Research Article
BibTex RIS Cite

Türk Kamu Yönetiminin Bilgi Toplumuna Dönüşüm Niyet-Eylem Uyumuna Yönelik Bir Araştırma: Merkezi Yönetim Kapsamındaki Kamu İdarelerinin Stratejik Planlarının Analizi

Year 2025, Volume: 39 Issue: 2, 107 - 153, 30.06.2025
https://doi.org/10.24146/tk.1583426

Abstract

Amaç: Bu çalışmanın temel amacı, Türk kamu yönetiminin bilgi toplumu olma niyetini ortaya koymaktır. Kamu yönetiminin bilgi toplumuna dönüşüm stratejilerini belirlemeye katkıda bulunmayı hedefleyen bu çalışmada, kurumların uzun dönemli hedef ve niyet beyanı olarak kabul edilebilecek stratejik planları (güncel planlar) analiz edilmiştir.

Yöntem: Çalışmanın temel araştırma sorusuna cevap aramak için Türk kamu yönetiminde politika belirleyicisi konumundaki merkezi yönetim kapsamındaki 62 adeti merkez teşkilatı (16 adet bakanlık, 46 adet başkanlık/genel müdürlük/kurul/kurum/diğer), 9 adeti KİT’ler ve 5 adeti düzenleyici ve denetleyici kurul/kurum olmak üzere toplam 76 kurum ve kuruluşun stratejik planları, Montviloff’un (1990) bilgi politikası yaklaşımının temel bileşenleri dikkate alınarak belirlenen anahtar kelimeler üzerinden içerik analizine tabi tutulmuştur. Anahtar kelimelerin frekans analizini takiben niyet-eylem uyumunu ortaya koymak için stratejik planlar daha detaylı incelenerek ilişki analizi yapılmıştır.

Bulgular: Anahtar kelimelerin stratejik planların hangi bölümünde, ne kadar ve hangi bağlamda nasıl geçtiğine bakılmıştır. Buna göre en fazla geçen kelime ‘dijitalleşme’, en az geçen kelime ise ‘bilgi toplumudur’. Planlarda konulan hedeflere ulaşmak için bir strateji, proje ya da faaliyet belirlenip belirlenmediğine bakılarak niyet-eylem uyumu örnekler üzerinden incelenmiştir.

Sonuç: Analiz sonuçları, Türk kamu yönetiminin bilgi toplumuna dönüşme yönünde niyeti ve çabasının yüksek olmasıyla birlikte; istenen ve hedeflenen seviyede bir dönüşümün sağlanamadığını göstermekte olup, bu konuda en önemli eksikliğin stratejik eylemlerin doğrudan hayata geçirilmesi olduğunu göstermektedir. Bu konuda gelecekte yapılabilecek olan çalışmalarda, plan dönemi sonunda gerçekleşme oranları dikkate alınarak karşılaştırmalı bir değerlendirme yapılmasında fayda bulunmaktadır.

Özgünlük: Türk kamu yönetiminin bilgi politikalarını stratejik planlar üzerinden inceleyen çok fazla sayıda çalışmaya rastlanmamış olup, bu yönüyle özgün ve değerlidir. Çalışmanın bulgularının alana katkıda bulunarak karşılaştırmalı çalışmalar için de veri sağlayacağı düşünülmektedir.

References

  • Ahmed, S. ve diğerleri. (2025). Artificial intelligence (AI) in libraries. The Critical Review of Social Sciences Studies, 3(1), 1462 - 1468. https://thecrsss.com/index.php/Journal/article/download/237/256
  • Al, H. (2002). Bilgi toplumu ve kamu yönetiminde paradigma değişimi. Ankara: Bilimadamı Yayınları. https://www.siyasalkitap.com/bilgi-toplumu-ve-kamu-yonetiminde-paradigma-degisimi
  • Anayasa (2025, 5 Şubat). 1982 Anayasası. https://www.icisleri.gov.tr/kurumlar/icisleri.gov.tr/IcSite/illeridaresi/Mevzuat/Kanunlar/Anayasa.pdf
  • Avaner, T. ve Fedai, R. (2019). Türk kamu yönetiminde ofis sistemi: E-devlet uygulamalarından dijital dönüşüm ofisine. Amme İdaresi Dergisi, 52(2), 149-172. https://ammeidaresi.hacibayram.edu.tr/
  • Baran, A. G. ve Erdem, M. T. (2017). Bilgi toplumunda dijital bölünme: Bilişim ve iletişim teknolojileri üzerinden bir tartışma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(15-Kayfor Özel Sayısı), 1505-1518. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1014588
  • Bayansar, R. ve Özer, M. A. (2023). Türk kamu yönetiminin yakın dönem tarihsel gelişimi üzerine değerlendirmeler. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(1), 389-406. https://doi.org/10.33206/mjss.1179198
  • Bell, D. (1997). The coming of post-industrial society: A venture in social forecasting. New York: Basic Books. https://www.amazon.com/Coming-Post-Industrial-Society-Venture-Forecasting/dp/0465097138
  • Bir, B. ve Karabay, M. E. (2014). Investigating the influence of attitudes and behaviours of knowledge professionals on the effectiveness of knowledge management system: A study on Turkish corporations. Türk Kütüphaneciliği, 28(4), 474-495. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/807960
  • Blair, R. (2004). Public participation and community development: The role of strategic planning. Public Administration Quarterly, 28(1), 102-147. https://bridgewaterdistrict5.wordpress.com/wp-content/uploads/2011/07/public_participation_and_community_development.pdf
  • Boyalı, H. (2023). Türkiye’de vatandaş odaklı idare: E- devlet ötesi dijitalleşen kamu. Bucak İşletme Fakültesi Dergisi, 6(2), 172-190. https://doi.org/10.38057/bifd.1325556
  • Bozkurt, P. (2015). Stratejik yönetim ve Türk kamu yönetiminde uygulaması. Denetişim Dergisi, 16, 77-85. https://dergipark.org.tr/tr/pub/denetisim
  • Bryson, J. M. (2012). Strategic planning for public and nonprofit organizations A guide to strengthening and sustaining organizational achievement. San Francisco: Jossey Bass. https://www.amazon.com/Strategic-Planning-Public-Nonprofit-Organizations/dp/1119071607
  • Coşkun, S. (2011). Kamu yönetiminde stratejik planlama uygulamaları: ABD örneği. Amme İdaresi Dergisi, 44 (1), 113-134. https://ammeidaresi.hacibayram.edu.tr/documents/article/1/44/1/5_coskun.pdf
  • Çakmak, T. ve Eroğlu, Ş. (2024). The use of artificial intelligence in university libraries in Türkiye: Practices, and perspectives of library directors. Information Development Online First, 40(5), 1-14. https://doi.org/10.1177/02666669241264743
  • Çankaya Kurnaz, S. (2024). Türkiye’nin e-devlet olgunluk düzeyi: BM e-devlet gelişmişlik endeksi üzerinden bir değerlendirme. Yönetim Bilimleri Dergisi, 22(1), 1417-1449. https://doi.org/10.35408/comuybd.1513698.
  • Çaptuğ, M. (2021). COVİD-19 salgınının kamu hizmetlerinin dijitalleşmesi sürecine etkisi ve sonuçları. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 23(2), 1318-1319.
  • Çelik, Z. ve Öztürk, M. (2022). Sustainable and green campuses: The green vision of universities in Turkey. Journal of Urban Studies, 14, 315-346. https://doi.org/10.31198/idealkent.1166470
  • Çeliksoy, E. ve Akça, A. (2024). Türkiye’de kamu yönetiminde yaşanan dijital dönüşüm süreci. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(2), 445-486. https://doi.org/10.54558/jiss.1426480
  • Dahl, O. (2025). Instill the culture of a learning organization. Physician Leadership Journal, 12(1), 39-44. https://doi.org/10.55834/plj.7047046081
  • Datta, P. (2020). Digital transformation of the Italian public administration: A case study. Communications of the Association for Information Systems, 46, 1-21. https://doi.org/10.17705/1CAIS.04611.
  • Demir, E., Erbay, H. ve Çığırgan, İ. (2022). Stratejik planlamanın gerekliliği ve kamuda uygulanma örneği. Journal of Social, Humanities and Administrative Sciences, 8(59), 1953-1960. https://journalofsocial.com/?mod=tammetin&makaleadi=&key=66913
  • Dijital Devlet Stratejisi (2023). Erişim adresi: https://cbddo.gov.tr/dijital-devlet-stratejisi/.
  • Dijital Dönüşüm Ofisi (2025, 10 Mart). Dijital Dönüşüm Ofisi hakkımızda. https://cbddo.gov.tr/hakkimizda/
  • Drucker, P. (1999). 21. yüzyıl için yönetim tartışmaları. (çev.) İ. Bahçıvangil. İstanbul: Epsilon Yayıncılık. https://www.nadirkitap.com/21-yuzyil-icin-yonetim-tartismalari-peter-f-drucker-kitap13114920.html?srsltid=AfmBOoraq6YhvhFrXEy2ZGl_uHCvJ7cTOeUW3IuTOcgXE63uM80E3c5k
  • Duff, A. (2004). The past, present and future of information policy. Information Communication and Society, 7(1), 69-87. https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/1369118042000208906
  • Dunleavy, P., Margetss, H., Bastow, S. ve Tinkler, J. (2006). Digital era governance: IT corporations, the state, and e-government. Oxford University Press.
  • Ekici, S. (2021). Ulusal bilim ve teknoloji politikalarında bilgi yönetimine yaklaşım: Türkiye için bir strateji ve eylem planı model önerisi. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
  • Ekici, S. ve Yılmaz, B. (2020). Türkiye’nin ulusal bilim ve teknoloji politikalarında bilgi yönetimine yaklaşım: 2000 yılı sonrası için bir değerlendirme. DTCF Dergisi, 60(2), 505-533. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2153619
  • Emini, F.T. ve Kocaoğlu, M. (2014). E-dönüşüm sürecinde yerel yönetimler (Kırşehir örneği). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 32, 69-78.
  • Erbaş, E. P. ve Yılmaz, B. (2021). Azerbaycan’ın ulusal bilgi toplumu politikasında kütüphane kurumuna yaklaşım ve bir model önerisi. Bilgi Yönetimi, 4(1), 107-121. https://doi.org/10.33721/by.780476
  • Ergun, T. (2004). Kamu yönetimi. Ankara: TODAİE Yayınları.
  • Eroğlu, Ş. (2018). Açık devlet yaklaşımında açık devlet verisi: Belge yönetimi kapsamında bir değerlendirme. Bilgi Dünyası, 19(1), 33-68. https://doi.org/10.15612/BD.2018.654
  • Eroğlu, Ş. ve Çakmak, T. (2020). Information as an organizational asset: Assessment of a public organization’s capabilities in Turkey. Information Development, 36(1), 58-77. https://doi.org/10.1177/0266666918811004
  • Eroğlu, Ş. ve Çakmak, T. (2020). Personal data perceptions and privacy in Turkish academic libraries: An evaluation for administrations. The Journal of Academic Librarianship, 46(6), 1-9. https://doi.org/10.1016/j.acalib.2020.102251
  • Eryılmaz, B. (2001). Kamu yönetimi. İstanbul: Erkam Yayınları.
  • Gbrich, C. (2007). Qualitative data analysis: An introduction. London: Sage Publications. https://www.amazon.com/Qualitative-Data-Analysis-Carol-Grbich/dp/1446202976
  • Göçoğlu, V. (2020). Kamu hizmetlerinin sunumunda dijital dönüşüm: Nesnelerin interneti üzerine bir inceleme. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(1), 615-628.
  • Gökçe, O. ve Turan, E. (2008). Kamu yönetiminin dönüşümü ve dönüşümün temel unsurları. Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 8(15), 175-200. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/289411
  • Güçlü, N. (2003). Stratejik yönetim. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(2), 61-85. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/77369
  • Gül, H. (2018). Dijitalleşmenin kamu yönetimi ve politikaları ile bu alanlardaki araştırmalara etkileri. Yasama Dergisi, 36(1), 5-26.
  • Karaçorlu, A. (2021). Türk kamu yönetim sisteminde dijital dönüşüm. Medeniyet Araştırmaları Dergisi, 6(1), 163-178.
  • Kaya, A. (2017). Dijital Türkiye Projesi kapsamında kamu hizmetlerinin dönüşümü. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2, 1-11.
  • Kaya, E. (2024). Kamu yönetiminde dijital dönüşüm ve yapay zekâ uygulamaları. Hitit Ekonomi ve Politika Dergisi, 4(2), 126-141. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4381549
  • Keenan, S. ve Johnston, C. (yay. haz.) (2000). Concise dictionary of library and information science. (2. bs.). London: Bowker Saur. https://www.amazon.com/Concise-Dictionary-Library-Information-Science/dp/3598115083
  • Krippendorff, K. (2004). Content analysis an introduction to its methodology. London: Sage Publications. https://methods.sagepub.com/book/content-analysis-4e
  • Kuhlmann, S. ve Wollmann, H. (2019). Digital public administration in Germany: Progress and challenges. Public Management Review, 21(2), 263-284.
  • Kumar, R. (2023). Artificial intelligence (AI) in libraries. Journal of Library Science and Technology, 18(2), 45-58. https://www.ijlsit.org/html-article/22422
  • Kurulgan, M. (2005). Bilgi teknolojisinin üniversite kütüphanelerindeki planlama ve örgütleme işlevleri üzerine etkileri ve Türkiye’deki uygulamaya ilişkin bir araştırma. Türk Kütüphaneciliği, 19, 41-55. http://www.tk.org.tr/index.php/tk/article/view/21.
  • Külcü, Ö. ve Turan, M. (2013). Kamu hukukunda geleneksel ve elektronik iletişim, bilgi ve belge yönetimi uygulamaları. Türk Kütüphaneciliği 27 (2), 266-300. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/811457
  • Mater, E. C. ve Şahin, L. Ö. (2023). An examination of the challenges and awareness presented by the transfer of born-digital records in the public sector: A case study of Türkiye. Information Development, OnlineFirst, 1–16. https://doi.org/10.1177/02666669231214529.
  • Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Sage: London.
  • Mohammad, S., Sağsan, M. ve Şeşen, H. (2024). The impact of “learning organizations’’ on innovation: The mediating role of ‘‘employee resilience’’ and work engagement. SAGE Open October-December, 1-21. https://doi.org/10.1177/2158244024128918
  • Montviloff, V. (1990). National information policies: A handbook on the formulation, approval, implementation and operation of a national policy on information. Paris: Unesco. https://policycommons.net/artifacts/10605305/national-information-policies/11510753/
  • Ödemiş, İ. S. (2014). Enderun mektebi ve demokratik eğitim modeli perspektifinden mesleki eğitim: Teorik bir çözümleme. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(3), 65-75. http://www.jret.org/FileUpload/ks281142/File/06.odemis.pdf
  • Öktem, M. K. ve Aydın, M. D. (2005). Bilgi teknolojileri ve Türk kamu yönetiminde dönüşüm. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(1), 257-282. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/309157
  • Özdemirci, F. ve Torunlar, M. (2018). Bilgi-değişim-siber güvenlik-bağımsızlık. Bilgi Yönetimi, 1(1), 78-83. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/488773
  • Rukancı, F. ve Anameriç, H. (2004, 21-24 Ekim). Bilgi toplumu ve toplumun bilgilenmesinde kütüphanelerin rolü [Bildiri]. Kütüphaneciliğin Destanı Uluslararası Sempozyumu, Ankara, Türkiye içinde (ss. 330-338.). https://avesis.ankara.edu.tr/yayin/5eebcf9d-9519-4d01-a0d6-65e94430a69f/bilgi-toplumu-ve-toplumun-bilgilenmesinde-kutuphanelerin-rolu
  • Sağlık, Ö. (2015). İstanbul’daki ilçe belediyelerinin stratejik planları ile performans programlarında bilgi ve belge odaklı hizmetlerin yeri. [İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Bilgi ve Belge Yönetimi Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul, İstanbul Üniversitesi.
  • Sağlık, Ö. (2016). Bursa Büyükşehir Belediyesinin stratejik planları ile performans programlarında bilgi ve belge odaklı hizmetlerin yeri (2010-2014) [Bildiri]. Belediyelerin Kütüphane ve Arşiv Hizmetleri Uluslararası Sempozyumu, Bursa, Türkiye içinde (ss.152-177). https://avesis.uludag.edu.tr/yayin/5c31fbbe-5f63-408a-ad52-45f18b769c87/bursa-buyuksehir-belediyesinin-stratejik-planlari-ile-performans-programlarinda-bilgi-ve-belge-odakli-hizmetlerin-yeri-2010-2014
  • Santos, E., Carvalho, M. ve Martins, S. (2024). Sustainable enablers of knowledge management strategies in a Higher Education Institution. Sustainability, 16, 5078. https://doi.org/10.3390/su16125078
  • Sarıtürk, M. (2022). Dijital dönüşüm döneminde kamu yönetimi ve dijital hükümet. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 42, 555-603.
  • Sayğılı, D. D. (2014). Stratejik planlama merkezi kamu idarelerinde stratejik planların uygulama etkinliğinin artırılması. [Kalkınma Bakanlığı Kurumsal ve Stratejik Yönetim Dairesi Uzmanlık Tezi]. Ankara, Kalkınma Bakanlığı.
  • Saylam, A. (2021). Kamu yönetiminde bir e-katılım modeli olarak bilgi ve iletişim teknolojileri (BİT) destekli kitle kaynak kullanımı. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 39(2), 271-287. https://doi.org/10.17065/huniibf.769258.
  • Sonmez, F.D., Çuhadar, S. ve Kahvecioğlu, M. K. (2021). Successes, challenges, and next steps in implementing outcome-based assessment: The case of Istanbul Bilgi University Library. The Journal of Academic Librarianship, 47(1), 1-8. https://doi.org/10.1016/j.acalib.2020.10224
  • Şahin, F. (2019). Dijital çağda bürokrasi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • Şan, M. (2005). Kalkınma planlamasında bilgi yönetimi ve Devlet Planlama Teşkilatı için kurumsal bilgi politikası modeli. [Yayımlanmamış Kurumsal Uzmanlık Tezi]. T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı, Ankara. https://sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/11/Kalkinma_Planlamasinda_Bilgi_Yonetimi_ve_Devlet_Planlama_Teskilati_Icin_Kurumsal_Bilgi_Politikasi_Modeli.pdf
  • Şeşen, Y. ve Gürbüz, K. (2018). Belediyelerin kütüphanecilik faaliyetlerinin stratejik planlar üzerinden analizi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi (ASEAD), 5(7), 143-150. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/594084
  • Tonta, Y. (1999). Bilgi toplumu ve bilgi teknolojisi. Türk Kütüphaneciliği, 13(4), 363-375. http://www.tk.org.tr/index.php/TK/article/view/910
  • Tozlu, A. (2017). Gerçek yeni kamu yönetimi hareketi nedir? Türk İdare Dergisi, 484, 331-350. http://www.tid.gov.tr/kurumlar/tid.gov.tr/tum-sayilar(2)/2001-2025/2017/Haziran/Gercek-Yeni-Kamu-Yonetimi-Hareketi-Nedir.pdf
  • Uçak, N. Ö. (2010). Bilgi: Çok yüzlü bir kavram. Türk Kütüphaneciliği 24(4), 705-722. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/812094
  • Uysal, Y., Kurban, S. ve Çığman, M.Z. (2023). Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi ve e-yönetişim. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 78, 211-231.
  • Ünal, Y. (2009). Bilgi toplumunun tarihçesi. Tarih Okulu Dergisi, V, 123-144. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/144913
  • Üz, K. ve Kara, B. (2024). Dijitalleşme ekseninde dijital yurttaşlığın yönetime katılıma etkisi: Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi örneği. Uluslararası Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, 7(4), 337-356. https://doi.org/10.59182/tudad.1542147
  • Vural, B. A. ve Sabuncuoğlu, A. (2007). Bilgi iletişim teknolojileri ve ütopyan bakış açısı. Selçuk İletişim Dergisi, 5(3), 5-19. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/177882
  • Walker, P. ve Weekakkody, V. (2016). Digital government: Overcoming the systemic failiure of transformation. SSRN Electronic Journal, 4(1), 1-32. https://www.ssrn.com/index.cfm/en/
  • Weingarten, F. W. (1989). Federal information policy development: The congressional perspective. (yay. haz.) C. R. McClure, P. Hernon ve H. Relyea. United States government information policies: Views and perspectives içinde (ss. 77-99). New Jersey: Ablex.
  • Yıldırım, H. ve Tahtalıoğlu, H. (2016). Türk kamu yönetimi stratejik plan uygulamasında sahiplenme ve katılım sorunları. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(2), 181-196. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/226549
  • Yılmaz, B. (1997). Ulusal bilgi politikası: Kuramsal bir yaklaşım. 33. Kütüphane Haftası Bildiriler içinde. Ankara, TKD. https://openaccess.hacettepe.edu.tr/xmlui/handle/11655/11588
  • Yılmaz, B. (2010). Türkiye’nin bilgi toplumu politikasında kütüphane kurumuna yaklaşım. Bilgi Dünyası, 11(2), 263-289. https://doi.org/10.15612/BD.2010.238
  • Yılmaz, E. (2010). Kütüphanelerde toplam kalite yönetimi: Kısa bir gözden geçirme. Türk Kütüphaneciliği, 24(1), 33-62. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/814232
  • Yılmaz, E.N., Ulus, H. İ. ve Gönen, S. (2015). Bilgi toplumuna geçiş ve siber güvenlik. Bilişim Teknolojileri Dergisi, 8(3), s. 133-146. https://doi.org/10.17671/btd.87028
  • Yurdadoğ, B. U. (1997). Enformasyon devriminin getirdikleri götüremedikleri. (yay. haz.) B. Yılmaz. 25. Yıl’a Armağan içinde (ss. 71-85). Ankara: H.Ü Kütüphanecilik Bölümü Yayınları.
  • Zhang, L. ve Zang, X. (2025). Impact of digital government construction on the intelligent transformation of enterprises: Evidence from China. Technological Forecasting & Social Change, 21, 1-17. https://doi.org/10.1016/j.techfore.2024.123787.

A Study on the Harmony of Intention-Action of Turkish Public Administration for Transformation of Information Society: Analysis of Strategic Plans of Public Administrations within the Scope of Central Government

Year 2025, Volume: 39 Issue: 2, 107 - 153, 30.06.2025
https://doi.org/10.24146/tk.1583426

Abstract

Purpose: The main purpose of this study is to reveal the intention of Turkish public administration to become an information society. In this study, which aims to contribute to determining the strategies for public administration’s transformation into an information society, the strategic plans (current plans) of institutions are analyzed, which can be considered as long-term goals and statements of intent.

Method: To find an answer to the main research question of the study, the strategic plans of a total of 76 institutions and organizations, including 62 central organizations (16 ministries, 46 directorates/general directorates/boards/institutions/others), 9 state-owned enterprises and 5 regulatory and supervisory boards/institutions within the scope of the central administration, which is the policy maker in the Turkish public administration, were subjected to content analysis through the keywords determined by taking into account the basic components of Montviloff's (1990) information policy approach. Following the frequency analysis of the keywords, the strategic plans were examined in more detail, and a relationship analysis was conducted to reveal the intention-action harmony.

Findings: The analysis results show that although the intention and effort of the Turkish public administration to transform into an information society are high, the desired and targeted level of transformation has not been achieved, and the most significant deficiency in this regard is the lack of implementation of strategic actions.

Implications: The analysis results show that although the Turkish public administration has the intention and effort to become an information society, the desired level of transformation hasn’t been achieved, and the most important deficiency is the direct implementation of strategic actions. In future studies on this subject, it would be beneficial to conduct a comparative assessment that takes into account the realization rates at the end of the plan period.

Originality: There are few studies examining the information policies of Turkish public administration through strategic plans, making this research original and valuable. It is thought that the findings of the study will contribute to the field and provide data for comparative studies in the future.

References

  • Ahmed, S. ve diğerleri. (2025). Artificial intelligence (AI) in libraries. The Critical Review of Social Sciences Studies, 3(1), 1462 - 1468. https://thecrsss.com/index.php/Journal/article/download/237/256
  • Al, H. (2002). Bilgi toplumu ve kamu yönetiminde paradigma değişimi. Ankara: Bilimadamı Yayınları. https://www.siyasalkitap.com/bilgi-toplumu-ve-kamu-yonetiminde-paradigma-degisimi
  • Anayasa (2025, 5 Şubat). 1982 Anayasası. https://www.icisleri.gov.tr/kurumlar/icisleri.gov.tr/IcSite/illeridaresi/Mevzuat/Kanunlar/Anayasa.pdf
  • Avaner, T. ve Fedai, R. (2019). Türk kamu yönetiminde ofis sistemi: E-devlet uygulamalarından dijital dönüşüm ofisine. Amme İdaresi Dergisi, 52(2), 149-172. https://ammeidaresi.hacibayram.edu.tr/
  • Baran, A. G. ve Erdem, M. T. (2017). Bilgi toplumunda dijital bölünme: Bilişim ve iletişim teknolojileri üzerinden bir tartışma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(15-Kayfor Özel Sayısı), 1505-1518. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1014588
  • Bayansar, R. ve Özer, M. A. (2023). Türk kamu yönetiminin yakın dönem tarihsel gelişimi üzerine değerlendirmeler. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(1), 389-406. https://doi.org/10.33206/mjss.1179198
  • Bell, D. (1997). The coming of post-industrial society: A venture in social forecasting. New York: Basic Books. https://www.amazon.com/Coming-Post-Industrial-Society-Venture-Forecasting/dp/0465097138
  • Bir, B. ve Karabay, M. E. (2014). Investigating the influence of attitudes and behaviours of knowledge professionals on the effectiveness of knowledge management system: A study on Turkish corporations. Türk Kütüphaneciliği, 28(4), 474-495. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/807960
  • Blair, R. (2004). Public participation and community development: The role of strategic planning. Public Administration Quarterly, 28(1), 102-147. https://bridgewaterdistrict5.wordpress.com/wp-content/uploads/2011/07/public_participation_and_community_development.pdf
  • Boyalı, H. (2023). Türkiye’de vatandaş odaklı idare: E- devlet ötesi dijitalleşen kamu. Bucak İşletme Fakültesi Dergisi, 6(2), 172-190. https://doi.org/10.38057/bifd.1325556
  • Bozkurt, P. (2015). Stratejik yönetim ve Türk kamu yönetiminde uygulaması. Denetişim Dergisi, 16, 77-85. https://dergipark.org.tr/tr/pub/denetisim
  • Bryson, J. M. (2012). Strategic planning for public and nonprofit organizations A guide to strengthening and sustaining organizational achievement. San Francisco: Jossey Bass. https://www.amazon.com/Strategic-Planning-Public-Nonprofit-Organizations/dp/1119071607
  • Coşkun, S. (2011). Kamu yönetiminde stratejik planlama uygulamaları: ABD örneği. Amme İdaresi Dergisi, 44 (1), 113-134. https://ammeidaresi.hacibayram.edu.tr/documents/article/1/44/1/5_coskun.pdf
  • Çakmak, T. ve Eroğlu, Ş. (2024). The use of artificial intelligence in university libraries in Türkiye: Practices, and perspectives of library directors. Information Development Online First, 40(5), 1-14. https://doi.org/10.1177/02666669241264743
  • Çankaya Kurnaz, S. (2024). Türkiye’nin e-devlet olgunluk düzeyi: BM e-devlet gelişmişlik endeksi üzerinden bir değerlendirme. Yönetim Bilimleri Dergisi, 22(1), 1417-1449. https://doi.org/10.35408/comuybd.1513698.
  • Çaptuğ, M. (2021). COVİD-19 salgınının kamu hizmetlerinin dijitalleşmesi sürecine etkisi ve sonuçları. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 23(2), 1318-1319.
  • Çelik, Z. ve Öztürk, M. (2022). Sustainable and green campuses: The green vision of universities in Turkey. Journal of Urban Studies, 14, 315-346. https://doi.org/10.31198/idealkent.1166470
  • Çeliksoy, E. ve Akça, A. (2024). Türkiye’de kamu yönetiminde yaşanan dijital dönüşüm süreci. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(2), 445-486. https://doi.org/10.54558/jiss.1426480
  • Dahl, O. (2025). Instill the culture of a learning organization. Physician Leadership Journal, 12(1), 39-44. https://doi.org/10.55834/plj.7047046081
  • Datta, P. (2020). Digital transformation of the Italian public administration: A case study. Communications of the Association for Information Systems, 46, 1-21. https://doi.org/10.17705/1CAIS.04611.
  • Demir, E., Erbay, H. ve Çığırgan, İ. (2022). Stratejik planlamanın gerekliliği ve kamuda uygulanma örneği. Journal of Social, Humanities and Administrative Sciences, 8(59), 1953-1960. https://journalofsocial.com/?mod=tammetin&makaleadi=&key=66913
  • Dijital Devlet Stratejisi (2023). Erişim adresi: https://cbddo.gov.tr/dijital-devlet-stratejisi/.
  • Dijital Dönüşüm Ofisi (2025, 10 Mart). Dijital Dönüşüm Ofisi hakkımızda. https://cbddo.gov.tr/hakkimizda/
  • Drucker, P. (1999). 21. yüzyıl için yönetim tartışmaları. (çev.) İ. Bahçıvangil. İstanbul: Epsilon Yayıncılık. https://www.nadirkitap.com/21-yuzyil-icin-yonetim-tartismalari-peter-f-drucker-kitap13114920.html?srsltid=AfmBOoraq6YhvhFrXEy2ZGl_uHCvJ7cTOeUW3IuTOcgXE63uM80E3c5k
  • Duff, A. (2004). The past, present and future of information policy. Information Communication and Society, 7(1), 69-87. https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/1369118042000208906
  • Dunleavy, P., Margetss, H., Bastow, S. ve Tinkler, J. (2006). Digital era governance: IT corporations, the state, and e-government. Oxford University Press.
  • Ekici, S. (2021). Ulusal bilim ve teknoloji politikalarında bilgi yönetimine yaklaşım: Türkiye için bir strateji ve eylem planı model önerisi. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
  • Ekici, S. ve Yılmaz, B. (2020). Türkiye’nin ulusal bilim ve teknoloji politikalarında bilgi yönetimine yaklaşım: 2000 yılı sonrası için bir değerlendirme. DTCF Dergisi, 60(2), 505-533. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2153619
  • Emini, F.T. ve Kocaoğlu, M. (2014). E-dönüşüm sürecinde yerel yönetimler (Kırşehir örneği). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 32, 69-78.
  • Erbaş, E. P. ve Yılmaz, B. (2021). Azerbaycan’ın ulusal bilgi toplumu politikasında kütüphane kurumuna yaklaşım ve bir model önerisi. Bilgi Yönetimi, 4(1), 107-121. https://doi.org/10.33721/by.780476
  • Ergun, T. (2004). Kamu yönetimi. Ankara: TODAİE Yayınları.
  • Eroğlu, Ş. (2018). Açık devlet yaklaşımında açık devlet verisi: Belge yönetimi kapsamında bir değerlendirme. Bilgi Dünyası, 19(1), 33-68. https://doi.org/10.15612/BD.2018.654
  • Eroğlu, Ş. ve Çakmak, T. (2020). Information as an organizational asset: Assessment of a public organization’s capabilities in Turkey. Information Development, 36(1), 58-77. https://doi.org/10.1177/0266666918811004
  • Eroğlu, Ş. ve Çakmak, T. (2020). Personal data perceptions and privacy in Turkish academic libraries: An evaluation for administrations. The Journal of Academic Librarianship, 46(6), 1-9. https://doi.org/10.1016/j.acalib.2020.102251
  • Eryılmaz, B. (2001). Kamu yönetimi. İstanbul: Erkam Yayınları.
  • Gbrich, C. (2007). Qualitative data analysis: An introduction. London: Sage Publications. https://www.amazon.com/Qualitative-Data-Analysis-Carol-Grbich/dp/1446202976
  • Göçoğlu, V. (2020). Kamu hizmetlerinin sunumunda dijital dönüşüm: Nesnelerin interneti üzerine bir inceleme. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(1), 615-628.
  • Gökçe, O. ve Turan, E. (2008). Kamu yönetiminin dönüşümü ve dönüşümün temel unsurları. Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 8(15), 175-200. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/289411
  • Güçlü, N. (2003). Stratejik yönetim. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(2), 61-85. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/77369
  • Gül, H. (2018). Dijitalleşmenin kamu yönetimi ve politikaları ile bu alanlardaki araştırmalara etkileri. Yasama Dergisi, 36(1), 5-26.
  • Karaçorlu, A. (2021). Türk kamu yönetim sisteminde dijital dönüşüm. Medeniyet Araştırmaları Dergisi, 6(1), 163-178.
  • Kaya, A. (2017). Dijital Türkiye Projesi kapsamında kamu hizmetlerinin dönüşümü. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2, 1-11.
  • Kaya, E. (2024). Kamu yönetiminde dijital dönüşüm ve yapay zekâ uygulamaları. Hitit Ekonomi ve Politika Dergisi, 4(2), 126-141. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4381549
  • Keenan, S. ve Johnston, C. (yay. haz.) (2000). Concise dictionary of library and information science. (2. bs.). London: Bowker Saur. https://www.amazon.com/Concise-Dictionary-Library-Information-Science/dp/3598115083
  • Krippendorff, K. (2004). Content analysis an introduction to its methodology. London: Sage Publications. https://methods.sagepub.com/book/content-analysis-4e
  • Kuhlmann, S. ve Wollmann, H. (2019). Digital public administration in Germany: Progress and challenges. Public Management Review, 21(2), 263-284.
  • Kumar, R. (2023). Artificial intelligence (AI) in libraries. Journal of Library Science and Technology, 18(2), 45-58. https://www.ijlsit.org/html-article/22422
  • Kurulgan, M. (2005). Bilgi teknolojisinin üniversite kütüphanelerindeki planlama ve örgütleme işlevleri üzerine etkileri ve Türkiye’deki uygulamaya ilişkin bir araştırma. Türk Kütüphaneciliği, 19, 41-55. http://www.tk.org.tr/index.php/tk/article/view/21.
  • Külcü, Ö. ve Turan, M. (2013). Kamu hukukunda geleneksel ve elektronik iletişim, bilgi ve belge yönetimi uygulamaları. Türk Kütüphaneciliği 27 (2), 266-300. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/811457
  • Mater, E. C. ve Şahin, L. Ö. (2023). An examination of the challenges and awareness presented by the transfer of born-digital records in the public sector: A case study of Türkiye. Information Development, OnlineFirst, 1–16. https://doi.org/10.1177/02666669231214529.
  • Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Sage: London.
  • Mohammad, S., Sağsan, M. ve Şeşen, H. (2024). The impact of “learning organizations’’ on innovation: The mediating role of ‘‘employee resilience’’ and work engagement. SAGE Open October-December, 1-21. https://doi.org/10.1177/2158244024128918
  • Montviloff, V. (1990). National information policies: A handbook on the formulation, approval, implementation and operation of a national policy on information. Paris: Unesco. https://policycommons.net/artifacts/10605305/national-information-policies/11510753/
  • Ödemiş, İ. S. (2014). Enderun mektebi ve demokratik eğitim modeli perspektifinden mesleki eğitim: Teorik bir çözümleme. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(3), 65-75. http://www.jret.org/FileUpload/ks281142/File/06.odemis.pdf
  • Öktem, M. K. ve Aydın, M. D. (2005). Bilgi teknolojileri ve Türk kamu yönetiminde dönüşüm. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(1), 257-282. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/309157
  • Özdemirci, F. ve Torunlar, M. (2018). Bilgi-değişim-siber güvenlik-bağımsızlık. Bilgi Yönetimi, 1(1), 78-83. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/488773
  • Rukancı, F. ve Anameriç, H. (2004, 21-24 Ekim). Bilgi toplumu ve toplumun bilgilenmesinde kütüphanelerin rolü [Bildiri]. Kütüphaneciliğin Destanı Uluslararası Sempozyumu, Ankara, Türkiye içinde (ss. 330-338.). https://avesis.ankara.edu.tr/yayin/5eebcf9d-9519-4d01-a0d6-65e94430a69f/bilgi-toplumu-ve-toplumun-bilgilenmesinde-kutuphanelerin-rolu
  • Sağlık, Ö. (2015). İstanbul’daki ilçe belediyelerinin stratejik planları ile performans programlarında bilgi ve belge odaklı hizmetlerin yeri. [İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Bilgi ve Belge Yönetimi Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul, İstanbul Üniversitesi.
  • Sağlık, Ö. (2016). Bursa Büyükşehir Belediyesinin stratejik planları ile performans programlarında bilgi ve belge odaklı hizmetlerin yeri (2010-2014) [Bildiri]. Belediyelerin Kütüphane ve Arşiv Hizmetleri Uluslararası Sempozyumu, Bursa, Türkiye içinde (ss.152-177). https://avesis.uludag.edu.tr/yayin/5c31fbbe-5f63-408a-ad52-45f18b769c87/bursa-buyuksehir-belediyesinin-stratejik-planlari-ile-performans-programlarinda-bilgi-ve-belge-odakli-hizmetlerin-yeri-2010-2014
  • Santos, E., Carvalho, M. ve Martins, S. (2024). Sustainable enablers of knowledge management strategies in a Higher Education Institution. Sustainability, 16, 5078. https://doi.org/10.3390/su16125078
  • Sarıtürk, M. (2022). Dijital dönüşüm döneminde kamu yönetimi ve dijital hükümet. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 42, 555-603.
  • Sayğılı, D. D. (2014). Stratejik planlama merkezi kamu idarelerinde stratejik planların uygulama etkinliğinin artırılması. [Kalkınma Bakanlığı Kurumsal ve Stratejik Yönetim Dairesi Uzmanlık Tezi]. Ankara, Kalkınma Bakanlığı.
  • Saylam, A. (2021). Kamu yönetiminde bir e-katılım modeli olarak bilgi ve iletişim teknolojileri (BİT) destekli kitle kaynak kullanımı. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 39(2), 271-287. https://doi.org/10.17065/huniibf.769258.
  • Sonmez, F.D., Çuhadar, S. ve Kahvecioğlu, M. K. (2021). Successes, challenges, and next steps in implementing outcome-based assessment: The case of Istanbul Bilgi University Library. The Journal of Academic Librarianship, 47(1), 1-8. https://doi.org/10.1016/j.acalib.2020.10224
  • Şahin, F. (2019). Dijital çağda bürokrasi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • Şan, M. (2005). Kalkınma planlamasında bilgi yönetimi ve Devlet Planlama Teşkilatı için kurumsal bilgi politikası modeli. [Yayımlanmamış Kurumsal Uzmanlık Tezi]. T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı, Ankara. https://sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/11/Kalkinma_Planlamasinda_Bilgi_Yonetimi_ve_Devlet_Planlama_Teskilati_Icin_Kurumsal_Bilgi_Politikasi_Modeli.pdf
  • Şeşen, Y. ve Gürbüz, K. (2018). Belediyelerin kütüphanecilik faaliyetlerinin stratejik planlar üzerinden analizi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi (ASEAD), 5(7), 143-150. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/594084
  • Tonta, Y. (1999). Bilgi toplumu ve bilgi teknolojisi. Türk Kütüphaneciliği, 13(4), 363-375. http://www.tk.org.tr/index.php/TK/article/view/910
  • Tozlu, A. (2017). Gerçek yeni kamu yönetimi hareketi nedir? Türk İdare Dergisi, 484, 331-350. http://www.tid.gov.tr/kurumlar/tid.gov.tr/tum-sayilar(2)/2001-2025/2017/Haziran/Gercek-Yeni-Kamu-Yonetimi-Hareketi-Nedir.pdf
  • Uçak, N. Ö. (2010). Bilgi: Çok yüzlü bir kavram. Türk Kütüphaneciliği 24(4), 705-722. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/812094
  • Uysal, Y., Kurban, S. ve Çığman, M.Z. (2023). Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi ve e-yönetişim. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 78, 211-231.
  • Ünal, Y. (2009). Bilgi toplumunun tarihçesi. Tarih Okulu Dergisi, V, 123-144. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/144913
  • Üz, K. ve Kara, B. (2024). Dijitalleşme ekseninde dijital yurttaşlığın yönetime katılıma etkisi: Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi örneği. Uluslararası Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, 7(4), 337-356. https://doi.org/10.59182/tudad.1542147
  • Vural, B. A. ve Sabuncuoğlu, A. (2007). Bilgi iletişim teknolojileri ve ütopyan bakış açısı. Selçuk İletişim Dergisi, 5(3), 5-19. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/177882
  • Walker, P. ve Weekakkody, V. (2016). Digital government: Overcoming the systemic failiure of transformation. SSRN Electronic Journal, 4(1), 1-32. https://www.ssrn.com/index.cfm/en/
  • Weingarten, F. W. (1989). Federal information policy development: The congressional perspective. (yay. haz.) C. R. McClure, P. Hernon ve H. Relyea. United States government information policies: Views and perspectives içinde (ss. 77-99). New Jersey: Ablex.
  • Yıldırım, H. ve Tahtalıoğlu, H. (2016). Türk kamu yönetimi stratejik plan uygulamasında sahiplenme ve katılım sorunları. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(2), 181-196. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/226549
  • Yılmaz, B. (1997). Ulusal bilgi politikası: Kuramsal bir yaklaşım. 33. Kütüphane Haftası Bildiriler içinde. Ankara, TKD. https://openaccess.hacettepe.edu.tr/xmlui/handle/11655/11588
  • Yılmaz, B. (2010). Türkiye’nin bilgi toplumu politikasında kütüphane kurumuna yaklaşım. Bilgi Dünyası, 11(2), 263-289. https://doi.org/10.15612/BD.2010.238
  • Yılmaz, E. (2010). Kütüphanelerde toplam kalite yönetimi: Kısa bir gözden geçirme. Türk Kütüphaneciliği, 24(1), 33-62. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/814232
  • Yılmaz, E.N., Ulus, H. İ. ve Gönen, S. (2015). Bilgi toplumuna geçiş ve siber güvenlik. Bilişim Teknolojileri Dergisi, 8(3), s. 133-146. https://doi.org/10.17671/btd.87028
  • Yurdadoğ, B. U. (1997). Enformasyon devriminin getirdikleri götüremedikleri. (yay. haz.) B. Yılmaz. 25. Yıl’a Armağan içinde (ss. 71-85). Ankara: H.Ü Kütüphanecilik Bölümü Yayınları.
  • Zhang, L. ve Zang, X. (2025). Impact of digital government construction on the intelligent transformation of enterprises: Evidence from China. Technological Forecasting & Social Change, 21, 1-17. https://doi.org/10.1016/j.techfore.2024.123787.
There are 83 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Information Systems Organisation and Management, Information Systems For Sustainable Development and The Public Good, Information Governance, Policy and Ethics
Journal Section Research Articles
Authors

Yasin Şeşen 0000-0001-6896-0567

Elif Şeşen 0000-0002-8513-9647

Early Pub Date June 29, 2025
Publication Date June 30, 2025
Submission Date November 12, 2024
Acceptance Date May 26, 2025
Published in Issue Year 2025 Volume: 39 Issue: 2

Cite

APA Şeşen, Y., & Şeşen, E. (2025). Türk Kamu Yönetiminin Bilgi Toplumuna Dönüşüm Niyet-Eylem Uyumuna Yönelik Bir Araştırma: Merkezi Yönetim Kapsamındaki Kamu İdarelerinin Stratejik Planlarının Analizi. Türk Kütüphaneciliği, 39(2), 107-153. https://doi.org/10.24146/tk.1583426