YÖNETİCİ DAVRANIŞLARININ ÇALIŞAN İŞ DOYUMUNA VE ÖRGÜTSEL BAĞLILIĞA ETKİSİ: KIRŞEHİR SAĞLIK ÇALIŞANLARI ÖRNEĞİ

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 2, 172 - 198, 30.12.2022

Ali Bakırcı Musa Özata

Öz

Amaç: Bu araştırmada sağlık kurumlarında yönetici davranışlarının çalışan iş doyumuna ve örgütsel bağlılığa olan etkilerinin ortaya konulması amaçlanmıştır.
Yöntem: Tanımlayıcı nitelikte olan bu çalışmada nicel araştırma deseni kullanılmıştır. Verilerin toplanmasında çalışanların iş doyum düzeylerini ölçmek için Weis ve arkadaşları (1967) tarafından geliştirilen ve Baycan (1985) tarafından Türkçeye uyarlanmış Minesota İş Doyum Ölçeği, yönetici davranışı algılarını ölçmek için Terzi ve Kurt (2005) tarafından geliştirilen Yönetici Davranışı Ölçeği ve örgütsel bağlılık algılarını ölçmek için Meyer ve arkadaşları (1993) tarafından geliştirilen ve Dağlı ile arkadaşları (2018) tarafından Türkçeye uyarlanan Örgütsel Bağlılık Ölçeği kullanılmıştır. Çalışmada Kırşehir İl Sağlık Müdürlüğüne bağlı sağlık kuruluşlarında görev yapan 950 personele anket yapılmıştır. Verilerin analizinde SPSS 26 ve AMOSS 26 programları kullanılmıştır. Veriler üzerinde tanımlayıcı istatistikler, bağımsız gruplar arası t testi, tek yönlü varyans analizi ve korelasyon analizleri yapılmıştır.
Bulgular: Toplanan veriler üzerinde yapılan analizler sonucunda, demokratik yönetici davranışı ile çalışan iş doyumu arasında pozitif yönlü ve istatistiksel açıdan anlamlı (r=0,689; p<0,05) bir korelasyon olduğu saptanmıştır. Aynı şekilde ilgisiz yönetici davranışı ile çalışan iş doyumu arasında negatif yönlü ve istatistiksel açıdan anlamlı (r=-0,472; p<0.01), örgütsel bağlılık ile iş doyumu arasında pozitif yönlü doğrusal bir korelasyon (r=112; p<0.05) olduğu bulgularına ulaşılmıştır.
Sonuç: Araştırılan kurumlarda yöneticilerin, daha çok demokratik yönetici davranışları sergiledikleri, demokratik yönetici davranışlarının çalışan iş doyumunu ve örgütsel bağlılığı arttırdığı, ilgisiz ve otokratik yönetici davranışlarının çalışan iş doyumunu azalttığı, örgütsel bağlılık ile çalışan iş doyumunun birlikte hareket ettiği anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yönetici davranışları, çalışan iş doyumu, örgütsel bağlılık, sağlık çalışanları

Teşekkür

Çalışmamda bana kılavuzluk yaparak yol gösteren kıymetli hocam Prof. Dr Musa ÖZATA'ya şükranlarımı ve teşekkürlerimi sunarım. Ayrıca çalışmam süresince ailevi sorumluluklarımı üzerine alarak desteğini esirgemeyen eşime ve geleceğe hazırlanan biricik oğullarıma teşekkür ederim. Yine çalışmalarım süresince akademik gelişimime katkı veren bölüm hocalarıma saygı ve hürmetlerimi sunarım.

THE EFFECT OF ECONOMIC GROWTH ON UNEMPLOYMENT IN D-8 COUNTRIES: PANEL CO-INTEGRATION ANALYSIS

Öz

Kaynakça

• Akıncı, Z. (2002). Turizm Sektöründe İşgören İş Tatminini Etkileyen Faktörler: Beş Yıldızlı Otel Konaklama İşletmelerinde Bir Uygulama. Akdeniz İİBF Dergisi, 2(4), 1-25.
• Aronson, K. R., vd. (2003). Job Satisfaction of Psychiatric Hospital Employees: a new Measure Of an Old Concern. Administration and Policy in Mental Health and Mental Health Services Research, 30(5), 437-452.
• Aydınoğlu, N. (2020). Yöneticilerin Otantik ve Paternalist Liderlik Davranışlarının Öğretmenlerin Motivasyon, İş tatmini ve Örgüt bağlılığına Etkilerinin İncelenmesi (Ankara özel okullar örneği) Gelişim Üniversitesi]. İstanbul.
• Aytürk, N. (2007). Yönetim Sanatı Etkili Yönetim ve Yöneticilik Becerileri (Vol. 5. Baskı). Nobel Yayınları.
• Balkan, M. (2020). İnsan Kaynakları Yönetim uygulamalarının Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkis, Belediye Çalışanları Üzerinde Bir İnceleme Aydın Üniversitesi]. İstanbul.
• Baycan, A. (1985). An Analysis Of the Several Aspects Of Job Satisfaction Between Different Occupational Groups Boğaziçi Üniversitesi]. İstanbul.
• Baysal, İ. A., vd. (2014). Presenteeism (İşte Varolmama Sorunu) İle Örgütsel Bağlılık Arasındaki ilişki: Adnan Menderes Üniversitesi Akademik Personeli Üzerinde Bir Uygulama. Ejovoc (Electronic Journal of Vocational Colleges), 4(3), 134-152.
• Bilgiç, R. (1998). The Relationship Between Job Satisfaction And Personal Characteristics of Turkish Workers. The Journal of Psychology, 132(5), 549-557.
• Bortoluzzi, G., vd. (2014). Does Participative Leadership Reduce the Onset of Mobbing Risk Among Nurse Working Teams? Journal of nursing management, 22(5), 643-652.
• Böke, K. (2011). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri (Vol. 3. Baskı). Alfa Basım Yayım Dağıtım
• Canbolat, S. G. (2016). Yöneticilerin Liderlik Tarzlarına İlişkin Çalışan Algıları, Çedaş Grup Şirketleri Örneği (Çorumgaz, Sürmeligaz, Kargaz) Hitit Üniversitesi]. Çorum.
• Che, X. X., vd. (2017). Stressors Beget Stressors: The Effect of Passive Leadership on Employee Health Through Workload and Work–Family Conflict. Work & Stress, 31(4), 338-354.
• Cook, S. (2008). The Essential Guide to Employee Engagement: Better Business Performance Through Staff Satisfaction. Kogan Page Publishers.
• Coşkun, R., vd. (2015). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri: SPSS Uygulamalı, Sakarya Yayıncılık. Sakarya Yayıncılık.
• Çağatay, H. T. (2020). Hastanede Çalışan Sağlık Personelinin Kayırmacılık Algıları ile Örgütsel Bağlılıkları Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma (Ankara İli Örneği) Gazi Üniversitesi]. Ankara.
• Çakır, Y. N., ve Güneş, M. Ş. (2017). Örgütsel Stresin, Örgütsel Sessizlik ve Tükenmişlik Üzerine Etkisi: Eczane Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. Sosyal Bilimler Dergisi/Journal of Social Sciences, 1(1), 45-67.
• Çarıkçı, İ. H., ve Oksay, A. (2004). Örgütsel Yapı ve Mesleksel Farklılıklarının İş Tatmini Üzerindeki Etkileri: Hastane Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, 157-172.
• Dağlı, A., vd. (2018). Örgütsel Bağlılık Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Electronic Journal of Social Sciences, 17(68), 1765-1777.
• Dale, K., ve Fox, M. L. (2008).). Leadership sStyle And Organizational Commitment: Mediating Effect of Role Stress. Journal of Managerial issues, 20(1), 109-130.
• Durna, U., ve Eren, V. (2005). Üç Bağlılık Unsuru Ekseninde Örgütsel Bağlılık. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 6(2), 210-219.
• Eğinli, A. T. (2009). Çalışanlarda İş Doyumu: Kamu ve Özel Sektör Çalışanlarının İş Duyumuna Yönelik Bir Araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(3), 35-52.
• Erken, M. (2013). Çalışan Memnuniyeti Üzerine Sağlık Sektöründe Bir Araştırma. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Kalite Yönetimi, Yüksek Lisans Tezi.
• Gautam, T., vd. (2004). Organizational Identification and Organizational Commitment: Distinct Aspects of Two Related Concepts. Asian Journal of social psychology, 7(3), 301-315.
• Gazioglu, S., ve Tansel, A. (2006). Job Satisfaction in Britain: Individual and Job Related Factors. Applied economics, 38(10), 1163-1171.
• İnce, M., ve Gül, H. (2005). Yönetimde Yeni bir Paradigma: Örgütsel Bağlılık. Konya: Çizgi Kitabevi.
• Karabekir, M., ve Ünlü, U. (2015). Kamu Kurumlarının Kariyer Mesleklerinde İşe (Yeni) Başlayanların Örgütsel Bağlılıkları Üzerine Bir Araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(13), 296-308.
• Karagöz, Y. (2017). SPSS ve AMOS Uygulamalı Nitel-Nicel-Karma Bilimsel Araştırma Yöntemleri ve Yayın Etiği. Nobel Akademik Yayıncılık
• Kılıç, S. (2016). Cronbach's Alpha Reliability Coefficient. Psychiatry and Behavioral Sciences, 6(1), 47.
• Kim, W. G., vd. (2005). Effect of Service Orientation on Job Satisfaction, Organizational Commitment, and İntention of Leaving in a Casual Dining Chain Restaurant. International Journal of Hospitality Management, 24(2), 171-193.
• Köroğlu, Ö. (2011). İş Doyumu ve Motivasyon Düzeylerini Etkileyen Faktörlerin Performansla İlişkisi: Turist Rehberleri Üzerine Bir Araştırma Balıkesir Üniversitesi]. Balıkesir.
• Köroğlu, Ö. (2012). İçsel ve Dışsal iş Doyum Düzeyleri ile Genel İş Doyum Düzeyi Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi: Turist Rehberleri Üzerinde bir Araştırma. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 13(2), 275-289.
• Lopopolo, R. B. (2002). The Relationship Of Role-Related Variables to Job Satisfaction and Commitment to The Organization in a Restructured Hospital Environment. Physical Therapy, 82(10), 984-999.
• Maheshwari, S., vd. (2008). Commitment Among State Health Officials & Its İmplications For Health Sector Reform: Lessons From Gujarat. Indian Journal of Medical Research, 127(2).
• Malik, S. H. (2013). Relationship Between Leader Behaviors and Employees' Job Satisfaction: A Path-Goal Approach. Pakistan Journal of Commerce and Social Sciences (PJCSS), 7(1), 209-222.
• Mankan, E. (2011). Yönetim ve Organizasyon İlya Yayınevi.
• Meyer, J. P., ve Allen, N. J. (1997). Commitment İn the Workplace: Theory, Research, and Application. Sage publications.
• Meyer, J. P., vd. (1993). Commitment to Organizations and Occupations: Extension and Test of a Three-Component Conceptualization. Journal of applied psychology, 78(4), 538-551.
• Mosadeghrad, A. M., ve Ferdosi, M. (2013). Leadership, Job Satisfaction and Organizational Commitment in Healthcare Sector: Proposing and Testing a Model. Materia socio-medica, 25(2), 121.
• Mücevher, M. H. (2019). Başarılı Yöneticilerin Hayat Hikayeleri ve Yöneticilik Gelişimlerine Yansımaları: Nitel Bir Araştırma Süleyman Demirel Üniversitesi]. Isparta.
• Obeng, K., ve Ugboro, I. (2003). Organizational Commitment Among Public Transit Employees: An Assessment Study. Journal of the Transportation Research Forum,
• Özalp, İ., vd. (1996). Yönetim ve Organizasyon. Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakiltesi.
• Öztürk, M., ve Şahbudak, E. (2015). Akademisyenlikte İş Doyumu. Journal of International Social Research, 8(40), 494-502.
• Sencan, N., vd. (2013). Sağlık Çalışanları ve Eczacılar Üzerinde Yapılan İş Doyumu ve Örgütsel Bağlılık Araştırmaları. Marmara Pharmaceutical Journal, 17(1), 104-112.
• Stup, R. E. (2007). Human Resource Management and Dairy Employee Organizational Commitment. Journal of Dairy Science,
• Swailes, S. (2004). Commitment to Change: Profiles of Commitment and in-role Performance. Personnel Review.
• Tekne, S. (2019). Yöneticilerin Yönetim TarzlarınınÇalışanların İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılıklarına Etkisi: Buna Yönelik Bir Uygulama İstanbul Aydın Üniversitesi]. İstanbul.
• Telli, E., vd. (2012). Liderlik Davranış Tarzlarının Çalışanların Örgütsel Tükenmişlik ve İşten Ayrılma Eğilimleri Üzerine Etkisi: Konuyla İlgili Bir Uygulama. Ejovoc (Electronic Journal of Vocational Colleges), 2(2), 135-150.
• Tengilimoğlu, D. (2005). Hizmet İşletmelerinde Liderlik Davranışları İle İş Doyumu Arasındaki İlişkinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi(1), 23-45.
• Terzi, A., ve Kurt, T. (2005). İlköğretim Okulu Müdürlerinin Yöneticilik Davranışlarının Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılığına Etkisi. Milli Eğitim Dergisi, 33(166), 98-113.
• Tetui, M., vd. (2016). Building a Competent Health Manager at District Level: a Grounded Theory Study From Eastern Uganda. BMC Health Services Research, 16(1), 1-13.
• Tin, G. (2020). Algılanan Liderlik Tiplerinin Örgütsel Bağlılık ve İş Tatmini Üzerindeki Etkisi: Bankacılık Sektöründe Bir Araştırma İstanbul: Beykent Üniversitesi ]. İstanbul.
• Tsai, Y. (2011). Relationship between organizational culture, leadership behavior and job satisfaction. BMC Health Services Research, 11(1), 1-9.
• Tutar, H. (2007). Erzurum'da Devlet ve Özel Hastanelerde çalışan Sağlık Personelinin İşlem Adaleti, İş Tatmini ve Duygusal Bağlılık Durumlarının İncelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, 12(3), 97-120.
• Uğur, S. S., ve Uğur, U. (2014). Yöneticilik ve Liderlik Ayrımında Kişisel Farklılıkların Rolü. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 6(1), 122-136.
• Uygur, A. (2007). Yönetim Ve Organizasyon (Vol. 2. Baskı). Nobel Yayın Dağıtım.
• Valaei, N., ve Rezaei, S. (2016). Job Satisfaction and Organizational Commitment. Management Research Review, 39(12). https://doi.org/10.1108/MRR-09-2015-0216
• Weiss, D. J., vd. (1967). Manual for the Minnesota Satisfaction Questionnaire. Minnesota studies in vocational rehabilitation, 22(120).
• Wu, R. T., vd. (2006). A Study of The Relationship Between Manager’s Leadership Style and Organizational Commitment in Taiwan’s İnternational Tourist Hotels.
• Asian Journal of Management and Humanity Sciences, 1(3), 434-452. Yazıcıoğlu, Y., ve Erdoğan, S. (2004). Spss Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Detay Yayıncılık.
• Yelboğa, A. (2007). Bireysel Demografik Değişkenlerin İş Doyumu ile İlişkisinin Finans Sektöründe İncelenmesi. Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 1-18.