Yaş Dostu Mekânlar ve Hizmetler

"Yazı göndermek için son tarih 1 Aralık 2023"

2017 yılında yayın hayatına başlayan Senex: Yaşlılık Çalışmaları Dergisi bu dönem “Yaş Dostu Mekânlar ve Hizmetler” temalı özel sayısı ile makale kabulü yapmayı planlamaktadır. Bu özel sayı ile yaş dostu mekân ve hizmetlere yönelik saha çalışmalarından oluşan bilimsel çalışmalara yer verilecektir.

Dünya genelinde bir demografik değişim süreci yaşanmaktadır. Yaklaşık on yıl içinde yaşlı nüfusun 1 milyar civarlarında olması beklenmekle birlikte bu değişimin etkileri Türkiye’de de görülmektedir. TUİK (2023)’in son verilerine göre Türkiye’nin artık yaşlı toplumlar kategorisinden çok yaşlı toplumlar kategorisine geçişi başlamış bulunuyor. Nüfus yaşlanmasıyla beraber kentlerde yaşayan yaşlı sayısı da hızla arttırmaktadır. Yaşlı nüfusu artan kentlerde yaşlılar başta olmak üzere tüm incinebilir kesimler hem fiziksel hem de sosyal bariyerlerle karşılaşmaktadır. DSÖ ise 2000’li yılların başında ortaya çıkmaya başlayan yaş dostu mekânlar oluşturma fikrini özellikle 2006 yılında başlattığı “Yaş Dostu Kentler” girişimiyle bu bariyerlere kapsamlı bir çözüm önerisi getirme çabasına girmiştir. Küresel düzeydeki bu yaş dostu mekân girişimi, kentlerde yaşanan demografik dönüşüm sürecinin etkilerine karşı bilhassa, çevrenin düzenlenmesi ve hizmetlerin yeniden planlanması için farkındalık yaratmayı amaçlar (Arun, 2020). DSÖ bu adımla aslında her yaş grubundan insanın bariyersiz bir çevrede sağlıklı ve özgür yaşamalarının imkânlarını da araştırmaktadır.

Yaş dostu olmak, yaşlanmayı bir süreç olarak ele almak ve bu süreçte, her yaş için gündelik yaşama sağlıklı ve güvenli bir şekilde katılımlarını esas almayı ifade etmektedir (Arun, ve ark, 2022). Bu kavram, yerinde yaşlanma, yürünebilirlik ve ulaşım, çevresel maruziyetin sağlık sonuçları veya mahalle uyumu gibi hem fiziksel hem de sosyal çevrenin özelliklerini de kapsamaktadır. Fiziksel çevre ve sosyal çevrenin özelliklerin yanında yaş dostu mekanları düşünürken dijital mekanlar da göz ardı edilmemelidir. Yaşlılar ve yaşlananlar dijital mecralarda da aktif biçimde yer almakta, içerik üretimi yapabilmektedirler. Dijital mekanlar yaş dostu olabilir mi? Yaşlıların dijital mekanlarda karşılaştıkları eşitsizliklerin nelerdir? Yaşlıların dijital hakları nasıl gerçekleşebilir? Tüm bu sorular ve daha fazlası hakkında gerçekleştirilecek çalışmalar yaş dostu mekanları ve hizmetleri yeniden düşünmemizi sağlayacaktır.

Bilhassa son 10 yıl içinde yaş dostu mekanlar ve topluluklar yaratma ideali ve bu ideale ulaşmayı hedefleyen çalışmalar, merkezi hükümetlerin, yerel yönetimlerin, sivil toplumun, özel sektörün ve akademinin gündemine girmeye başlamıştır. Bu bağlamda yaş dostu mekân çalışmaları başta incinebilir kesimler olmak üzere kapsayıcı ve sürdürülebilir bir perspektifle çevrenin gündelik yaşam üzerindeki olumsuz etkilerini azaltmayı hedefliyor.

Bu özel sayıyla, yaşlılar arasında muazzam çeşitliliğin olduğu bir çevrede yaş dostu ortamları nasıl teşvik edeceğimize dair anlayışımızın geliştirilmesi, araştırmacıların konuya ilgilerinin arttırılması ve yaş dostu mekanlar ve hizmetler konusuna ilişkin kamu bilincinin yaratılması amaçlanmaktadır. Bu çağrı için tüm makale türlerini (nitel ve nicel araştırma, kavramsal müdahaleler, sahadan notlar ve kitap incelemelerini) kabul edeceğiz. Hakem değerlendirmesi sonucunda kabul edilen makaleler Senex Dergi 2024 yılı Ocak sayısında yayınlanacaktır.

Yazı göndermek için son tarih 1 Aralık 2023
Yazılarınızı DergiPark sistemi üzerinden iletebilirsiniz;
https://dergipark.org.tr/tr/pub/senex

Daha fazla bilgi ve destek için Editör Yardımcılarımız Veli Özkurt ve Mert Ersözlü’ye senex@akdeniz.edu.tr adresinden erişebilirsiniz.