Text-Based Activity Design Within the Framework of 7E Model

Year 2025, Volume: 35 Issue: 3, 1019 - 1037, 23.09.2025

Şener Demirel , Belkıs Orhan

https://doi.org/10.18069/firatsbed.1585375

Abstract

The aim of this study is to present an activity design within the framework of the 7E Model for text-based activities used to develop language skills in Turkish lessons. In Turkish lessons, some text-based activities are used to help students gain comprehension and expression skills. Various models can be used to design these activities. One of these models is the 7E Model. The text-based activity design designed within the framework of the 7E Model aims to make learning enjoyable and effective by providing students with skills such as text analysis, synthesis and presentation, while encouraging students to understand texts correctly, develop critical thinking skills and express their thoughts creatively. For this purpose, the study was conducted by document analysis method, one of the qualitative research methods. In the study, the text titled “Okumak” in the Secondary School and Imam Hatip Secondary School Turkish 6. Class Textbook (2021) from the Ministry of National Education Publications was selected using the simple random sampling method; activity design stages were given and information about the activities was tabulated and presented. As a result, the study offers a new perspective and a practical example to Turkish teachers by using the 7E Model in text-based activity design.

Keywords

7E Model , Text-Based Activity , Turkish Lesson

Project Number

-

7E Modeli Çerçevesinde Metne Dayalı Etkinlik Tasarımı

Abstract

Çalışmanın amacı Türkçe dersinde dil becerilerini geliştirmek amacıyla kullanılan metne dayalı etkinlikler için 7E Modeli çerçevesinde bir etkinlik tasarımı sunmaktır. Türkçe dersi, öğrencilere dilin temel unsurlarını anlama ve anlatma becerilerini kazandırmada kritik bir rol oynamaktadır. Söz konusu dil becerileri, metne dayalı birtakım etkinliklerle geliştirilir ve pekiştirilir. Türkçe dersi için metne dayalı etkinlikler tasarlarken çeşitli yaklaşım ve modeller kullanılabilir: Tema tabanlı, oyun tabanlı, eleştirel ve yaratıcı okuma yaklaşımı, soru-cevap, modeli vb. 7E Modeli de metne dayalı etkinlik tasarımında kullanılabilecek etkili bir model olarak görülebilir. 7E Modeli çerçevesinde tasarlanan metin temelli etkinlik tasarımı, bir yandan öğrencilerin metinleri doğru bir biçimde anlamalarını, eleştirel düşünme becerilerini geliştirmelerini, düşüncelerini yaratıcı bir şekilde ifade etmelerini teşvik ederken diğer yandan öğrencilere metin analizi, sentezleme ve sunum gibi becerileri kazandırarak öğrenmeyi keyifli ve etkili hale getirmeyi amaçlamaktadır. Bu amaçla, çalışma nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi yöntemiyle gerçekleştirilmiştir. Çalışmada basit seçkisiz örneklem yöntemi kullanılarak Milli Eğitim Bakanlığı Yayınlarından Ortaokul ve İmam Hatip Ortaokulu Türkçe 6. Sınıf Ders Kitabı’ndaki (2021) “Okumak” adlı metin seçilmiş; söz konusu metinden hareketle etkinlik tasarlama aşamaları verilmiş ve etkinliklere ilişkin bilgiler tablolaştırılarak sunulmuştur. Sonuç olarak çalışma, metin temelli etkinlik tasarımında 7E Modelini kullanarak Türkçe öğretmenlerine yeni bir bakış açısı ve pratik bir örnek sunmaktadır.

Keywords

7E Modeli , Metne Dayalı Etkinlik , Türkçe Dersi

Ethical Statement

-

Supporting Institution

-

Project Number

-

Thanks

-

References

• Ainley, J., Pratt, D., & Hansen, A. (2006). Connecting engagement and focus in pedagogic task design. British Educational Research Journal, 32(1), 23-38.
• Alsalhi, N. R. (2023). Academic achievement in chemistry based on the 7E learning cycle model in Jordanian high schools. Journal of International Students, 13(3), 441-459.
• Anniak, E. (2023). 5. sınıf Türkçe ders kitabında yer alan etkinliklerin yenilenmiş Bloom taksonomisine göre değerlendirilmesi. International Journal of Progression and Development in Education (ijpade), 1(1), 1-43.
• Aslan, C., Doğan Güldenoğlu, B. N., & Altuntaş, İ. (2018). Türkçe ders kitaplarındaki söz sanatlarıyla ilgili sorular ve etkinlikler üzerine bir inceleme. Electronic Turkish Studies, 13(28).
• Ateş, M. (2017). Yapılandırmacı 7E modeline göre düzenlenmiş öğretim etkinliklerinin Türkçe dersindeki başarıya ve öğrenmedeki kalıcılığa etkisi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(2).
• Aydın, İ. (2013). İlköğretim Türkçe 8. sınıf öğrenci çalışma kitabının 'Duygular' temasında yer alan etkinliklere metindilbilimsel bir yaklaşım. Ondokuz Mayıs University Journal of Education Faculty, 32(1).
• Berie, Z., Damtie, D., & Bogale, Y. N. (2022). Inquiry-based learning in science education: A content analysis of research papers in Ethiopia (2010–2021). Education Research International, 2022.
• Bingölballi, E., & Özmantar, M. F. (2009). İlköğretimde karşılaşılan matematiksel zorluklar ve çözüm önerileri: Etkinlik tasarımı ve temel tasarım prensipleri. In E. Bingölballi & M. F. Özmantar (Eds.), Pegem Akademi, 318-348.
• Bybee, R. W., Taylor, J. A., Gardner, A., Van Scotter, P., Powell, J. C., Westbrook, A., & Landes, N. (2006). The BSCS 5E instructional model: Origins and effectiveness. Colorado Springs, Co: BSCS.
• Bybee, R. W. (2015). The 5E instructional model and the science classroom. National Science Teachers Association.
• Çeçen, M. A., & Aytaş, G. (2008). Metne dayalı dil bilgisi öğretiminin sekizinci sınıf öğrencilerinin dil bilgisi başarısına etkisi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 133-149.
• Çerçi, A. (2016). 6. sınıf Türkçe dersi öğrenci çalışma kitabının etkinliği oluşturan unsurlar bakımından değerlendirilmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 5(4), 1984-1998.
• Çolak, A. (2014). Ortaöğretim 11. sınıf elektromanyetizma ünitesinde 7E modelinin öğrencilerin kavramsal başarılarına etkisi.
• Creswell, J. W. (2014). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches (4th ed.). SAGE Publications.
• Doğan, Y. (2008). İlköğretim yedinci sınıf öğrencilerinin dinleme becerisini geliştirmede etkinlik temelli çalışmaların etkililiği. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(2), 261-286.
• Eisenkraft, A. (2003). Expanding the 5E model: A proposed 7E model emphasizes “transfer of learning” and the importance of eliciting prior understanding. The Science Teacher, 70(6), 56-59.
• Güneş, F. (2007). Türkçe öğretimi ve zihinsel yapılandırma. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Güneş, F. (2012). Testlerden etkinliklere Türkçe öğretimi. Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, 1(1), 31-42.
• Güneş, F. (2013). Türkçede metin öğretimi yerine metinle öğrenme. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Türkçenin Eğitimi Öğretimi Özel Sayısı, 6(1), 603-638.
• Güneş, F. (2017). Türkçe öğretiminde alıştırma ve etkinlik karmaşası. Pegem Atıf İndeksi, 541-552.
• Gürbüz, F., & Turgut, Ü. (2016). 7E modelinin 6. sınıf fen ve teknoloji dersi “Yaşamımızdaki Elektrik” ünitesinde uygulayışına yönelik öğrenci görüşleri. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1.
• Huber, E. (2008). Dil bilime giriş. İstanbul: Multilingual Yayınları.
• Harris, D., & Duffy, G. (2018). Instructional strategies and their impact on student engagement and achievement. Journal of Educational Psychology, 110(2), 232-249.
• Kanlı, U. (2007). 7E modeli merkezli laboratuvar ile doğrulama laboratuvar yaklaşımlarının öğrencilerin bilimsel süreç becerilerinin gelişimine ve kavramsal başarılarına etkisinin karşılaştırılması (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Kanlı, U., & Yağbasan, R. (2008). 7E modeli merkezli laboratuvar yaklaşımının öğrencilerin bilimsel süreç becerilerini geliştirmedeki yeterliliği. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(1), 91-125.
• Kaplan, K. (2022). 5. sınıf Türkçe ders kitabının etkinlik tasarlama ilkeleri açısından incelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 42, 31-61.
• Kerpiç, A., & Bozkurt, A. (2011). Etkinlik tasarımı ve uygulama prensipleri çerçevesinde 7. sınıf matematik ders kitabı etkinliklerinin değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(16), 303-318.
• Köksal, O. (2014). 7E modeline göre düzenlenmiş öğretim etkinliklerinin 6. sınıf öğrencilerinin İngilizce dersindeki başarılarına, tutumlarına ve kalıcı öğrenmelerine olan etkisinin incelenmesi. International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(5), 1459-1475.
• Nuhoğlu, H., & Gökkaya, H. (2006). Türkçe öğretimi uygulamaları. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Özmantar, M. F., & Bingölballi, E. (2009). Etkinlik tasarımı ve temel tasarım prensipleri. In E. Bingölballi & M. F. Özmantar (Eds.), Pegem Akademi, 318-348.
• Patton, M. Q. (2002). Qualitative research and evaluation methods (3rd ed.). SAGE Publications.
• Polat, İ. (2015). Etkinlik tasarımında kapsayıcılık ilkesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
• Rebahan, Z. (2019). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kullanılan ders kitaplarındaki konuşma etkinliklerinin göreve dayalı dil öğretimine göre incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Santi, M., & Atun, S. (2021). Learning activities based on learning cycle 7E model: Chemistry teachers’ perspective. https://doi.org/10.2991/assehr.k.210326.032
• Saraç, H. (2015). Çokluortam destekli 7E modeline göre tasarlanan uygulamaların 5. sınıf fen bilimleri dersi 'maddenin değişimi' ünitesinde öğrencilerin öğrenme ürünlerine etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Dumlupınar Üniversitesi.
• Schwab, J. J. (2019). The practical realities of constructivist teaching in modern classrooms. Journal of Teacher Education, 71(4), 356-365.
• Şeker, Z. C. (2019). Göstergebilimsel metin çözümlemeye dayalı etkinliklerin ortaokul öğrencilerinin hikâye çözümleme becerilerine etkisi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7, 9-28.
• Şeref, İ. (2020). Etkinliklere dayalı ontolojik metin analizi yönteminin yedinci sınıf öğrencilerinin okuma başarılarına ve motivasyonlarına etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
• Şimşek, U. (2007). İlköğretim öğrencilerinin yazılı anlatım becerilerinin geliştirilmesinde öğretmen yönergeleri ile drama etkinliklerinin etkililiği (Yayımlanmamış doktora tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Şişman, M., & Turan, S. (2004). Eğitim ve okul yönetimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Sönmez, V., & Alacapınar, F. G. (2018). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Taşkaya, S. M. (2010). 7E öğrenme modeline göre işlenmiş fen ve teknoloji dersinin öğrencilerin fen öğrenmeye yönelik tutumlarına etkisi. İlköğretim Online, 9(1).
• Temizkan, M. (2009). Türkçe ders kitaplarındaki şiirlerin değerlendirilmesi. Türklük Bilimi Araştırmaları, 25, 327-344.
• Temizkan, M. (2013). İlköğretim 6. sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan şiirlerin ana yapı unsurları açısından değerlendirilmesi. Türklük Bilimi Araştırmaları, 33, 415-452.
• Tofade, T., Elsner, J., & Haines, S. T. (2013). Best practice strategies for effective use of questions as a teaching tool. American Journal of Pharmaceutical Education, 77(7), 155.
• Tunçel, H. (2009). Ortaöğretim Türk Edebiyatı ders kitaplarında işlevsel öğretim etkinlikleri: Elazığ örneği. The Journal of Academic Social Science Studies, 2(4).
• Ünal, H. (2016). Türkçe ders kitaplarındaki yazılı anlatım çalışmalarının incelenmesi: Ortaokul 8. sınıf örneği. Turkish Studies, 11(14), 727-744.
• Ünal, H. (2017). İlkokul Türkçe ders kitaplarındaki yazılı anlatım etkinliklerinin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(3), 1128-1149.
• Yıldırım, C. (2011). Etkinlik temelli Türkçe öğretimi (Yayımlanmamış doktora tezi). Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
• Yıldırım, İ. (2004). Türkçe ders kitaplarındaki yazım ve dil bilgisi yanlışları. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 3(6), 41-59.
• Yılmaz, A., & Devecioğlu, Y. (2011). 7E modelinin fen öğretiminde başarı, kavramsal değişim ve tutuma etkisi: “Dalgalar” ünitesi örneği. Eğitim ve Bilim, 36(162), 49-62.
• Yurttakal, H. (2018). Etkinliklerle okuma eğitimi. In H. Gür (Ed.), Öğretmenlik Mesleğine Giriş. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Zayimoğlu Öztürk, F. (2017). 8. sınıf Türkçe dersi öğrenci çalışma kitabında yer alan etkinliklerin yenilenmiş Bloom taksonomisine göre değerlendirilmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 6(2), 1432-1450.