Development of a Braille Achievement Test for Sighted Individuals: A Reliability and Validity Study

Yıl 2025, Cilt: 23 Sayı: 2, 2134 - 2156, 31.08.2025

Esra Oyar , Cem Aslan , Tamer Karakoç

https://doi.org/10.37217/tebd.1643010

Öz

This study aimed to develop a Braille Achievement Test for sighted individuals and conduct a validity and reliability study. Within the scope of the study, survey design, one of the quantitative research methods, was used. The researchers collected from a total of 214 university students. These students were treated as two separate study groups. A Braille Achievement Test consisting of 41 items was prepared to be applied to the students in the study. In determining the items in the Braille Achievement Test, the researchers reviewed the literature, reviewed related research, and prepared a specification table. This test was administered to 110 students in the first study group, and the items were analyzed using the data obtained. The analysis results were presented to the expert, and the researchers received feedback to remove 11 items from the test. Then, for the remaining 30 items, the researchers repeated the analysis with the data obtained from 104 students in the second study group. As a result of the study, the validity and reliability proofs of the 30-item Braille Achievement Test were obtained, and the researchers finalized the achievement test. The average item difficulty of the developed achievement test was calculated as 0.41, and the average item discrimination was calculated as 0.51. The KR-20 coefficient was calculated as the reliability coefficient and was estimated as 0.92. The researchers discussed the results obtained based on the literature, and suggestions were made for practitioners.

Anahtar Kelimeler

Braille , Achievement test , Sighted individuals , Special education , Visual impairment

Gören Bireylere Yönelik Braille Başarı Testi’nin Geliştirilmesi: Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması

Öz

Bu çalışmada, gören bireylere yönelik Braille Başarı Testi’nin geliştirilmesi, geçerlik ve güvenirlik çalışmasının yapılması amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında, nicel araştırma yöntemlerinden tarama deseni kullanılmıştır. Çalışmanın verileri toplam 214 üniversite öğrencisinden toplanmıştır. Söz konusu öğrenciler iki ayrı çalışma grubu olarak ele alınmıştır. Çalışmada öğrencilere uygulanmak üzere 41 maddeden oluşan Braille Başarı Testi hazırlanmıştır. Braille Başarı Testi’nde yer alan maddelerin belirlenmesinde alanyazın incelenmiş, ilgili araştırmalar gözden geçirilmiş ve bir belirtke tablosu hazırlanmıştır. Hazırlanan bu test birinci çalışma grubunda yer alan 110 öğrenciye uygulanmış ve elde edilen veriler ile madde analizleri yapılmıştır. Ulaşılan analiz sonuçları uzman görüşüne sunulmuş ve testteki 11 maddenin testten çıkarılmasına yönelik geri bildirim alınmıştır. Sonrasında geriye kalan 30 madde için ikinci çalışma grubundaki 104 öğrenci üzerinden elde edilen veriler ile analizler tekrar edilmiştir. Çalışmanın sonucunda 30 maddelik Braille Başarı Testi’nin geçerlik ve güvenirlik kanıtları elde edilmiş ve başarı testine nihai şekli verilmiştir. Geliştirilen başarı testinin ortalama madde güçlüğü 0,41, ortalama madde ayırt ediciliği 0,51 olarak hesaplanmıştır. Güvenirlik katsayısı olarak KR-20 katsayısı hesaplanmış ve 0,92 olarak kestirilmiştir. Elde edilen sonuçlar alanyazına dayalı tartışılmış ve uygulayıcılara yönelik önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Braille , Başarı testi , Gören bireyler , Özel eğitim , Görme yetersizliği

Kaynakça

• Abd-Aziz, N. S., Raus, N. M., & Mohamed, A. K. (2023). Pembelajaran Braille berasaskan web bagi pelajar celik penglihatan: Web-based Braille learning for sighted learners. Journal of Quran Sunnah Education & Special Needs, 7(1), 30-38. https://doi.org/10.33102/jqss.vol7no1.184
• Akbaş, U. (2019). Ölçme araç ve sonuçlarında bulunması gereken nitelikler. B. Çetin (Ed.), Eğitimde ölçme ve değerlendirme içinde (s. 45-84). Anı.
• Akyol, H. (2012). Programa uygun Türkçe öğretim yöntemleri. Pegem.
• Allman, C. B. (1998). Braille communication skills: What teachers teach and visually impaired adults use. Journal of Visual Impairment & Blindness, 92(5), 331-337. https://doi.org/10.1177/0145482X9809200511
• Aslan, C., Doğuş, M., & Şafak, P. (2022). Yetişkin görme engelli bireylerin Braille yazıyı kullanma durumları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 20(2), 498-516. https://doi.org/10.37217/tebd.1065216
• Atılgan, H., Kan, A., & Aydın, B. (2019). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Anı.
• Bolat, A. & Karamustafaoğlu, S. (2019). “Vücudumuzdaki sistemler” ünitesi başarı testi geliştirme: Geçerlik ve güvenirlik. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(2), 131-159. https://dx.doi.org/10.30855/gjes.2019.05.02.008
• Cizek, G. J. (2006). Standard setting. S. M. Downing & T. M. Haladyna (Ed.), Handbook of test development içinde (s. 225-260). Lawrence Erlbaum Associates.
• Cohen, R. J., Swerdlik, M. E., & Sturman, E. D. (2013). Psychological testing and assessment: An introduction to tests and measurement. McGraw-Hill.
• Çetin, B. (2019). Test geliştirme. B. Çetin (Ed.), Eğitimde ölçme ve değerlendirme içinde (s. 105-126). Anı.
• Çevik, G. K. & Sürmeli, H. (2023). Yer bilimi konuları ile ilgili ortaokul öğrencilerine yönelik başarı testi geliştirme çalışması. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi(15), 253-280. https://doi.org/10.21733/ibad.1295493
• Demir, N., Kızılay, E., & Bektaş, O. (2016). Development of an achievement test about solutions for 7th graders: A validity and reliability study. Necatibey Faculty of Education Electronic Journal of Science & Mathematics Education, 10(1), 209-237. https://doi.org/10.17522/nefefmed.52947
• Downing, S. M. (2006). Twelve steps for effective test development. S. M. Downing & T. M. Haladyna (Ed.), Handbook of test development içinde (s. 3–25). Lawrence Erlbaum Associates.
• Erdem-Kara, B. (2021). Test geliştirme ve madde analizi. M. D. Şahin (Ed.), Eğitimde ölçme ve değerlendirme içinde (s. 295-325). Nobel.
• Fraenkel, J. R. & Wallen, N. E. (2012). How to design and evaluate research in education. McGraw-Hill.
• Grbovic, A., Stanimirov, K., Ayyıldız, E., Bankovic, S., & Jablan, B. (2022). Görme yetersizliği olan öğrencilerin okuma etkililiğinin belirleyicileri. Eğitim ve Bilim, 47(209), 55-67. http://dx.doi.org/10.15390/EB.2022.10271
• Güler, N. (2019). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Pegem.
• Güneş, F. (2007). Ses temelli cümle yöntemi ve zihinsel yapılandırma. Nobel.
• Güven, Ç. & Selvi, M. (2021). Beşinci sınıf ''elektrik devre elemanları'' ünitesine yönelik başarı testi geliştirme. International Journal of Current Approaches in Language, Education and Social Sciences, 3(1), 133-156. https://doi.org/10.35452/caless.2021.7
• Hançer, M., Aydoğan, N., & Çankaya, Ö. (2021). Fen bilgisi öğretmen adaylarının temel laboratuvar fen bilgilerinin ölçülmesine yönelik başarı testi geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik analizleri. Uluslararası Eğitim Bilim ve Teknoloji Dergisi, 7(1), 57-76. https://doi.org/10.47714/uebt.837550
• Hasançebi, B., Terzi, Y., & Küçük, Z. (2020). Madde güçlük indeksi ve madde ayırt edicilik indeksine dayalı çeldirici analizi. Gümüşhane Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 10(1), 224-240. https://doi.org/10.17714/gumusfenbil.615465
• İlhan, M. (2019). Madde analizi ve madde ile test istatistikleri arasındaki ilişki. B. Çetin (Ed.), Eğitimde ölçme ve değerlendirme içinde (s. 269-298). Anı.
• Karatoprak-Erşen, R. & Gündüz, T. (2023). Seçme ve katkı gerektiren maddelerin yazımı ve düzenlenmesi için kontrol listeleri. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi(58), 2473-2493. https://doi.org/10.53444/deubefd.1279240
• Kargın, P. D. & Gül, Ş. (2021). Altıncı sınıf “Vücudumuzdaki Sistemler ve Sağlığı” ünitesine yönelik bir başarı testi geliştirilmesi. Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(1), 1-26. https://doi.org/10.47479/ihead.729412
• Kinay, İ. & Çelikten-Demirel, S. (2023). Öğrenme ve öğretme sürecinde ölçme ve değerlendirme. C. Şentürk (Ed.), Kuramdan uygulamaya öğrenme ve öğretme süreci (1. b.) içinde (s. 411-437). Nobel Akademi.
• Koenig, A. J. & Holbrook, M. C. (2000). Literacy skills. A. J. Koenig & M. C. Holbrook (Ed.), Foundations of education. Vol. II. Instructional strategies for teaching children and youths with visual impairments içinde (s. 264-330). AFB.
• Lane, S., Raymond, M. R., & Haladyna, T. M. (2016). Handbook of test development. Routledge.
• Lorimer, P. (1997). Reading by touch. Routledge.
• Millar, S. (1997). Reading and writing by touch. Routledge.
• Putnam, B. C. & Tiger, J. H. (2015). Teaching Braille letters, numerals, punctuation, and contractions to sighted individuals. Journal of Applied Behavior Analysis, 48(2), 466-471. https://doi.org/10.1002/jaba.202
• Rex, E. J., Koenig, A. J., & Wormsley, D. P. (1994). Foundations of Braille literacy. Journal of Visual Impairment & Blindness, 88(5), 405-418.
• Ryles, R. (1996). The impact of Braille reading skills on employment and education. Journal of Visual Impairment & Blindness, 90(3), 219-226. https://doi.org/10.1177/0145482X9609000311
• Saraç, H. (2018). Fen bilimleri dersi ‘maddenin değişimi’ ünitesi ile ilgili başarı testi geliştirme: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 416-445. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2018..-388815
• Sevim, S., Uysal, İ., & Demirci, E. (2021). Fen bilimleri dersi 5. sınıf “Işığın Yayılması” ünitesine yönelik başarı testi geliştirme çalışması. Caucasian Journal of Science, 8(2), 224-246. https://doi.org/10.48138/cjo.644364
• Sireci, S. G. (2001). Standard setting using cluster analysis. G. J. Cizek (Ed.), Setting performance standards: Concepts, methods, and perspectives içinde (s. 339-354). Lawrence Erlbaum.
• Sireci, S. G., Robin, F., & Patelis, T. (1999). Using cluster analysis to facilitate standard setting. Applied Measurement in Education, 12, 301-325. https://doi.org/10.1207/S15324818AME1203_5
• Şahin, M. G., Yıldırım, Y., & Öztürk, N. B. (2023). Examining the achievement test development process in the educational studies. Participatory Educational Research, 10(1), 251-274. https://doi.org/10.17275/per.23.14.10.1
• Tan, Ş. (2012). Öğretimde ölçme ve değerlendirme KPSS el kitabı. Pegem.
• Wormsley, D. P. (2004). Braille literacy: A functional approach. AFB.
• Wormsley, D. P. & D’Andrea, F. M. (2016). Braille literacy: A functional approach. AFB.
• Yıldırım, P., Keçeci, G., & Zengin, F. K. (2024). Development of a knowledge test about scientists for secondary school students. International Journal of Assessment Tools in Education, 11(1), 126-147. https://doi.org/10.21449/ijate.1351510