Tarihi yapılar, birçok özelliği bakımından toplum hafızasında yer edinmiş önemli unsurlardır. Bu yapılar ait oldukları döneme dair izler barındırmaktadır ve kültürel miras niteliğindedirler. Tarihi camilerse, ülkemizin kültürel miras envanterinde önemli yer kaplamaktadır. Geçmişten günümüze inşa edilmiş camilerde farklı minare türleri görülmektedir. Ancak tarihi minarelerde önemli bir yeri yığma minareler oluşturmaktadır. Bu minareler, farklı malzeme, uzunluk ve büyüklükte olabilmektedir. Genel itibariyle ince-uzun forma sahip olan minareler, depremden önemli ölçüde olumsuz etkilenme potansiyeli olan yapı elemanlarıdır. Narin elemanlar olduklarından en küçük depremlerde bile hasara uğrayabilmektedirler. Bu nedenle çalışma kapsamında deprem sonrasında yıkılma ihtimali yüksek olan minareler özelinde bir değerlendirme yapılmıştır. Çalışma, 6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş'ta meydana gelen ve 11 ili (Kahramanmaraş, Hatay, Adıyaman, Gaziantep, Osmaniye, Malatya, Adana, Diyarbakır, Şanlıurfa, Kilis, Elazığ) etkileyen depremlerden büyük oranda etkilenen Adıyaman, Hatay, Şanlıurfa, Kahramanmaraş, Malatya, Gaziantep ve Diyarbakır illerinden seçilen yığma minare örnekleri üzerinden hasarların oluşum nedenlerini ve yerlerini değerlendirmek amacıyla yapılmıştır. Çalışma sonucunda elde edilen literatür araştırmalarına göre yığma minarelerde oluşan hasarların büyük bir kısmının petek, şerefe ve küp kısmında meydana geldiği tespit edilmiştir.
Bu makale Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Mimarlık Ana Bilim Dalı Mimarlıkta Meslek Pratiği ve Etik adlı yüksek lisans dersi kapsamında üretilmiştir. Makalede ulusal ve uluslararası araştırma ve yayın etiğine uyulmuştur.
Historical buildings are important elements that have a place in the memory of the society. They contain traces of the period they belong to. Mosques have a major place in the cultural heritage inventory of our country. Different types of minarets can be seen in old or new mosques. However, masonry minarets have an important place in historical minarets. They can build varied materials, lengths and sizes. Minarets have a thin and long form and they have the potential to be adversely affected by earthquakes. Because they are fragile elements. For this reason, in this study, an evaluation was made specifically for the minarets, which are more likely to collapse after the earthquakes. The study is about the earthquakes that occurred in Kahramanmaraş on February 6, 2023. It was conducted to investigate the damages in minarets, determine the parts of damages and evaluate the causes of these damages.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Structural Integrity and Damage |
Journal Section | Research Articles |
Authors | |
Publication Date | December 26, 2023 |
Submission Date | June 22, 2023 |
Published in Issue | Year 2023 |