Ürdün-Filistin İlişkilerine Tarihsel Bir Bakış

Year 2019, Volume: 50, 181 - 213, 16.03.2021

N. Kemiksiz

Abstract

Ürdün, kurulduğu tarihten itibaren Filistin’in ‘kaderinde’ önemli bir rol oynamıştır. Başlangıçta kurucusu Kral I. Abdullah’ın teritoryal amaçları Ürdün’ün Filistin politikasını şekillendirirken, İngiliz manda yönetimine karşı yürütülen mücadeleden yaklaşık çeyrek asır sonra, 1960’lardan itibaren Filistin bağımsızlık hareketinin yeniden başlamasıyla birlikte, Filistin politikasını belirleyen ana faktör, rejimin varlığını koruma çabası olmuştur. Her iki durumda da Filistin’in bağımsızlığı, Ürdün için arzu edilmeyen bir olguyu teşkil etmiştir. Ürdün’ün alternatif Filistin vatanı olarak görülmesi, bağımsız Filistin devleti önünde bir engel olduğu gibi, Ürdün rejimi için de bir tehdit niteliği kazanmıştır. Sadece İsrail ile bazı Arap ülkeleri ve Filistinliler değil, bizzat Ürdün, ‘Ürdün Filistin’dir’ görüşünü ileri sürerek, alternatif vatan tezinin benimsenmesine yol açmıştır. Ürdün’ün Filistin politikasının Filistin sorununa etkilerini ele alan bu çalışmanın amacı, Ürdün’ün politikası ile bağımsız Filistin devletinin kurulamaması arasındaki bağlantıyı ortaya koymaktır. Çalışmada, Ürdün’ün kurulduğu 1921 ile Batı Şeria ile idari ve hukuki bağların kesildiği 1988 arasındaki dönem incelenmektedir.

Keywords

Ürdün, Filistin, İsrail, Ortadoğu, Batı Şeria

References

• Referans 1 Allawi, Ali (2016), Irak Kralı I. Faysal (İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları) (Çev. Hakan Abacı).