Abstract
Tarihin epistemolojik boyutları hakkında birtakım sonuçlara ulaşmayı amaçlayan bu metin, Ümit Ünal’ın hem senaryosunu yazdığı hem de yönettiği 9 adlı bir filmi tarihyazımı bağlamında soruşturmaktadır. Bu film ve filmin geride bıraktığı izler epistemolojik bir kurgu olarak tarih adına önemli bir değere sahiptir. Kirpi adlı bir kadının öldürülme olayını konu edinen 9 filmi, bu olayın anlatılamazlığıyla tarih ile geçmiş arasındaki ilişkinin mahiyetini epistemolojik olarak gözler önüne serer. Filmde hiçbir tanık tarafından tam olarak anlatılamayan Kirpinin öldürülme olayı, yaşamla temsil arasındaki farkı ortaya koyar. Bilimsel bir disiplin olarak geçmişin gerçekliğine ulaşmayı hedefleyen tarihin yaşamla oyun arasındaki farkı nasıl ortadan kaldıracağı belirsizdir. Şüphesiz filmin bu içeriği, yaşamın anlatılamaz ya da bir biçim altına sokulamaz oluşuna delalet eder. Epistemolojik bir kurgu olmasının yanında, bilimsel bir disiplin olarak tarih, geçmişin bilgi ve hakikatini araştırır. Fakat bu araştırmaya karşın, tarihçiler genel olarak geçmişin bilgisiyle geçmişin hakikati arasında nasıl bir ilişkinin olduğunu soruşturmazlar. 9 filminin bıraktığı izlerden hareket ederek bu metin, geçmişin bilgi ve hakikatine ulaşmayı amaç edinen tarihin imkânsızlığını ortaya koyar. Bu bağlamda göstermeye çalıştığımız imkânsızlık, geçmiş namına tarihçi tarafından herhangi bir tarihsel olayın eksiksiz bir şekilde verilemeyecek olmasıdır. Tarihin imkânsızlığı bağlamında bu türden bir okuma biçimi, tarihin bir bilim olarak ortaya çıktığı ve tarihyazımında hâlâ güçlü bir şekilde varlığını sürdüren ontolojik realizmi eleştirmeyi hedeflemektedir. Burada yer alan imkânsızlık olumsuz bir şey değildir. Tersine vurgulanmak istenen şey, imkânsızlığın tarihyazımı bağlamında önemli bir imkân olarak anlaşılması gerekliliğidir. Dolayısıyla bu imkânsızlık, epistemolojik bir kurgu olarak tarihin sürekli olarak üretilmesinin yegâne imkânıdır. Tarih, ancak böylesi bir imkânsızlıkla birlikte yeni anlamlara ulaşmaktadır.
Keywords
References
- Adorno T. W.- Horkheimer M. (2010) Aydınlanmanın Diyalektiği, Felsefi Fragmanlar, Çev. Nihat Ülner-Elif Öztarhan Karadoğan, Kabalcı Yayınevi, İstanbul.
- Akutagava, R. (2016) Rashomon ve Diğer Öyküler, Der. ve Çev. Oğuz Baykara, Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
- Ankersmit, F. R. (1990) “[Historiography and Postmodernism: Reconsiderations]: Reply to Professor Zagorin”, History and Theory, vol.
Abstract
References
- Adorno T. W.- Horkheimer M. (2010) Aydınlanmanın Diyalektiği, Felsefi Fragmanlar, Çev. Nihat Ülner-Elif Öztarhan Karadoğan, Kabalcı Yayınevi, İstanbul.
- Akutagava, R. (2016) Rashomon ve Diğer Öyküler, Der. ve Çev. Oğuz Baykara, Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
- Ankersmit, F. R. (1990) “[Historiography and Postmodernism: Reconsiderations]: Reply to Professor Zagorin”, History and Theory, vol.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Journal Section | Research/Ttheoretical |
| Authors | |
| Publication Date | December 26, 2022 |
| Acceptance Date | November 26, 2022 |
| Published in Issue | Year 2022 Volume: 4 Issue: 2 |
Ethical Committee Approval
With the decision of ULAKBİM on February 25th, 2020, there is a condition that "All the disciplines of science (including social sciences), there should be an Ethical Committee Approval for research involving human and animal (clinical and experimental) separately and this approval must be mentioned in the article and it should be documented". The research conducted by quantitative or qualitative approaches which require data collection such as questionnaire, interview, observation, focus group study, the experiment is regarded under the aforementioned content.