Eski şair ve dilbilimcilerinden biri olan Muhyi Gülşeninin edebi ve dilsel etkinliklere dair görüşleri incelenmiştir. Onun "Menakıb-ı İbrahim Gülşeni" isimli eseri orta çağlarda edebiyat biliminin gelişimi hakkında bilgi veren antik sanat örneğinden biridir ve bilimin modern durumunu eski çağlarla karşılaştırmakla edebi alandakı gelişimi için bize zemin vere bilir. Günümüzde geçmişi bilmeden geleceye adım atmak kolay degildir. Bu çalışmanın temel amacı şunlardır: 1) eseri tekstoloji bakımdan araştırılmasını gerçekleştirmek, 2) İbrahim Gülşeninin yaratıcı etkinligine tur atmak, 3) "Menakıb"a istinaden onun hayatını ögrenmek, 4) onu Azerbaycan doğumlu gibi tanıtmak, 5) şiirsel yeteneklerden kaynaklanan sanatsal örneklerini edebi-üslubi yönde incelemek, 6) şairin edebi mirasının, sembolik-duygusal yaratıcı yetenegini Doğu çapında yükseltmektir. Zamanının çok kültürlü ve çok yetenekli isimlerinden biri olan İbrahim Berdei Türkiye edebiyyatı tarihinde “Gülşeni” mahlası ile tanınır. Ünlü mürşid ve manevi rehber Gülşeni`nin öğretimleri, Gülşeniyye tarikatının doktrin temelleri, Mısırda devr eden sosyo-politik hadiseler “Menakib”de anlatılır. Bu çalışmada öncüllerinden yararlanma gözleminin yanı sıra, İbrahim Gülşeninin şiirsel tarzı, önde gelen şairlerin yaratıcı etkinliklerinden alıntı yaparak kalem arkadaşlarına şiir ayırma gelenekleri, halk edebiyatı unsurlarıyla gerçek koordinasyon (bağlantı) incelenmiştir. “Menakıb”ın bilimsel-paleografik tasviri ve grafik özelliklerine dayanarak bu çalışma edebi eserin eleştirilen metnini tekstoloji incelemeye, onun edebi dil yapısı, bireysel mesleki üslup, onun edebi yaratıcı yöntem ve yenilik eğilimlerini araştırmaya hedeflenmiştir.
The literary and linguistic activity of Muhyi Gulshani, one of the ancient poets and linguists were analyzed. His work called "Menakib-i Ibrahim Gulshani" is one of the examples of ancient art giving some information about the development of literature science in the Middle Ages and compare it with the current state of science as a whole can give us a basis to determine the development of science in the ancient times and its modern level. Without knowing the past it is not easy to step up to future. The basic aim of this study is: 1) to carry out a textological analysis of the work, 2) to make a tour to the creative activity of Ibrahim Gulshani, 3) to study his life through "Menakib", 4) to introduce him to the people of the Azerbaijani where he was brought up, 5) to analyze his artistic examples in the literary-stylistic direction, derived from his poetic ability, 6) to promote the poet’s literary heritage, and figurative-emotional creative talent in the context of entire East. One of the most highly cultered and most intelligent people of his time Ibrahim Berdei was known in the literary history of Turkey under his makhlas of Gulshani. Great murshid or spiritual guide Gulshani`s teachings and doctrinal foundations of the Gulshaniyya, socio-political events circulated in Egypt were narrated in “Menakib”. This study investigated İbrahim Gulshani`s poetic style along with an observation of his taking advantage of his predecessors, his truthfulness to the traditions of devoting poems to his penpals, and citing the creative activities of prominent poets, to discover his true coordination with elements of folk literature. Based on scientific-paleographic description and graphic peculiarities of the manuscript, this study are also aimed at doing textological analysis of the critical text of the literary monument, its literary linguistic structure, and individual professional style, its literary creative method, its use of traditions and innovative tendencies.
Primary Language | English |
---|---|
Subjects | Linguistics |
Journal Section | Turkish language, culture and literature |
Authors | |
Publication Date | November 21, 2020 |
Published in Issue | Year 2020 Issue: Ö8 |