GOTİK KURGUNUN KADIN ÖZELLİKLERİNİN ÇEVİRİDE YANSIMASI: EDGAR ALLAN POE’NUN “THE FALL OF THE HOUSE OF USHER ” BAŞLIKLI ESERİ

Year 2025, Volume: 8 Issue: 2, 830 - 844, 30.06.2025

İlknur Baytar

https://doi.org/10.37999/udekad.1674625

Abstract

Edebi metinler yazıldıkları dönemin özelliklerini yansıtmaktadır ve bu metinlerin çevirisi de kaynak metnin ortaya çıktığı dönemin özelliklerini yansıtan unsurlar içermektedir. Dolayısıyla, çeviri metinler, kaynak metnin yazıldığı dönemin özelliklerini hedef kitleye tanıtması açısından da önemli bir misyona sahiptir. Bu yüzden, bu çalışma Edgar Allan Poe tarafından kaleme alınmış ve önemli bir gotik kurgu örneği olan “The Fall of the House of Usher” (“Usher Evi’nin Çöküşü”) adlı eserde yer alan, tek kadın karakter olan, Madeline'in özelliklerinin, Eugene Albert Nida'nın (1964) biçimsel (formal) ve devingen (dynamic) eşdeğerlik teorisi çerçevesinde ve gotik kurgularda kadınlara atfedilen özellikler bağlamında, iki Türkçe çeviri metnine nasıl aktarıldığını orta koymayı hedeflemektedir. Sonuçlara göre, kaynak metinde ana karakterin sessiz, pasif, savunmasız, çaresiz, evcimen, geleneksel oluşu gibi özelliklerinin vurgulandığı görülmüştür. Çevirmenlerin bu özellikleri nasıl yansıttıklarına bakıldığında, her iki çevirmen de Madeline' in temel özelliklerini kaynak metinde olduğu gibi, hedef metinlere aktarmıştır. Son olarak, her iki çevirmenin de biçimsel eşdeğerliğe bağlı kalmaktan ziyade, çoğunlukla devingen eşdeğerliği tercih ederek, hedef metinde akıcılığa ve doğallığa önem verdikleri sonucuna varılmıştır.

Keywords

Çeviri, Kadının Özellikleri, Gotik Kurgu, Biçimsel Eşdeğerlik, Devingen Eşdeğerlik

REFLECTION OF GOTHIC FICTION’S WOMAN CHARACTERISTICS IN TRANSLATION: EDGAR ALLAN POE’S “THE FALL OF THE HOUSE OF USHER”

Abstract

Literary texts reflect the characteristics of the period in which they were written, and the translation of these texts contains elements reflecting the characteristics of the period in which the source text originated. Hence, translated texts have an essential mission of introducing the characteristics of the period in which the source text was written to the target audience. Thus, this study aims to find out how the characteristics of Madeline, the only woman character in Edgar Allan Poe’s an essential example of gothic fiction titled “The Fall of the House of Usher”, were transferred to two Turkish translations within the framework of Eugene Albert Nida’s (1964) formal and dynamic equivalence and the characteristics attributed to women in gothic fiction. According to the findings, the main character's traits, such as being silent, passive, defenseless, helpless, domestic and traditional, were emphasized in the source text. Regarding how the translators reflected these characteristics, both translators transferred Madeline's basic characteristics to the target texts as they were in the source text. Ultimately, it was concluded that both translators prioritized fluency and naturalness in the target text, generally favoring dynamic equivalence over formal equivalence.

Keywords

Translation, Characteristics of Woman, Gothic Fiction, Formal Equivalence, Dynamic Equivalence

References

• Ashok, A. M. & Singh, U. N. (2023). Translating women in Sethu’s Malayalam fiction into English: The issue of cultural gaps. Translation Today, 17 (1), 21-44. https://doi.org/10.46623/tt/2023.17.1.ar2
• Bassnett, S. (2002). Translation studies (3rd ed.). Routledge.
• Dayan, L. (2012). Dynamic equivalence and formal correspondence in translation between Chinese and English. International Journal of Humanities and Social Science, 2 (12), 242-247.
• Devi, A. D. & Ghosh, S. (2024). Representation of women in gothic literature: Rebecca by Daphne du Maurier. International Journal for Multidisciplinary Research (IJFMR), 6 (2), 1-4.
• Kumar, T. (2024). Evolution of the gothic novel from the 18th century to contemporary literature. International Journal of Research Publication and Reviews, 5 (6), 4959-4963.
• Maiti, A. (2017). Writing, as mysterious as a cat: A critical evaluation of Poe’s The Fall of the House of Usher. International Journal of English Literature and Social Sciences (IJELS), 2 (5), 39-50. DOI: https://dx.doi.org/10.24001/ijels.2.5.6
• Nabi, A. (2017). Gender represented in the gothic novel. IOSR Journal of Humanities and Social Science (IOSR-JHSS), 22 (11), 73-77. DOI: 10.9790/0837-2211037377
• Nida, E. A. (1964). Toward a science of translating. E. J. Brill.
• Poe, E. A. (1985). “The Fall of the House of Usher”. In J. Cochrane (Ed.), The penguin book of American short stories (ss. 56-74). Penguin Books. (Eserin orijinali 1839’da yayımlandı).
• Poe, E. A. (2020). Edgar Allan Poe Usher Evi’nin çöküşü. (B. Kabacaoğlu, Çev.). Zeplin Kitap. (Eserin orijinali 1839’da yayımlandı).
• Poe, E. A. (2021). Edgar Allan Poe Usher Evi’nin çöküşü. (D. Akküç, Çev.). Maviçatı Yayınları. (Eserin orijinali 1839’da yayımlandı).
• Polatel, C. (2020). Tercüme dergisinde kadın kimliğinin inşası: Bir yapısöküm denemesi. Mavi Atlas, 8 (2), 362-388. https://doi.org/10.18795/gumusmaviatlas.753814
• Shakernia, S. (2013). Study of Nida’s (formal and dynamic equivalence) and Newmark’s (semantic and communicative translation) translating theories on two short stories. Merit Research Journal of Education and Review, 2 (1), 001-007.
• Simon, S. (2005). Gender in translation: Cultural indentity and the politics of transmission. Routledge.
• Üstün Kaya, S. (2022). Women in gothic fiction: Depiction of female figures in horror stories. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (Ö11), 501-512. DOI: 10.29000/rumelide.1146701.
• Üstün Külünk, S. (2023). The quest for equivalence in translation: A comparative analysis of definitions and approaches. Uluslararası Toplumsal Bilimler Dergisi (International Journal of Social Sciences), 7 (3), 427-438.
• Zeng, N. (2023). A feminist interpretation of the Fall of the House of Usher. Open Journal of Social Sciences, 11, 385-396. https://doi.org/10.4236/jss.2023.115024