ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİ İÇİN MÜZİK DERSİNE YÖNELİK BİLİŞSEL BAŞARI TESTİNİN GELİŞTİRİLMESİ

Year 2025, Volume: 8 Issue: 3, 1106 - 1144, 30.09.2025

Şenol Afacan

https://doi.org/10.51576/ymd.1731425

Abstract

ÖZ
Müzik eğitiminde bireyin öğrendiği bilgiyi uygulamaya aktarabilmesi, müziksel bilgiyi davranışa dönüştürebilmesi çok önemli olmakla birlikte uygulama becerisinin geliştirilebilmesi de müziksel bilgiyi tanımayı ve kavramayı gerektirmektedir. Bu araştırmanın amacı, ortaokul öğrencilerinin müzik derslerinde yer alan bilişsel kazanımlar doğrultusunda öğrencilerin bilgi düzeylerini ölçmeyi sağlayan, geçerli ve güvenilir çoktan seçmeli, doğru yanlış ve eşleştirme soru tiplerinden oluşan bir bilişsel başarı testi geliştirmektir. Altıncı ve Yedinci Sınıf Müzik Başarı Testlerinin tasarımı, geliştirilmesi ve değerlendirilmesi süreçlerinde, eğitimsel ve psikolojik ölçme alanında uluslararası düzeyde kabul görmüş standartlar esas alınmıştır. Söz konusu standartlar, madde yazımı ve analizi, geçerlik ve güvenirlik değerlendirmeleri ile açımlayıcı faktör analizi gibi istatistiksel doğrulama teknikleri başta olmak üzere, uygulama sürecinin her aşamasına rehberlik etmiştir. Bireysel madde puanları ile toplam test puanları arasındaki ilişkilerin incelenebilmesi için korelasyon temelli madde analizleri yapılmıştır. Testlerin güvenirliği ise, dikotom biçimde puanlanan maddeler için uygun olan Kuder–Richardson (KR-20) formülü ile hesaplanmıştır. Tüm istatistiksel analizler SPSS 26.0 yazılımı aracılığıyla yürütülmüştür. Altıncı Sınıf Müzik Dersi Başarı Testi’nin KR-20 güvenirlik katsayısı 0.918, Cronbach Alfa katsayısı ise 0.921 olarak hesaplanmıştır. Yedinci Sınıf Müzik Dersi Başarı Testi’nin KR-20 güvenirlik katsayısı 0.926, Cronbach Alfa katsayısı ise 0.928 olarak hesaplanmıştır.

Keywords

Müzik eğitimi , müzik dersi , ortaokul , başarı testi , bilişsel başarı

THE DEVELOPMENT OF A COGNITIVE ACHIEVEMENT TEST FOR MUSIC LESSON FOR MIDDLE SCHOOL STUDENTS

Abstract

ABSTRACT
In music education, it is very important for the individual to be able to transfer the knowledge he/she has learned into practice and to transform musical knowledge into behavior, but the development of application skills also requires the recognition and comprehension of musical knowledge. The aim of this study is to develop a valid and reliable cognitive achievement test consisting of multiple choice, true-false and matching question types to measure the knowledge level of middle school students in line with the cognitive gains in music lessons. The design, development and evaluation of the Sixth and Seventh Grade Music Achievement Tests were based on internationally recognized standards in the field of educational and psychological measurement.
These standards guided every stage of the implementation process, including item writing and analysis, validity and reliability assessments, and statistical validation techniques such as exploratory factor analysis. Correlation-based item analyses were conducted to examine the relationships between individual item scores and total test scores. The reliability of the tests was calculated using the Kuder-Richardson (KR-20) formula, which is appropriate for dichotomously scored items. All statistical analyses were conducted using SPSS 26.0 software. The KR-20 reliability coefficient of the Sixth Grade Music Achievement Test was calculated as 0.918 and the Cronbach's Alpha coefficient as 0.921. The KR-20 reliability coefficient of the Seventh Grade Music Achievement Test was 0.926 and Cronbach's Alpha coefficient was 0.928.

Keywords

Music education , music lesson , middle school , achievement test , cognitive achievement

References

• Akbulut, H. İ. ve Çepni, S. (2013). Bir üniteye yönelik başarı testi nasıl geliştirilir? İlköğretim 7. sınıf kuvvet ve hareket ünitesi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 18-44.
• Alavi, M., Biros, E., ve Cleary, M. (2024). Notes to factor analysis techniques for construct validity. Canadian Journal of Nursing Research, 56(2), 164-170.
• American Educational Research Association, American Psychological Association, & National Council on Measurement in Education. (2014). Standards for educational and psychological testing. American Educational Research Association. ttps://www.testingstandards.net/uploads/7/6/6/4/76643089/standards_2014edition.pdf
• Andrich, D. (1982). An index of person separation in latent trait theory, the traditional KR. 20 index, and the Guttman scale response pattern. Education Research and Perspectives, 9(1), 95-104.
• Buja, A. ve Eyuboglu, N. (1992). Remarks on parallel analysis. Multivariate Behavioral Research, 27(4), 509–540.
• Ferketich, S. (1991). Focus on psychometrics: Aspects of item analysis. Research in Nursing & Health, 14(2), 165–168. https://doi.org/10.1002/nur.4770140211
• George, D. ve Mallery, P. (2019). IBM SPSS Statistics 26 step by step: A simple guide and reference (16th ed.). Newyork: Routledge. https://doi.org/10.4324/9780429056765
• Gönen, D. D. S., Kocakaya, Y. S., ve Kocakaya, F. (2011). Dinamik konusunda geçerliliği ve güvenilirliği sağlanmış bir başarı testi geliştirme çalışması. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 40-57.
• Hasançebi, B., Terzi, Y., & Küçük, Z. (2020). Madde güçlük indeksi ve madde ayırt edicilik indeksine dayalı çeldirici analizi. Gümüşhane Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 10(1), 224-240.
• Henryson, S. (1971). Gathering, analyzing, and using data on test items. In R. L. Thorndike (Ed.), Educational measurement (2nd ed., pp. 80–99). American Council on Education.
• Lane, S., Raymond, M. R., & Haladyna, T. M. (Eds.). (2016). Handbook of test development (2nd ed.). Routledge.
• MEB (2018). Müzik Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 1,2,3,4,5,6,7 ve 8. Sınıflar) Ankara.
• McCormick, J. ve Mcpherson G. (2006). Self-efficacy and music performance. Psychology of Music, 34(3), 322–336. https://doi.org/10.1177/0305735606064841
• Robinson, J. P., Shaver, P. R. ve Wrightsman, L. S. (1991). Criteria for scale selection and evaluation. In J. P. Robinson, P. R. Shaver, & L. S. Wrightsman (Eds.), Measures of personality and social psychological attitudes (pp. 1–16). Academic Press. https://doi.org/10.1016/B978-0-12-590241-0.50005-8
• Shrestha, N. (2021). Factor analysis as a tool for survey analysis. American Journal of Applied Mathematics and Statistics, 9(1), 4-11.
• Şendurur, Y. ve Akgül Barış, D. (2002). Müzik eğitimi ve çocuklarda bilişsel başarı. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(1), 165-174. https://doi.org/10.17693/yunus.21364
• Turgut, M. F. ve Baykul, Y. (2015). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. (7. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Varış, Y. A. ve Cesur, D. (2012). Ortaöğretim müzik dersine yönelik başarı testinin geliştirilmesi. Turkish Studies-International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 7(4-II), 3189-3198. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.4144.
• Web Kaynakları American Educational Research Association, American Psychological Association, & National Council on Measurement in Education. (2014). Standards for educational and psychological testing. American Educational Research Association. (Erişim adresi: https://www.testingstandards.net/uploads/7/6/6/4/76643089/standards_2014edition.pdf), (Erişim tarihi: 29.05.2025)