Öğretim Kalitesinin Okula Bağlılığı Etkilemesinde Okul İkliminin Aracı Rolü

Yıl 2024, Cilt: 43 Sayı: 1, 183 - 210, 30.06.2024

Mustafa Demir , Mustafa Özgöl , Okay Demir

https://doi.org/10.7822/omuefd.1258429

Öz

Öğretim kalitesinin üniversite öğrencilerinin okula bağlılık düzeylerini okul iklimi aracılığı ile etkileme düzeylerini ortaya koymak önemli görülmektedir. Bu bağlamda bu araştırmanın amacı, öğretim kalitesinin öğrencilerin okula bağlılık düzeylerini etkilemesinde okul ikliminin aracı rolünü ortaya koymaktır. Bu doğrultuda araştırma ilişkisel tarama modeline uygun olarak tasarlanmıştır. Araştırmaya eğitim fakültesinde öğrenim gören toplam 266 üniversite öğrencisi katılmıştır. Çalışmanın öğretim kalitesinin okul iklimini, okul ikliminin de okula bağlılık düzeyini doğrudan etkilediği ve öğretim kalitesinin okula bağlılığı okul ikliminin aracı rolü ile dolaylı yoldan etkilediği görülmüştür. Ayrıca öğretim kalitesi ile okula bağlılık arasında anlamlı bir ilişki bulunmasına rağmen kalitenin bağlılık düzeyini doğrudan etkilemediği tespit edilmiştir. Elde edilen bulgulardan hareketle öğretim kalitesi fazla olan ve okul ikliminin olumlu etkisinin hissedildiği bir okul ortamında öğrencilerin okula bağlılık düzeyinin artacağı söylenebilir. Bu doğrultuda öğrencilerin okula bağlılığını arttırmak adına öğretim kalitesinin yanı sıra olumlu bir okul iklimini destekleyecek faaliyetlerin de yapılması önemli görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Öğretim kalitesi, Okula bağlılık, Okul iklimi, Öğretmen eğitimi

The Mediating Role of School Climate in the Effect of Teaching Quality on School Engagement

Öz

It is important to reveal the level of influence of the quality of education on the level of school engagement of university students through the school climate. In this context, the aim of this research is to reveal the mediating role of school climate in the effect of teaching quality on students' levels of school engagement. In this direction, the research was designed in accordance with the relational screening model. A total of 266 university students studying at the faculty of education participated in the research. In the study, it was seen that the quality of teaching directly affects the school climate, and the school climate directly affects the level of commitment to the school, and the quality of teaching indirectly affects the commitment to school through the mediating role of school climate. In addition, although there is a significant relationship between the quality of teaching and commitment to school, it has been determined that quality does not directly affect the level of commitment. Based on the findings, it can be said that in a school environment where the quality of teaching is high and the positive effect of the school climate is felt, the level of school engagement of the students will increase. In this direction, it is important to carry out activities that will support a positive school climate as well as teaching quality in order to increase students' commitment to the school.

Anahtar Kelimeler

School climate, Teaching quality, School engagement, Teacher training

Kaynakça

• Ahghar, G. (2008). The role of school organizational climate in occupational stress among secondary school teachers in Tehran. International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health, 21(4), 319-329.
• Balyer, A. (2013). Okul müdürlerinin öğretimin kalitesi üzerindeki etkileri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 19(2), 181-214.
• Baron, M. & Kenny, D. A. (1986). The Moderator-mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic, and statistical considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51(6), 1173-1182. Retrieved from http://www.psych.uncc.edu/pagoolka/Jpsp198 6p1173.pdf
• Bilir, B. (2020). Yükseköğretimde öğrenci bağlılığının araştırılması (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Eskişehir.
• Bora, V. ve Altınok, V. (2021). Ortaokul öğrencilerinin öğretmen etkililiği algısı ile okula bağlılıkları arasındaki ilişkide öğrenci mutluluğunun etkisi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41(3), 1839-1868.
• Ceylan, H. ve Özgenel, M. (2022). Ortaokul öğrencilerinin okula bağlılıklarında önemli bir faktör: Okul kültürü. Temel Eğitim Dergisi, 13, 32-46.
• Chen, Y., Yu, Z. & Zhao, W. (2022). Based on optimization research on the evaluation system of english teaching quality based on GA-BPNN Algorithm. Computational Intelligence and Neuroscience, 1-10. https://doi.org/10.1155/2022/9946128
• Cohen, J., Mccabe, E., Michelli, N., & Pickeral, T. (2009). School climate research and educational policy. Teachers College Record, 111(1), 180-213.
• Çulcuoğlu, T. ve Şentürk, H. E. (2021). Spor bilimleri öğrencilerinin okul iklimi algılarını yordayan faktörlerin incelenmesi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 19(3), 176-190. https://doi.org/10.33689/spormetre.898872
• Çağlar, M., ve Şahin, E. C. (2023). Eğitim yönetiminde kalite anlayışının geliştirilmesine yönelik girişimlerin incelenmesi. Sosyal Araştırmalar ve Davranış Bilimleri Dergisi, 9(18), 522-533. https://doi.org/10.52096/jsrbs.9.18.35
• Dönmez, Ş. (2018). Ortaokul öğrencilerinde okul iklimi, okula bağlılık ve okul yaşam kalitesi algısının incelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(2), 1-17.
• Durmuş, E., Aypay, A. ve Aybek, E. C. (2017). Okul tükenmişliğini önlemede ebeveyn izlemesi ve olumlu okul iklimi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 23(3), 355-386.
• Ellis, T. I. (1988). School climate. Research Roundup, 4(2), 1-6.
• Ertem, H. Y. ve Gökalp, G. (2019). Lisansüstü eğitimde örgüt iklimi ölçeğinin geliştirilmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(3), 784-797. https://doi.org/10 .17679/ inuefd.480361
• Fante, I. (2022). Integrating social-emotional learning and school climate with a sociocultural narrative inquiry approach. Degree of Doctor of Philosophy, The City University of New York.
• Finn, J. D. (1989). Withdrawing from school. Review of Educational Research, 59(2), 117-142. https://doi.org/10.2307/1170412
• Fraenkel, J. R., Wallen, N. E. & Hyun, H. H. (2015). How to design and evaluate research in education (9. ed.). New York: Mc Graw Hill Education.
• Fredricks, J. A., Blumenfeld, P., & Paris, A. (2004). School engagement: Potential of concept, state of the evidence. Review of Educational Research, 74(1), 59-109.
• Gonder, P. O. & Hymes, D. (1994). İmproving school climate and culture. (AASA Critical Issues Report No. 27) Arlington, VA: American Association of School Administrators.
• Göksoy, S. (2014). Eğitim sistemlerinde kalite standartları ve kalite standart alanları. Düzce Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(7), 85-99.
• Gürbüz, S. (2019). Sosyal bilimlerde aracı, düzenleyici ve durumsal etki analizleri: IBM SPSS Process makro uygulamalı, örnek veri setleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2018). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri: Felsefe, yöntem, analiz (5. baskı). Ankara: Seçkin Yayınları.
• Hayes, A. F. (2018). Introduction to mediation, moderation, and conditional process analysis: A regression-based approach (2. Ed.). New York: The Guilford Press.
• Johnson, B. & Christensen, L. (2014). Eğitim araştırmaları: Nicel, nitel ve karma yaklaşımlar (4. baskı). (S. B. Demir, Çev. Ed.) Ankara: Eğiten Kitap.
• Kalaycı, N. (2009). Yükseköğretim kurumlarında akademisyenlerin öğretim performansını değerlendirme sürecinde kullanılan yöntemler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 60(60), 625-656.
• Karaca, E. (2008). Eğitimde kalite arayışları ve eğitim fakültelerinin yeniden yapılandırılması. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21, 61–80.
• Karagöz. Y. (2017). SPSS ve AMOSS uygulamalı nitel-nicel-karma bilimsel araştırma yöntemleri ve yayın etiği. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Karakaya, A., Kılıç, İ. ve Uçar, M. (2016). Üniversite öğrencilerinin öğretim kalitesi algısı üzerine bir araştırma. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2, 40-55.
• Kelley, R. C., Thornton, B. & Daugherty, R. (2006). Relationships between measures of leadership and school climate. Education, 26(1), 17–25.
• Loukas, A. (2007) What is school climate? High-quality school climate is advantageous for all students and may be particularly beneficial for at-risk students. Leadership Compass, 5(1), 1–3.
• MacKinnon, D. P., Lockwood, C. M. & Williams, J. (2004). Confidence limits for the indirect effect: Distribution of the product and resampling methods. Multivariate Behavioral Research, 39(1), 99-128. http://dx.doi.org/10.1207/s15327906mbr3901_4
• Maksüdünov, A., Çavuş, Ş. & Eleren, A. (2016). Yükseköğretimde öğrencilerin hizmet kalitesine yönelik algılamaları. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(4), 65-76.
• Özçiçek, Y. ve Karaca, A. (2019). Yükseköğretim kurumlarında kalite ve akreditasyon: mühendislik eğitim programlarının değerlendirilmesi. Fırat Üniversitesi Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 3(1), 114-149.
• Öztürk, E. ve Faiz, E. (2020). Algılanan öğretim kalitesi ve öğrenci tatmininin öğrenci sadakati üzerindeki etkisi: Düzce Üniversitesi Örneği. Uluslararası Turizm, Ekonomi ve İşletme Bilimleri Dergisi, 4(1), 01–15.
• Parlıyan, B. M. (2022). Eğitimde kalite ve akreditasyon. Kalite ve Strateji Yönetimi Dergisi, 2(1), 93-95.
• Preacher, K. J. & Kelley, K. (2011). Effect size measures for mediation models: Quantitative strategies for communicating indirect effects. Psychological Methods 16(2), 93-115. http://dx.doi.org/10.1037/a0022658
• Rezaeisharif, A., Karimianpour, G., Taqavi, H., Amini, M. & Alafasghari, F. (2022). Psychometric properties of school climate scale among secondary school students. Journal of School Psychology, 10(4), 59-72. http://dx.doi.org/10.22098/jsp.2022.1461
• Sel, F. (2018). İnönü üniversitesi uzaktan eğitim öğrencilerinin çevrimiçi öğrenci bağlılık düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• Skinner, E. A., & Pitzer, J. (2012). Developmental dynamics of engagement, coping, and everyday resilience. In S. L. Christenson, A. L. Reschly, & C. Wylie (Eds.), Handbook of research on student engagement (pp. 21–44). Springer Science.
• South, C. L., & DeJarnette, N. (2022). Ruler: A social emotional learning program’s ımpact on school climate. Education, Society and Human Studies, 3 (1), 52-63. http://dx.doi.org/ 10.2215 8 /e shs. v 3n1p52
• Şahin, A. ve Atbaşı, Z. (2020). Olumlu okul iklimi oluşturmada öğretmenin rolünün incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(3), 672-689.
• Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6th ed.). United States: Pearson Education.
• Thapa, A., Cohen, J., Guffey, S., & Higgins-D’Alessandro, A. (2013). A review of school climate research. Review of Educational Research, 83, 357–385. https://doi.org/10.3102/0034654313483907
• Türkdoğan, M. ve Özgenel, M. (2021). Öğretmenlerin yaratıcı düşünme eğilimleri ile okul iklimi arasındaki ilişki. E- Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12(1), 190-213, http://dx.doi.org/10.19160/ijer.815200
• Velarde, J. M., Ghani, M. F., Adams, D. &Cheah, J-H. (2022). Towards a healthy school climate: The mediating effect of transformational leadership on cultural intelligence and organisational health. Educational Management Administration & Leadership, 50(1), 163-184. http://dx.doi.org/10.1177/1 741143220937311
• Yang, L., Chun, Y. & Liu, Y. (2022). A novel quality evaluation method for standardized experiment teaching. Soft Comput, https://doi.org/10.1007/s00500-021-06636-x
• Zaboli, R. A., Malmoun, Z. & Hassani, M. (2014) Relationship of factors affecting the quality of teaching: Structural Equation Modeling. Education Strategy Medical Sciences, 7(5), 315-321.
• Zarate, C. R. P. (2023). An Analysis of Influences to Faculty Retention at a Philippine College (Doctoral dissertation). University of Southern California.
• Zhang, L. J., Fathi, & Mohammaddokht, F. (2023). Predicting teaching enjoyment from teachers’ perceived school climate, self-efficacy, and psychological wellbeing at work: EFL Teachers. Perceptual and Motor Skills, 130(5). https://doi.org/10.1177/00315125231182269
• Zhao, X., Lynch, J. G. & Chen, Q. (2010). Reconsidering Baron and Kenny: Myths and truths about mediation analysis. Journal of Consumer Research, 37(2), 197-206. doi: 10.1086/651257