Türkçe Dersi Uygulamalarında Probleme Dayalı Öğrenme Yaklaşımının Web 2.0 Tasarım Araçlarıyla Kullanımı

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 2, 142 - 170, 29.12.2023

Ayşe Nur Aslan , Banu Özdemir

Öz

Giriş
Modern dünya insanı etrafını çevreleyen bir problem ağıyla doğar. Durmadan yenilenen ve dönüşen dünyada karmaşık süreçlerde gelişen problemler, düşünme süreçlerini yönetebilmeyi, koşulları sentezleyebilmeyi, girişimcilik ve atılımı, çok boyutlu düşünebilmeyi, dünyayı zamansızca okuyabilmeyi ve araştırma-inceleme süreçleriyle harmanlanan kompozit çözümler üretmeyi gerektirir. 21. Yüzyıl Becerilerine sahip öğrencilerin yetiştirilmesi nitelikli eğitim standartlarının varlığıyla mümkün kılınacaktır. Buna paralel olarak Dünya Ekonomik Forumu tarafından hazırlanmış İşlerin-Mesleklerin Geleceği Raporu (2020), 2016’dan beri her yıl yer alan becerilerden biri problem çözme becerisidir. Bu standartların sağlanması durumunda; günlük hayattaki problemleri çözebilen, problemin parçaları arasındaki neden-sonuç ilişkilerini kuran, problem ve çözüm üzerine düşünen, problem çözme sürecinin tamamını sorgulayan ve bu yetkinlikleri yaşamın her alanında kullanan bireyler yetiştirilecektir. Son yüzyılın başından bugüne dek bilimin ilerleyişindeki yadsınamaz hız bilgiye ve bilginin kullanımına dair görüşlerin farklılaşmasını beraberinde getirmiştir. Bilginin kümülatifliğini ilke edinen bireyler ve sistemler geliştirme prensibi yerini bilginin dönüştürebilirliğini ve portatif kullanımını ilke edinen birey ve sistemlerin geliştirilmesi prensibine bırakmıştır. Bu niteliklere sahip bireylerin yetiştirilmesi amacı mevcut öğrenme öğretme sistemlerinin, yöntem ve tekniklerinin temelden değiştirilmesini gerektirmektedir. Bu gereksinim sonucunda ortaya çıkan görüşlerden biri Probleme Dayalı Öğrenme yaklaşımıdır.

Tartışma ve Sonuç
Probleme Dayalı Öğrenme yaklaşımı ile ilgili hem ulusal hem de uluslararası alan yazında eğitim alanının farklı disiplinlerine, öğretim kademelerine, sınıf düzeylerine, konu alanlarına ve öğrenme ürünlerine yönelik araştırmaların yapıldığı bilinmektedir (Alacapınar ve Ok, 2020; Ayaz, 2015; Dağyar, 2014; Gijbels, Dochy, Van den Bossche ve Segers, 2005, aktaran Öztürk, Özel, 2021).
Probleme Dayalı Öğrenme yaklaşımının uygulandığı derslerde öğrencilerin akademik başarılarına(Tunç, 2015; Savaş, 2018; Öztürk, 2019), tutumlarına (Savaş, 2013; Ayaz, 2015), problem çözme becerilerine (Usta, 2013; Yıldırım, 2017; Aktı Aslan, 2019; Tatlısu, 2020) girişimcilik düzeyine (Bayram, 2021), yaratıcılıklarına (Kar, 2010; Çoban, 2014), çevre okuryazarlığı ve öz düzenleme becerilerine (Boncukçu, 2020), kavramsal anlama becerilerine (Olça, 2015; Küçük, 2017) üstbilişsel farkındalıklarına (Kuvaç, 2014), öğrenme ürünlerine (Tavukcu, 2006; Özgen, 2007; Altunçekiç, 2010), kalıcılığa (Karaalioğlu, 2016; Aysu, 2019; Menten, 2019), motivasyonlarına (Topal Germi, 2020; Kök, 2020; Tekin, 2019), bilgi işlemsel düşünme becerisine (Saygılı Yıldırım, 2020; Turan, 2019)bilimsel süreç becerilerine (Serin, 2009; Çelik, 2013; Demirel, 2014) yönelik etkisinin incelendiği çalışmaların varlığı saptanmıştır.
Bununla birlikte bu çalışmaya paralel nitelikte Web 2.0 araçları ve Probleme Dayalı Öğrenme yaklaşımının birlikte incelendiği (Nerse, 2021), multimedya destekli Probleme Dayalı Öğrenme yaklaşımının ortaya konduğu (Divarcı, 2916) ve Probleme Dayalı Öğrenme yaklaşımının kavram karikatürüyle desteklendiği (Erim, 2019) çalışmalar mevcuttur. Alan yazındaki çalışmalardan elde edilen sonuçlara göre Probleme Dayalı Öğrenme yaklaşımının Türkçe dersine ilişkin hazırlanmış örnek uygulamaların (Arslan, Akçay, 2011; Benzer, 2011) yer aldığı gözlenmiştir.
Köklerini bilimin doğasından alan, eğitim ve öğretimin pek çok alanında kullanılmış ve etkin sonuçlar elde edilmiş olan Probleme Dayalı Öğrenme yaklaşımının, eğitimi dijital boyuta aktaran, geliştiren ve zenginleştiren Web 2.0 tasarım araçları ile birlikte Türkçe derslerinde kullanımının öğrencilerin bilimsel süreç becerilerini, üst düzey düşünme becerilerini, sosyal öğrenme becerilerini, dil becerilerini, Türkçe dersine yönelik akademik başarı, tutum ve motivasyonu artıracağı düşünülmektedir. Probleme Dayalı Öğrenme yaklaşımı ve Web 2.0 tasarım araçlarının Türkçe derslerinde uygulanışına yönelik bilgilerin yanında öğretmenler için örnek olarak sunulan ders planı ekler bölümünde yer almaktadır.

Anahtar Kelimeler

Make Beliefe Comix, Probleme Dayalı Öğrenme, Türkçe dersi, Web 2.0 tasarım araçları

Kaynakça

• Aksoy, B. (2003). Problem çözme yönteminin çevre eğitiminde uygulanması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2 (14), 83-98.
• Aktı-Aslan, S. (2019). Probleme dayalı öğrenme yaklaşımına göre tasarlanan sanal öğrenme ortamlarının öğrencilerin başarı, problem çözme becerisi ve motivasyonlarına etkisi [Doktora tezi]. İnönü Üniversitesi.
• Altunçekiç, A. (2010). Web destekli probleme dayalı öğrenme ortamlarının bilişsel ve duyuşsal öğrenme ürünlerine etkisi: Gazi Üniversitesi Kastamonu Eğitim Fakültesi örneği [Doktora tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Alus, M. (2013). Probleme dayalı öğrenme modelinin ortaöğretim öğrencilerinin matematik dersindeki akademik başarılarına etkisi [Yüksek lisans tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
• Arslan, A. & Akçay, A. (2011). Türkçe dersinde probleme dayalı öğrenme yaklaşımının kullanımı. Çağdaş Eğitim Dergisi, 36, 21-27.
• Arslan, A. (2009). Yapılandırmacı öğrenme yaklaşımı ve Türkçe öğretimi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13 (1), 143-154.
• Ayaz, N. (2015). Probleme dayalı öğrenme yaklaşımının öğrencilerin fen bilimleri derslerindeki akademik başarılarına ve tutumlarına etkisi: Bir meta-analiz çalışması [Yüksek lisans tezi]. Fırat Üniversitesi.
• Aysu, G. (2019). Probleme dayalı öğrenme tabanlı STEM uygulamalarının öğrencilerin akademik başarılarına ve öğrendikleri bilgilerin kalıcılığına etkisinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi.
• Barrows, H. S. & Tamblyn, R. M. (1980). Problem Based Learning An Approach to Medical Education. Springer Publishing Company; 1st edition (March 15, 1980).
• Barrows, H. S. (1996). Problem-Based Learning in Medicine and Beyond: A Brief Overview. New Directions for teaching and learning, 68.
• Bayrak, R. (2007). Probleme dayalı öğrenme yaklaşımı ile katılar konusunun öğretimi [Doktora tezi]. Atatürk Üniversitesi.
• Bayram, H. (2021). 6. Sınıf sosyal bilgiler dersinde probleme dayalı öğrenmenin öğrencilerin girişimcilik düzeyine etkisi [Doktora tezi]. Anadolu Üniversitesi.
• Baysal, N. & Duman, M. & Arkan, K. & Hastürk, E. (2012). Probleme dayalı öğrenme yaklaşımının öğrencilerin görsel sunu ve yazma eğilimlerine etkisi. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 2 (4), 78-90.
• Bayülgen, N. (2011). Yazı çalışmalarında karikatür, motivasyon ve yaratıcılık. Araştırma Temelli Etkinlik Dergisi, 1 (1), 39-55.
• Benzer, A. (2011). Probleme dayalı öğrenme yaklaşımı ile Türkçe ders planının hazırlanması. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 268-287.
• Bingham, A. (1998). Çocuklarda problem çözme yeteneklerinin geliştirilmesi. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Boncukçu, G. (2020). Sürdürülebilir kalkınma konusunda probleme dayalı öğrenme modelinin ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin çevre okuryazarlığı, problem çözme ve öz düzenleme becerilerine etkisi [Yüksek lisans tezi]. Mersin Üniversitesi.
• Bridges, E. M. (1992). Problem Based Learning for Administrators. ERIC Clearinghouse on Educational Management. Can, G. (2021). Probleme dayalı öğrenme süreçlerinde beden eğitimi öğretmeninin kolaylaştırıcı roldeki eylemlerinin keşfedilmesi [Yüksek lisans tezi]. Ankara Üniversitesi.
• Cantürk Günhan, B. & Başer, N. (2009). Probleme Dayalı Öğrenmenin öğrencilerin eleştirel düşünme becerilerine etkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 451-482.
• Çelik, P. (2013). Probleme dayalı öğrenmenin öğretmen adaylarının fizik dersi başarısı, öğrenme yaklaşımları ve bilimsel süreç becerileri üzerindeki etkisi [Doktora tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Çınar, D. & İlik, A. (2013). İlköğretim fen eğitiminde Probleme Dayalı Öğrenme yaklaşımının üst düzey düşünme becerilerine etkisi. Eğitim Bilimleri Araştırma Dergisi, 3 (2), 21-34.
• Çoban, B. (2014). Probleme dayalı öğrenmenin öğrencilerin akademik başarılarına, yaratıcılıklarına ve transfer becerilerine etkisi [Yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Demirel, M. & Arslan Turan, B. (2010). Probleme dayalı öğrenmenin başarıya, tutuma, bilişötesi farkındalık ve güdü düzeyine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38, 55-66.
• Demirel, O. E. (2014). Probleme dayalı öğrenme ve argümantasyona dayalı öğrenmenin öğrencilerin kimya dersi başarılarına, bilimsel süreç becerilerine ve bilimsel muhakeme yeteneklerine etkilerinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. Mustafa Kemal Üniversitesi.
• Demirel, R. (2013). Kavram karikatürleriyle desteklenen fen ve teknoloji öğretiminin öğrencilerin akademik başarıları ve kavramsal anlamalarına etkisi [Yüksek lisans tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi. Dewey, (?). How we think?. D.C. Healt& Co Publishers
• Divarcı, Ö. M. (2016). Multimedya destekli probleme dayalı öğrenme yaklaşımının 8. sınıf öğrencilerinde akademik başarıya, tutuma ve kalıcılığa etkisi: basınç konusu [Yüksek lisans tezi]. Amasya Üniversitesi.
• Doğan, Y. (2007). İlköğretim çağındaki 10-14 yaş grubu öğrencilerinin gelişim özellikleri. U. Ü Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13, 155-187.
• Duran, M. & Özdemir F. & Kaplan, A. (2015). Probleme dayalı öğrenme yaklaşımının kullanımına yönelik bir araştırma: olasılık konularının öğretimi örneği. Turkish Journal Of Computer And Mathematics Education, 2(6), 250-284.
• Elmas, R. & Geban, Ö. (2012). 21. yüzyıl öğretmenleri için web 2.0 tasarım araçları. International Online Journal of Educational Sciences, 4(1), s.243-254.
• Erim, H. B. (2019). 6. sınıf din kültürü ve ahlak bilgisi dersinde "İslam'ın sakınılmasını istediği bazı davranışlar" ünitesinin öğretiminde kavram karikatürü destekli probleme dayalı öğrenme yönteminin etkisi [Yüksek lisans tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
• Ersoy, E. & Başer, N. (2010). Probleme dayalı öğrenme sürecinin öğrenci motivasyonuna etkisi. International Periodical For The Languages, Literature And History Of Turkish Or Turkic, 5 (4 ), 336-358.
• Gelbal, S. (1991). Problem çözme. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6, 167-173.
• İnel, D. & Balım, A.G. (2011). Kavram karikatürleri destekli probleme dayalı öğrenme yönteminin ilköğretim 6. Sınıf öğrencilerinin fen öğrenmeye yönelik motivasyonlarına etkisi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4 (1), 169-188.
• Kalaycı, N. (2006). Öğretim yöntemi olarak kullanılan problem çözme adımları, ilgili etkinlikleri ve değerlendirilmesi. Eğitim ve Bilim, 31, (139), 56-59.
• Kandemir, M.A. & Çelik, Y. (2021). Sınıf öğretmenlerinin fen bilimleri dersinde öğrencilere problem çözme becerisi kazandırma sürecinin değerlendirilmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23 (1), 200-217.
• Kaptan, F. & Korkmaz, H. (2001). Fen eğitiminde probleme dayalı öğrenme yaklaşımı. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 185-192.
• Karaalioğlu, A. (2016). 7. sınıf oran ve orantı konusunun probleme dayalı öğrenme yaklaşımı ile öğrenci başarı ve kalıcılığına etkisi [Yüksek lisans tezi]. Ondokuz Mayıs Üniversitesi.
• Karadedeli, İ. (2018). İlkokul 4. Sınıf öğrencilerinin eleştirel okuma ve problem çözme becerilerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi: Uşak ili örneği [Yüksek lisans tezi]. Uşak Üniversitesi.
• Karakuş, U. (2006). Probleme dayalı örenme yaklaşımının sosyal bilgiler derslerinde uygulanması. Ahi Evran Üniversitesi. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) 7, (2), 163-176.
• Kılınç, A. (2007). Probleme Dayalı Öğrenme. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(2), 561-578.
• Kneeland, S. (1999). Effective problem solving: Hoe to understand the process and practice it successfully. How to Books.
• Koçakoğlu, M. (2010). Probleme Dayalı Öğrenme: Yapılandırmacılığın özü. Milli Eğitim, 188.
• Kök, F. Z. (2020). Probleme dayalı öğrenmenin problem çözme becerisi ve İngilizce öğrenmeye yönelik motivasyona etkisi [Yüksek lisans tezi]. Bartın Üniversitesi.
• Kuvaç, M. (2014). Probleme dayalı öğrenmenin Fen Bilgisi öğretmen adaylarının çevre bilinci ve üstbilişsel farkındalıklarına etkisi [Yüksek lisans tezi]. İstanbul Üniversitesi.
• Küçük, Ş. (2017). 3 boyutlu sanal öğrenme ortamında probleme dayalı öğrenmenin, kavramsal anlama ve problem çözmeye dayalı öğrenme performansı üzerindeki etkisi [Doktora tezi]. Sakarya Üniversitesi.
• MEB (2019). Türkçe Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 1,2,3,4,5,6,7 ve 8. Sınıflar). Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Menten, G. (2019). Probleme dayalı öğrenme yaklaşımının onuncu sınıflarda geometriye ilişkin akademik başarı, kalıcılık, tutum ve motivasyona etkisi [Yüksek lisans tezi]. Çukurova Üniversitesi.
• Mete, F. & Batıbay, E. F. (2019). Web 2.0 uygulamalarının Türkçe eğitiminde motivasyona etkisi: Kahoot örneği. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7(4), 1029-1047.
• Mosston, M. (1968). Problem solving- A problem for physical education. Paper presented at the Annual Meeting of New York City Association of Physical Education Teachers. https://vibdoc.com/mosston-1968-problem-solving.html
• Nerse, B. N. (2021). Online eğitim sürecinde Web 2.0 araçlarıyla zenginleştirilmiş probleme dayalı öğrenme yaklaşımının öğrencilerin akademik başarılarına, üstbilişsel farkındalıklarına, teknolojiyle kendi kendine öğrenmelerine ve dijital okuryazarlıklarına etkisinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. Kocaeli Üniversitesi.
• Olça, M. (2015). Probleme dayalı öğrenme yönteminin öğrencilerin analitik düşünme becerileri, kavramsal anlamaları ve fene yönelik tutumları üzerine etkileri [Yüksek lisans tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Olça, M. (2015). Probleme dayalı öğrenme yönteminin öğrencilerin analitik düşünme becerileri, kavramsal anlamaları ve fene yönelik tutumları üzerine etkileri [Yüksek lisans tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Özgen, K. (2007). Matematik dersinde probleme dayalı öğrenme yaklaşımının öğrenme ürünlerine etkileri [Yüksek lisans tezi]. Dicle Üniversitesi.
• Özgül, B. (2021). Probleme dayalı öğrenme yaklaşımının etkililiği: bir meta-analiz çalışması [Yüksek lisans tezi]. Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi.
• Özkök, A. (2005). Disiplinlerarası yaklaşıma dayalı yaratıcı problem çözme öğretim programının yaratıcı problem çözme becerisine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 159-167.
• Öztürk, Z. D. (2019). Fen bilimleri dersinde probleme dayalı öğrenme yönteminin öğrencilerin akademik başarılarına ve bilimsel süreç becerilerine etkisi [Yüksek lisans tezi]. Pamukkale Üniversitesi.
• Öztürk, Z.D.& Özel, M. (2021). Probleme Dayalı Öğrenme yönteminin öğrencilerin bilimsel süreç becerilerine etkisi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 51, 1-31.
• Saban, A. (2004). Öğrenme ve Öğretme Süreci. Nobel Yayın Dağıtım. Ankara.
• Savaş, S. (2018). Ortaokul 7. sınıf Türkçe derslerinde probleme dayalı öğrenmenin öğrenci akademik başarısına etkisi. Zeitschrift für die Welt der Türken / Journal of World of Turks, 10 (3), 109-125.
• Savaş. S. (2013). Ortaokul 7. sınıf Türkçe derslerinde probleme dayalı öğrenmenin öğrenci tutum ve başarısına etkisi [Doktora tezi]. Atatürk Üniversitesi.
• Saygılı Yıldırım, T. (2020). Robotik kodlama öğretiminde probleme dayalı öğrenme yaklaşımının başarı, pozitif duygu ve bilgi işlemsel düşünmeye etkisi [Yüksek lisans tezi]. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi.
• Schmidt, H. G. (1983). Problem-based learning: rationale and description. Medical Education, 17, 11-16.
• Serin, G. (2009). Probleme dayalı öğrenme öğretiminin 7. Sınıf öğrencilerin fen başarısına, fene karşı tutumuna ve bilimsel süreç becerilerine etkisi [Doktora tezi]. Orta Doğu Teknik Üniversitesi.
• Sezer, N. (2013). İstatistiğin temel kavramlarının probleme dayalı öğrenme yaklaşımıyla öğretimi [Yüksek lisans tezi]. Uludağ Üniversitesi.
• Sezgin, E. (2011). Problem çözme becerisi ölçeğinin geliştirilmesi [Yüksek lisans tezi]. Ankara Üniversitesi. Stepien, W.& Gallegher, S. (1993). Problem-based learning: As authentic as it gets. Educational Leadership, 50 (7).
• Şahin, Ç. (2004). Problem çözme becerisinin temel felsefesi. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10.
• Şenocak, E., ve Taşkesenligil, Y. (2005). Probleme dayalı öğrenme ve fen eğitiminde uygulanabilirliği. Gazi Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 13 (2), 359-366.
• Tanrıkulu, D. D. (2022). Sosyal bilgiler dersinde karikatür destekli probleme dayalı öğrenme yönteminin problem çözme algıları, derse yönelik tutumlar ve erişi düzeyine etkisi [Yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Tatlısu, M. (2020). Eğitsel robotik uygulamalarda probleme dayalı öğrenmenin ilkokul öğrencilerinin problem çözme becerilerine etkisi [Yüksek lisans tezi]. Bursa Uludağ Üniversitesi.
• Tavukcu, K. (2006). Fen bilgisi dersinde Probleme Dayalı Öğrenme ürünlerine etkisi [Yüksek lisans tezi]. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi.
• Tekin, A. D. (2019). Probleme dayalı öğrenme yaklaşımının 7. sınıf öğrencilerinin akademik başarıları, bilimsel süreç becerileri ve motivasyonları üzerine etkisi [Yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Terzioğlu, F. (2019). Kavram karikatürleriyle desteklenmiş fen öğretiminin etkinliklerinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. Bursa Uludağ Üniversitesi.
• Tetik, A. T. (2013). Sosyal bilimler dersinde kullanılan probleme dayalı öğrenme yönteminin öğrencilerin karar verme becerisine etkisi [Yüksek lisans tezi]. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi.
• The Future of Jobs Report (2020). World Economic Forum.
• Topal-Germi, N. (2020). Probleme dayalı öğrenmenin 5. sınıf öğrencilerinin maddenin değişimi ünitesinde başarılarına, yaratıcı düşünme becerilerine, kavram algılama düzeylerine ve motivasyonlarına etkisi [Doktora tezi]. Ondokuz Mayıs Üniversitesi.
• Tunç, T. (2015). Analitik Kimya dersi "Elektrokimya" konusunda probleme dayalı öğrenmenin öğrencilerin akademik başarılarına etkisi [Doktora tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Turan, B. (2019). Ortaokul öğrencilerinin geliştirdiği oyun ve robot projelerinde probleme dayalı öğrenmenin problem çözme ve bilgi işlemsel düşünme becerilerine etkisi [Yüksek lisans tezi]. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi. Türnüklü, E. B., Yeşildere, S. (2005). Problem, problem çözme ve eleştirel düşünme. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, (3), 107-123.
• Usta, N. (2013). Probleme dayalı öğrenmenin ortaokul öğrencilerinin matematik başarısına, matematik özyeterliğine ve problem çözme becerilerine etkisi [Doktora tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Ünal, S. (1999). Aktif öğrenme, öğrenmeyi öğrenmek ve probleme dayalı öğrenme. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 11, 373-378.
• Yaman, S. (2003). Fen bilgisi eğitiminde probleme dayalı öğrenmenin öğrenme ürünlerine etkisi. [Yayınlanmamış Doktora Tezi]. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Yıldırım, C. (2017). Argümantasyon destekli probleme dayalı öğrenmenin öğrencilerin sorgulayıcı öğrenme ile problem çözme becerilerine ve kavramsal anlamalarına etkisi [Doktora tezi]. Pamukkale Üniversitesi.