İlkokul 4. Sınıf Fen Bilimleri Dersinde Kavram Karikatürü Kullanımının Akademik Başarıya Etkisi

Year 2015, Special Issue, 119 - 132, 06.10.2015

İjlal Ocak , Fatma Güleç Islak , Gübüz Ocak

Abstract

Bu çalışmada, ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin Fen Bilimleri dersi "Canlılar Dünyasını Gezelim, Tanıyalım Ünitesi"
kavram karikatürü kullanımının öğrenci başarısına olan etkisi ölçmek amaçlanmıştır. Kavram karikatürleri, 4. Sınıf öğrencilerinin
seviyeleri doğrultusunda geliştirilmiştir. Araştırma kontrol gruplu öntest-sontest modeline uygun deneysel bir çalışma olarak
yürütülmüştür. Araştırmada deney grubunda kavram karikatürleri kullanılırken kontrol grubunda kullanılmamıştır. Araştırma 2013-2014 öğretim yılında Afyonkarahisar’ da bir ilkokulda yer alan iki 4. sınıfta 17 deney, 17 kontrol grubu olmak üzere 34 öğrenci ile
gerçekleştirilmiştir. Deney grubunda bahsedilen ünitede program gereği yapılan etkinliklere ek olarak kavram karikatürleri
kullanılırken kontrol grubunda program gereği yer alan etkinlikler uygulanmıştır. Kavram karikatürleri ünite kazanımlarına uygun
olarak hazırlanmış ve uzman görüşlerine uygun düzeltmeler yapılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacılarca
hazırlanan "Canlılar Dünyasını Gezelim, Tanıyalım Ünitesi" ile ilgili sorulardan oluşan akademik başarı testi uygulanmıştır. 5. sınıfta
bulunan 168 öğrenci ile pilot uygulaması gerçekleştirilen, akademik başarı testinin güvenirlik katsayısı 0,827 olarak tespit edilmiştir.
Deney ve kontrol grubuna uygulanan başarı testi ile elde edilen verilerin analizinde, Mann Whitney U-testi kullanılmış ve deney
grubu ile kontrol grubu arasında anlamlı farklılık bulunmuştur. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre, kavram
karikatürlerinin kullanıldığı deney grubu öğrencileri ile kontrol grubu öğrencileri arasında Fen ve Teknoloji dersi akademik başarıları
açısından anlamlı bir farklılık belirlenmiştir.

Keywords

Fen Bilimleri Dersi, Kavram Karikatürü, Akademik Başarı

References

• Akgün, Ş. (1995).Fen Bilgisi Öğretimi. Giresun: Akgün Yayınları.
• Atasoy, Ş., Tekbıyık, A., & Gülay, A. (2013).Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Ses Kavramını Anlamaları Üzerine Kavram Karikatürlerinin Etkisi.Türk Fen Eğitimi Dergisi.10(1), 176-196.
• Balım, A. G., İnel, D. ve Evrekli, E. (2007). Probleme Dayalı Öğrenme (Pdo) Yönteminin Kavram Karikatürleriyle Birlikte Kullanımı: Fen ve Teknoloji Dersi Etkinliği.VI. International Educational Technologies Conference (Vol. 15).
• Balım, A. G., İnel, D., & Evrekli, E. (2008). Fen Öğretiminde Kavram Karikatürü Kullanımının Öğrencilerin Akademik Başarılarına ve Sorgulayıcı Öğrenme Becerileri Algılarına Etkisi. İlköğretim Online. 7(1),188-202.
• Baysarı, E. (2007). İlköğretim Düzeyinde 5. Sınıf Fen ve Teknoloji Dersi Canlılar ve Hayat Ünitesi Öğretiminde Kavram Karikatürü Kullanımının Öğrenci Başarısına, Fen Tutumuna ve Kavram Yanılgılarının Giderilmesine Olan Etkisi. Yayımlanmamış Tüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Büyüköztürk, Ş. (2009). Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve
• Demirel, F. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (18. Baskı) . Ankara: Pegem Yayınları.
• Çepni, S. (2007).Fen ve Teknoloji Öğretimi. Ankara: Pegem Akademi.
• Çetin, E. (2012). Karikatürler İle Zenginleştirilmiş Fen ve Teknoloji Dersinin Öğrenci Başarısı ve Tutumları Üzerine Etkisi (Yayınlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü).
• Demirel, R., & Aslan, O. (2014). The Effect Of Science And Technology Teaching Promoted With Concept Cartoons On Students' Academic Achievement And ConceptualUnderstanding/Kavram Karikatürleriyle Desteklenen Fen Ve Teknoloji Öğretiminin Öğrencilerin Akademik Başarıları Ve Kavramsal An. Eğitimde Kuram Ve Uygulama. 10(2), 368-392.
• Dursun, F. (2006).Öğretim Sürecinde Araç Kullanımı. İlköğretmen Dergisi. 1, 8-9.
• Düzgün, B.,(2000), “Fizik Konularının Kavratılmasında Görsel Öğretim Materyallerinin Önemi”,Milli Eğitim Dergisi, 148-7.
• Erden, M. (1998). Sosyal Bilgiler Öğretimi. İstanbul: Alkım.
• Evrekli, E. ve Balım, G. (2010).Fen ve Teknoloji Öğretiminde Zihin Haritası ve Kavram Karikatürü Kullanımının Öğrencilerin Akademik Başarılarına ve Sorgulayıcı Öğrenme Becerileri Algılarına Etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi. 1(2),76-98.
• Gelbal , S. (1994). p Madde Güçlük İndeksi ile Rasch Modelinin b Parametresi ve Bunlara Dayalı Yetenek Ölçüleri Üzerine Bir Karşılaştırma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi.10(10), 85-94.
• Gölgeli, D. ve Saraçoğlu, S. (2011). İlköğretim 6. Sınıf Fen ve Teknoloji Dersi “Işık ve Ses” Ünitesinin Öğretiminde Kavram Karikatürü Kullanımının Öğrencilerin Akademik Başarılarına Etkisi.Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2 (31), 113- 124.
• Güler, H. K., Çakmak, D., & Kavak, N. (2013). Karikatürlerle Yapılan Matematik Öğretiminin Öğrencilerin Akademik Başarılarına ve Tutumlarına Etkisi. Eğitim Fakültesi Dergisi.26 (1), 149-160.
• Kaptan, F. (1998).Fen Bilgisi Öğretimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Nobel.
• Kırıkkaya, E. B., ve Vurkaya, G. (2011). The Effect of Using Alternative Assessment Activities on Students' Success and Attitudes in Science and Technology Course. Educational Sciences: Theory and Practice. 11(2), 997- 1004. Milli Eğitim Bakanlığı, (2005). İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersi (4. ve 5.Sınıflar)ÖğretimProgramı.http://ttkb.meb.gov.tr/www/ogretim-programlari/icerik/72Erişim Tarihi:2014,9 Mart.
• MEB, (2013).Fen Bilgisi Öğretimi Kitabı. Ankara: Saray Matbaacılık.
• Ocak, G.(2007). Öğretim İlke ve Yöntemleri: Ankara: Pegem Akademi.
• Ocak, G., Ocak, İ. vd. (2012).İlköğretim Öğretmenlerinin Öğretim Yöntem ve Tekniklerine Yönelik Tutumları.İlköğretim Online. 11(2), 504-519.
• Özbek, R.(2007). Öğretme-Öğrenme Süreci. Gürbüz Ocak (Ed.), Öğretim İlke ve Yöntemleri (1. Baskı) içinde (s.137-170). Ankara: Pegem Akademi.
• Senemoğlu, N. (2001). Gelişim, Öğrenme ve Öğretim. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Taş, M. (2013). Karikatür Destekli Fen Öğretimine İlişkin Bir Araştırma: İlköğretim 6. Sınıf Yaşamımızdaki Elektrik Ünitesi Örneği. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 26 (2), 473-500.
• Taşlıdere, E. (2013). The Effect of Concept Cartoon Worksheets on Students’ Conceptual Understandings of Geometrical Optics Education, 38(167).
• Topçubaşı, T., & Polat, S. (2014). Sosyal Bilgiler Öğretiminde Kavram Karikatürlerinin Öğrenci Başarısına Etkisi. International Journal Of New Trends İn Arts, Sports & Science Education (Ijtase). 3(2), 48-61.
• TDK, (2015). http://tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5553 a8c49873d2.95590557 Erişim Tarihi: 2015, 12 Mayıs.
• TDK,(2015).http://tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5553 a928146186.41272947 Erişim Tarihi:2015, 12 Mayıs.
• Tokcan, H ve Alkan, G. (2013). Sosyal Bilgiler Öğretiminde Kavram Karikatürlerinin Öğrenci Başarısına Etkisi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2).
• Varışoğlu, B., Şeref, İ., Yılmaz, İ., & Gedik, M. (2014). Deyim ve Atasözlerinin Öğretilmesinde Görsel Bir Araç Olarak Karikatürlerin Başarıya Etkisi. Karadeniz Araştırmaları,(41), 226-242.
• Yavuz, S., ve Büyükekşi, C. (2012). Usage Of Concept Cartoons in Teaching Of HeatTemperature Topic. Karaelmas Science and Engineering Journal, 1(2), 25-30.