GELİR DAĞILIMINDA ADALETİN SAĞLANMASINA YÖNELİK YAKLAŞIMLAR: TEORİK BİR BAKIŞ

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 2, 214 - 229, 30.12.2022

Adnan Çalışkan

Öz

Ekonomik büyümeyi sağlamak ülkelerin temel makro ekonomik amaçları arasında yer almaktadır. Ülkeler bir taraftan ekonomik büyümeye bağlı olarak gelir düzeylerini artırmaya çalışırken diğer taraftan da gelir dağılımında adaletin sağlanması üzerinde durmaktadır. Günümüzde gelir dağılımında adaletin sağlanması, sadece az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin değil gelişmiş ülkelerinde üzerinde durduğu önemli bir konudur. Gelir dağılımına ilişkin yapılan araştırmalar, bir ülkede zengin ile yoksul arasındaki gelir farklılığının nasıl değiştiğini ortaya koymak suretiyle toplumların sosyal ve politik yapılarını anlama imkânı sunmaktadır. Literatürde gelir dağılımına yönelik birçok çalışma yer almaktadır. Yapılan çalışmalar gelir dağılımında adaletin sağlanması amacı ile ekonomik ve sosyal alanda gelişme sağlanması arasında pozitif yönlü bir ilişki olduğunu ortaya koymaktadır. Bu çalışmanın amacı, tarihsel süreç çerisinde gelir dağılımı konusuna ilişkin ortaya atılan teorileri ve bu alanda yapılmış olan çalışmaları karşılaştırmalı analiz yöntemi ile ortaya koymaktır. Bu çalışmada gelir dağılımına ilişkin yapılan gerek teorik gerekse ampirik çalışmalara ve iktisadi düşüncede gelir dağılımına yönelik ortaya atılan teorilere yer verilmiştir. Çalışma sonucunda, makro yaklaşımlar çerçevesinde devletin gelir dağılımına müdahale etmesi, gelir dağılımında adaletsizliği azaltılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Gelir Dağılımı, Ekonomik Büyüme, Gelir Dağılımı Teorileri

Kaynakça

• Akdağ, H. (2020). Gelir Dağılımı Teorileri Çerçevesinde Gelir Eşitsizliği Analizi. İksad Yayınevi, Ankara.
• Akın, C.S., & Aytun, C. (2018). Gelir Dağılımının Makroekonomik Belirleyicileri: Türkiye Örneği. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(42), 52-81.
• Akın, F. (2015). Gelir Dağılımı ve Gelir Dağılımı Müdahale Gereği. İş ve Hayat, 1(1), 9-24.
• Albayrak, Ö. (2014). Eşitsizliklerin Muhteşem Dönüşü: Piketty'nin Sermaye'si ve İktisat Bilimi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 69(3), 639-654, DOI: 10.1501/SBFder_0000002328
• Altay, B., & Kurtaslan, T. (2011). Genel Ekonomi. Lisans Yayıncılık, İstanbul.
• Baş, K. (2009). Küreselleşme ve Gelir Dağılımı Eşitsizliği. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(1), 49-70.
• Bulut, E., Yayla, N., Yaraşır, S. & Çeviş, İ. (2019). Maliye politikalarının gelir dağılımı üzerindeki etkisi: Panel veri analizi. ICOAEF VI International Conference on Applied Economics and Finance, 247-261.
• Çalışkan, Ş. (2010). Türkiye’de Gelir Eşitsizliği ve Yoksulluk. Sosyal Siyaset Konferansları, Sayı: 59, 2010/2, 891-32.
• Çiftçi, H. (2018). Gelir Dağılımında Genel Teorik Tartışmalar. Sosyal ve Beşeri Bilimleri Dergisi, 10(1), 18-33
• Çelik, K. (2015). Makro İktisada Giriş. Trabzon: Celepler Matbaacılık Yayın ve Dağıtım.
• Çelik, D., & Erkişi, K. (2022). Gelişmekte Olan Ülkelerde Gelir Dağılımına Etki Eden Faktörler. Erciyes Akademi, 2022, 36(1), 253-269
• Demirgil, B. (2018). Vergilerin Gelir Dağılımı Üzerindeki Etkisi: Ampirik Bir Çalışma. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19(2), 118-131.
• Devlet Planlama Teşkilatı (2001), Gelir Dağılımının İyileştirilmesi ve Yoksullukla Mücadele Özel İhtisas Komisyonu Raporu, http://ekutup.dpt.gov.tr/
• Eraslan, İ.H., Kızıldağ; Ş., Karabalık, A.E., & Ataseven, A. (2021). Sosyal Devlet Örgütü Anlayışı Çerçevesinde Adil Gelir Dağılımına Yönelik Stratejik Öneriler. Uluslararası İşletme Bilimi ve Uygulamaları Dergisi, 1(1), 1-26.
• Gençler, A. (2017), Gelir Dağılımının Kavramsal Çerçevesi. Özdemir, M.Ç., & İslamoğlu, E. (Ed), Gelir Dağılımı ve Yoksulluk, Seçkin Yayıncılık, 19-37
• Kalaycı, S., & Öztürk, A. (2018). Türkiye’de Eğitim, İşsizlik ve Enflasyona Dayalı Gelir Dağılımı Adaletsizliği. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 12/31, 151-168
• Karagül, M. (2022). İktisat Ahlak ve Kapitalizm. Ahi Evran Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6 (1), 1-21.
• Kubar, Y. (2011). Bir İktisat Politikası Amacı Olarak Gelir Dağılımı: Türkiye Örneği (1994-2007) Analizi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(2), 227-246.
• Kutbay, H. (2020). Mali Yüklerin Gelir Dağılımı Eşitsizliği Üzerindeki Etkisi: Seçili OECD Ülkeleri İçin Ampirik Bir Analiz. Tarih Okulu Dergisi (TOD), Yıl 13, Sayı XLVIII, 3710-3728.
• Kutlu Horvath, S., & Horvath, L.C. (2020). Post Keynesyen İktisatta Fonksiyonel Gelir Dağılımının Evrimi: Eleştirel Bir Literatür Analizi. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(21), 331-352.
• Polat, M.A. (2021). Vergilendirme Politikalarının Gelir Dağılımı Üzerindeki Etkileri: AB Ülkeleri ve Türkiye İçin Yeni Nesil Bir Panel Veri Analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 12(29), 131-148.
• Ulutürk, S., & Ersezer, D. (2005). Gelir, Gelir Dağılımı Yaklaşımları ve Devletin Rolü. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Maliye Araştırma Merkezi Konferansları, Sayı 47, 87 - 105
• Uyanık, Y. (2017). Gelir Dağılımı Teorileri. Özdemir, M.Ç., & İslamoğlu, E. (Ed), Gelir Dağılımı ve Yoksulluk, Seçkin Yayıncılık, 39-59
• Yazıcıoğlu, Y. (2014). Türkiye Ekonomisi. Detay Yayıncılık, Ankara.