PROJE TABANLI ÖĞRENME YAKLAŞIMINI TEMEL ALAN ETKİNLİKLERİN ÖZDÜZENLEME VE ÜSTBİLİŞ BECERİLERİNE ETKİSİ

Yıl 2019, Cilt: 23 Sayı: 3, 812 - 829, 29.12.2019

Caner Börekci , Nihat Uyangör

Öz

Bu araştırmanın amacı; Proje Tabanlı
Öğrenme (PTÖ) yaklaşımını temel alan etkinliklerin, özdüzenleme ve üstbiliş becerilerine
etkisini araştırmaktır. Bu amaçla araştırma, PTÖ etkinlikleri ile işlenen
“Ortaöğretim Seçmeli Proje Hazırlama Dersi”nde 10. sınıf öğrencilerinden oluşan
204 öğrencilik bir çalışma grubu ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada öntest-sontest
kontrol gruplu yarı deneysel bir model tercih edilmiştir. Araştırmanın verileri
“Üstbilişsel Farkındalık Envanteri (ÜFE)” ve “Güdülenme ve Öğrenme Stratejileri
Ölçeği (GÖSÖ) ile toplanmıştır. Deneysel işlemin öğrencilerin becerilerine
etkisini görebilmek amacıyla tekrarlı ölçümler için çok faktörlü varyans
analizi uygulanmıştır. Araştırma sonucunda PTÖ yaklaşımına dayalı etkinliklerin
öğrencilerin özdüzenleme ve üstbiliş becerilerinin gelişimine olumlu etkisi
olduğu ve gerçekleşen değişimlere yüksek düzeyde etki ettiği sonucuna
varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Proje Tabanlı Öğrenme, Özdüzenleme Becerileri, Üstbiliş Becerileri, Ortaöğretim Öğrencileri, Seçmeli Proje Hazırlama Dersi

Kaynakça

• Akın, A. (2006), Başarı Amaç Oryantasyonları İle Bilişötesi Farkındalık, Ebeveyn Tutumları ve Akademik Başarı Arasındaki İlişkiler, Yüksek Lisans Tezi, Sakarya: Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Akın, A., Abacı, R. ve Çetin B., (2007). The Validity and Reliability of the Turkish Version of the Metacognitive Awareness Inventory. Educational Science: Theory and Practice, 2 (7), 671-678
• Alcı, B., Erden M. ve Baykal A.,(2008). Üniversite Öğrencilerinin Matematik Başarıları ile Algıladıkları Problem Çözme Becerileri, Özyeterlik Algıları, Bilişüstü Özdüzenleme Stratejileri ve ÖSS Sayısal Puanları Arasındaki Açıklayıcı ve Yordayıcı İlişkiler Örüntüsü. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 25 (2), 53-68.
• Başbay, M. (2008) Yenilenmiş Taksonomiye Düzenlenmiş Öğretim Tasarımı Dersinde Projeye Dayalı Öğretimin Öğrenme Ürünlerine Etkisi Yayımlanmamıs Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Bidjerano, T. (2005). Gender Differences in Self-Regulated Leaming. Paper presented at the 36th annual meeting of the Northeastern Educatioııal Research Association, Kerhonkson, New York.
• Binbaşıoğlu, C., (1994). Genel Öğretim Bilgisi. Ankara:Kadıoğlu Matbaası.
• Cho, Y.S. ve Linderman, K. (2019). Metacognition-based process improvement practices. International Journal of Production Economies, 211, 132-144.
• Cohen, J (1973). Eta-squared and partial eta-squared in fixed factor ANOVA designs. Educational and Psychological Measurement, 33: 107–12.
• Cook, D. A. ve Beckman, T. J. (2006). Current concepts in validity and reliability for psychometric instruments: theory and application. The American Journal of Medicine, 119(2), 166-e7.
• Creswell, J. W. (2013). Research design: Qualitative, Quantitative, and Mixed Methods Approaches (4. baskı). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Demir, T. (2013). Türkçe Öğretimi Dersinde Proje Tabanlı Öğrenme Yaklaşımı. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 1(1), 53-76.
• Doğan, A. (2013). Üstbiliş ve Üstbilişe Dayalı Öğretim. Middle Eastern & African Journal of Educational Research, 3, 6-20.
• Doğan, H. (1997). Eğitimde Program ve Öğretim Tasarımı. Önder Matbaacılık, Ankara.
• Diffily, D. (2002). Project Based Learning: Meeting Social Studies and Needs of Gifted Learners. Gifted Childeren Today Magazine, 25, 40-59.
• English, M. C. ve Kitsantas, A. (2013). Supporting Student Self-Regulated Learning in Problem- and Project-based Learning. Interdisciplinary Journal of Problem-Based Learning, 7(2), 6.
• Erdem, M. (2002). Proje Tabanlı Öğrenme. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 172-179.
• Erdem, M. ve Akkoyunlu, B. (2002). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi Kapsamında Beşinci Sınıf Öğrencileriyle Yürütülen Ekiple Proje Tabanlı Öğrenme Üzerine Bir Çalışma. İlköğretim-Online, 1, 2-11.
• Filcik, A., Bosch, K., Pederson, S. ve Haugen, N. (2012). The Effects of Project-Based Learning (PBL) Approach on the Achievement and Efficacy of High School Mathematics Students: A Longitudinal Study Investigating the Effects of the PBL Approach in Mathematics Education. Proceedings of The National Conference On Undergraduate Research (NCUR) 2012 Weber State University, Ogden Utah March 29 – 31, 2012
• Flavell, J. H. (1979). Metacognition and cognitive monitoring: A new area of cognitive developmental inquiry. American Psychologist, Vol:34(10), 906–911.
• Flavell, J. H. (2002). Development of children’s knowledge about the mental world. W. W. Hartup ve R. K. Silberesien, (Ed.), Growing Points in Developmental Science içinde. NY: Psychology Press, ISSBD Publication.
• Grant, M., M. ve Branch, R., M., (2005), Project-Based Learning In a Middle School: Tracing Abilities Through The Artifacts of Learning. International Society for Technology in Education, 38 (1), 65-98
• Gündüz, M., (2014), İlköğretim 3.Sınıf Hayat Bilgisi Dersinde Sorumluluk Değerinin Proje Tabanlı Öğrenme Yaklaşımı ile Öğretiminin Akademik Başarı ve Tutuma Etkisi, Doktora Tezi, Ankara, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Ji, M., (2015), Exploiting Activity Traces and Learners’ Reports to Support Self-Regulation in Project-based Learning. Computers and Society. INSA de Lyon.
• Karadeniz, Ş., Büyüköztürk, Ş., Akgün, Ö. E., Kılıç-Çakmak, E. ve Demirel F. (2008). The Turkish adaptation study of motivated strategies for Learning questionnaire (MSLQ) for 12–18 year old children: Results of confirmatory factor analysis. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 7(4), 108-117.
• Larkin, S. (2000). How can we discern metacognition in year one children from interactions between students and teacher. ESRC Teaching and Learning Research Programme Conference. Vol. 9.
• Loh M.Y., Lee N.H. (2019) The Impact of Various Methods in Evaluating Metacognitive Strategies in Mathematical Problem Solving. In: Liljedahl P., Santos-Trigo M. (eds) Mathematical Problem Solving. ICME-13 Monographs. Springer, Cham
• Manganelli, S., Cavicchiolo, E., Mallia, L., Biasi, V., Lucidi, F. ve Alivernini F. (2019). The interplay between self-determined motivation, self-regulated cognitive strategies, and prior achievement in predicting academic performance, Educational Psychology. DOI: 10.1080/01443410.2019.1572104
• Morrow Jr, J. R. ve Frankiewicz, R. G. (1979). Strategies for the analysis of repeated and multiple measures designs. Research Quarterly. American Alliance for Health, Physical Education, Recreation and Dance, 50(3), 297-304.
• Moshman, D. (2018). Metacognitive Theories Revisited. Educational Psychology Review, 30(2), 599- 606. https://doi.org/10.1007/s10648-017-9413-72
• O’Brien, R.G. ve Kaiser, M.K. (1985) MANOVA Method for Analyzing Repeated Measures Designs:An Extensive Primer. Pyschological Bullettin, 97(2),316-333
• Ocak, M.A. ve Uluyol, Ç. (2010). Investigation of college students’ intrinsic motivation in project based learning. International Journal of Human Sciences, 7(1), 1152-1169.
• Özdener, N. ve Özçoban T. (2004), Bilgisayar Eğitiminde Çoklu Zeka Kuramına Göre Proje Tabanlı Öğrenme Modelinin Öğrenci Başarısı Üzerine Etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 4 (1), 147-170.
• Pape, S.J. ve Wang, C. (2003). Middle school children’s strategic behavior: Classification and relation to academic achievement and mathematical problem solving. Instructional Science, 31, 419-449.
• Paris, S. G. ve Winograd, P. (1990). Promoting metacognition and motivation of exceptional children. Remedial and Special Education, 11(6), 7-15.
• Pintrich, P. R. ve Smith, D.A.F. (1993). Reliability and predictive validity of the motivated strategies for learning questionnaire (MSLQ). Educational and Psychological Measurement, 53, 801-814.
• Pintrich, P. R., Smith, D. A. F., Garcia, T. ve McKeachie, W. J. (1991). A Manual for the use of the motivated strategies for learning. Michigan: School of Education Building, The University of Michigan. (ERIC Document Reproduction Service No. ED338122)
• Rahman, M.B.A., Daud, K.A.M., Jusoff, K.; ve Ghani, N.A.A. (2009). Project Based Learning (PjBL) Practices at Politeknik Kota Bharu, Malaysia. International Education Studies, 2(4), 140-148.
• Richardson, JT (2011) Eta squared and partial eta squared as measures of effect size in educational research. Educational Research Review 6: 135–47
• Sart, G. (2014). The Effects of the Development of Metacognition on Project-based Learning. Procedia-Social And Behavioral Sciences, 152(ERPA International Congress on Education, ERPA Congress 2014, 6-8 June 2014, Istanbul, Turkey), 131-136.
• Schraw, G. ve Dennison, R.S. (1994). Assessing Metacognitive Awareness. Contemporary Educational Psychology, 19, 460-475
• Schunk, D. H. (1994). Self-regulation of self-efficacy and attributions in academic settings, D. Schunk, B. J. Zimmerman. (Ed.). Self-Regulation of Learning and Performance, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
• Senemoğlu, N. (2007). Gelişim Öğrenme ve Öğretim. Ankara :Gönül Yayıncılık
• Stefanou, C., Stolk, J.,D., Prince, M., J., C., Chen, S. ve Lord. M., (2013) Self-regulation and autonomy in problem- and project-based learning environments. Active Learning in Higher Education, 14(2), 109–122.
• Sungur, S., ve Tekkaya, C. (2006). Effects of Problem-Based Learning and Traditional Instruction on Self-Regulated Learning. Journal of Educational Research - JEDUC RES. 99. 307-320. 10.3200/JOER.99.5.307-320.
• Tonbuloğlu, B., Aslan, D., Altun S.ve Aydın, H. (2013). Proje Tabanlı Öğrenmenin Öğrencilerin Bilişüstü Becerileri ve Öz-yeterlik Algıları ile Proje Ürünleri Üzerindeki Etkisi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10 (23), 97-117.
• Yerdelen, S. ve Sungur, S. (2019) Multilevel Investigation of Students’ Self-regulation Processes in Learning Science: Classroom Learning Environment and Teacher Effectiveness. International Journal of Science and Mathematics Education, 17(1), 89-110.
• Yurtluk, M. (2003). Proje Tabanlı Öğrenme Yaklaşımının Matematik Dersi Öğrenme Süreci ve Öğrenci Tutumlarına Etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Zimmerman, B.J. (1989). A social cognitive view of self-regulated academic learning. Journal of Educational Psychology,81, 329-339.
• Zimmerman, B.J. (1994). Dimensions of academic self-regulation: A conceptual framework for education, D.H. Schunk & B.J. Zimmerman (Ed), Self-regulation of Learning and Performance: Issues and Educational Applications içinde, (s. 3–21). Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum.
• Zimmerman, B. J. (2000). Attaining self-regulation: A social cognitive perspective. M. Boekaerts, P. Pintrich ve M. Zeidner (Ed.), Handbook of Self-regulation içinde (s. 13–39). San Diego: Academic Press.
• Zimmerman, B. J. (2002). Becoming a self-regulated learner: An overview. Theory into Practice, 41(2), 64-70.
• Zimmerman, B.J. ve Kinsantas, A. (2005). The hidden dimension of personal competence:Self-regulated learning and practice. A. J. Elliot & C. S. Dweck (Ed.), Handbook of Competence and Motivation içinde (s. 204-222). New York: Guilford Press.
• Zimmerman, B. J.ve Martinez-Pons, M. (1986). Development of a structured interview for assessing student use of self-regulated learning strategies. American Educational Research Journal, 23(4), 614–628.
• Zimmerman, B. J., ve Martinez-Pons, M. (1988). Construct validation of a strategy model of student self-regulated learning. Journal of Educational Psychology, 80(3), 284-290.