Coğrafi İşaretli Ürünlere İlişkin Yerli Turist Tutumları Üzerine Bir İnceleme

Yıl 2023, Cilt: 9 Sayı: 1, 242 - 255, 31.07.2023

İbrahim Çekiç , Zehra Bulut , Yener Oğan

https://doi.org/10.22466/acusbd.1296449

Cited By: 2

Öz

Son yıllarda turistlerin bir bölgeye özgü yiyecekleri deneyimlemek amacıyla yaptıkları seyahatler giderek artış göstermektedir. Özellikle gastronomik özellik taşıyan ürünler, turistlerin seyahat kararlarında belirleyici bir rol üstlenebilmektedir. Bu faaliyetlerin tamamı gastronomi turizmi kapsamında değerlendirilmektedir. Gastronomik ürünlerin coğrafi işaretler ile tescil altına alınması sayesinde ise turizm destinasyonlarının imajları güçlenmekte ve turizm faaliyetleri gelişmektedir. Bu çalışma yerli turistlerin coğrafi işaretli ürünlere yönelik tutumlarını incelemek amacıyla yürütülmüştür. Çalışmada Türkiye’deki çeşitli destinasyonları ziyaret eden ve coğrafi işaretli ürün satın almış 18 yaş ve üstü 413 bireyden anket formu kullanılarak elektronik ortamda veri toplanmış; kullanılabilir durumdaki 401 form araştırmaya dâhil edilmiştir. Verilerin analizinde betimsel istatistikler, t ve ANOVA testlerinden faydalanılmıştır. Analiz sonuçları katılımcıların coğrafi işaretli ürünlere yönelik tutum düzeylerinin genel olarak yüksek olduğunu ve tutumun yaş değişkenine göre anlamlı bir şekilde farklılaştığını ortaya koymuştur. Araştırmada ayrıca, coğrafi işaretli ürün varlığının ve coğrafi işaret tescilinin destinasyon tercihi ve satın alma niyetini etkileyen önemli faktörler olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Coğrafi İşaret, Tutum, Destinasyon Tercihi, Satın Alma Niyeti

An Investigation on Domestic Tourist Attitudes Regarding Geographically Indicated Products

Öz

In recent years, the travels of tourists to experience foods unique to a region have been increasing. In particular, products with gastronomic features can play a decisive role in the travel decisions of tourists. All of these activities are evaluated within the scope of gastronomic tourism. Thanks to the registration of gastronomic products with geographical indications, the images of tourism destinations are strengthened and tourism activities are developing. This study was carried out to examine the attitudes of domestic tourists towards geographically indicated products. In the study, data were collected electronically from 413 individuals aged 18 and over who visited various destinations in Turkey and purchased geographically indicated products; 401 usable forms were included in the study. Descriptive statistics, t and ANOVA tests were used in the analysis of the data. The results of the analysis revealed that the attitudes of the participants towards geographically indicated products were generally high and that the attitude differed significantly according to the age variable. In the study, it was also concluded that the presence of geographically indicated products and geographical indication registration are important factors that affect destination preference and purchase intention.

Anahtar Kelimeler

Geographical Indication, Attitude, Destination Preference, Purchasing Intent

Kaynakça

• Bayram, N. (2004). Sosyal bilimlerde SPSS ile veri analizi. Ezgi Kitabevi.
• Belli, S. (2020). Coğrafi işaret ile tescilli yöresel mutfak ürünlerinin turistlerin destinasyon seçimine etkisi: Güneydoğu Anadolu Bölgesi örneği. [Yayınlanmamış doktora tezi]. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Bramley, C., Biénabe, E., & Kirsten, J. (2009). The economics of geographical indications: Towards a conceptual framework for geographical indication research in developing countries. The economics of intellectual property, 1, 109-149.
• Canbolat, E. ve Çakıroğlu, F.P. (2020). Gastronomi turizmi ve coğrafi işaretleme: Samsun mutfağına yönelik bir değerlendirme. Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 8(2), 937-957.
• Chaney, S., & Ryan, C. (2012). Analyzing the evolution of Singapore's World Gourmet Summit: An example of gastronomic tourism. International Journal of Hospitality Management, 31(2), 309-318.
• Çekiç, İ. ve Aksoy, M. (2021). Gaziantep ve Hatay illerini ziyaret eden yerli turistlerin mutfak imajı algı düzeylerine yönelik karşılaştırmalı bir araştırma. Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 9(4), 3064-3078.
• Çelik, S. (2018). Şırnak ilinin gastronomi turizmi potansiyeli. International Journal of Contemporary Tourism Research, 2(2), 41-51.
• De Jong, A., Palladino, M., Puig, R. G., Romeo, G., Fava, N., Cafiero, C., & Sjölander-Lindqvist, A. (2018). Gastronomy tourism: An interdisciplinary literature review of research areas, disciplines, and dynamics. Journal of Gastronomy and Tourism, 3(2), 131-146.
• Dogan, B., & Gokovali, U. (2012). Geographical indications: the aspects of rural development and marketing through traditional products. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 62, 761-765.
• Ellis, A., Park, E., Kim, S., & Yeoman, I. (2018). What is food tourism? Tourism management, 68, 250-263.
• FAO (2023). What are geographical indications? https://www.fao.org/geographical-indications/en adresinden 24.04.2023 tarihinde alınmıştır.
• Freire, J. R., & Gertner, R. K. (2021). The relevance of food for the development of a destination brand. Place Branding and Public Diplomacy, 17, 193-204.
• George, D., & Mallery, P. (2019). IBM SPSS Statistics 23 Step by Step. A simple Guide and Reference. Routledge.
• Guzel, B. & Apaydin, M. (2016). Gastronomy tourism: Motivations and destinations. C. Avcıkurt, M. S. Dinu, N. Hacıoğlu, R. Efe, A. Soykan, N. Tetik (Ed.) In Global issues and trends in tourism (394- 404), Sofia: St. Kliment Ohridski University Press
• Gümrükçü, Ö. B. ve Kurtuldu H. S. (2023). Coğrafi işaretli ürün algısının tüketici satın alma tercihine etkisinde referans grupları ile roller ve statünün aracılık rolü. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 38, 37-59.
• Hall, C.M., & Sharples, L. (2003). The consumption of experiences or the experience of consumption? An introduction to the tourism of taste. In Food tourism around the world (1-24). Routledge.
• Hazarhun, E. ve Tepeci, M. (2018). The contribution of the local products and meals which have geographical indication to the development of gastronomy tourism in Manisa. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(Ek1), 371-389.
• Henderson, J.C. (2009). Food tourism reviewed. British food journal, 111(4), 317-326.
• Jaelani, A.K., Handayani, I.G.A.K.R., & Karjoko, L. (2020). Development of tourism based on geographic indication towards to welfare state. International Journal of Advanced Science and Technology, 29(3s), 1227-1234.
• Kalekahyası, S. ve Göktaş, B. (2022). Coğrafi işaret almış yöresel ürünlerin bilinirlik düzeyi ve tüketici tutumlarına etkisi: Bayburt ili örneği. Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(3), 673-702.
• Kılıç, S. (2013). Örnekleme yöntemleri. Journal of Mood Disorders,3(1), 44-46.
• Küçükkömürler, S., Şirvan, N.B. ve Sezgin, A.C. (2018). Dünyada ve Türkiye’de gastronomi turizmi. Uluslararası Turizm Ekonomi ve İşletme Bilimleri Dergisi, 2(2), 78-85.
• Li, Q., Li, X., Chen, W., Su, X., & Yu, R. (2023). Involvement, place attachment, and environmentally responsible behavior are connected with geographical indication products. Tourism Geographies, 25(1), 44-71.
• Long, L.M. (2004). Culinary tourism. University Press of Kentucky.
• López-Guzmán, T., & Sánchez-Cañizares, S. (2012). Gastronomy, tourism and destination differentiation: a case study in Spain. Review of Economics & Finance, 1, 63-72.
• Pamukçu, H., Saraç, Ö., Aytuğar, S., & Sandıkçı, M. (2021). The effects of local food and local products with geographical indication on the development of tourism gastronomy. Sustainability, 13(12), 6692.
• Pektaş, G.Ö.E., Kahraman, C., & Alkan, G. (2018). Türkiye’de coğrafi işaretler ve ihracat pazarlaması açısından değerlendirilmesi. Doğu Coğrafya Dergisi, 23(39), 65-82.
• Robinson, R.N.S., & Getz, D. (2014). Profiling potential food tourists: An Australian study. British Food Journal, 116(4), 690-706.
• Roininen, K., Arvola, A., & Lähteenmäki, L. (2006). Exploring consumers’ perceptions of local food with two different qualitative techniques: Laddering and word association. Food quality and preference, 17(1-2), 20-30.
• Sabur, D.G., & Güneş, S.G. (2023). Geographical indication and gastronomy tourism in the case of Kayseri Bünyan and Akkışla Gilaburusu (Guelder-Rose). Gastroia: Journal of Gastronomy And Travel Research, 7(1), 141-156.
• Seal, P.P., & Piramanayagam, S. (2018). Branding geographical indication (GI) of food and its implications on gastronomic tourism: An Indian perspective. In 8th Advances in Hospitality and tourism marketing and Management (AHTMM) conference (p. 125-130).
• Suh, J., & MacPherson, A. (2007). The impact of geographical indication on the revitalisation of a regional economy: a case study of ‘Boseong’green tea. Area, 39(4), 518-527.
• Tabanlı, S. M. ve Akdoğan, M. Ş. (2022). Genç tüketicilerin coğrafi etiketli gıda ürünlerine yönelik tutumları ile etnosentrik algılarının satın alma niyetlerine etkisi. Turkish Journal of Marketing, 7(3), 105-124.
• Türk Patent ve Marka Kurumu, (2023). Coğrafi işaret nedir? https://ci.turkpatent.gov.tr/sayfa/co%C4%9Frafi-i%C5%9Faret-nedir adresinden 08.03.2023 tarihinde alınmıştır.
• Türkiye İstatistik Kurumu, (2023). Türkiye turizm istatistikleri? https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p =Turizm-Istatistikleri-IV.Ceyrek adresinden 02.05.2023 tarihinde alınmıştır.
• Wolf, E. (2006). Culinary tourism: The hidden harvest: A dozen hot and fresh reasons how culinary tourism creates economic and community development. Dubuque, Iowa: Kendall Hunt Publishing.
• WTO, (1994). Standards concerning the availability, scope and use of Intellectual Property Rights, Geographical indications (Part II-Section 3). In Agreement on Trade-Related Aspects of Intellectual Property Rights (TRIPS), April 15, Marrakesh, Morocco. https://www.wto.org/english/docs_e/legal_e/27-trips_04b_e.htm#top.
• Yazıcıoğlu, İ., Işın, A. ve Yalçın, E. (2019). Coğrafi işaretli ürünlerin gastronomi turizmi kapsamında değerlendirilmesi: Akdeniz bölgesi örneği. Gastroia: Journal of Gastronomy and Travel Research, 3(4), 861-871.
• Yıkmış, S., & Ünal, A. (2016). The importance of geographical indication in gastronomy tourism: Turkey. International Journal of Agricultural and Life Sciences.