Kırsalda Yeni Yerleşimlerin Değerlendirilmesi: Erzincan İli Tercan İlçesi Kalecik Köyü

Year 2023, , 735 - 755, 16.12.2023

Tülay İnanç , Cahide Aydın İpekçi

https://doi.org/10.30785/mbud.1343319

Abstract

Modern konutların hızla yayıldığı kırsal alanlarda, yeni yerleşim yerleri oluşturulurken yerel doku ve kültür ikinci planda tutulabilmekte ve böylece geleneksel doku, yaşam biçimleri ve özgünlükler kaybolabilmektedir. Bu çalışmada; Erzincan ili Tercan ilçesi Kalecik köyünde kamu kurumları tarafından yapılan yeni yerleşim yerlerinde yaşayanların beklentilerinin karşılanıp karşılanmadığı ve memnuniyet durumlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu doğrultuda literatür araştırması yapılarak, yerinde gözlem yöntemiyle yeni yerleşim yerleri ve konutlar incelenmiş, yüz yüze anket yapılmıştır. Kullanıcıların çoğunun konutlarına tandır evi, ahır vb. yapılar ekledikleri, balkon gibi açık alanları kapatarak değişiklikler yaptıkları ve betonarme yapım sistemini tercih ettikleri bulgularına ulaşılmıştır. Sonuçlar, kırsal alanlarda yapılacak yeni yerleşimlerde bölgenin iklimi, kültürü ve mimarisinin dikkate alınarak yerel halkın taleplerinin göz ardı edilmemesi gerektiğini vurgulamaktadır

Keywords

Kırsal yerleşim, afet konutu, iskân konutu, konut memnuniyeti

The Evaluation of New Settlements in Rural Areas: Kalecik Village in Tercan District of Erzincan Province

Abstract

In rural areas where modern residences are rapidly spreading, the local fabric and culture can be relegated to a secondary position, leading to the loss of traditional structures, lifestyles, and authenticity when establishing new settlements. This study aims to determine whether the expectations of the residents living in the new settlement areas built by public institutions in Kalecik village of Tercan district in Erzincan province are met and to assess their satisfaction. In this context, a literature review was conducted, and new settlement areas and residences were examined through on-site observation. Face-to-face surveys were also conducted. The findings indicate that most users have made changes to their homes by adding structures such as oven houses and barns, enclosing open spaces like balconies, and preferring reinforced concrete construction systems. The results emphasize that when planning new rural settlements, the region's climate, culture, and architecture should be taken into account, and the demands of the local population should not be overlooked.

Keywords

Rural settlement, disaster housing, resettlement housing, housing satisfaction

Thanks

This article has been produced from an ongoing doctoral thesis in the Department of Architecture at Gebze Technical University, Institute of Science and Technology. National and international research and publication ethics have been adhered to in the article. The study has been granted "Ethical Compliance" by the Gebze Technical University Human Research Ethics Board on 16.05.2022, with letter number 58203.

References

• Arslan, H. (2004). Geçici Konut Yapılarının Planlama/Organizasyon, Üretim Süreçlerinin İncelenmesi Ve Kullanım Sonrası Yeniden Değerlendirme Potansiyellerinin Araştırılması “Düzce Örneği” (Yüksek Lisans Tezi). Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Kocaeli.
• Baradan, B. (2002). Review of literature for the concept of Post-Disaster Housing in Turkey. G.U. Journal of Science 21(2): 43-49 (2008)
• Bartu, K. E. (2020). Kırsal Yerleşmeler ve Eko-Köyler Arasındaki Etkileşimin Sürdürülebilirlik Bağlamında Değerlendirilmesi Çanakkale Örneği (Yüksek Lisans Tezi). Bursa Uludağ Üniversitesi, Bursa.
• Bedur, C. (2011). Sürdürülebilir Yapı Tasarımının Sakarya-Ferizli İlçesi Afet Sonrası Kalıcı Konut Uygulamalarında İrdelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Bouraoui, D., & Lizarralde, G. (2013). Centralized decision making, users’ participation and satisfaction in post- disaster reconstruction: The case of Tunisia. International Journal of Disaster Resilience in the Built Environment, 4(2), 145–167. https://doi.org/10.1108/IJDRBE-02-2012-0009
• Çetin, Z. N. (2021). Kırsal Yerleşimin Sürdürülebilirliği Üzerine Bir Çalışma: Eskişehir Dağküplü Köyü (Yüksek Lisans Tezi). Eskişehir Teknik Üniversitesi, Eskişehir.
• Çorapçıoğlu, K., Diri, C., Diri, B. Ş., Kurugöl, S., Özgünler, M., Erem, Ö., Gökuç, Y. T., Görgülü, H. C., Seçkin, N. P., Oğuz, Z. (2010). Balıkesir Kırsalında Yöresel Doku ve Mimari Özelliklere Uygun Yapılaşmanın Yaygınlaştırılması. Ankara: Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (6 cilt).
• Çorapçıoğlu, K., Çakır, S., Aysel, N. R., Görgülü, H. C., Kolbay, D., Seçkin, N. P., Ünsal, E. (2011). Kayseri Kırsalında Yöresel Mimari Özelliklerin Belirlenmesi. Ankara: Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (6 cilt).
• Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü (DMİ). (2023). Resmi İstatistikler. Erişim Adresi (14.06.2023): https://www.mgm.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve-ilceler-istatistik.aspx?k=H&m=ERZINCAN
• Diker, İ. (2022). Principles For The Conservation Of Depopulated Rural Heritage Sites: The Case Of Dereköy On Gökçeada (Imbros)( Yüksek Lisans Tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Dikmen, N. (2005). A Provision Model And Design Guidelines For Permanent Post-Disater Housing In Rural Areas Of Turkey Based On An Analysis Of Reconstruction Projects In Çankırı (Doktora Tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Dilaver, A. (2022). Kırsal Konutların Yapım Teknikleri ve Yapı Malzemeleri Açısından İncelenmesi Zonguldak Alaplı Örneği (Yüksek Lisans Tezi). Düzce Üniversitesi, Düzce.
• Durak, E. (2019). Kırsal Yerleşmelerin Sürdürülebilirliğinde Eko-Turizmin Etkin Rolü: Bursa, Eskikaraağaç Köyü Örneği (Yüksek Lisans Tezi). Bursa Uludağ Üniversitesi, Bursa.
• Eres, Z. (2008). Türkiye’de Planlı Kırsal Yerleşmelerin Tarihsel Gelişimi Ve Erken Cumhuriyet Dönemi Planlı Kırsal Mimarisinin Korunması Sorunu (Doktora Tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Erzincan Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü Arşivi. (2022). Kat Planı ve Vaziyet Planı.
• Erzincan İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü Arşivi. (2021). Kat Planı ve Vaziyet Planı.
• Genç, U. D. (2019). Kırsal Yerleşimlerin Koruma Sorunsalının İrdelenmesi ve Model Geliştirilmesi (Doktora Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Göğebakan, A. Y. (2022). Kültürel Çeşitlilik Bağlamında Kırsal Mimari Mirasın Değerlendirilmesi: Adana İli Ceyhan İlçesi Örneği (Doktora Tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Güler, K. (2016). Türkiye’de Nüfusunu Yitiren Kırsal Yerleşimlerin Korunması İçin Bir Yöntem Önerisi: Ödemiş- Lübbey Köyü Örneği (Doktora Tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Gülümser, A. A. (2009). Rural Areas As Promısıng Hot Spots: Sustainable Rural Development Scenarios (Doktora Tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• He, L., Aitchison, J. C., Hussey, K., & Chen, Y. (2019). Building new houses or long-term recovery? A combination of quantitative and qualitative evidence from earthquake-displaced households in Sichuan, China. Habitat International, 83 (July 2018), 135–145. https://doi.org/10.1016/j.habitatint.2018.12.002
• İner G. (2013). Kırsal Konutlarda Sürdürülebilirlik Kriterlerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Yöntem: Edirne Örneği (Doktora Tezi). Trakya Üniversitesi, Edirne.
• KamacI-Karahan, E., & Kemeç, S. (2022). Residents’ satisfaction in post-disaster permanent housing: Beneficiaries vs. non-beneficiaries. International Journal of Disaster Risk Reduction, 73(January), 102901. https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2022.102901
• Karadeniz, İ. (2022). Kırsal Konutlarda Günümüz Kullanıcı Gereksinmelerinin Karşılanmasına Yönelik Müdahalelerin Tespiti ve Öneriler Geliştirilmesi: Çamlıhemşin Konakları Mahallesi Örneği (Yüksek Lisans Tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Karadeniz, V., & Altınbilek, M. S. (2018). Erzincan İlinin topografik analizi ve idari sınırlar ilişkisi, bazı sorunlar. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (ERZSOSDE), XI-I: 283-304 [2018].
• Karki, J., Matthewman, S., & Grayman, J. H. (2022). Nayã Ghar (A new house): Examining post-earthquake housing reconstruction issues in Nepal. International Journal of Disaster Risk Reduction, 78(June), 103116. https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2022.103116
• Kaya, S. (2001). Marmara Depremi Sonrası Konut Üretim Organizasyonu ve Kocaeli – Bahçecik Örneği (Yüksek Lisans Tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Khorshidian, A., & Fayazi, M. (2023). Critical factors to succeed in post-earthquake housing reconstruction in Iran. International Journal of Disaster Risk Reduction, 94(June), 103786. https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2023.103786
• Koçoğlu, S. (2022). Çamlıhemşin-Yukarı Çamlıca Yerleşimi Kırsal Mimari Mirası ve Koruma Sorunları (Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Koleri, Ş. (2020). Modüler Sistem Kullanılarak Geliştirilen Üretken Tasarım Yaklaşımı: Geçici Afet Konutlarının Biçim Grameri Yöntemi İle Türetimi (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Korkmaz, S. Z. (2007). Kırsal Konutların Deprem Güvenliliğinin Arttırılması (Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Kürüm Varolgüneş, F. (2021). Post-disaster permanent housing: the case of the 2003 Bingöl earthquake in Turkey. Disaster Prevention and Management: An International Journal, 30(2), 77–93. https://doi.org/10.1108/DPM-09-2019-0307
• Li, W. (2013). Study of Built Environmental Sustainability Assessment of Poor Rural Areas of Southwest China (Doktora Tezi). Hong Kong Çin Üniversitesi, Çin Halk Cumhuriyeti.
• Oo, B. L., Sunindijo, R., & Lestari, F. (2018). Users‘ long-term satisfaction with post-disaster permanent housing programs : A Conceptual Model. 9(1). https://doi.org/10.18178/ijimt.2018.9.1.782
• Örs, A. E. C. (2022). Mekânsal ve İşlevsel Değişimin Toplumsal Yapı Temelinde İrdelenmesi: Adatepe Konutları (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Özgünler, M. (2017). Kırsal sürdürülebilirlik bağlamında geleneksel köy evlerinde kullanılan toprak esaslı yapı malzemelerinin incelenmesi. Mimarlık Bilimleri ve Uygulamaları Dergisi, MBUD 2017, 2(2):33-41. e-ISSN: 2548- 0170.
• Parsamanesh, A. R. (1993). Deprem Bölgesindeki Doğu Anadolu Köy Evlerinin Plansal ve Yapısal Islahı Üzerine Bir Çalışma (Doktora Tezi). Mimar Sinan Üniversitesi, İstanbul.
• Pilevne, D. (2022). Kırsal Mirasın Korunması: İznik Müşküle Kırsal Yerleşimi Örneği (Yüksek Lisans Tezi). Kadir Has Üniversitesi, İstanbul.
• Pormon, M. M. M., Yee, D. K. P. & Gerona, C. K. O. (2023). Households condition and satisfaction towards post- disaster resettlement: The case of typhoon Haiyan resettlement areas in Tacloban City. International Journal of Disaster Risk Reduction, 91(March), 103681. https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2023.103681
• Shao, T., & Jin, H. (2020). A field investigation on the winter thermal comfort of residents in rural houses at different latitudes of northeast severe cold regions, China. Journal of Building Engineering, 32, 101476. https://doi.org/10.1016/J.JOBE.2020.101476
• Songür, D. (2000). Afet Sonrası Barınakların ve Geçici Konutların Analizi ve Değerlendirilmesi (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Tas, N., Cosgun, N., & Tas, M. (2007). A qualitative evaluation of the after earthquake permanent housings in Turkey in terms of user satisfaction-Kocaeli, Gundogdu Permanent Housing model. Building and Environment, 42(9), 3418–3431. https://doi.org/10.1016/j.buildenv.2006.09.002
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). (2023a). Nüfus İstatistikleri Portalı. Erişim Adresi (14.06.2023): https://nip.tuik.gov.tr/
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). (2023b). Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları. Erişim Adresi (14.06.2023): https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?locale=tr
• Ünal, B. (2017). Geçici Afet Konutlarında Ortopedik Engelli Erişebilirliği: Afad Engelli Afet Konutunun Erişilebilirlik Ölçümü ve İyileştirme Önerileri (Doktora Tezi). Atılım Üniversitesi, Ankara.
• Wijegunarathna, E. E., Wedawatta, G., Prasanna, L. J., & Ingirige, B. (2018). Long-term satisfaction of resettled communities: An assessment of physical performance of post-disaster housing. Procedia Engineering, 212(2017), 1147–1154. https://doi.org/10.1016/j.proeng.2018.01.148
• Yalçın, C. (2023, 29 Ekim). Kalecik Köyü Kültürü ve Yaşam Tarzı Üzerine Sözlü Görüşme. [Kalecik Köyü, Tercan İlçesi, Erzincan İli, Türkiye].
• Yalçıner, Y. G. (2022). İspir Sırakonaklar Yerleşimi Kırsal Mimarisinin İncelenmesi ve Kırsal Turizm Açısından Değerlendirilmesi (Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Yalaz, E. T. (2012). Afet Sonrasında Yapılan Geçici Konut Örneklerinin ve Yapım Sistemlerinin Değerlendirilmesi (Yüksek Lisans Tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta.
• Zhao, W., (2015). Home Beyond The House: The Meanıng Of Home For People Living In Yanxia Village, Zhejiang Province, China (Doktora Tezi). Illinois Üniversitesi, Amerika Birleşik Devletleri
• Zhang, H., Chen, Y., Rui, J., Yoshino, H., Zhang, J., Chen, X., & Liu, J. (2019). Effects of thermal environment on elderly in urban and rural houses during heating season in a severe cold region of China. Energy and Buildings, 198, 61–74. https://doi.org/10.1016/J.ENBUILD.2019.05.059
• Zhang, X., & Zhang, X. (2021). Comparison and sensitivity analysis of embodied carbon emissions and costs associated with rural house construction in China to identify sustainable structural forms. Journal of Cleaner Production, 293, 126190. https://doi.org/10.1016/J.JCLEPRO.2021.126190
• Zhang, J., Lu, J., Deng, W., Beccarelli, P., & Lun, I. Y. F. (2023). Thermal comfort investigation of rural houses in China: A review. Building and Environment, 235, 110208. https://doi.org/10.1016/J.BUILDENV.2023.110208