Yaşam Temelli Öğrenme Yaklaşımına Göre Hazırlanan Kalp Diseksiyonu Etkinliğine Yönelik Öğrenci Görüşlerinin Belirlenmesi

Yıl 2020, Cilt: 39 Sayı: 3 100. Yıl Eğitim Sempozyumu Özel Sayı, 170 - 182, 30.11.2020

Mehmet Yakışan , Gönül Görmüş

Öz

Bu çalışmanın amacı yaşam temelli öğrenme yaklaşımına göre hazırlanan “Kalbini tanı” etkinliği ile öğrencilerin gerçek kalp ile ders kitaplarındaki kalp çizimlerini karşılaştırmalarına imkân verilerek kalbin yapısı ve kısımları ile ilgili görüşlerini belirlemektir. Çalışma 2018-2019 eğitim-öğretim döneminde Samsun’daki bir Anadolu Lisesinde okuyan 11. sınıf öğrencileri ile yürütülmüştür. Kalp diseksiyonunun yapıldığı “Kalbini Tanı” etkinliğine 30 öğrenci katılmıştır. Etkinlik sırasında gerçek bir memeli kalbinin diseksiyonu öğrencilerle birlikte yapılarak, kalbin kısımları ayrıntılı olarak incelemeleri sağlanmıştır. Etkinlik ile kalbin yapısı ve kısımları ayrıntılı olarak gösterilirken, öğrencilerin gerçek kalp ve ders kitaplarındaki kalp ile ilgili çizimlerini inceleyerek karşılaştırmaları istenmiştir. Öğrencilerden kitaplardaki kalp çizimleri ile diseksiyonu yapılan gerçek kalp arasında ne tür farklar gördüklerine yönelik açık uçlu sorular sorulmuştur. Öğrencilerin açık uçlu sorulara verdikleri cevaplar incelenerek analiz edilmiştir. Analiz ile veriler kategorilere ayrılmış, frekans ve yüzdeleri tespit edilerek tablolar halinde sunulmuştur. Hazırlanan tablolar incelendiğinde kitaplarda çizilen kalp yapı ve kısımları ile gerçek kalp yapı ve kısımları arasında bazı öğrenciler fark olmadığını söylerken, öğrencilerin önemli bir çoğunluğu çeşitli farklılıkların olduğunu ifade etmişlerdir. Öğrenciler gerçek kalp üzerindeki, kalp kapakçıklarını kalp kaslarına bağlayan ipliksi yapıları, aort atar damarı, kulakçık ve kapakçıkların en fazla dikkatlerini çeken kalp yapıları olduğunu belirtmişlerdir. Ayrıca aort atardamarı ile toplardamar arasında bir takım farkların olduğunu gerçek kalbi inceleyerek daha iyi gözlemlediklerini ifade etmişlerdir. Sonuçta kalp diseksiyonu ile öğrencilerin kalbin yapısını daha iyi ve ayrıntılı olarak anladıklarını, gerçek kalpte kitaplardaki çizimlerden bazı farklılıkların olduğunu daha iyi fark ettiklerini belirtmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Yaşam temelli öğrenme, Kalp diseksiyonu, Kalp çizimleri

Kaynakça

• Alkan, A. H. (1996). Bazı kimyasal kavramların model-benzetmelerle öğretimi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Başdaş, E. (2007). İlköğretim fen eğitiminde, basit malzemelerle yapılan fen aktivitelerinin bilimsel süreç becerilerine, akademik başarıya ve motivasyona etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Celâl Bayar Üniversitesi, Manisa.
• Bennett, J. (2003). Teaching and learning science. Continuum publish. New York USA.
• Bennett, J. & Lubben, F. (2006). Context-based chemistry: The salters approach. International Journal of Science Education, 28 (9), 999-1015.
• Çeken, R. (2011). İlköğretim fen ve teknoloji ders kitaplarında kalp ve akciğer ile ilgili şekillerin içerik analizi. Kastamonu Eğitim Dergisi. 19 (3). 903-91.
• Ekici, G., & Gökmen, A. (2012). Ortaöğretim öğrencilerinin biyoloji laboratuvarı sınıf çevresine ilişkin algılarının biyoloji öz-yeterlik algı düzeylerine göre değerlendirilmesi. (X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi’nde sunulmuş bildiri). Niğde Üniversitesi, Niğde.
• Ercanlı, D. (1997). İlköğretim okullarının 4. sınıflarında dünyamız ve gökyüzü ünitesinin öğretilmesinde oyun ve modellerin başarıya etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Guy, M. & Young, T. (2010). Creating eclipses: Using scale models to explore how eclipses happen. Science Activities, 47, 75-82.
• Gülbahar, Y. (2008). Öğretim araç ve gereçleri. Öğretim teknolojileri ve materyal tasa¬rımı. (Ed. K. Selvi). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Güneş, M. H., & Çelikler, D. (2010). The investigation of effects of modelling and computer assisted instruction on academic achievement. International Journal of Educational Researchers, 1(2), 22-28.
• Gündüz, E., Yılmaz, M., Çimen, O. & Karakaya, F. (2019). 11. sınıf biyoloji ders kitabındaki konuların bilimsel içerik bakımından incelenmesi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19 (3), 999-1015.
• Gözmen, E. (2008). Lise 1. sınıf biyoloji dersinde okutulan “mayoz bölünme” konusunun öğretilmesinde modellerin öğrenmeye etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Halloun, I. A. (2004). Modeling theory in science education. Dordrecth: Kluwer Academic Publishers. Kee, T.P. & McGovan, P.M. (1998). Chemistry within; chemistry without. www.chem.vt.edu/ confchernlI998/kee/kee.html adresinden 25.10.2019’da erişildi.
• Koçak, E. (2006). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinde “sindirim ve görevli yapılar”, “boşaltım ve görevli yapılar” ve “çiçekli bir bitkiyi tanıyalım” konularının modelle öğretiminin öğrenci başarısına etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Korkmaz, H. (2004). Fen ve teknoloji eğitiminde alternatif değerlendirme yaklaşımları. Ankara: Yeryüzü Yayınevi.
• Köse, S. (2008). Diagnosing student misconceptions: Using drawings as a research method. World Applied Science Journal, 3(2), 283-293.
• Küçük, M. (2005). Farklı öğrenim seviyelerindeki öğrencilerin ve fen bilgisi öğretmen adaylarının yerçekimi kuvveti hakkında sahip oldukları kavramların incelenmesi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 2(1), 32-45.
• MEB (2006). İlköğretim fen ve teknoloji dersi 6. sınıf öğretmen kılavuz kitabı. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü.
• MEB (2007). Ders kitapları ile eğitim araçlarının incelenmesi ve değerlendirilmesine iliş¬kin yönerge. Tebliğler Dergisi, 70(2597), 422-440.
• MEB Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı [MEB TTKB]. (2018). “Taslak kitap incelemede değerlendirmeye esas olacak kriterler” konulu 6410086 sayılı, 2018 tarihli yazı. Ankara: MEB.
• Millar, R., & Osborne, J. (1998). Science education for the future. School Science Rewiev, 80(291), 19-24.
• Reid, N. (2000). The presentation of chemistry logically driven or applications-Ied?. Chemistry Education: Research and Practice in Europe, 1 (3), 381-392.
• Sözbilir, M., Sadi, S., Kutu, H., & Yıldırım, A. (2007). Kimya eğitiminde içeriğe/bağlama dayalı (context-based) öğretim yaklaşımı ve dünyadaki uygulamaları, I. Ulusal Kimya Eğitimi Kongresi, 20-22 Haziran 2007. İstanbul.
• Taber, K. S. (2009). Misconceiving the mismatch between chemical concepts and stu¬dent thinking. School Science Review, 91(335), 87-96.
• Toprak, T. (1993). İlkokul ders kitaplarının öğretim programına uygunluğunun değerlendirilmesi (Adana ilinde bir araştırma). (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Ünsal, Y., & Güneş, B. (2002). Bir kitap inceleme çalışması örneği olarak MEB. ilköğretim 4. sınıf fen bilgisi ders kitabına fizik konuları yönünden eleştirel bir bakış. G. Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(3) 110-120.
• Yeşilyurt, S., & Gül, Ş. (2012). Ortaöğretim öğrencilerinin taşıma ve dolaşım sistemleri ünitesi ile ilgili kavram yanılgıları. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 5(1), 17-48.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (9. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, M., Gündüz, E. , Üçüncü, G. , Karakaya, F., & Çimen, O. (2018). Sekizinci sınıf fen bilimleri ders kitabındaki biyoloji konularının bilimsel içerik bakımından incelenmesi. Anadolu Öğretmen Dergisi, 2(2), 1-16.