REKLAMCILIK VE SPİRİTÜALİTE KAVRAMI: TELEVİZYON REKLAMLARI ÜZERİNE BİR İNCELEME

Year 2017, , 399 - 432, 26.07.2017

Aşina Gülerarslan Özdengül , Mehmet Safa Çam

https://doi.org/10.18094/josc.330957

Cited By: 2

Abstract

Spiritüalite, bireyin iç iletişimi ve
toplumsal ilişkileri çerçevesinde değerlendirilen; hayatın anlamını sorgulama,
potansiyele ulaşma, evreni ve diğer insanları anlamlandırma, böylece huzur ve
mutluluğa ulaşma amacı etrafında şekillenen bir uygulamalar bütünü ve ruh
haline göndermede bulunmaktadır. Kavramın tanımlanmasına ilişkin araştırmalarda
ortaya çıkan karmaşada, dini literatür kapsamında değerlendirilen spiritüalite
aslında geniş bir çerçevede bütüncül bir yaklaşımla değerlendirilmeye ihtiyaç
duymaktadır. Kavramın pozitif enerji, anlam arayışı, arınma, huzur ve mutluluk
gibi amaçlar doğrultusunda dünyevi olanla ve günlük yaşam pratikleriyle de
ilişkilendirilmesi gerekliliği bulunmaktadır. Örneğin; zorluklarla başa çıkma
azmi, üzüntü ve mutluluklarımızdan çıkardığımız dersler, başarısızlıkları
düzeltme yöntemleri, aile ve diğer bireylerle olan ilişkiler spiritüalite kapsamında
değerlendirilmektedir. Diğer taraftan, insanlar arası ilişkilerin en önemli medyatik
yansımasının reklamlar aracılığı ile hayat bulduğu düşünülmektedir. Bu çalışma,
reklamlarda kullanılan spiritüel ögeleri ortaya koyma ve onları pratik olarak
örneklendirme çabası içindedir. Maneviyatla ilişkilendirilebilen spiritüalite
olgusunun, insanın ve toplumun bir temsili niteliğindeki reklamcılık alanında
çok önemli bir boyut olduğu düşünülmektedir. Bu kapsamda, “Reklamda
Spiritüalite Çerçevesi” nin ortaya koyduğu spiritüel bileşenler açıklanmakta ve
ülkemizde yayınlanan TV reklam spotlarıyla örneklendirilerek analiz
edilmektedir. Çalışmada spiritüaliteye ilişkin tanım karmaşasının sona
erdirilmesi, sistematik bir yapının reklam çalışmalarında kullanılabilmesi ve
bu sistemin geliştirilebilmesi adına hem bu alandaki ilk çerçeve açıklanmış hem
de örneklerle somutlaştırılmak istenmiştir.       

Keywords

Spiritüalite, Reklam, Din, Spiritüel insan

References

• Abelman R ve Hoover S (1990) Religious television: Controversies and conclusions. NJ, Norwood, USA: Ablex Press. Altıntuğ N (2010) Geleneksel Tüketim Olgusunun Kırılma Noktası: Yeni Bir Tüketim Paradigmasına Ve Tüketici Kimliğine Doğru, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(2), 111-118. Ayten A (2007) Din Psikolojisi. M.Ü, İlâhiyat Fakültesi Dergisi(21), 105-124. Barnes B E (2000) Un-holy war? Does religious-themed advertising work-and should it? American Academy of Advertising Conference, (s. 226-247). Newport, Rhode Island. Belk R Wallendorf M ve Sherry J (1989) The sacred and the profane in consumer behavior: Theodicy on the Odyssey, Journal of Consumer Research, (16), 1–38. Benefiel M (2005) The second half of the journey: Spiritual leadership for organizational transformation, The Leadership Quarterly (16 ), 723–747. Benner D G (1989) Toward a psychology of spirituality: Implications for personality and psychotherapy, Journal of Psychology and Christianity, 5, 19-30. Brown B W (1981) Images of family life in magazine advertising: 1920–1978, New York: Praeger. Brussat F and Brussat M (2015) Spiritual Practices: Transformation, http:// www.spiritualityandpractice.com/practices/alphabet/view/32/transformation, eri -şim tarihi: 05. 27. 2015. Çetinkaya B, Altundağ S ve Azak A (2007) Spiritüel Bakım ve Hemşirelik, ADÜ Tıp Fakültesi Dergisi, 1(8), 47 - 50. Drumheller K (2005) Millennial Dogma: A Fantasy Theme Analysis Of The Millennial Generation’s Uses And Gratifications Of Religious Content Media, Journal of Communication and Religion(28), 47–70. Eckersley R (2000) Spirituality, Progress, Meaning, and Values, Third Annual Conference on Spirituality, Leadership, and Management, Ballarat, Australia. Elmas E (2013, Mart 02) Meditasyonun Temeli: Meditasyon Nedir ve Nasıl Yapılır?,Indigo:https://indigodergisi.com/2013/03/meditasyonun-temeli-meditas yon- nedir-ve-nasil-yapilir, erişim tarihi: 05. 29. 2016. Frankl V E (1992) Man's Search for Meaning, Boston, Massachusetts : Beacon Press. Fryback P and Reiner B (1999) Spirituality and People WithPotentially Fatal Diagnoses, Nursing Forum , 1(4), 13-22. Goldsmith R J ( 1992) The essential features of alcohol and drug treatment. Psychiatric Annals, 22(4), 19-24. Günay D (2014) Doğrulama Ulamı Bağlamında Sanat Yapıtında Doğru Ya da Yanlış, A. Güneş (eds), İletişim Araştırmalarında Göstergebilim, Konya: LT Yayıncılık, 111-135. Hazer G (2012) Safiye Erol’un Dineyri Papazı Romanında Bireyleşim/Kemalat Yolculuğu, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish, 3(7), 1461-1473. Hiçdurmaz D ve Öz F (2013) Stresle Başetmenin Bir Boyutu Olarak Spiritüalite, Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(16), 50-56. Hill P, Pargement K, Hood R and Zinnbauer B (2000) Conceptualizing Religion and Spirituality: Points of Commonality, Points of Departure, Journal for the Theory of Social Behaviour, 51-77. İnam Ö (2008) Televizyon Reklamlarında Metafor Kullanımı, Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir. Ince S (2014) Fıtrat Psikolojisi ve Şifa. Kale S H (2004) Spirituality, Religion, and Globalization, Journal of Macromarketing, 24(2), 92-107. Kartopu S (2013) Dini Yaşayışta Hayatı Sorgulama ve Anlam Arayışı, Gümüşhane Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 3(3), 67-90. Kuzgun Y (1972) Kendini gerçekleştirme, Araştırma Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Felsefe Bölümü Dergisi, 10(1), 162-178. Lapierre L L (1994) A model for describing spirituality, Journal of Religion and Health, 2(33), 153-161. Marmor-Lavie G, Stout P and Lee W N (2009) Spirituality in Advertising: A New Theoretical Approach, Journal of Media and Religion, 1(8), 1-23. Mitroff I and Denton E (1999) A study of spirituality in the workplace, Sloan Management Review , 4(40 ), 83-92. Murcko T (2015) Be present, howtolive.com, http://www.howtolive.com/be-present/#.V0hpPeFJm1g, erişim tarihi: 05 27, 2015. Okuyucu C (2012) İslami Türk Edebiyatında Kader ve İrade: Hz. Mevlâna Örneği, İslâmî Türk Edebiyatı Sempozyumu 281-299 İstanbul: Çağlayan A.Ş. Oral S G (2011) Spiritüel İnsan, Spiritüel Ağ. F. O. Demir (eds), Mistik Pazarlama - Efsaneler, Batıl İnançlar ve Spiritüelliğin Pazarlama İletişimindeki Rolü, İstanbul: MediaCat, 153-178. Parsa A ve Olgundeniz S (2014) İletişimde Göstergebilim ve Anlamlandırma Sürecini Örneklerle Değerlendirme, A. Güneş (eds), İletişim Araştırmalarında Göstergebilim, LT Yayıncılık, 89-110. Reich K H (2000) What characterizes spirituality? A comment on Pargament, Emmons and Crumpler, and Stifoss-Hansen, International Journal for the Psychology of Religion , 2(10), 125-28. Rickard L (1994) Spirituality, hope on horizon as solace sought, Advertising Age, 47(65). Sargent D (1994) Global Ritualism: Myth and Magic Around the World, St. Paul, USA: St. Paul, Minn. : Llewellyn Publications. Saucier G and Skrzypin K (2006) Spiritual But Not Religious? Evidence for Two Independent Dispositions, Journal of Personality, 5(74), 1257–1292. Schneiders S M (1989) Spirituality in the Academy, Theological Studies, 4(50), 676-697. Smith J W (2003) Marketing that’s Good for the Soul, Marketing Management, 12-52. Söylemez M (2011) Mahtumkulu'nun Divanında İnsanın Psikolojik Yapısı, Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 146-153. Şahin M A (2011) Edebiyat Sanatının Pazarlanmasında Mistisizmin Etkisi. F. O. Demir (eds), Mistik Pazarlama, İstanbul: MediaCat, 97-119. Wang C and Mowen J (1997) The Separateness–Connectedness Self-Schema: Scale Development and Application to Message Construction, Psychology & Marketing, 2(14), 185–207. Yalın A (2011) Mistisizmin Dünü ve Bugünü, F. O. Demir (eds), Mistik Pazarlama - Efsaneler Batıl İnançlar ve Spiritüelliğin Pazarlama İletişimindeki Rolü, İstanbul: MediaCat 22-45.