Sınıf Öğretmeni Adaylarının Yaratıcı Düşünme Becerisi Hakkındaki Görüşlerine Ait Nitel Bir Çalışma

Year 2017, Volume: 4 Issue: 3, 16 - 32, 15.12.2017

Gülşah Batdal Karaduman , Esat Yıldırım

Abstract

Günümüz bilgi toplumlarında, bilginin yanında beceriler de büyük bir önem arz etmektedir. Aynı zamanda bu beceriler, eğitim sistemimizin önemli bir parçası haline gelmiştir. Hayatımızdaki birçok sorunun farkına varılması, çözüme kavuşturulması ve bu sorunlara farklı çözümler üretilebilmesi için düşünme becerilerinin öğrenilmesi son derece önemli bir konudur. Bu düşünme becerilerden biri de yaratıcı düşünme becerisidir. Bu çalışmanın amacı yükseköğrenimde okuyan öğrencilerin “Yaratıcı Düşünme Becerisi’ne” yönelik görüşlerini incelemektir. Nitel araştırma yöntemlerinden faydalanılan bu araştırmanın çalışma grubunu, 2016-2017 yılı güz döneminde Kilis 7 Aralık Üniversitesinde okumakta olan 40 sınıf öğretmeni adayı oluşturmaktadır. Katılımcılara yöneltilen açık uçlu sorular sonucunda elde edilen veriler içerik analizi yöntemi ile değerlendirilmiştir. Elde edilen veriler doğrultusunda şu sonuçlara ulaşılmıştır; öğretmen adayları yaratıcı düşünme becerisini; bireyin yeni, orijinal fikirler ortaya koyması olarak tanımlamışlardır. Yaratıcı düşünme becerisine sahip bir öğretmenin; herkesten farklı ve güncel teknikleri dersinde uygulayan bir özelliğe sahip olması gerektiğini; öğrencilere problemler karşısında farklı ve yeni çözümler üretmeyi kazandırdığını; derslerinde farklı teknikleri uyguladıkları durumlarda yaratıcı düşünme becerisinden yararlanabileceklerini; yaratıcılığın geliştirilmesinde en çok beyin fırtınası ve 6 şapkalı düşünme tekniklerini kullanacaklarını; yaratıcı düşünme becerisinin alandaki öğrenmelerin kalıcı olması ile ilgili alana katkı sağlayacağını ve yaratıcılığı en çok; öğrenciden kaynaklı ailevi sorunların, geleneksel yöntemlere bağlı öğretmenin ve kalabalık sınıfların engellediğini ifade etmişlerdir.

Keywords

yaratıcı düşünme becerisi, düşünme becerileri, sınıf öğretmeni adayı

References

• Akbıyık, C. (2002). Eleştirel Düşünme Eğilimleri ve Akademik Başarı. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
• Aksoy, G. (2005), “Fen eğitiminde yaratıcı düşünme temelli bilimsel yöntem sürecinin öğrenme ürünlerine etkisi”, Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak.
• Boden, M. A. (1994). Dimentions of Creativity. London: The MIT Press
• Brown, R. T. (1989) Creativity: What are We to Measure. In Handbook of Creativity. Glover J. A., Ronning R. R. and Reynolds C. R (Ed). New York: Plenum Pres.
• Creswell, J. W. (2014). A concise introduction to mixed methods research. Sage Publications.
• Doğanay,A.,Koç,G.,Korkmaz,İ.,Coşkun.K.M.,Sarı,M.,Ünver,N.,Kıldan,O.,Tok,Ş.Tok,N T. (2007).Öğretim İlke ve Yöntemleri. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Dombaycı,A.,Ülger,M.,Özdemir,B.,Arıboyun,A.,Akbaba,T.,Yalçın-Güler,S.(2007). İlköğretim Düşünme Eğitimi Dersi (6,7 ve 8.sınıf) Öğretim Programı. (1.Baskı).Ankara:Talim Terbiye Kurulu.
• Ekici, İ, D, (2014). Öğretmen Adaylarının Fen Öğretiminde Yaratıcılığa İlişkin Görüşleri ve Yaratıcı Düşünme Etkinliklerini Uygulamaya Yönelik Özyeterlik Algıları, Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 142-172.
• Emir, S. (2001). “Sosyal Bilgiler Öğretiminde Yaratıcı Düşünmenin Erişiye ve Kalıcılığa Etkisi.” Yayınlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Emir, S. ve Bahar, M. (2003). Yaratıcılıkla İlgili Öğretmen ve Öğrenci Görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi.
• Emir,S., Erdoğan,T., Kuyumcu, A. (2007). Türkçe Öğretmenliği Öğrencilerinin Yaratıcı Düşünme Düzeyleri ile Sosyo-Kültürel Özelliklerinin İlişkisi. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi,7(1),73-87.
• Erdoğdu.Y. (2006). “Yaratıcılık değerlendirme ölçeğinin türk kültürüne uyarlanması”, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(12), 61-79
• Erlendsson, Jon. (1999). The Role Of Creativity, University of Iceland, https://notendur.hi.is//~joner/eaps/cq_cr04.htm, Erişim Tarihi: 29.12.2016.
• Fennimore F.T. & Tinzman M.B. (1990). What is A Thinking Curriculum. North Central Regional Educational Laboratory,Oak Broak.
• Huberman, M. (1994). Gentle teaching in a violent society. Educational Horizon, 72 (3), 131-135.
• Isbell, R.T. and Raines S.C. (2003). Creativity and The Arts with Young Children. Canada: Thomson Delmar Learning Printed.
• Lubart T. I. (1994). Creativity. Yay. Kitap.
• Öztürk, Ş. A., & Darıca, N. (2003). Çocuk gelişimi ve okul öncesi eğitimi öğretmenliği, anaokulu öğretmenliği ve okul öncesi öğretmenliği lisans programlarında yer alan yaratıcılık ile ilgili derslere ilişkin görüşler. Eğitim Araştırmaları, 4(13), 10-21.Presseisen, B. Z. (1985). Thinking skills: Meanings, models, materials. A. Costa (Ed.), Developing Minds (s. 43-48). Alexandria, VA: Association for Supervision and Curriculum Development.
• Runco, M. A. (2004). Everyone Has Creative Potential.
• San, İ. (2002).Yaratıcı Drama 1985-1995 Yazıları. Ankara: Natürel Yayınları.
• San, İ., (2008). Sanat ve Eğitim, Yaratıcılık, Temel Sanat Kuramları, Sanat Eleştirisi Yaklaşımları.Ütopya Yayınevi. 4. Baskı, Ankara.
• Senemoğlu, N. (1996). Yaratıcılık ve öğretmen nitelikleri. Yaratıcılık ve Eğitim Paneli.
• Soylu, H. (2004). Fen öğretiminde yeni yaklaşımlar: Keşif yoluyla öğrenme, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Sungur, N. (1997) Yaratıcı Düşünce. İstanbul: Evrim Yayınevi.
• Şenkaya, E. (2005). “Yabancı Dil Yazma Öğretiminde Eleştirel Düşünme Becerilerinin Kullanımının Başarıya Etkisi.” Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Torrance, E. P. (1997). Creativity in the classroom: What research says to teacher. http://eric.ed.gov/?id=ED132593 adresinden 23.12.2016 tarihinde erişilmiştir.
• Üstündağ, T. (2005), “ Yaratıcılığa yolculuk.” Pegem A Yayıncılık, Ankara.
• Wegerif, R. (2007). Teaching Thinking: Metaphors and Taxonomies. Dialogic Education and Technology, 7, 125-157.
• Yaman, S. & Yalçın, N. (2005 ). Fen Bilgisi Öğretiminde Probleme Dayalı Öğrenme Yaklaşımının Yaratıcı Düşünme Becerisine Etkisi, İlköğretim-Online, 4(1), 42-52.
• Yasa, S., & Şahin, M. (2012). Resim iş eğitimi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik öz-yeterlik algıları ve yaratıcılık düzeyleri. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 11, 67-76.
• Yenilmez, K. ve Yolcu, B., 2007. Öğretmen Davranışlarının Yaratıcı Düşünme Becerilerinin Gelişimine Katkısı, Sosyal Bilimler Dergisi, 18, 95–105.
• Yıldırım, R. (1998), “Yaratıcılık ve Yenilik”. Sistem Yayıncılık, İstanbul.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (9.Baskı), Seçkin Yayıncılık, Ankara.