İlköğretim Öğrencilerinin Soru Oluşturma Becerilerinin İncelenmesi

Yıl 2012, Cilt: 8 Sayı: 1, 43 - 68, 25.01.2012

Yılmaz Çakıcı , Handan Ürek , Emrah Dinçer

Öz

Günümüz fen eğitiminin temel amacı, öğrencilere daha fazla bilimsel bilgi öğretmek değil,onlara daha fazla bilimsel sorgulama becerisi kazandırmaktır. Soru sorma ise bilimsel sorgulamanınözünü oluşturur. Bu bağlamda, bu çalışmanın amacı ilköğretim öğrencilerinin soru oluşturmabecerilerini ‘domuz gribi’ ve ‘karbonhidratlar’ konusundaki iki metinden yararlanarak incelemektir.Araştırmanın katılımcıları, 2009-2010 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde Edirne, Kırklareli,Tekirdağ ve İstanbul’da belirlenen beş ilköğretim okulundan toplam 816 öğrenciden (4-8 sınıflar)oluşmaktadır. Bu çalışmada nicel ve nitel araştırma desenleri birlikte kullanılmıştır. Çalışmasonuçlarına göre, öğrencilerin hem karbonhidratlar hem domuz gribi konusunda ürettiği sorularınbirçoğunu “bilgi basamağı düzeyin”dedir. Bilgi düzeyinde soru üretmede 5. sınıfların, kavramadüzeyinde soru üretmede 6. sınıfların daha başarılı oldukları görülmektedir. Her sınıf düzeyindeuygulama, sentez ve değerlendirme ile ilgili soru üretimleri çok düşük sayıda kalmıştır. Öğrencileringüncel konu olan domuz gribi konusunda üst düzey bilişsel alanlardan sadece değerlendirme düzeyindedaha fazla soru oluşturma eğiliminde oldukları ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Soru oluşturma, soru sorma, karbonhidrat, domuz gribi, ilköğretim

Kaynakça

• AAAS (American Association for the Advancement of Sciences). (1989). Science for all Americans: A Project 2061 report on literacy goals in science, mathematics and technology. Washington DC: Author.
• Akpınar, E. & Ergin, Ö. (2006). Fen Bilgisi Öğretmenlerinin Yazılı Sınav Sorularının Değerlendirilmesi. Milli Eğitim, 172, 225-231.
• Ayvacı, H. Ş. & Türkdoğan, A. (2009). Yeniden Yapılandırılan Bloom Taksonomisine Göre Fen ve Teknoloji Dersi Yazılı Sorularının İncelenmesi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 7 (1), 13-25.
• Balcı, A. (2004). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntem, Teknik ve İlkeleri. Ankara: Pegem Yayınları.
• Baysen, E. (2006). Öğretmenlerin Sınıfta Sordukları Sorular İle Öğrencilerin Bu Sorulara Verdikleri Cevapların Düzeyleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 14 (1), 21–28.
• Bruner, J. (1986). Actual minds, possible worlds. Cambridge, MA: Harvard University Press.
• Chin, C., Brown, D. E. & Bruce, B. C. (2002) Student-generated questions: a meaningful aspect of learning in science. International Journal of Science Education, 24 (5), 521-549.
• Commeyras, M. (1995). What can we learn from students' questions. Theory into Practice, 34, 101–106.
• Costa, J., Caldeira, H., Gallastegui, J. R. & Otero, J. (2000). An Analysis of Question Asking on Scientific Texts Explaining Natural Phenomena. Journal Of Research In Science Teaching, 37 (6), 602-614.
• Cuccio-Schirripa, S. & Steiner, H.E. (2000). Enhancement and analysis of science question level for middle school students. Journal of Research in Science Teaching, 37, 210–224.
• Cuevas, P., Lee, O., Hart, J. & Deaktor, R. (2005). Improving Science Inquiry with Elementary Students of Diverse Backgrounds. Journal of Research In Science Teaching, 42 (3), 337-357.
• Dahlgren, M. A. & Öberg, G. (2001). Questioning to learn and learning to question: Structure and function of problem-based learning scenarios in environmental science education. Higher Education, 41, 263-282.
• Dillon, J.T. (1982). The multidisciplinary study of questioning. Journal of Educational Psychology, 74(2), 147-165.
• Dillon, J.T. (1988). The remedial status of student questioning. Journal of Curriculum Studies, 20, 197– 210.
• Dindar, H. & Demir, M. (2006). Beşinci Sınıf Öğretmenlerinin Fen Bilgisi Dersi Sınav Sorularının Bloom Taksonomisine Göre Değerlendirilmesi. GÜ, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26 (3), 87–96.
• Driver, R., Newton, P., & Osborne, J. (2000). Establishing the norms of scientific argumentation in classrooms. Science Education, 84(3), 287–312.
• Dori, Y. D. & Herscovitz, O. (1999). Question-posing capability as an alternative evaluation method: Analysis of an environmental case study. Journal of Research in Science Teaching, 36, 411-430.
• Garcia, G. E., & Pearson, P. D. (1990). Modifying reading instruction to maximize its effectiveness for all students (Tech. Rep. No. 489). Champaign, IL: University of Illinois, Centre for the Study of Reading.
• Gündüz, Y. (2009). İlköğretim 6, 7 Ve 8. Sınıf Fen Ve Teknoloji Sorularının Ölçme Araçlarına Ve Bloom’un Bilişsel Alan Taksonomisine Göre Analizi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, VI (II), 150-165.
• Heiman, M. (1987). Learning to Learn: A Behavioral Approach to Improving Thinking, In Thinking, Perkins, D.N., Lochhead, J. & Bishop, J.C., eds. (pp. 432-452). Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
• Hunkins, F. P. (1995). Teaching thinking through effective questioning. Norwood, MA: Christopher- Gordon.
• Johnson, N. L. (1990). Questioning makes the difference. Melbourne: Hawker Brownlow.
• Johnston, J. (2005). Early explorations in science. 2’nd edition. Buckingham: Open University Press.
• Karaman, İ. (2005). Erzurum İlinde Bulunan Liselerdeki Fizik Sınav Sorularının Bloom Taksonomisinin Basamaklarına Göre Analizi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25 (1), 77–90.
• Koray, Ö. C. & Yaman, S. (2002). Fen Bilgisi Öğretmenlerinin Soru Sorma Becerilerinin Bloom Taksonomisine göre Değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 10 (2), 317–324.
• Koray, Ö., Altunçekiç, A. ve Yaman, S. (2002). Fen Bilgisi Öğretmenlerinin Soru Sorma Becerilerinin Bloom Taksonomisine Göre Değerlendirilmesi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17: 33–39.
• Marbach-Ad, G. & Sokolove, P. G. (2000). Can Undergraduate Biology Students Learn to Ask Higher Level Questions? Journal of Research in Science Education, 37 (8), 854-870.
• Myhill, D. (2006). Talk, talk, talk: Teaching and learning in whole class discourse. Research Papers in Education, 21, 19-41.
• Myhill, D. & Warren, P. (2005). Scaffolds or straitjackets? Critical moments in classroom discourse. Educational Review, 57(1), 55-69.
• Morgan, N. and Saxton, J., 1991. Teaching, Questioning and Learning. London: Routledge.
• Mutlu, M., Uşak, M. & Aydoğdu, M. (2003). Fen Bilgisi Sınav Sorularının Bloom Taksonomisine göre Değerlendirilmesi. G. Ü. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 4 (2), 87–95.
• National Research Council (NRC) (1996). National science education standards. Washington, DC: National Academy Press.
• Osman, M. E. & Hannafin, M. J. (1994). Effects of Advance Questioning and Prior Knowledge on Science Learning. Journal of Educational Research, 88 (1), 5-13.
• Özcan, S. ve Akcan, K. (2010). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Hazırladığı Soruların İçerik ve Bloom Taksonomisine Uygunluk Yönünden İncelenmesi, Kastamonu Eğitim Dergisi, 18 (1), 323-330.
• Özcan, S. & Oluk, S. (2007). İlköğretim Fen Bilgisi Derslerinde Kullanılan Soruların Piaget ve Bloom Taksonomisine göre Analizi. D.Ü.Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 8, 61-68.
• Özmen, H. & Karamustafaoğlu, O. (2006). Lise II. Sınıf Fizik-Kimya Sınav Sorularının ve Öğrencilerin Enerji Konusundaki Başarılarının Bilişsel Gelişim Seviyelerine göre Analizi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 14 (1), 91-100.
• Palincsar, A., & Brown, A. (1984). Reciprocal teaching of comprehension-fostering and comprehension- monitoring activities. Cognition and Instruction, 1, 117-175.
• Penick, J. E., Crow, L. W. & Bonnstetter, R. J. (1996). Questions Are the Answers. Science Teacher 63 (1), 26-29.
• Ross, E. P. (1998). Pathways to thinking: Strategies for developing independent learners K-8. Norwood, MA: Christopher-Gorden Publishers, Inc.
• Scardamalia, M., & Bereiter, C. (1985). Fostering the development of self-regulation in children's knowledge processing. In S. F. Chipman, J. W. Segal, & R. Glaser (Eds.), Thinking and learning skills: Vol.2. Research and open questions (s.563-577). Hillsdale, NJ: Erlbaum.
• Selçuk, Z. (2000) Okul Deneyimi ve Uygulama, Ankara, Nobel Yayın Dağıtım.
• Senemoğlu, N. (2009). Gelişim Öğrenme ve Öğretim. Ankara: Ertem Matbaacılık.
• Shepardson, D.P. & Pizzini, E.L. (1991). Questioning levels of junior high school science textbooks and their implications for learning textual information. Science Education, 75, 673–682.
• Shodell, M. (1995). The question-driven classroom: Student questions as course curriculum on biology. The American Teacher, 57, 278–281.
• Splitter, L. and Sharp, A. ( 1995) Teaching for Better Thinking: The Classroom Community of Inquiry.
• Australian Council for Educational Research, Melbourne.
• Tizard, B & Hughes, M. (2002). Young Children Learning. 2’nd Edition. Blackwell Publishing, London.
• van Zee, E. H., Iwasyk, M., Kurose, A., Simpson, D. & Wild, J. (2001). Student and Teacher Questioning during Conversations about Science. Journal Of Research In Science Teaching, 38 (2), 159-190.
• Wilson, Jeni & Jan, Lesley Wing. (1993). Thinking for themselves: developing strategies for effective
• learning. Armadale: Eleanor Curtain Publishing.
• Wong, B. Y. L. (1985). Self-questioning instructional research: A review. Review of Educational
• Research, 55, 227-268.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (5. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yoon, J.& Onchwari, J. A. (2006). Teaching Young Children Science: Three Key Points. Early Childhood Education Journal, 33 (6), 419-423.
• Zoller, U. (1987). The Fostering of question-asking capability. Journal of Chemical Education, 64, 510– 511.