposes. (No Title).
  • Lu, J., Lai, M., & Law, N. (2010). Knowledge building in society 2.0: Challenges and opportunities. New science of learning: Cognition, computers and collaboration in education, 553-567.
  • Mayer, R.E. (2003). The promise of multimedia learning: usingthe same instructional design methods across different media. Learning and instruction, 13(2), 125-139.
  • Mazer, J. P., Murphy, R. E., & Simonds, C. J. (2007). I'll see you on “Facebook”: The effects of computer-mediated teacher self-disclosure on student motivation, affective learning, and classroom climate. Communication education, 56(1), 1-17.
  • Memiş, A., & ARICAN, H. (2013). Beşinci sınıf öğrencilerinin matematiksel üstbiliş düzeylerinin cinsiyet ve başarı değişkenleri açısından incelenmesi. Karaelmas EğitimBilimleri Dergisi, 1(1), 76-93.
  • Metin,T. N. (2022). Ortaokul öğrencilerinin dijital okuryazarlık düzeyleri ile öğrenme stilleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi (Master's thesis, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü).
  • Mevarech Z. R. ve Amrany C. (2008). „„Immediate and delayed effects of meta-cognitive instruction on regulation of cognition and mathematics achievement‟‟, Metacognition Learning 3(2), s.147–157.
  • Nerse, B. N. (2021). Online eğitim sürecinde Web 2.0 araçlarıyla zenginleştirilmiş probleme dayalı öğrenme yaklaşımının öğrencilerin akademik başarılarına, üstbilişselfarkındalıklarına, teknolojiyle kendi kendine öğrenmelerine ve dijital okuryazarlıklarına etkisinin incelenmesi (Master's thesis, Kocaeli Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü).
  • Nkansah, E., Ayiku, F., Mensah, Y. A., Nkrumah, C. F., & Evans, A. (2020). COVID-19 Pandemic: Assessing the effectiveness of educational technology applications onimprovement of tutor-student relationships in Ghanaian colleges of education. Asian Journal of Education and Social Studies, 10(3), 39-49.
  • Norton, P., & Hathaway, D. (2008). On its way to K–12 classrooms, Web 2.0 goes tograduate school. Computers in the Schools, 25(3-4), 163-180.
  • O'reilly, T. (2007). What is Web 2.0: Design patterns and business models for the next generation of software. Communications & strategies, (1), 17.
  • Özenç, M., Dursun, H., & Şahin, S. (2020). The effect of activities developed with Web 2.0 tools based on the 5e learnin gcycle model on the multiplication achievement of 4th graders. Participatory Educational Research, 7(3), 105-123.
  • Özipek, K. (2019). Padlet uygulamasının öğrencilerin akademik başarıları ile teknolojiye ve Türkçe dersine karşı tutumlarına etkisi (Master's thesis, Marmara Universitesi (Turkey)).
  • Özmen, S. K. (2011). Üniversite öğrencilerinin üstbiliş düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi.Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,20(3), 145- 160.
  • Öztürk, A. (2022). Sosyal bilgiler öğretiminde Web 2.0 araçlarının kullanılmasının ortaokul öğrencilerinin üstbilişsel farkındalık düzeyleri ve akademik başarılarına etkisi (yükseklisans tezi).
  • Öztürk, S. (2024). Web 2.0 araçlarıyla desteklenen kategorilerdeki sınıfların akademik başarısı, metaforik algı ve web 2.0 araçlarının kullanımının uzak mesafelere etkisi.
  • Öztürk, A., & Akhan, O. (2025). The Effect of Using Web 2.0 Tools in Social Studies Education on Middle School Students’ Metacognitive Awareness Levels and Academic Achievement. SAGE Open, 15(3), 21582440251360480.
  • Pala, Ş. M., & Başıbüyük, A. (2020). 10-12 Yaş Grubu Öğrencileri İçin Dijital Okuryazarlık Ölçeği Geliştirme Çalışması. Akdeniz Egitim Arastirmalari Dergisi, 14(33).
  • Prashnig, B. (2006). PocketPAL: Learningstyles andpersonalizedteaching.A&C Black.
  • Prensky, M. (2009). H. sapiens digital: From digital immigrants and digital natives to digital wisdom. Innovate: journal of online education, 5(3).
  • Punie, Y., & Cabrera, M. (2006). The future of ICT and learning in the knowledge society. Luxembourg: European Communities.
  • Puntambekar, S. (1995). Helping students learn ‘how to learn’from texts: Towards an ITS for developing metacognition. Instructional Science, 23(1-3), 163-182.
  • Pürbudak, A. (2020). Web 2.0 temelli işbirlikli grup etkinliklerinin öğrenme stilleri bağlamında deneysel olarak incelenmesi (yükseklisans tezi).
  • Sağıroğlu, Ş., Bülbül, H. İ., Kılıç, A., & Küçükali, M. (2020). DIJITAL OKURYAZARLIK.
  • Sarıkahya, E. (2017). Üstbiliş kavramının fen öğretiminde kullanılmasına yönelik yapılmış çalışmaların lisansüstü tezlere dayalı analizi.Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Eğitim Dergisi, 2(1), 1-20.
  • Sarioglan, A. B., & Özkaya, Ö. S. (2023). Web Integrated STEM Learning: Effects on Students' Academic Achievement, Creativity and Metacognitive Awareness. Journal of Science Learning, 6(3), 315-326.
  • Schraw,G.(2001). Promoting general metacognitive awareness. InMetacognitionin learning and instruction: Theory, research and practice (pp. 3-16). Dordrecht: Springer Netherlands.
  • Sobaih, A. E. E., Hasanein, A. M., & Abu Elnasr, A. E. (2020). Responses to COVID-19 in higher education: Social media usage for sustaining formal academic communication in developing countries. Sustainability, 12(16), 6520.
  • Sönmez, E. E., & Gül, H. Ü. (2014). Dijital okuryazarlık ve okul yöneticileri. XIX. Türkiye'de İnternet Konferansı, 27-29.
  • Şahin, A., Özkan, R. A., & Turan, B. N. (2022). İlkokul öğrencilerine yönelik dijital okuryazarlık ölçeğinin geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Journal of Mother Tongue Education/Ana Dili Egitim Dergisi, 10(3).
  • Taş, I. G., & Es, H. (2024). 5. Sınıf Yüzdeler Konusunda Web 2.0 Araçlarının Kullanılmasının Öğrenci Başarısına ve Kalıcılığa Etkisi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 44(2), 947-969.
  • Tavşancı, S. (2019). Başarı Testlerinin Değerlendirilmesi: Madde Güçlük ve Ayırt Edicilik Analizleri. İstanbul: Eğitim Yayınları.
  • Tepe, T., & Çelik, T. (2021, April). Farklı Web 2.0 araçları kullanımının sosyal bilgiler öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık ve bit kullanım yeterlilikleri üzerine etkisi. In International Symposium on Current Developments in Science, Technology and Social Sciences’ da sunulmuş sözlü bildiri. Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
  • Tıraşoğlu, C. (2019). Yabancılara Türkçe öğretiminde söz varlığını geliştirmeye yönelik Web 2.0 araçları: kahoot! örneği (yükseklisans tezi).
  • Tu, C. H., Blocher, M., & Ntoruru, J. (2008). Integrate Web 2.0 technologyt of acilitate online professional community: EMI special editing experiences. Educational Media International, 45(4), 335-341.
  • Uysal, M. Z., & Çaycı, B. (2022). The effect of using Web 2.0 tools in the primary school4th-grade science courseon variousvariables. Participatory Educational Research, 9(1), 137- 149.
  • Ünal, B. B. (2017). Web tabanlı uzaktan eğitimin fen bilimleri konularında öğrenci başarısına etkisi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2017(9), 481-490.
  • Ünal, S., & Korkmaz, Ö. (2023). Ortaöğretim düzeyindeki öğrencilerin dijital okuryazarlık düzeyleri dijital bağımlılık ve sanal ortam yalnızlık düzeyleri. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(37), 218-240.
  • Van Laar, E., Van Deursen, A. J., Van Dijk, J. A., & De Haan, J. (2017). The relationbetween 21st-century skills and digital skills: A systematic literature review. Computers in human behavior, 72, 577-588.
  • Virkus, S. (2008). Use of Web 2.0 technologies in LIS education: experiences at Tallinn University, Estonia. Program, 42(3), 262-274.
  • Wadsworth, B. J., Kandemir, M., Kaşkaya, A., Palancı, M., & Selçuk, Z. (2015). Piaget'nin duyuşsal ve bilişsel gelişim kuramı. Pegem Akademi.
  • Wang, Q., & Chen, W. (2008). LiLAC: A Web 2.0-based collaborative e-learning system. Computers & Education,51(1), 370-384.
  • Yıldırım, İ. (2020). 7. sınıf ışığın madde ile etkileşimi ünitesinde Web 2.0 araçlarının kullanılmasının öğrencilerin akademik başarılarına, teknoloji ile kendi kendine öğrenme düzeylerine ve fene yönelik tutumlarına etkisinin incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kocaeli, 626831.
  • Yıldız, E., Akpınar, E., Tatar, N., ve Ergin, Ö. (2009). İlköğretim öğrencileri için geliştirilen üstbiliş ölçeği’nin açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9(3), 1573-1604.
  • Yıldız, M. (2021). Test Geliştirme ve Değerlendirme. İstanbul: Nobel Yayıncılık.
  • Yoldaş, D., Halil, Ç. İ. N., Özkul, S., Murat, T. A. Ş., Ayçiçek, H., Yalçın, H.,...& Ölmez, G. (2023). Web 2.0 Uygulamaları Ve Araçları İle Hazırlanan Dijital Ders İçeriklerinin Eğitim Öğretime Etkisi. International Journal Of Socıal Humanıtıes Scıences Research,10(92), 313- 325.
  • Yontar, A. (2019). Öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık düzeyleri. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7(4), 815-824.
  • Zimmerman, BJ (2002). Öz-düzenlemeli bir öğrenen olmak: Genel bir bakış. Teoriden pratiğe , 41 (2), 64-70.
There are 118 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Other Fields of Education (Other)
Journal Section Research Article
Authors

Hatice Bilge 0009-0001-5858-7612

Zeliha Kaya 0009-0000-8548-2974

Emre Yıldız 0000-0001-6396-9183

Submission Date December 3, 2024
Acceptance Date September 25, 2025
Early Pub Date December 26, 2025
Publication Date December 26, 2025
Published in Issue Year 2025 Volume: 16 Issue: 3

Cite

APA Bilge, H., Kaya, Z., & Yıldız, E. (2025). 7. Sınıf Fen Bilimleri Dersi “Işığın Kırılması Ve Mercekler” Konusunda Kullanılan Web 2.0 Araçlarının Öğrencilerin Akademik Başarıları, Dijital Okuryazarlık Düzeyleri Ve Üstbiliş Farkındalıkları Üzerindeki Etkisi. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 16(3), 3788-3813. https://doi.org/10.51460/baebd.1595765

Aim & Scope

Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü tarafından çıkarılan  "BATI ANADOLU EĞİTİM BİLİMLERİ DERGİSİ (BAEBD)" Nisan, Ağustos ve Aralık aylarında olmak üzere yılda 3 defa Türkçe veya İngilizce dillerinde yayınlanan açık erişimli bilimsel hakemli bir dergidir.

BAEB dergisi, eğitim bilimleri alanı ile ilgili  uygulama veya kuram çalışmalarını güçlü araştırma tasarımları ile  değerlendiren nitelikli çalışmaları yayınlamaktadır. Bu nedenle dergide, özellikle ilgili alanyazının geçmiş ve günümüz ile ilişkisini kurabilen, güncel eğitim ihtiyaçlarımızı takip edip çözümler üretebilen, deneysel, ilişkisel veya kuramsal nitelikli çalışmaların yayınlanması amaçlanmaktadır. Böylece, okul öncesi, ilköğretim, ortaöğretim, lise, yükseköğretim ve hayat boyu öğrenme kademelerinde eğitimin gelişmesine katkı sağlanması beklenmektedir.

BAEBD eğitim teknolojileri, öğretmen yetiştirme, matematik, fen, fizik, kimya, biyoloji, tarih, coğrafya, Türkçe, Türk dili ve edebiyatı, sosyal bilgiler, rehberlik ve psikolojik danışmanlık, okul dışı eğitim, doğa eğitimi, vb. alanlarda çalışmaları kabul etmektedir. Hedef kitlesi eğitim bilimleri alanında çalışma yapan bilim insanları, eğitimciler, öğrenciler, öğretmenler ve eğitim sektörüne yönelik ürün ve hizmet veren kişi ve kuruluşlardır.



BAEBD Yazım Kuralları

BAEBD Telif Hakkı Devir Formu


BAŞVURU EKLERİ:    1-Benzerlik Raporu
                            2-Etik Kurul Belgesi / Etik Kurul Başvurusuna Gerek Yoktur Yazısı
                            3-Telif Hakkı Devir Formu


ŞABLON MAKALE


BAEBD, 10.11.2017 tarihinden itibaren yayın etiği ile ilgili aşağıdaki kuralları benimsemektedir;

1) Dergi yayıncılığında "Yayın Etiği ve Kötüye Kullanım Bildirgesi (COPE -Code of Conduct for Journal Editors)" tarafından belirlenmiş yükümlülükleri esas alır. Detaylı bilgi aşağıda sunulmuştur.

2) Yazar tarafından dergiye gönderilen makalelerin yazarlarından editör intihal raporu talep eder. İntihal raporu incelenerek onaylanan makalelere alan editörü ve hakem ataması yapılır.

3) (10.07.2019 tarihli güncelleme) BAEBD, Cilt 10. Sayı 2’den (Aralık 2019) itibaren anket, mülâkat vb. yollarla veri toplanmasını içeren makale önerilerinde, başvuru öncesinde yazardan etik kurul onay belgesini isteyecektir. Etik kurul belgesi ile ilgili bilgiler yöntem bölümünde sunulacaktır.


YAYIN ETİĞİ VE KÖTÜYE KULLANIM BİLDİRGESİ (COPE)

Editörlerin Sorumlulukları

Tarafsızlık ve Yayıncıya Ait Özgürlük. Editörler gönderilen makale önerilerini derginin kapsamına uygun olması ve çalışmalarının önemi ve orijinalliğini dikkate alarak değerlendirirler. Editörler, makale önerisini sunan yazarların ırk, cinsiyet, cinsel yönelim, etnik köken, uyruk veya politik görüşlerini dikkate almazlar. Düzeltme ya da yayınlama kararına dergi editör kurulu dışında diğer kurumlar etki edemez.
Gizlilik. Editörler gönderilen bir yazıyla ilgili bilgileri, sorumlu yazar, hakemler ve yayın kurulu dışında başka herhangi biriyle paylaşmazlar.
Bilgilendirme ve Görüş Ayrılıkları. Editörler ve yayın kurulu üyeleri, yazarların açık yazılı izni olmaksızın kendi araştırma amaçları için sunulan bir makalede yayınlanmamış bilgileri kullanmazlar.
Basım Kararı. Editörler, yayınlanmak üzere kabul edilen tüm makalelerin, alanında uzman olan en az iki hakem tarafından hakem değerlendirmesine tabi tutulmasını sağlar. Editörler, dergiye gönderilen makalelerden hangi eserin yayınlanacağına, söz konusu çalışmanın geçerliliğine, araştırmacılara ve okurlara olan önemine, hakemlerin yorumlarına ve bu gibi yasal şartlara göre karar vermekten sorumludur.
Etik Kaygılar. Editörler sunulan bir yazıya veya yayınlanmış makaleye ilişkin etik kaygılar ortaya çıktığında tedbirler alacaktır. Yayınlandıktan yıllar sonra ortaya çıksa bile, bildirilen her etik olmayan yayınlama davranışı incelenecektir. Editörler, etik kaygılar oluşması durumunda COPE Flowcharts'ı takip eder. Etik sorunların önemli olması durumunda düzeltme, geri çekme uygulanabilir veya konu ile ilgili endişeler dergide yayınlanabilir.


Hakemlerin görevleri

Editoryal Kararlara Katkı: Editör kararlarında editörlere yardımcı olur ve editoryal iletişim yoluyla yazarlara makalelerini iyileştirmede yardımcı olur.
Sürat: Makale önerisini incelemek için yeterli nitelikte hissetmeyen veya makale incelemesinin zamanında gerçekleşemeyeceğini bilen herhangi bir hakem, derhal editörleri haberdar etmeli ve gözden geçirme davetini reddetmeli, böylece yeni hakem atamasının yapılması sağlanmalıdır.
Gizlilik: Gözden geçirilmek üzere gönderilen tüm makale önerileri gizli belgelerdir ve bu şekilde ele alınmalıdır. Editör tarafından yetkilendirilmedikçe başkalarına gösterilmemeli veya tartışılmamalıdır. Bu durum inceleme davetini reddeden hakemler için de geçerlidir.
Tarafsızlık Standartları: Makale önerisi ile ilgili yorumlar tarafsız olarak yapılmalı ve yazarların makaleyi geliştirmek için kullanabileceği şekilde öneriler yapılmalıdır. Yazarlara yönelik kişisel eleştiriler uygun değildir.
Kaynakların Kabulü: Hakemler, yazarlar tarafından alıntılanmayan ilgili yayınlanmış çalışmaları tanımlamalıdır. Hakem ayrıca, incelenen yazı ile başka herhangi bir makalenin (yayınlanmış veya yayınlanmamış) herhangi bir önemli benzerliğini editörüne bildirmelidir.
Çıkar Çatışmaları: Çıkar çatışmaları editöre bildirilmelidir.


Yazarların Sorumlulukları

Raporlaştırma Standartları: Orijinal araştırmanın yazarları, yapılan çalışmanın ve sonuçların doğru bir şekilde sunulmasını ve ardından çalışmanın öneminin objektif bir şekilde tartışılmasını sağlamalıdır. Makale önerisi yeterli detay ve referans içermelidir.
Veri Erişimi ve Saklama: Yazarların, çalışmalarının ham verilerini saklamaları gerekmektedir. Gerektiğinde, dergi tarafından talep edilmesi durumunda editör incelemesi için sunmalıdırlar.
Özgünlük ve İntihal: Yazarlar, tamamen orijinal eserler göndermelidirler ve başkalarının çalışmalarını veya sözlerini kullanmışlarsa, bu uygun şekilde alıntılanmış olmalıdır. Bunun yanında yazarların kendi tez çalışmaları ve makale çalışmalarından gerçekleştirdikleri alıntılarda da benzerliğin minimum düzeyde olması bir başka deyişle alıntılamanın uygun bir şekilde gerçekleştirilmiş olması önemlidir. Başkasından ya da kendinden intihal, tüm biçimlerinde etik olmayan yayıncılık davranışını oluşturur ve kabul edilemez. Bu nedenle dergiye makale gönderen tüm yazarlardan benzerlik oranı raporu istenmektedir. Rapordaki oran makalenin değerlendirme sürecine geçmesi için belirleyici olacaktır. Oranın yüksek olduğu makaleler geri gönderilerek gerekli düzenlemelerin yapılması istenecektir. Bu kapsamda başkalarının çalışmalarından yapılan intihallerin yanı sıra yazarların kendi tez veya makalelerinden yaptıkları intihallerin de göz önünde bulundurularak bir düzenleme yapması gerekmektedir.
Birden çok, yinelenen, yedekli veya eşzamanlı gönderim / yayın: Yazarlar başka bir dergide daha önce yayınlanmış bir makaleyi değerlendirilmek için göndermemelidir. Bir makalenin birden fazla dergiye eşzamanlı olarak sunulması etik olmayan yayıncılık davranışıdır ve kabul edilemez.
Makalenin Yazarlığı: Sadece yazarlık kriterlerini yerine getiren kişiler, yazının içeriğinde yazar olarak listelenmelidir. Bu yazarlık kriterleri şu şekildedir; (i) tasarım, uygulama, veri toplama veya analiz aşamalarına katkı sağlamıştır (ii) yazıyı hazırlamış veya önemli entelektüel katkı sağlamış veya eleştirel olarak revize etmiştir veya (iii) makalenin son halini görmüş, onaylamış ve yayınlanmak üzere teslim edilmesini kabul etmiştir. Sorumlu yazar, tüm yazarların (yukarıdaki tanıma göre) yazar listesine dâhil edilmesini sağlamalı ve yazarların makalenin son halini gördüklerini ve yayınlanmak üzere sunulmasını kabul ettiklerini beyan etmelidir.
Beyan ve Çıkar Çatışmaları: Yazarlar, mümkün olan en erken aşamada (genellikle makale gönderimi sırasında bir bildirme formu sunarak ve makalede bir beyanı dâhil ederek) çıkar çatışmalarını açığa çıkarmalıdır. Çalışma için tüm mali destek kaynakları beyan edilmelidir (varsa hibe numarası veya diğer referans numarası dâhil).
Hakem Değerlendirme: Yazarlar hakem değerlendirme sürecine katılmakla yükümlüdürler ve editörlerin ham veri taleplerine, açıklamalara ve etik onayının kanıtlarına ve telif hakkı izinlerine derhal yanıt vererek tam olarak işbirliği yapmakla yükümlüdürler. İlk olarak "gerekli revizyon" kararı verilmesi durumunda, yazarlar hakemlerin yorumlarına sistematik bir şekilde verilen son tarihe kadar yazılarını gözden geçirip yeniden ibraz etmelidir.
Yayınlanan Eserlerde Temel Hatalar: Yazarlar kendi yayınladıkları çalışmalarında önemli hatalar veya yanlışlıklar bulduklarında, dergi editörlerini veya yayıncılarını derhal bilgilendirmek ve kâğıt üzerinde bir erratum biçiminde düzeltmek veya kâğıdı çıkarmak için onlarla işbirliği yapmakla yükümlüdür. Editörler veya yayıncı, yayınlanan bir çalışmanın önemli bir hata veya yanlışlık içerdiğini üçüncü bir şahıstan öğrenirse, yazarın makaleyi derhal düzeltme veya geri çekme veya derginin editörlerine kâğıdın doğruluğuna dair kanıt sunma yükümlülüğünü almalıdır.

Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi makale başvurusu, değerlendirmesi ve yayımı için hiçbir ücret almamaktadır.

Sahibi / Owner

Arts and Cultural Policy, Education, Fine Arts Education, Art Education (Other), Inclusive Education, Creative Arts and Writing

Baş Editör / Editor in Chief

Yayın Kurulu / Editorial Board Members

Dergi Kurulu / Advisory Board

Fine Arts Education, Painting
Ecocriticism, Fine Arts Education, Environmental Arts, Interdisciplinary Art, Painting
Special Talented Education
Civil Procedure Law, Civil Procedure

Alan Editörleri / Editors

Education, Curriculum Development in Education, Program Design, Learning Theories, Curriculum Design Instructional Theories, Instructional Design, Philosophical and Social Foundations of Education, Teacher Education and Professional Development of Educators
Basic Training, Classroom Education, Primary Education, Turkish Education, History Education, Geography Education, Social Studies Education, Physical Training and Sports
Education, Open and Distance Learning, Measurement Theories and Applications in Education and Psychology, Classroom Measurement Practices, Measurement and Evaluation in Education (Other)
Education, Mental Disability Education
Biological Mathematics
Child and Adolescent Psychiatry, Psychological Counseling and Guidance, Family Counseling, Drug Addiction Consultancy, School Counseling, Psychological Counseling Education, Clinical Psychology, Counselling Psychology, Family Psychology , Educational Psychology
Language Studies, Education
Environmental Education and Extension, Geography Education, Human Geography (Other)

Dil Editörleri

Language Studies, Education