Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Eğitsel Dijital İçerik Geliştirme Sürecine Yönelik Görüşleri

Yıl 2024, Cilt: 13 Sayı: 37, 167 - 183, 30.04.2024

Mehmet Ali Pınar , Güldem Dönel Akgül

Öz

Teknolojinin hızlı evrimi, toplumsal hayatı ve eğitim sürecini derinlemesine etkilemiştir. Klasik öğretim materyallerinden modern teknolojik araçlara geçiş, öğrenme sürecine zenginlik ve çeşitlilik katmıştır. Fen Bilimleri dersi, öğrencilerin soyut kavramları anlamada zorlandığı bir alan olarak öne çıkmakta ve bu nedenle öğrenme etkinliklerinin özenle planlanması büyük bir önem taşımaktadır. Bilişim teknolojileri destekli eğitim, fen derslerindeki kavramların öğrencilere daha etkili ve görsel bir şekilde aktarılmasına olanak sağlayabilir. Bu çalışma, dijital teknolojilerin günlük yaşamımıza entegre olduğu günümüzde, eğitim sistemini bu dönüşümden etkilenme ihtiyacına odaklanarak önemli bir vurgu yapmaktadır. Özellikle eğitim sisteminin temel paydaşlarından biri olan öğretmenlerin eğitsel dijital içerik geliştirme sürecine yönelik detaylı görüşlerinin ele alınması, bu dönüşümün niteliğini anlamak açısından kritik bir rol oynamaktadır. Araştırma, Türkiye genelinde farklı bölgelerde görev yapan 20 fen bilimleri öğretmeni ile yürütülmüştür. Katılımcılara çevrimiçi olarak paylaşılan yarı yapılandırılmış mülakat formu aracılığıyla çeşitli açık uçlu sorular yönlendirilmiştir. Bu sorular, öğretmenlerin dijital içerik oluşturma deneyimleri, karşılaştıkları zorluklar ve dijital içeriğin avantajları gibi konulara odaklanmıştır. Elde edilen zengin veriler, betimsel analiz tekniği kullanılarak detaylı bir şekilde incelenmiştir. Çalışmanın ortaya koyduğu önemli bulgulara göre, öğretmenler genel olarak dijital içerik oluşturma konusunda eksiklik hissi taşımakta ve bu alanda daha fazla eğitim alma gerekliliğini vurgulamaktadırlar. Ancak, öğretmenler dijital içeriklerin derslerde kullanımının, soyut kavramları somutlaştırma, öğrenci ilgisini artırma ve bilgi kalıcılığını sağlama açısından büyük bir potansiyele sahip olduğunu ifade etmişlerdir. Öğretmenlerin dijital içerik hazırlama sürecinde yaşadıkları zorluklar arasında, bu sürecin zaman alıcı olması ve öğrencilerin pratik yaparak öğrenmelerine yönelik engeller bulunmaktadır. Bu bağlamda, çalışma, dijital içerik oluşturma sürecinin daha etkili ve sağlıklı bir şekilde ilerlemesi için araştırmacılara ve ilgili paydaşlara yönlendirici öneriler sunarak, eğitimde dijital dönüşümün daha etkili bir şekilde gerçekleştirilmesine katkıda bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Dijital teknoloji, fen bilimleri dersi, fen bilimleri öğretmeni, nitel araştırma, olgubilim deseni, teknoloji kullanımı

Etik Beyan

Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi İnsan Araştırmaları Eğitim Bilimleri Etik Kurulunun 30 Kasım 2022 tarihli ve 11 sayılı oturumunda alınan 11/02 sayılı kararı

Science Teachers' Opinions On The Educational Digital Content Development Process

Öz

The rapid evolution of technology has profoundly affected social life and the educational process. The transition from classical teaching materials to modern technological tools has added richness and diversity to the learning process. Science course stands out as an area where students have difficulty in understanding abstract concepts and therefore it is of great importance that learning activities are carefully planned. Information technology-supported education can enable the concepts in science courses to be conveyed to students more effectively and visually. This study makes an important emphasis by focusing on the need for the education system to be affected by this transformation in today's world where digital technologies are integrated into our daily lives. In particular, addressing the detailed views of teachers, one of the main stakeholders of the education system, on the process of developing educational digital content plays a critical role in understanding the nature of this transformation. The study was conducted with 20 science teachers from different regions across Turkey. Participants were asked various open-ended questions through a semi-structured interview form shared online. These questions focused on topics such as teachers' experiences in creating digital content, the challenges they faced, and the advantages of digital content. The rich data obtained were analyzed in detail using descriptive analysis techniques. According to the study's key findings, teachers generally feel a sense of deficiency in creating digital content and emphasize the need for more training in this area. However, teachers stated that the use of digital content in lessons has great potential in terms of concretizing abstract concepts, increasing student interest, and ensuring knowledge retention. Among the difficulties experienced by teachers in the process of preparing digital content are the time-consuming nature of this process and the barriers to students' learning through practice. In this context, the study contributes to the realization of digital transformation in education more effectively by providing guiding suggestions to researchers and relevant stakeholders for a more effective and healthy digital content creation process.

Anahtar Kelimeler

Digital technology, science lesson, science teacher, qualitative research, phenomenology design, use of technology

Kaynakça

• AKÇAY, S., AYDOĞDU, M., YILDIRIM, H. İbrahim ve ŞENSOY, Ö. (2005), “Fen eğitiminde ilköğretim 6. sınıflarda çiçekli bitkiler konusunun öğretiminde bilgisayar destekli öğretimin öğrenci başarısına etkisi”. Kastamonu Eğitim Dergisi, 13(12): 103-116.
• ARSLAN, Y. ve ŞUMUER, E. (2020), “COVID-19 döneminde sanal sınıflarda öğretmenlerin karşılaştıkları sınıf yönetimi sorunları”. Milli Eğitim Dergisi, 49(1): 201-230. https://doi.org/10.37669/milliegitim.791453
• AVCI, B. ve GÜVEN, M. (2021), “Öğretmenlerin çevrim içi eğitime ilişkin hizmet içi eğitim gereksinimlerinin belirlenmesi”. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 51: 345-367. https://doi.org/10.53444/deubefd.882866
• BALKI, E. ve SABAN, A. (2009), “Teachers' perceptions and practices of information technologies: The case of Private Esentepe Elementary School”. Elementary Education Online, 8(3): 771-781.
• CEYLAN, H. (2019), “Fen Bilgisi Öğretmenlerinin Eğitim-Öğretiminde, Eğitim Bilişim Ağından (EBA) Yararlanmaya İlişkin Görüşleri”. Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi, Edirne.
• ÇEPNİ, S. (2014), Kuramdan Uygulamaya Fen ve Teknoloji Öğretimi, Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• DAŞDEMİR, İ. ve DOYMUŞ, K. (2014), “Maddenin yapısı ve özellikleri ünitesinde animasyon kullanımının öğrencilerin akademik başarılarına, hatırda tutma düzeyine ve bilimsel Süreç becerilerine etkisi”. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1): 84-101. https://dergipark.org.tr/en/pub/befdergi/issue/23144/247213 adresinden alınmıştır.
• DEMİRCİOĞLU, H. ve GEBAN, Ö. (1996), “Fen bilgisi öğretiminde bilgisayar destekli öğretim ve geleneksel problem çözme etkinliklerinin ders başarısı bakımından karşılaştırılması”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(12): 183-185.
• DEMİRHAN, S. (2012), “Fen ve Teknoloji Öğretmenlerinin Bilgi ve İletişim Teknolojilerine İlişkin Özyeterlik Algıları ve Bilgi ve İletişim Teknolojilerini Kullanım Durumları (Denizli İli Örneği)”. Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• ECEVİT, T. ve ÖZDEMİR ŞİMŞEK, P. (2017), “Öğretmenlerin fen kavram öğretimleri, kavram yanılgılarını saptama ve giderme çalışmalarının değerlendirilmesi”. İlköğretim Online, 16(1): 129-150. https://doi.org/10.17051/io.2017.47449 ERTEPINAR, H. , DEMİRCİOĞLU, H. , GEBAN, Ö. ve YAVUZ, D. (1998), “Benzeşme ve bilgisayarlı öğretimin mol kavramını anlamaya etkisi”. Ulusal Fen Bilimleri Eğitimi Sempozyumu Bildirileri, Trabzon: K. T. Ü. Fatih Eğitim Fakültesi 173175.
• FİDAN, M. ve YELEĞEN, H. C. (2022), “Öğretmenlerin dijital yeterliklerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi ve dijital yeterlik gereksinimleri”. Ege Eğitim Dergisi, 23(2): 150-170. https://doi.org/10.12984/egeefd.1075367 İŞMAN, A., BAYTEKİN, Ç., BALKAN, F., HORZUM, M. B. ve KIYICI, M. (2002), “Fen bilgisi eğitimi ve yapısalcı yaklaşım”. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 1(1): 41-47.
• JOHNSON, B. ve CHRİSTENSEN, L. (2014), “Nitel araştırma” (çev. BÜTÜN, Mesut) Eğitim Araştırmaları: Nitel, Nicel ve Karma Yaklaşımlar (DEMİR, Selçuk Beşir Çeviri Editörü), Ankara: Eğiten Kitap, 374-409.
• METE, G. ve DEMİR, T. (2021), “Alan uzmanlarının Türkçe dersi dijital içerik geliştirme sürecine yönelik görüşleri”. The Journal of Academic Social Science, (116): 202-224.
• MİLES, M. B. & HUBERMAN, A. M. (1994), Qualitative Data Analysis. Oaks, CA: Sage Publications. MİLLS, G. E. (2003), Action research a guide for the teacher researcher (2nd. edition). Pearson Education, Boston. ÖZDOĞRU, M. (2021), “COVID-19 sürecinde özel yetenekli öğrencilerin uzaktan eğitiminde öğretmenlerin teknoloji kullanımı”. Eğitim ve Teknoloji, 3(1): 32-47.
• ÖZTÜRK, E. ve GÖKDAŞ, İ. (2020), “Öğrenme-öğretme ortamlarına teknoloji entegrasyonu sürecinde ilkokul düzeyinde dijital materyallerin kullanım durumlarının incelenmesi”. Journal of Instructional Technologies and Teacher Education, 9(1): 65-80.
• PARK, F. ve OCAK, G. (2022), “Ortaokul öğretmenleri dijital içerik hazırlama özyeterlilik ölçeği geliştirme çalışması”. Turkish Journal of Primary Education, 7(1): 1-24.
• PINAR, M. A. ve DÖNEL AKGÜL, G. (2020), “Etkileşimli tahta kullanımına ilişkin fen bilimleri öğretmenlerinin görüşleri”. e-Kafkas Journal of Educational Research, 7(1): 52-65. https://doi.org/10.30900/kafkasegt.658312 POLAT, N., ERDEMİR, N. ve BAKIRCI, H. (2017), “Fen bilimleri öğretmenlerinin fizik konularında bilgi teknolojilerini kullanma durumlarının araştırılması”. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(2), 465-493. https://doi.org/10.19171/uefad.368852
• SAKLAN, H. ve ÜNAL, C. (2019), “Dijital eğitim platformları arasında EBA’nın yeri ile ilgili fen bilimleri öğretmenlerinin görüşleri”. Ondokuz Mayis University Journal of Education Faculty, 38(1): 19-34. https://dergipark.org.tr/en/pub/omuefd/issue/46119/431247 adresinden alınmıştır.
• TİMUR, S., TİMUR, B., ARCAGÖK, S. ve ÖZTÜRK, G. (2020), “Fen bilimleri öğretmenlerinin Web 2.0 araçlarına yönelik görüşleri”. Journal of Kirsehir Education Faculty, 21(1): 63-108.
• YILDIRIM, A. ve ŞİMŞEK, H. (2021), Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (12.bs.), Ankara: Seçkin Yayıncılık.