A Call to Sociology of Sports as a Social Projection

Yıl 2025, Sayı: 12, 55 - 68, 30.06.2025

Hüsameddin Mehmet Tüzün

https://doi.org/10.56387/ahbvedebiyat.1615714

Öz

This study approaches sports as a sociological phenomenon and demonstrates
that sports offer a rich field of research for the discipline of sociology in the past, present, and
future. In traditional societies, sports established a strong connection with societal values by
fulfilling functions such as preparation for war, performance of religious rituals, resolution of
social conflicts, and the strengthening of group cohesion. With the advent of modernity, sports
have been transformed under the influence of industrialization, urbanization, and capitalist
relations, becoming mass-oriented, professionalized, and commercialized. The study draws on
theoretical frameworks such as Huizinga’s concept of homo ludens (playing human) and the
relationship between play and culture, Elias’s civilizing process and the role of sports in
understanding society, Foucault’s analysis of disciplinary power and biopolitics, and the
relationship between power, body politics, and sports. It also emphasizes Bourdieu’s theories of
taste and distinction, as well as the manifestation of class differences and their reflections on
perspectives toward the body and sports. Additionally, the study addresses the massification of
sports as an extension of the dissemination of the concept of leisure time within the
organizational structure of modern societies. The relationship between globalization and sports
is also examined. With technological advancements and the proliferation of mass
communication tools, the practice of sports has been overshadowed by its consumption, turning
sports into a significant industry. The interplay of sports with media and popular culture is also
identified as an important area of sociological inquiry. As a projection of the social
transformations brought about by modernity, sports provide a lens through which economic,
political, cultural, and social processes can be observed. This study highlights that sports should
not be regarded merely as a physical activity but as a phenomenon intricately interwoven with
all layers of the social fabric.

Anahtar Kelimeler

sociology of sport , traditional sport , modern sport , social change , modernity

Toplumsal Bir İzdüşümü Olarak Sporun Sosyolojisine Çağrı

Öz

Bu çalışma sporu sosyolojik bir olgu olarak ele almakta, sporun dün, bugün ve gelecekte
sosyoloji disiplini için zengin bir araştırma sahası sunduğunu göstermektedir. Geleneksel
toplumlarda spor, savaşa hazırlık, dini ritüellerin icrası, toplumsal ihtilafların çözümü ve grup
dayanışmasının güçlendirilmesi gibi işlevlerle toplumsal değerlerle güçlü bir bağ kurmuştur.
Modern dönemle birlikte spor, endüstrileşme, kentleşme ve kapitalist ilişkilerin etkisiyle
kitleselleşmiş, profesyonelleşmiş ve ticarileşmiştir. Çalışmada Huizinga’nın homo ludens (oyun
oynayan insan) kavramından oyun kültür ilişkisiyle Elias’ın uygarlık süreci ve sporun toplumu
anlamadaki rolüne, Foucault’nun disipliner güç ve biyopolitika analizlerinden iktidar ve beden
politikalarının sporla ilişkisine, serbest zaman kavramının modern dönem toplumsal örgütlenme
biçiminde kitlelere yayılmasıyla sporun da kitleselleşmesine Bourdieu’nun beğeni ve ayrım
üzerinden tabakalaşma tezahürlerine ve sınıf farklılıklarının bedene bakış ve spor üzerinden de
okunabilmesine vurgu yaparak sporun toplumsal yapıdaki ilişki biçimlerini ve dönüşümlerini
teorik yaklaşımlar bakımından vurgulamaktadır. Bununla beraber küreselleşme süreciyle spor
ilişkisine değinilmiştir. Yaşanan teknolojik gelişmeler ve kitle iletişim araçlarıyla, sporun
tatbikindense takibi önemli hale gelmiş ve spor büyük bir endüstriye dönüşmüştür. Medya ve
popüler kültür bağlamında sporun bu süreçle ilişkisi de sosyolojinin çalışma alanlarından
birisidir. Spor, modernitenin yarattığı toplumsal değişimlerin bir izdüşümü olarak, ekonomik,
politik, kültürel ve sosyal süreçlerin izlenmesine olanak tanır. Bu çalışmada da sporun yalnızca
fiziksel bir aktiviteden ibaret görülmeyip, bizzat toplumsal dokunun tüm katmanlarıyla iç içe
geçmiş bir olgu olarak ele alınması gerektiği vurgulanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

spor sosyolojisi , geleneksel spor , modern spor , sosyal değişme , modernite

Kaynakça

• AMMAN, M. T. (2000). “Spor Sosyolojisi”. H. C. İkizler (Dü.) içinde, Sporda Sosyal Bilimler (s. 85-150). İstanbul: Alfa
• AKIN, Y. (2004). "Gürbüz ve Yavuz Evlatlar". Erken Cumhuriyet'te Beden Terbiyesi ve Spor. İstanbul: İletişim Yayınları.
• BONIFACE, P. (2007). Futbol ve Küreselleşme. (İ. Yeguz, Çev.) İstanbul: NTV Yayınları
• BOURDIEU, P. (2015). Ayrım: Beğeni Yargısının Toplumsal Eleştirisi. (D. Fırat & G. Berkkurt, Çev.) Ankara: Heretik Yayınları.
• BOURDIEU, P. (2016). Seçilmiş Metinler. (3. B.) (L. Ünsaldı, Çev.) Ankara: Heretik Yayınları.
• DEVER, A. (2015). Spor Sosyolojisi. (2. B.) Ankara: Siyasal Kitabevi.
• ELIAS, N. (2015). Uygarlık Süreci. (8. B.) (E. Ateşman, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.
• ELMAS, S. (2017). "Bi Futbolcu Olursak...", Futbolda Profesyonellik, Sınıf Atlama ve Hayal Kırıklığı. İstanbul: İletişim Yayınları.
• ERKAL, M. (1986). Sosyolojik Açıdan Spor. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• FOER, F. (2012). Futbol Dünyayı Nasıl Açıklar? (H.İ. Çırak, Çev.) İstanbul: İthaki Yayınları.
• FOUCAULT, M. (1998). “Right of Death and Power over Life”, M. Foucault içinde, The History of Sexu- ality (s. 135-159). Penguin Books.
• FOUCAULT, M. (2003). Society Must Be Defended. New York: Picador.
• GANS, H. J. (2018). Popüler Kültür ve Yüksek Kültür. İstanbul: Yapı Kredi
• HUBERMAN, L. (2014). Feodal Toplumdan Yirminci Yüzyıla. (M. Belge, Çev.) İstanbul: İletişim Yayın- ları.
• HUIZINGA, J. (2013). Homo Ludens Oyunun Toplumsal İşlevi Üzerine Bir Deneme (4. B.) (M. A. Kılıç- bay, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• MARSHALL, G. (2009). Sosyoloji Sözlüğü. (O. Akınhay & D. Kömürcü, Çev.) Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• PLATON. (2015). Devlet. (28. B.) (S. Eyüboğlu & M. A. Cimcoz, Çev.) İstanbul: İş Bankası Kültür Ya- yınları.
• ROWE, D. (1996). Popüler Kültürler: Rock ve Sporda Haz Politikası. (M. Küçük, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• TALİMCİLER, A. (2015). Sporun Sosyolojisi Sosyolojinin Sporu. (2. B.) İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• YÜKSEL, M. (2012). Sosyal Tabakalaşma ve Spor İlişkisi: İstanbul Örneği. (Doktora Tezi). İstanbul: Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• WATERS, M. (1995). Globalization. London: Routledge.