An Analysis of the Characteristic Structure of the Archival Laws

Yıl 2013, Sayı: 14-15, 8 - 26, 31.12.2013

İshak Keskin

Öz

Archival legislation has some occupational principles which bind archival institutions, archival researchers and archival staff. These principles are noticeable in archival works and procedures performed at archival as well as some other administrations. Due to the lack of a law made to organise all the archival work, many problems occur at many different processes related to archival documents, like producing, organizing, transferring, protecting and having access to documents. This situation clearly shows that preparing an archival law is a sensitive subject and it needs to be guided by examples where the basic features are determined. Also, the content of archival law can vary depending on the country and the scientific, occupational, social, administrative, political and economic structures and traditions in the country concerned. The aim of this study is to show on what grounds abinding archival law should be constructed.

Anahtar Kelimeler

Archival study, archival legislation, archival law, the characteristic structure of the archival laws

Arşiv Kanunlarının Karakteristik Yapısı Üzerine Bir Değerlendirme

Öz

Arşiv kanunları, arşiv kurumlarını, çalışanlarını, arşiv üretenlerini, elinde arşiv malzemesi bulunduranları ve araştırmacıları mesleki uygulamalar bakımından bağlayıcı ilkelere sahiptir. Bu ilkeler, arşiv idarelerinin yanı sıra diğer idarelerin arşivcilik kapsamında yürüttükleri iş ve işlemlerde de kendini hissettirir. Arşivsel iş ve işlemlerin yürütülmesine yönelik bağlayıcı bir arşiv kanununun olmayışı, belgelerin üretiminden düzenlenmesine, devrinden korunmasına ve erişimine kadar arşivcilikle ilişkili olan bütün uygulama alanlarında olumsuzlukların yaşanmasına yol açabilmektedir. Bu durum arşiv kanunlarının hazırlanışının hassas bir konu olduğunu ve temel özelliklerin belirlendiği yol gösterici örneklere ihtiyaç duyulduğunu ortaya koymaktadır. Bununla birlikte, arşiv kanunlarının içeriği ülkelere ve bunlara ait bilimsel, mesleki, sosyal, idari, siyasi ve ekonomik yapı ve geleneklere göre değişebilmektedir. Bu çalışmanın amacı, bir arşiv kanunu hazırlanışı sırasında ne tür temel dinamikler üzerinden hareket edilmesi gerektiği konusunu açıklamaktır.

Anahtar Kelimeler

Arşivcilik, arşiv mevzuatı, arşiv kanunu

Kaynakça

• Ar, A. Fikret. “Yeni Bir Arşiv Yasası ve Arşivin Yeniden Örgütlenmesi İçin Modeller”, Amme İdaresi Dergisi, 15/4 (1982), s. 3-18.
• Aren, Tülin. Arşiv Problemleri ve Arşivcilik,Ankara: Başbakanlık Basımevi, 1976.
• Ataman, Bekir Kemal. “Arşivler ve Halkla İlişkiler”, Bilgi Yönetimi: Akademik Yaklaşımlar. haz. Berat Bir Bayraktar, İstanbul: Beta, 2006, s. 205-223.
• Bautier, Robert-Henri. “Pninciples of Archival Legislation”, A Manual of Tropical Archivologie,ed. Yves Pérotin, Paris: The Hague, 1966.
• Bazin, Paule Rene. “Arşiv Sergileri ve Tanıtım:Arşivcilikte Mesleki Derneklerin Rolü”, Arşivcilik Konferansları I, Çev. Ahmet Oğuz İcimsoy, haz.Hamza Kandur, İstanbul: Librairie de Péra, 1995,s. 26-36.
• Binark, İsmet. Arşiv ve Arşivcilik Bilgileri, Ankara:Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, 1980. Bundesrepublik Deutschland. “Amtsleitung”. 20 Mart 2013 tarihinde http://www.bundesarchiv.de/bundesarchiv/organisation/amtsleitung/index . html. adresinden erişildi.
• Carbone, Salvatore ve Raoul Guêze. Draft Mdel Law on Archives: description and Text, Paris: Unesco, 1972.
• Çiçek, Niyazi. “Türkiye’deki Belge Yönetimi Uygulamalarında Mevzuat Problemi: Dosya Yönergesi Örneği”, Bilgi Eksenli Kuram ve Uygulamalar: Sorgulayıcı ve Çözümleyici Yaklaşımlar Sempozyumu (31 Mayıs-02 Haziran 2012 Ürgüp Nevşehir)Bildiriler, Ankara: Ankara Üniversitesi, 2012, ss.403-419.
• Delmas, Bruno. Arşivler, Nihal Somer (Çev.), Ankara: Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, 1991.
• Dearstyne, Bruce W. Arşivsel Girişim. Modern Arşivcilik İlkeleri, Uygulamaları ve Yönetim Teknikleri, Çev. Mustafa Akbulut ve A. Oğuz İcimsoy, İstanbul 2001.
• Göyünç, Nejat. “Devlet veya Millî Arşiv Kurulu Lüzumu ve Teşkili Hakkında”, I. Millî Arşiv Şûrası -20-21 Nisan 1998- Tebliğler-Tartışmalar, Ankara: Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, 1998, s. 15-21.
• Justrell, Börje. What is This Thing We Call Archival Science? A Report on an International Survey, Stockholm: The National Archives Sweden, 1999.
• Keskin, İshak. “Türkiye İçin Bir Arşiv Kanunu Yazmak: Bir Model Önerisi”, Arşiv Dünyası, 13 (2012), s. 5-19.
• Ketelaar, Eric. Archival and Records Management Legislation and Regulations. A RAMP Study with Guidelines, Paris: Unesco, 1985.
• Kingdom of Swaziland. “ Ministry of Information, Communications and Technology”. 15 Şubat 2013 tarihinde http://www.gov.sz/index.php?option=com_content&view=article&id=213& Itemid=303 adresinden erişildi.
• Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti. KKTC Resmi Gazete, “Milli Arşiv ve Araştırma Dairesi (Kuruluş, Görev ve Çalışma Esasları) Yasası”. yayım tarihi: 1 Mart 1990, Sayı: , 26 Mart 2013 tarihinde http://arsiv.kamunet.net/mevzuat/15-1990s.htm adresinden erişildi.
• Magyar Köztársaság. “Jogszabálykereső”. 21 Mart 2013 tarihinde http://net.jogtar.hu/jr/gen/hjegy_ doc.cgi?docid=99500066.TV adresinden erişildi.
• Özdemir, Lâle. “The National Archives and the Lord Chancellor’s Advisory Council on National Records and Archives in the Freedom of Information Era”, Journal of the Society of Archivists, 30/2 (October 2009), s. 137-145.
• Republicii România. “Romanian Law of the National Archive”. 21 Mart 2013 tarihinde http://www.right2info.org/resources/publications/laws-1/romania-law-on-naitonal-archives/view adresinden erişildi.
• Republik Österreich. “Österreichisches Staatsarchiv-Kurzinformation”. 20 Mart 2013 tarihinde http://www.oesta.gv.at/site/4979/default.aspx adresinden erişildi.
• République française. “Archives de France”. 25 Şubat 2013 tarihinde http://www.culturecommunication.gov.fr/Disciplines-et-secteurs/Archives2adresinden erişildi.
• T.C. Başbakanlık. Resmi Gazete. “Başbakanlık Teşkilatı Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun”, kanun sayısı: 3056, yayımlandığı Resmi Gazete sayısı: 18550, yayım tarihi: 19 Ekim 1984.
• T.C. Başbakanlık, Resmi Gazete, “Devlet Arşiv Hizmetleri Hakkında Yönetmelik”, sayı: 19816, yayım tarihi: 16 Mayıs 1988.
• T.C. Başbakanlık, Resmi Gazete, “Muhafazasına Lüzum Kalmayan Evrak ve Malzemenin Yok Edilmesi Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun”, kanun no: 3473, Resmi Gazete’nin sayısı: 19949, yayım tarihi: 4 Ekim 1988.
• United Kingdom. “The Public Record Act 1958”. 15 Şubat 2013 tarihinde http://www.legislation.gov.uk/ukpga/Eliz2/6-7/51 adresinden erişildi.